Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.2003, Blaðsíða 18

Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.2003, Blaðsíða 18
18 Menning Bókmenntir, listir og saga - mikið úrval námskeiða hjá Endurmenntun um þjóðleg jafnt sem alþjóðleg fræði Fjölmörg menning- arnámskeiö veröa á vegum Endurmennt- unar Háskóla íslands í vor fyrir menning- arþyrsta íslendinga og ber þar hœst síö- ari hluta námskeiös Jóns Böövarssonar um Brennu-Njáls sögu sem hefst 27. janúar. Þar verður fjallaö um tvo síöari þriöjunga sögunnar, lýst tildrögum og framkvœmd brenn- unnar, eftirmálum, afleiöingum og mála- lokum. Auk þess er rætt um helstu per- sónur hinnar miklu bókar. Jón Böóvarsson. Meðal annarra námskeiða um bókmenntir má nefna að Magnús Jónsson byijar nám- skeið um Heimskringlu 4. febrúar og fjallar um sögur um uppruna kongungdæmis í Nor- egi og ævi hinna fyrstu Noregskonunga í Heimskringlu Snorra. Rúnar Helgi Vignisson rithöfundur og þýðandi fjallar um bandarísk- ar samtímabókmenntir frá 4. febrúar undir heitinu „Sýnt í tvo heimana". Þar verður rætt um gróskuna í bandariskum bókmenntum undanfarna áratugi sem má að hluta til rekja til höfunda úr röðum innflytjenda og minni- hlutahópa. Verða skoðuð verk eftir Amy Tan, Jhumpa Lahiri, Philip Roth, Toni Morrison og Maya Angelou. Verkin eru lesin í íslensk- um þýðingum. Námskeiðaröð um lykilverk heimsbók- menntanna i heimspeki, þekkingarfræði og siðfræði undir heitinu „Maður, sál og sjálf' hefst 6. feb. í umsjón Jóns Ólafssonar heim- spekings og Gauta Kristmannssonar þýðinga- fræðings. Soffia Auður Birgisdóttir bók- menntafræðingur rýnir í jólabækurnar frá 12. febrúar og Svanhildur Óskarsdóttir hefur um- Rúnar Helgi Vignisson. sjón með námskeiði um handritin frá 12. feb. í samstarfí við Stofnun Árna Magnússonar á íslandi og Þjóðmenningarhúsið. Leiklist og tónlist Námskeið um verk sem verið er að setja upp í íslenskum leikhúsum hafa verið mjög vinsæl undanfarin ár. Á þeim er jafnan farið á æfmgu eða sýningu á verkinu og rætt við aðstandend- ur á eftir. Af þessu tagi er námskeiöið „Gaman- leikur er dauðans alvara! Um farsa, kómedíur og annað leikið gamanefni“. Það hefst 4. feb. og er haldið í samstarfí við Þjóðleikhúsið í tilefni af sýningu þess á gamanleiknum Allir á svið! eftir Michael Frayn í þýðingu og staðfærslu Gísla Rúnars Jónssonar sem lika leikstýrir. Umsjón hefur Melkorka Tekla Ólafsdóttir en meðal kennara eru Ámi Ibsen, Gísli Rúnar Jónsson og Karl Ágúst Úlfsson. Gunnsteinn Ólafsson hljómsveitarstjóri er kennari á námskeiði um Macbethsem hefst 17. febrúar og er haldið í samstarfi við Vinafélag íslensku óperunnar. Óperan Macbeth. eftir Verdi verður stærsta verkefni íslensku óper- unnar á vormisseri 2003. Á námskeiðinu er far- Svanhildur Óskarsdóttlr. ið ofan I saumana á því hvaða meðulum Verdi beitir til þess að undirstrika spennuna og hryll- inginn á sviðinu, hvernig hann málar hverja persónu fyrir sig, sérstaklega lafði Macbeth og Macbeth konung, og sýnt hvemig tónlistin túlkar hugsanir þeirra og innra samband. Hvað ertu tónlist? er haldið áfram frá 10. feb. vegna fjölda áskorana í samstarfi við Scdinn en þetta námskeið Jónasar Ingimundarsonar varð gríðarlega vinsælt í fyrra. Fyrirkomulag er svipað og þá: Jónas leiðir áheyrendur inn í undraheim tónlistarinnar með spili og spjalli og fær til sín góða gesti úr röðum íslenskra tón- listarmanna. Kynningarkvöld verður haldið í Salnum á mánudagskvöldið kemur, 27. janúar, og em allir velkomnir meðan húsrúm leyfír. Halldór Hauksson útvarpsmaður fjallar um Bach og