Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.2001, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 20. MARS 2001
15
DV
Mozart kláraöi aldrei messuna í
c-moll KV 427 sem flutt var í Lang-
holtskirkju um helgina. Síðari hluta
trúarjátningarinnar vantar, einnig
allan Agnus dei-kaflann. í messunni
takast á ólíkir stílar, sumt minnir á
Bach og Hándel, annað er í ítölsk-
um óperustíl. Talið er að Mozart
hafi notað kafla úr eldri tónsmíðum
þegar messan var flutt í fyrsta sinn.
Því má segja að hún sé hálfgerður
samtíningur þó að hún teljist vera
ein af hans mestu kirkjulegu tón-
smíðum. Að mati undirritaðs er
hún ekki sérlega sannfærandi; það
er eins og tónskáldið hafi samið
Tónlist
Björt englarödd
DV-MYND E.OL.
Þóra Einarsdóttir, Sólrún Bragadóttir, Björn Jónsson og Ólafur Kjartan Sigurðarson
' Frammistaða einsöngvaranna var til mikillar fyrirmyndar.
Þóru, sem hefur mjúka, tæra og bjarta englarödd
er passar vel við trúartónsmíð. Bjöm, sem hefur
milda og fagra tenórrödd, skilaði sínu einnig
sómasamlega og Ólafur Kjartan, sem kom reynd-
ar aðeins fram í lokin, var með cillt sitt á hreinu.
En ekki er nóg að einsöngvar-
arnir standi sig vel, styrkleika-
jafnvægið á milli þeirra, hljóm-
sveitar og kórs verður að vera í
góðu lagi líka. Því miður var
samspil einsöngvara og hljóm-
sveitar dálítið einkennilegt, til
dæmis voru ýmis blásturshljóð-
færi of sterk undir rödd Þóru í
„Et incamatus est“ og varpaði
það skugga á annars ágætan
söng. Sömuleiðis heyrðist illa í
Sólrúnu í upphafi messunnar
þar sem leikur hljómsveitarinn-
ar var í heild heldur fyrirferðar-
mikill. Betri var „Laudamus te“-
kaflinn, þar sem Sólrúnu tókst
að yflrgnæfa hljómsveitina, og
tríóþáttur sóprananna tveggja
og Björns kom prýðilega út. í
Ólafi Kjartani heyrðist ágætlega,
enda er hann með þrumuraust
sem ekkert fær bugað.
Kórinn var ekki i sínu besta
formi, söngurinn var loðinn og
textaframburður sérlega óskýr.
Sumar innkomur, eins og í „Qui
tollis", voru óöruggar og klaufa-
legar og almennt talað var eins
og kórinn kæmist aldrei alveg í
gang. Þróttmikil hljómsveitin spilaði hins vegar
ágætlega, ávallt hreint og af tæknilegu öryggi en
valtaði því miður yfir kórinn í leiðinni og hefði
farið betur ef hún hefði leikið ögn veikar.
JónasSen
hana af skyldurækni, ekki sannri
trúartilfinningu.
Messan var flutt tvisvar um helg-
ina og voru fyrri tónleikamir á
laugardag. Söngsveitin Fílharmónía
flutti messuna ásamt kammersveit
sem leidd var af Rut Ingólfsdóttur
en Bernharður Wilkinson stjómaði.
í aðalhlutverkum voru sópransöng-
konumar Þóra Einarsdóttir og Sól-
rún Bragadóttir en aðrir einsöngv-
arar voru Bjöm Jónsson tenór og
Ólafur Kjartan Sigurðarson sem hér var í bassa-
hlutverki.
Frammistaða fjórmenninganna var til mikillar
fyrirmyndar. Sólrún söng skýrt og túlkun hennar
var látlaus og einlæg. Það sama má segja um
Leikiist
■|
Spenna og undirferli
Hallveig Thorlacius býr til gamal-
dags heimilislegar aðstæður i upphafi
nýrrar sýningar sinnar á Loðinbarða.
Hún tekur á sig gervi langömmu með
grátt hár og prjóna, sest í ruggustól og
byrjar að segja börnunum frá. Reynd-
ar veitir ekkert af því að setja svona
persónulegt öryggisbelti á áhorfendur
þvi sagan af Loðinbarða tröllkarli og
samskiptum hans við dætur bónda,
Ásu, Signýju og Helgu, er eins hrikaleg
og mörg gömlu íslensku ævintýrin
geta verið.
