Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.2002, Qupperneq 17

17
MÁNUDAGUR 16. DESEMBER 2002
DV_______________________________________________________________________________________ Menning
Ævintýrinu snúið við
Évgení Schwarz er ekki ókunnug-
ur íslenskum leikhúsgestum. Fyrir
nokkrum árum sviðsetti Þjóðleik-
húsið t.d. ævintýri hans um Snæ-
drottninguna og Rauðhetta, sem
Schwarz byggir á samnefndu ævin-
týri H.C. Andersens, hefur einnig
verið sýnd hérlendis. Uppsetning
Leikfélags Akureyrar á Hversdags-
legu kraftaverki er hins vegar fyrsta
sýning þess verks utan Rússlands og
kann skýringin að vera sú að leikrit-
ið er ævintýri fyrir fullorðna en
ekki börn. Þó sagan sé sett fram í
hefðbundnum ævintýrastíl er fram-
vindan það hæg að mjög reynir á
þolinmæði yngstu kynslóðarinnar.
Innihaldið á líka meira erindi við þá
sem komnir eru til vits og ára því
hið „hversdagslega kraftaverk" er
að þora að elska aðra manneskju
skilyrðislaust.
Hér er ævintýrinu um prinsess-
una og froskinn snúiö við því
prinsessan hittir ungan og fallegan
mann sem hún verður ástfangin af
en sá galli er á gjöf Njarðar að hann
er bjarndýr í álögum. Galdrakarlinn
sem breytti birninum í mann sér til
skemmtunar lét jafnframt svo um
mælt að væri hann kysstur af
prinsessu myndi hann breytast aftur
í björn. Ungi maðurinn/björninn er
fullkomlega sáttur viö þetta hlut-
skipti sitt þar til ástin kemur til
skjalanna og eins og vera ber geng-
ur atburðarásin út á að leysa flækj-
una sem ástin veldur.
Það er heilmikið lagt í þessa sýn-
ingu og eru búningar Hrafnhildar
Arnardóttur, sem hér þreytir
frumraun sína í íslensku atvinnu-
leikhúsi, sérlega glæsOegir. Ljósi
viðurinn, sem er uppistaðan í leik-
mynd Þórarins Blöndals, gefur bjart
og stílhreint yfirbragð og hugvit-
samleg notkun kvikmyndatækninn-
ar sannar að galdur leikhússins felst
oftar en ekki í hinu smáa og ein-
falda.
Leikstjórinn, Vladimir Bouchler,
sem er frá Uzbekistan, sagði í blaða-
viðtali að hann teldi Hversdagslegt
kraftaverk besta leikrit Schwarz. Ég
er ekki nógu kunnug verkum hans
til að geta tekið afstöðu til þess en er
hins vegar ekki í vafa um að leikrit-
MYNDRÚN/RÞB
Astin veldur torleystum flækjum
ívar Örn Sverrisson og Kolbrún Anna Björnsdóttir í hlutverkum elskendanna.
ið hefði þolað talsverðan nið-
urskurö. Sýningin fer afar
hægt af stað og það er ekki
fyrr en eftir fyrra hlé að leik-
urinn hefur sig til flugs.
Alls taka 15 leikarar þátt i
þessari uppfærslu og gera
flestir ágætlega þó varla sé
hægt að tala um mikil tilþrif.
ívar Örn Sverrisson, sem leik-
ur unga manninn/björninn,
hefur mikla útgeislun og sýnir
hér að gamanleikur liggur
ekkert síður fyrir honum en
dramatíkin. Kolbrún Anna
Björnsdóttir passaði fullkom-
lega í hlutverk prinsessunnar
og túlkaði sálarraunir hennar
af öryggi. Sigurður Karlsson
var stórskemmtilegur sem
hinn uppburðarlitli fyrsti ráð-
herra og þeir Þráinn Karlsson
og Aðalsteinn Bergdal höfðu
lítið fyrir sínum karakterum.
Sama má raunar segja um Jón
Inga Hákonarson, Sögu Jóns-
dóttur og Hildigunni Þráins-
dóttur en ekki fannst mér
þeim Skúla Gautasyni og
Laufeyju Brá Jónsdóttur
takast eins vel upp í hlutverk-
um húsbóndans (galdra-
mannsins) og konu hans. Hús-
bóndinn er eins konar alter-
egó höfundarins sem skapar
söguna og hefur því framvind-
una í hendi sér en kona hans
reynir að hafa áhrif á eigin-
manninn þegar henni blöskra
raunir persónanna. Þau
mynda því eins konar ramma
utan um ævintýrið en af túlk-
un Skúla og Laufeyjar að
dæma komu örlög persónanna
þeim furðu lítið við.
