Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.2002, Page 16

Útgáfufélag: Útgáfufélagib OV ehf.
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Aöalritstjóri: Óli Björn Kárason
Ritstjórí: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aöstoðarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaóaafgreiðsla, áskrift:
Skaftahlíö 24,105 Rvík, sími: 5S0 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5749
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: augiysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plötugerð og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Látlaust fjárlagafrumvarp
Nokkur ástæða er til að óska
ábyrgðarmanni ríkissjóðs til
hamingju með nýtt fjárlagafrum-
varp sem kynnt hefur verið á sið-
ustu dögum. Það sýnir að stjórn-
völd hafa náð árangri i efnahags-
málum á síðustu árum, árangri
sem hefur almennt skilað sér til
fólks og fyrirtækja i bættum hag. í frumvarpinu er gert
ráð fyrir að hóflegum greiðsluafgangi og að útgjöld jafnt
sem tekjur standi nokkurn veginn í stað. Þetta er yfirveg-
að frumvarp, látlaust og ekki loforðaglatt.
Vafalaust mun verða fundið að ýmsum þáttum þessa
frumvarps, ekki síst af hálfu ýmissa hagsmunahópa. Það
er endalaust hægt að deila um það að ákveðnir hópar fólks
hafi setið eftir eða nái ekki athygli fjárveitingavaldsins og
svo sem rétt hjá fjármálaráðherra að þá fyrst yrði hann
óánægður með eigin verk ef allir væru á eitt sáttir um
gjaldahlið fjárlagafrumvarpsins. Ráðherra fer hér fram
með hófsamt plagg og stenst freistinguna að slá um sig við
upphaf kosningavetrar.
Líklega skiptir mestu að frumvarpið er hvorki letjandi
né hvetjandi fyrir tiltölulega viðkvæmt hagkerfi lands-
manna. Það boðar stöðugleika og takmarkaða þenslu í
efnahagslífinu sem á að skila almenningi lágri verðbólgu.
Ekkert er heimilum og fyrirtækjum landsmanna jafn
mikls virði og jafnvægi i efnahagsstjórninni. Engir stjórn-
málamenn eru betri en þeir sem skapa meginþáttum sam-
félagsins svigrúm til að vaxa og dafna. Nýja frumvarpið
virðist grunnur að hæfilegum hagvexti.
Samkvæmt frumvarpinu mun áfram gæta aðhaldssemi
í rikisfjármálum. Efalítið má færa fyrir því rök að að-
haldssemin í nokkrum málaflokkum sé fullmikil og íjarri
raunverulegri fjárþörf. í frumvarpinu er farið fetið á móts
við margan aðkallandi vanda, svo sem fjárhagskreppu
helsta sjúkrahúss landsins og daggjaldastofnana. Það er
haldið í horfinu og sjö til níu prósenta viðbót á framlög-
um til trygginga- og heilbrigðismála benda til þess að
þrýstihópar verði ekki verkefnalausir i bráð.
Það verður tekist á um nýtt fj árlagafrumvarp. Reynslan
sýnir að það getur tekið miklum breytingum i meðförum
Alþingis, ekki síst í aðdraganda kosninga. Visast verður
einkum deilt um framlög til brýnustu velferðarmála sam-
félagsins á sviði læknis- og öldrunarþjónustu og eins á
sviði almannatrygginga. Frumvarpið í ár er íhaldssamt og
sýnir að stjómvöld ætla að halda sínu striki og boða í litlu
sem engu breyttar áherslur i rekstri rikissjóðs. Það mun
mörgum gremjast.
Hitt situr eftir og varðar ef til vill ílesta að liklega verð-
ur framhald á stöðugleika. Það er árangur af aðhaldssemi
síðustu ára. Hreinar skuldir ríkissjóðs hafa lækkað um
nær helming sem hlutfall af landsframleiðslu frá miðjum
síðasta áratug eða úr 34,5 prósentum árið 1996 í 18,5 pró-
sent i áætlun fyrir næsta ár. Jafnvel í hægri niðursveiflu
síðustu missera hefur tekist að greiða niður skuldir og
það er til vitnis um einbeitta stefnu stjórnvalda í þessum
mikilvæga þætti ríkisíjármála.
Nýtt fjárlagafrumvarp byggir á nýrri þjóðhagsspá sem
er að mörgu leyti ánægjuleg lesning. Mestu varðar að bú-
ist er við að verðbólgumarkmið Seðlabankans á næstu
mánuðum standist og gott betur og eins hitt að allt útlit er
fyrir að framhald verði á kaupmáttaraukningu launa sem
staðið hefur yfir allt frá 1994. Þá er ekki eftirsjá að við-
skiptahallanum sem jafnvel er búist við að hverfi þegar á
þessu ári. Fram undan er hægfara uppsveifla og mikil-
vægt að allur almenningur fái notið hennar.