Loðinbarði Strútsson á Rassastöð-
um þvingar föður systranna til að gefa
sér eina þeirra fyrir konu, og þegar
hann kemur að sækja Ásu heyrist
henni hann búa á „Bessastöðum“ og
verður stolt og glöð. Hún skiptir snar-
lega um skoðun þegar hún sér að hann
er ekki bara „loðinn um lófana" held-
irn loðinn frá hvirfli til ilja og fer með
honum sámauðug. Heima í hellinum
reynist hún liðónýt við heimilisstörfin
svo hann hengir hana upp á hárinu í afhelli og fer
svo nákvæmlega eins með Signýju (eins og við feng-
um að sjá í óhugnanlegri skuggamynd á tjaldi). Það
gat verið dýrt spaug að neita að skúra í gamla daga.
Hins vegar ákveður hann að giftast Helgu af því hún
er forkur dugleg, bæði að þrífa og matbúa. Helga
leikur leik margra kvenna á umliðnum öldum, þyk-
ist samþykkja allt sem þursinn segir en gerir sínar
ráðstafanir í leyni og tekst áður en lýkur að bjarga
systrum sínum hofróðunum og útrýma allri þursa-
þjóð.
Sagan hefur allt sem við á að éta: spennu, ofbeldi,
undirferli og góðan endi. Börnin sátu á dýnunni í
Gerðubergi á frumsýningunni með putta í munni og
fylgdust opineyg með framvindu mála, gripu and-
ann á lofti inn á milli en enginn fór að gráta og mun-
aði þar mest um öryggisnetið: sögukonuna
gömlu. Svo fengu börnin að hjálpa Helgu að
leika á þursinn, segja „Loðinbarði, ég sé til
þín!“ þegar hann ætfaði að kíkja ofan í pok-
ann sem systurnar voru faldar í. Það gerðu
þau svikalaust.
Sýningin er fjörug og skemmtileg og
greinilegt að samstarf þeirra mæðgna, Hall-
veigar og Helgu Amalds, sem líka er snjöll
brúðuleikkona, hefur verið frjótt og skap-
andi. Umgjörðin er einfold, leiðin langa upp
í fjöll til risans er búin til úr hvítu tjaldi sem
einnig nýtist vel í skuggamyndir. Andstæður
eru skýrar í brúðunum, systumar sætar,
Loðinbarði hrikalegur, þó ekki eins hrikaleg-
ur og þursarnir sem koma í brúðkaupið
hans, faðirinn skemmtilega gerður með að-
ferð sem Helga hefur þróað í sínu leikhúsi.
Sagan sjálf er reynd á ótal kynslóðum íslend-
inga en það er greinilega nóg líf í henni enn.
PS: Alveg var ég hissa að sjá hve margir
foreldrar komu of seint á sýninguna með
börn sín. Sumir krakkarnir misstu allt upp í
20 mínútur. Þetta myndi fólk væntanlega
ekki gera í stóru leikhúsunum (og þar yrði því held-
ur varla hleypt inn í miðjan þátt).
Silja Aðalsteinsdóttir
Sögusvuntan sýnir: Loöinbarða, brúðuleik eftir Hallveigu
Thorlacius. Lýsing: Siguröur Kaiser. Tónlist: Atli Heimir
Sveinsson og Prokofjef. Leikmynd og leikstjórn: Helga
Arnalds.
Laugardagur í
Landmannalaugum
Ljósmyndafélagið Ljósálfar eru
með skemmtilega Ijósmyndasýningu
á Jómfrúnni í Lækjargötu um þessar
mundir. Hún heitir „Laugardagur í
Landmannalaugum" enda voru allar
myndirnar teknar í Landmannalaug-
um á einum laugardegi í ágúst í
sumar. Frá hverjum ljósmyndar-
anna er ein mynd af sama mótífinu,
fógrum stað með fjallahring í baksýn
en rennislétt engi í forgrunni þar
sem fífa og stör hafði vaxið án
átroðnings mannsins. Á þessum
myndum sést glögglega að þó að
myndimar séu teknar á sama stað
festir hver og einn sína mynd á
filmu svo að áhorfandinn þekkir
staðinn jafnvel ekki sem hinn sama.
Þeir sem eiga myndir á sýningunni
eru Einar Óli Einarsson, Friðrik
Þorsteinsson, Lars Björk, Svavar G.
Jónsson og Vilmundur Kristjánsson.
Sýningin verður opin til 31. mars nk.