Hversdagslegt kraftaverk er
hugljúft og oft á tíðum fyndið
ævintýri um ástina en upp-
færslan skilur lítið eftir sig.
Halldóra Friðjónsdóttir
Leikfélag Akureyrar sýnir í Sam-
komuhúsinu Hversdagslegt krafta-
verk eftir Évgení Schwarz. Þýöing:
Rebekka Þráinsdóttir. Tónlist: Arn-
ór Vilbergsson. Lýslng: Ingvar
Björnsson. Búningar: Hrafnhildur
Arnardóttir. Leikmynd: Þórarinn
Blöndai. Leikstjórn: Vladimir
Bouchler.
Úr deyfð í dynjandi galsa
Pars Pro Toto bauð upp á góða dans- og tónlistar-
skemmtun á nýja sviði Borgarleikhússins 13. og 14.
desember. Á dagskrá voru fjögur dansverk, eitt eft-
ir Per Jonsson og þrjú eftir Láru Stefánsdóttur. Tón-
list Guðna Franzsonar og Hjálmars H. Ragnarsson-
ar var frábær, lýsingin vel unnin og sérstaklega i
verkinu Til Láru samtvinnaðist hún vel dansinum
og varð hluti af hreýfingunum. Sviðsmyndin var í
grunninn svart gólf og svartir veggir auk mynd-
verka eftir Ragnhildi Stefánsdóttur sem pössuðu vel
inn í þemu verkanna. Hluti af sviðsmyndinni fór þó
fram hjá áhorfendum því staðsetning þeirra var
slæm. Búningar voru látlausir nema í Jóa þar sem
svarta skyrtan, háhæluðu skórnir og svörtu nær-
buxumar voru skemmtilega ögrandi.
Verk Per Jonssons, TO Láru, samið 1995, er bam
síns tíma, tjáningarfullt og þrungið tilfinningum og
þrám. Það varð samt ekki nægilega sterkt og sann-
færandi fyrr en leið á, því Lára, sem sjálf dansaði,
virtist ekki komast strax í gang. Hræringar eftir
Láru eru samdar 1996 og hafa verið sýndar víða um
lönd, ýmist sem sóló, dúett eða kvartett. Nú birtist
verkið sem sóló í flutningi Sveinbjargar Þórhalls-
dóttur. Það er mjög kvenlegt og flott að sjá fullmót-
aða konu dansa það. Það býr yfir sterkum tilfmning-
um og erótík sem Sveinbjörg kom ágætlega til skila.
Hún hefur einstakan flæðandi stil i hreyfmgum og
ótrúlegt vald yfir hverjum millímetra líkama síns.
Byrjun verksins kom sérstaklega vel út þegar hreyf-
ingamar voru tengdar gólfinu og líkamsmyndinni
eftir Ragnhildi sem þar var. Þegar á leið varð verk-
ið óljósara, bæði notkun rýmisins, tengsl við mynd-
verkin og gerð hreyfmganna. Sýningin var því
nokkuð dauf fyrir hlé en úr því átti eftir að rætast.
í verðlaunaverkinu Jói, sem samið var fyrir al-
þjóðlega sóló-danskeppni í Stuttgart 2002, sýnir Lára
á sér hlið fágaðs danshöfundar. Verkið var samið
fyrir Jóhann Frey Björgvinsson dansara og er skýrt
og skorinort, létt og leikandi en býr samt yfir djúpri
DV-MYND HARI
Úr Cyrano
Fékk áhorfendur til aö brosa út aö eyrum.
merkingu. Jóhann Freyr dansar verkið á sinn ynd-
islega hátt og koma kostir hans sem dansari sterkt
í ljós. Hann er mjúkur og ljóðrænn í hreyfmgum en
líka skýr og ögrandi.
Seinna verkið eftir hlé fékk síðan áhorfendur til
að iða í sætunum og brosa út að eyrum. Þetta var
dans við tónlist Hjálmars H. Ragnarssonar við leik-
verkið Cyrano og er hún flutt af Rússíbönunum.