Sigmundur Ernir
_______________________________________FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBER 2002
DV
Endurheimtum fullvelc
Friðrik
Danieisson
efnaverkfræðingur
m
Sá fáheyrði atburður varð
á Alþingi 12. janúar 1993
að 33 af 63 alþingismönn-
um afsöluðu fullveldi ís-
lands til Evrópusambands-
ins. Hinn svokallaði EES-
samningur var samþykktur
naumlega.
Svo virðist sem þingmennirnir
hafi ekki gert sér grein fyrir að þeir
voru að hefja nýtt valdaskeið evr-
ópsks yfirvalds á íslandi. Afleiðing-
amar koma betur í ljós með hverjum
deginum. Ein starfsgreinin eftir aðra
hneppist í reglufjötra Evrópusam-
bandstiiskipana gegnum EES-samn-
inginn. Og nú er komið að því að
fikta við íslenska raforkukerfið, eitt
það besta og afkastamesta í heimi,
tilskipun um það liggur fyrir. Hvað
næst?
Ekki viðskiptasamningur.
Áróðursliðar EES-samningsins
kynntu hann sem fyrsta flokks við-
skiptasamning. En það var aðeins
hluti og reyndar var viðskiptasamn-
ingurinn sem við höfðum fyrir
nokkurn veginn jafh góður. Aftur á
móti var í samningnum ekki jafn vel
kynntur kafli, stofnanakaflinn, sem
kveður á um að Evrópusambandið
geti stjórnað hér með tilskipunum
sem skulu öðlast laga- og reglnagildi
hér. íslendingar urðu 12.1.1993 undir-
sátar Evrópuvaldsins eins og á hörm-
ungartímum fyrri alda.
Atvinnuuppbygging staðnar
Atvinnusköpun fyrirtækja í Evr-
ópusambandinu hefur síðustu tvo
áratugina engin verið, á meðan tugir
milljóna starfa sköpuðust vestanhafs
og mörg hérlendis. Skriffinnska Evr-
ópureglugerðanna er nú einnig tekin
að hægja á nýliðun á vissum sviðum
atvinnulífsins hér. Reglur og kvaðir
um réttindi launþega og vinnumark-
að hafa gert vinnumarkaðinn ís-
lenska ósveigjanlegan, einkanlega
litlu og nýju fyrirtækjunum.
Reglufargan Evrópusambandsins
er enda smíðað fyrir hagsmunaklík-
ur, stéttarfélög og stórfyrirtæki -
ekki til þess að efla atvinnusköpun -
atvinnuleysið þar er orðið óviðráð-
anlegt. Reglugerðimar um hollustu-
hætti eru líka sniðnar að stórfyrir-
tækjum, ekki þeim litlu íslensku, og
svo smáatriðaríkar að gengur út í
öfgar. íslensk verkefni þarf nú að
bjóða út á Evrópska efnahagssvæð-
inu sem þýðir að risavaxin evrópsk
fyrirtæki ná þeim, ef þau bara lang-
ar til, en þau litlu íslensku missa þau
eða verða veigalitlir handlangarar.
Opinberi geirinn úr böndum
Tilskipanir um umhverfismál
valda sveitarfélögunum hérlendis
miklum kostnaði að óþörfu og hafa
hækkað skattana. Það þarf að leiða
skólp frá smábæjum á haf út, jafnvel
þó að straumurinn við leiðsluna sé
hraðari en þar úti. Nú þarf bráðum
að hafa 2 vaktmenn hjá gömlum
ruslahaugum við smábæina úti á
„Skríffinnska Evrópu-
reglugerðanna er nú
einnig tekin að hœgja á
nýliðun á vissum sviðum
atvinnulífsins hér. Reglur
og kvaðir um réttindi
launþega og vinnumark-
aða hafa gert vinnumark-
aðinn íslenska ósveigjan-
legan og einkanlega litlu
og nýju fyrirtœkjunum. “
- Á aðalfundi Samtaka
atvinnulífsins.
landi. Reglugerðimar eru sniðnar
eftir hugsunarhætti fólks sem býr í
milljónaborgum langt tnni 1 landi.
Ein eftirlitsstofnunin eftir aðra rís
upp eða fær nýja deild með hverri
nýrri tilskipun. Atvinnusköpunin í
Evrópusambandinu er nær eingöngu
í opinberri skriffinnsku og fjárhagur
ríkjanna eftir því. Og eins gæti það
orðið eins hér.