Ljósálfar eru líka með sýningu í
norrænu menningarmiðstöðinni í
Nuuk á Grænlandi á ljósmyndum
sem teknar voru í Færeyjum vorið
1999. Þetta er farandsýning sem fyrst
var opnuð í Norðurlandahúsinu í
Tórshavn í mars 2000. Síðar í þess-
um mánuði fer sýningin til Svíþjóð-
ar þar sem hún verður sýnd á
nokkrum stöðum á næstu mánuð-
um.
Ljósálfar hafa haldið nokkrar ljós-
myndasýningar hér heima og erlend-
is, ýmist hver i sínu lagi eða sameig-
inlega, og myndir þeirra hafa verið
birtar i blöðum, tímaritum og bók-
um.

„Laugardagur í Landmannalaugum" eftir Svavar G. Jónsson
Þó aö myndirnar séu teknar á sama stað festir hver og einn sína mynd á filmu.
___________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Myndir úr
Maríu sögu
Elsa E. Guðjónsson, textíl- og bún-
ingafræðingur, hefur saumað átján
smámyndir ásamt frumsömdum vís-
um sem skírskota til sögu hinnar
helgu meyjar eins og hún er sögð í
Maríu sögu, íslenskri helgisögu frá 13.
öld, og sýnir þær í Þjóðarbókhlöðunni
til 30. apríl. Þá er einnig á sýningunni
veggteppi með sömu myndum. Mynd-
irnar vísa til frásagna um uppvöxt
Maríu og trúlofun, um boðun hennar,
vitjunina, fæðingu frelsarans, hirð-
ingjana á Betlehemsvöllum, tilbeiðslu
vitringanna, flóttann til Egyptalands,
krossfestingu Krists og upprisu,
burtsofnun Maríu og krýningu henn-
ar á himnum.
Myndimar eru allar unnar í
stramma eftir reitamunstrum,
ísaumsbandið er islenskt kambgarn
og saumgeröin gamli krosssaumurinn
sem tíðkaðist hér á landi undir lok
miðalda og fram á 19. öld.
Saga listdansins
Á morgun kl. 12
verður hádegis-
seminar á kaffi-
stofu Reykjavíkur-
akademiunnar,
Hringbraut 121,
þar sem Sesselja
Magnúsdóttir,
sagnfræðingur og
listdansgagnrýn-
andi DV, ræðir verkefni sitt um
sögu listdansins. Allir eru velkomn-
ir.
ísland í lífi og list
William Morris
Annað kvöld kl. 20.30 flytur Ro-
bert Kellogg prófessor erindi á
rannsóknarkvöldi Félags íslenskra
fræða í Sögufélagshúsinu í Fischer-
sundi. Erindið nefnist „Iceland in
the Art and Life of William Morris"
og verður flutt á ensku en fundar-
mönnum er frjálst að spyrja á ís-
lensku.
William Morris
(1834-1896) var
nafnfrægt skáld,
listamaður, um-
bótasinnaður sósí-
alisti og viðskipta-
jöfur er hann kom
fyrst til íslands
árið 1871. Tveimur
árum áður hafði
hann hafið nám í íslensku hjá Ei-
ríki Magnússyni. Hann þýddi ís-
lenskar fomsögur á ensku með að-
stoð Eiríks og ísland og islenskar
miðaldabókmenntir urðu honum
eins konar fyrirmynd, hvort sem
var frá listrænu, pólitísku eða per-
sónulegu sjónarmiði. Sérstaklega
þótti honum aðdáunarvert hvernig
hinar fornu höfundarlausu bók-
menntir - Bibliur fólksins eins og
hann nefndi þær - gátu lifað fram-
haldslífi og mótað siðferði manna í
einföldu og stéttlausu samfélagi.
Sjálfur lifði hann í eins konar ástar-
þrihyrningi hliðstæöum þeim í Lax-
dælu og Völsungasögu ásamt konu
sinni og vini, Dante Gabriel
Rossetti.
Robert Kellogg er einkum þekkt-
ur fyrir frásagnarfræðiritið The
Nature of Narrative. Hann hætti
störfum við Virginiu-háskóla árið
1999 og hefur síðan dvalið jöfnum
höndum á íslandi og í Bandaríkjun-
um. Hann kennir reglulega við
enskudeild Háskóla Islands og hefur
bæði þýtt og skrifað formála að
fornritaútgáfum Penguin sem
byggðar eru á útgáfu forlagsins
Leifs Eiríkssonar (1997).