Stundum voru dansararnir hreyfingarlausir og
hljómsveitin spilaði en stundum geystust dansar-
arnir um gólfið í dúettum eða sem hópur. Þó tónlist-
in væri allrar athygli verð hefði ég viljað sjá ein-
hvern dans við öll lögin. Inn á milli hópsena voru
dúettar, mislangir og mismunandi en margir virki-
lega vel gerðir. Dúett Láru og Guðmundar Helgason-
ar stóð upp úr. Hann var vel dansaður, enda þekkja
þau greinilega vel inn á hvort annað sem dansarar,
og fullur af fallegum hreyfingum. Hópsenurnar
komu einnig mjög vel út, ekki síst kossasenan sem
var sérlega vel til fundin. Meðdansarar í verkinu
voru nemendur í Listdansskóla íslands auk ungs
dansara, Steve Lorenz, sem ekki hefur áður sést á
sviði Borgarleikhússins. Miðað við frammistöðu
nemenda Listdansskólans þarf ekki að kvíða fram-
tíðinni, og Steve Lorenz sýndi einnig þannig takta
að vonandi fáum við að sjá hann á sviði sem fyrst
aftur.
Elegia var áhugaverð sýning, nokkuð þung fyrir
hlé en geislandi skemmtileg eftir hlé. Hún er góður
vitnisburður ura þróun og þroska Láru Stefánsdótt-
ur sem danshöfundar og sönnun á hæfileikum
Guðna Franzsonar sem höfundar tónlistar við dans-
verk. Hvað fáum við að sjá næst, Pars pro toto?
Sesselja G. Magnúsdóttir
Danshöfundar: Per Jonson og Lára Stefánsdóttir. Tón-
höfundar: Guöni Franzson, Riccardo Nova og Hjálmar H
Ragnarsson. Myndverk: Ragnhildur Stefánsdóttir. Bún-
ingar: Elín Edda Árnadóttir. Lýsing: Kári Gíslason.
Matthew Barney
Cremaster er nafn vöövans sem
stjórnar eistum karlmanna.
Cremaster II
Umsjónarmanni menningarsíðu
var bent á það í fullri vinsemd,
eftir beiðni þess efnis á síðunni
fyrir tveimur vikum, að við fengj-
um að sjá sköpunarverk Matt-
hews Bameys, Cremaster-mynd-
irnar, á íslandi, að ein þeirra
hefði verið sýnd hér á landi á
Listahátíð 1998. Það var Cremast-
er 4 sem kraftaverkakarlinn
Hannes Sigurðsson sýndi í Regn-
boganum sem hluta af sýningunni
Flögð og fogur skinn það góða vor.
Ég man betur eftir ungfrú Orlan,
konunni með ágræddu hornin ...
Þetta breytir ekki því að nú eru
Cremaster-myndimar orðnar
fimm og þær eru til stöðugrar um-
fjöllunar i heimspressunni þannig
að framkvæmdasamir menningar-
verkamenn ættu að athuga málið.
Kvikmyndahátíð Reykjavíkur
verður ekki haldin fyrr en í fyrsta
lagi á næsta ári; væri ekki hægt
að fá Cremaster meðan við bíð-
um? Óþolinmóðir geta séð sýn-
ingu Barneys og myndirnar fimm
í París til 3. janúar, þaðan fer allt
saman á Guggenheim-safnið í
New York og verður þar til sýnis
frá 14. febrúar til 11. maí.
áp
Gunnar og Slgurður
Skapandi félagsskapur.
Ættjarðarlög
nœst
Það var heilög stund í Laugar-
neskirkju á sunnudaginn fyrir
viku þegar Gunnar Gunnarsson
organisti lék á nývígt orgel ásamt
Sigurði félaga sínum Flosasyni
sem blés i ýmsa meðlimi saxófón-
fjölskyldunnar. Tónleikagestir
nutu þess að hlusta á gamalkunna
sálma lífs og jóla í prýðilegum
hljómburði kirkjunnar - þar á
meðal Nú legg ég augun aftur, Ó,
Guð vors lands og fallegasta sálm
í heimi, Heyr himnasmiður eftir
Þorkel Sigurbjörnsson.
Nýnæmið var að ættjarðarlög-
um sem greinilega verður næsti
diskur þeirra félaga. Land míns
föður var alveg á heimsmæli-
kvarða og ekki var Hver á sér
fegra fööurland? miklu siðra. Ólaf-
ur Stephensen, djassgagnrýnandi
DV, spáði því hér fyrir ári að
Gunnar og Sig-
urður hefðu
dottið ofan á
gulltrygga leið
til að fá fólk til
að hlusta á
sálma og ætla
ég að spá því að
ættjarðarlögin
verði jafnvel
enn þá vin-
sælli.