Mendelssohn á námskeiði í maí í sam- starfí við Kirkjulistahátíð i Hallgrímskirkju en Mótettukór Hallgrímskirkju flytur mótettur Bachs og óratóríuna Elía eftir Mendelssohn á hátíðinni undir stjóm Harðar Áskelssonar. Auk þess má nefna sérstakt námskeið um Feneyjar og námskeiðið „Maöur og borg“. Nán- ari upplýsingar eru á slóðinni www.endur- menntun.is eða í síma 525 4444. Tónlist Engin lyftumúsík Eþos-kvartettinn, sem samanstendur af fiðluleikurunum Auði Hafsteinsdóttur og Grétu Guðnadóttur, Guðmundi Kristmunds- syni víóluleikara og Bryndísi Höllu Gylfa- dóttur sellóleikara, hélt tónleika á vegum Kammermúsíkklúbbsins í Bústaðakirkju á sunnudagskvöldið. Á efnisskránni var meðal annars strengjakvartett í B-dúr opus 133, svo- nefnd Grosse fuge eða Stóra fúgan eftir Beet- hoven. Það sætir tíðindum því verkið mun ekki hafa verið flutt hér á landi áður af „al- íslenskum" hópi hljóðfæraleikara. Kvartett- inn er líka stór og mikil tónsmíð sem þótti lengi óspilandi og þar að auki ákaflega óað- gengilegur, eins og reyndar flest sem Beet- hoven samdi á síðustu árum ævi sinnar. í tónleikaskránni stóð að einn stjómarmanna Kammermúsíkklúbbsins hefði þurft að hlusta fjórtán sinnum á verkið áður en það „opnaðist honum“ og ætti því að vera ljóst að Beethoven samdi ekki neina lyftumúsfk. í fyrstu átti Stóra fúgan að vera lokaþáttur strengjakvartettsins opus 130 en útgefandi nokkur mútaði tónskáldinu og lét hann semja einfaldari lokakafla til að stytta kvart- ettinn, sem þótti óhóflega langur. Stóra fúg- an fékk því annað ópusnúmer og telst eftir það vera sjálfstæð tónsmíð. Sumum finnst þó að hún ætti enn að vera hluti af upphaflega kvartettinum - það er a.m.k. skoðun undir- ritaðs; mætti kalla það „director’s cut“ svo notað sé slanguryröi úr kvikmyndaheimin- Ludwig van Beethoven Stóra fúgan hans hafði ekki áður veriö flutt hér á iandi af „alíslenskum" hópi hljóðfæraleikara. Stóra fúgan er að mestu fremur ómstríð, Þá er eins og birti yfir tónlistinni og yfirveg- hröð fúga eins og verið sé aö lýsa ákafri leit unin í síðustu töktunum er einstaklega að einhverju sem finnst ekki fyrr en í lokin. áhrifamikil. Leikur fjórmenninganna var sérlega fal- lega mótaður, hann var öruggur tæknilega, krafturinn skilaði sér fyllilega í markvissri túlkuninni og lófatakið á eftir benti ekki til þess að áheyrendur þyrftu að hlusta á flutn- inginn þrettán sinnum í viðbót til að skynja út á hvað þetta allt saman gengur. Svipað var uppi á teningnum í stílhreinum og glaðlegum kvartetti eftir Haydn, hinum svonefnda Keisarakvartetti ópus 76 nr. 3. Hann rann ljúflega niöur, enda spilamennsk- an tær og hnitmiðuð og túlkunin geislaði af fjöri. Ekki eins góður var flutningurinn á síð- asta verki efnisskrárinnar, strengjakvartett- inum eftir Schubert sem jafnan er nefndur Dauðinn og stúlkan. Fyrir þá sem ekki vita dregur verkið nafn sitt af stefinu í hæga þættinum, sem er upphaflega söngljóð er tón- skáldið samdi sjö árum áður. Hér fann mað- ur þreytumerki á hljóðfæraleikurunum, það var eins og þau hefðu lagt allt sitt í Haydn og Beethoven og ættu lítið eftir til að gefa áheyrendum. Margt var að vísu ágætlega spilað en tæknilegir hnökrar í hæga þættin- um voru óþægilega áberandi og einnig voru ekki nógu miklar andstæður í hinum þáttun- um til að gera kvartettinn áhugaverðan. Tón- listin var of fyrirsjáanleg og flæðið vantaði. Kannski má segja túlkuninni það til hróss að dauðinn kom óneitanlega upp í hugann. í það heila má segja að þessir tónleikar hafl verið nokkuð misjafnir, en fyrst Beet- hoven var svona