Atvinnufrelsið rýrnar árlega
Stjómhættir Evrópusambandsins,
sem við tókum inn með EES, ein-
kennast af reglusetningum um allt
sem viðkemur atvinnustarfsemi.
Sandkorn
sandkorn@dv.is
Að hafha hálfri
Reykjavík
Samfylkingin ákvað í vik-
unni hvemig staðið verður að
prófkjörsmálum í Reykjavlk.
Niðurstaðan varð að haldið
verður eitt prófkjör fyrir bæði
Reykjavíkurkjördæmin, rétt
eins og hjá Sjálfstæðisflokkn-
um. Hins vegar mun efsti mað-
ur í prófkjöri Samfylkingar-
innar ákveða sjálfur í hvoru
kjördæmanna hann býður sig
fram. Næsti maður getur siðan valið á milli annars sæt-
is á þeim lista og fyrsta sætis í hinu kjördæminu og svo
koll af kolli. Sjálfstæðismenn ætla hins vegar að láta
hlutkesti ráða þessu. Búast má við mikilli spennu og eft-
irvæntingu þegar leiðtogi Samfylkingarinnar leggst
undir feld og gerir upp á milli kjördæmanna - og ekki
er það létt verk að þurfa að byrja kosningabaráttuna á
því að hafna hálfri Reykjavík ...
Herra Stórlax
Austin Mitchell, einn af þingmönnum breska
Verkamannaflokksins, kynnti í vikunni ákvörðun
um að breyta nafni sínu. Tekur nafnbreytingin gildi
á morgun og mun þingmaðurinn þá heita Austin
Haddock eða Ástþór Ýsa í laufléttri þýðingu. Austin
situr á þingi fyrir útgerðarbæinn Grimsby og telur
að með nafnbreytingunni vísi hann meira til upp-
runans. Gerir hann þetta líka í tengslum við sjávar-
útvegsviku sem nú er að hefjast í Bretlandi og vill
freista þess að fá fólk til að hugsa meira um fisk,
kaupa fisk, elda og borða. Hérlendis bíða menn
spenntir eftir hvort íslenskir þingmenn fari að þessu
fordæmi. Ýsa, Þorskur og Karfi myndu raunar sjálf-
sagt vefjast fyrir mannanafnanefnd, en hins vegar
ætti Árni M. Mathiesen sjávarútvegsráðherra án
efa að geta fengið nafnið Stórlax viðurkennt. For-
dæmi eru fyrir nöfnum af laxastofni hérlendis -
dæmi er ættamafnið Laxdal að ekki sé nú minnst á
Laxness ...
Ummæli
Dýr belgingur
„Eina breytingin á ríkisstjómarmynstri sem sýnist
raunhæf miðað við skoðanakannanir um þessar mundir
er samstjórn Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna. Það er
ekki hægt að horfa fram hjá því að meðal margra flokks-
manna framsóknar, ekki síst hjá ungliðum flokksins, hef-
ur Davíð Oddsson verið óspart níddur.... Víst er að fram-
sóknarmenn geta ekki gengið að neinu vísu hvað Sjálf-
stæöisflokkinn varðar eftir næstu kosningar. Og ef svo
færi að framsóknarmenn sætu þá eftir með sárt ennið
utan ríkisstjómar gætu þeir ekki öðru um kennt en belg-
ingnum í sjálfum sér.“ Jakob F. Ásgeirsson i Viöskiptablaöinu
Glópagull
„Vissulega er 10,7 milljarða afgangur ekkert smáræði.
En þegar útaf stendur að leiðrétta tveggja milljarða fjár-
vöntun á sjúkrahúsunum og allt að 600 milljónir sem er
rekstrarvandi og halli á dvalarheimilum og hjúkrunar-
heimilum fyrir aldraða, og 3-400 milljónakróna halla í
framhaldsskólakerfinu auk rekstrarvanda þá er verið að
sýna glansmynd sem má líkja
við glópagull. Löggæslumálin
eru svo sér þáttur sem ég hef
ekki getað metið til fjármuna
en mun geta metið í meðfömm
fjárlaganefndar á frumvarp-
inu.“
Gísli S. Einarsson á vef sínum
Verður vinstri
stjórn?
„Formaður Samfylkingarinn-
ar hefur kosið sér hlutverk strútsins í umræðunni um
heObrigðismál. Með þvi að segja að vandinn sé sá að heil-
brigðisráðherrar síðustu ára hafi haft rangt flokksskír-
teini í vasanum er hann ekki aðeins að gera lítið úr þeim
vanda sem við er að etja, heldur afhjúpar hann einnig sitt
eigið kjarkleysi."
Rnnur Þór Birgisson á Kreml.is