glæsilegur er auðvelt að fyr- irgefa allt annað. Jónas Sen MIÐVIKUDAGUR 22. JANÚAR 2003 ______________________________x>v Umsjón: Silja Aöalsteinsdóttir silja@dv.is Hermann með Sinfó Fyrsti klarínettleikari Konunglegu Stokkhólmsfilharmoníunnar, Hermann Stefánsson, þreytir frumraun sína með Sin- fóníuhljómsveit íslands annað kvöld kl. 19.30 í Háskólabíó í tveimur af meginverk- um klarínettsögunnar: Klarínettukonsert nr. 2 í Es-dúr op. 74 eftir Carl Maria von Weber og Premiére rhapsodie eftir Claude Debussy. Að auki eru á efnisskránni Lifið fyrir keisarann, forleikur eftir Mikhail Glinka, Valses nobles et sentimentales eftir Maurice Ravel og L’Apprenti sorcier (Læri- sveinn galdrameistarans) eftir Paul Dukas. Hljómsveitarstjóri er Rússinn Alexander Vedemikov sem hefur stjórnað fjölmörgum hljómsveitum á heimsmælikvarða, til dæmis Fílharmóníuhljómsveitunum í London, Tokyo og Pétursborg og Sinfóníu- hljómsveitinni í Montréal. Þá hefur hann stjórnað óperuflutningi við La scala í Mílanó, La Fenice í Feneyjum, Covent Gar- den í Lundúnum og Lincoln Center í New York, en Vedernikov hefur sérhæft sig í óp- erum. Nýárstónleikar Við minnum á nýárstónleika Tríós Reykjavíkur og Hafnarborgar sem hefjast á sunnudagskvöldiö kemur kl. 20 og verða endurteknir mánudags- og þriðjudagskvöld í vikunni þar á eftir. Með Tríóinu syngja ljúf lög hinir ástsælu söngvarar Sigrún Hjálmtýsdóttir og Bergþór Pálsson. Á tónleikunum fá menn að heyra Vínar- tónlist, sígaunatónlist og lög úr þekktum söngleikum en líka perlur eftir Mozart, Brahms, Dvorák, Fauré og fleiri. Saga tvisvar á ári Nýlega kom út í fyrsta sinn hausthefti tímaritsins Sögu, en frá og með 2002 verða tölu- blöðin tvö á ári. Nýja heftið hefst á ávarpi for- seta íslands, Ólafs Ragn- ars Grímssonar, frá ald- arafmælishátíð Sögufé- lags 7. mars sl. Sú nýbreytni er nú tek- in upp að birta viðtal í ritinu og ræðir Páll Björnsson við prófessor Júrgen Kocka, einn þriggja gesta á 2. íslenska söguþinginu í vor sem leið um stöðu sagnfræðinnar í Evrópu á okkar tímum, hlutverk greinarinnar og framtíðarsýn. Söguþinginu sjálfu eru gerð skil í máli og myndum í grein Erlings Hans- sonar og Margrétar Guðmundsdóttur. í greininni „Sagan á skjánum" skyggnist Þorsteinn Helgason á bak við fyrirbærið „söguleg heimildamynd" og dregur upp mynd af því helsta sem gert hefur verið á þeim vettvangi hér á landi undanfarna ára- tugi. Tengsl skáldskapar og sannleika ber einnig á góma í grein Helgu Kress, „Á hverju liggja ekki vorar göfugu kellingar". Þar eru til mnfjöllunar fyrstu sögulegu skáldsögurnar á íslandi, sögur Torfhildar Hólm, og þær bornar saman við verk Hall- dórs Laxness. Sigrún Pálsdóttir ritar grein- ina „Bresk stjórnmál í ljósi íslenskrar menningar" og skoðar hvernig íslensk sjálf- stæðisbarátta og tengsl íslands við Dan- mörku fléttuðust inn í breska stjórnmála- umræðu. Magnús Stefánsson hefur um ára- tugaskeið sinnt kirkjusögu og í greininni „Staðir og staðamál" dregur hann saman öO meginrökin fyrir túlkun sinni og reifar viö- horf annarra fræðimanna til efnisins í gagn- rýnu ljósi. Loks fjallar Ámi Heimir Ingólfs- son um Þjóðhvöt Jóns Leifs og Alþingishá- tíðina í greininni „Hetjur styrkar standa". I Viðhorfum birtir Árni Björnsson þanka um íslenskt þjóðerni og Ámi Heimir Ingólfs- son og Torfi K. Stefánsson Hjaltalín bregð- ast við fyrri skrifum í Sögu. í ritdómum fjaOa 10 höfundar um 13 bækur. Ritstjórar Sögu em Guðmundur J. Guð- mundsson og Hrefna Róbertsdóttir. Útgef- andi er Sögufélag.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.