Dagblaðið Vísir - DV - 28.11.2003, Síða 2

2 FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2003
Fréttir DV
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson, ábm.
Ritstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjórar
Kristinn Hrafnsson
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjóm:
550 5020 - Aðrar deildir. 550 5749
Ritstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýsing-
ar. auglysingar@dv.is. - Dreifing:
dreifing@dv.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: (safoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Þorskur á ensku
Einar Árnason hefur
endurútgeflð mat-
reiðslubók
sína um
þorskrétti
og nú á
ensku. Bók-
in heitir
Seiðandi
saltflskur og
þorskréttir
þjóðanna en
Jeffery Coss-
er þýðir á
ensku; Sed-
uctive Salt-
flsh and Cod
Cuisine. Bókin hefur
unnið til verðlauna fyrir
útlit og innihald. Er út-
gáfan nú stfluð á er-
lendan markað eins og
nýtt nafn gefur til
kynna.
Sundlaugarvörður
á Stokkseyri
Auglýst hefur verið
laust til umsóknar starf
sundlaug-
arvarðar
á Stokks-
eyri. Um
er að
ræða100
prósent
starf sem
felst í daglegri umsjón
með lauginni ásamt því
að viðkomandi mun
ganga vaktir við laugina
og sinna húsvörslu.
Leitað er að manneskju
með áhuga á mannleg-
um samskiptum sem er
reiðubúin til að takast á
við krefjandi verkefni
sem felst f þvf að efla
sundstaðinn f hugum
heimamanna jafnt sem
ferðamanna. Laun eru
samkvæmt kjarasamn-
ingum sem Sveitarfé-
lagið Árborg hefur gert
við viðsemjendur sína.
Dugnaður
Vel gengur með fram-
kvæmdir við breikkun
Reykjanesbrautar og
gera verktakar ráð fyrir
að hægt verði að hleypa
umferð á fyrsta áfanga
verksins sex mánuðum
fyrr en áætlað var. Ef að
lfkum lætur verður því
hægt að aka á nýrri
akrein til Keflavíkur og
til baka strax 1. júlí
næstkomandi. Eru
menn að vonum
ánægðir með ganginn í
verkinu.
Gengislækkað nám
Stytting menntaskólanáms úr fjórum
árum í þrjú felur í sér fækkun kennslu-
stunda úr 2707 í 2170. Þessi 20% geng-
islækkun námsins felur í sér 1,7 milljarða
króna árlegan sparnað ríkissjóðs. Það er
mergurinn málsins. Ríkið tímir ekki að leggja
eins mikið fé til skóla og hingað til.
Aukin andleg fátækt ríkisins á tímum auk-
ins veraldarauðs getur haft þá skemmtilegu
hliðarverkun, að ýmsir, sem áður hefðu talið
sig vera tossa, muni treysta sér til að reyna við
gengislækkað stúdentspróf. Þá mun hækka
hlutfall stúdenta af þjóðinni í heild.
Hingað til hafa íslendingar ekki verið mik-
ið upp á bókina. Aðeins 55% þjóðarinnar hef-
ur lokið framhaldsmenntun, en 79% af þjóð-
um Efnahags- og framfarastofnunarinnar í
heild. Þarna má greinilega slá tvær flugur í
einu höggi, spara peninga og ná í fegurri sam-
anburðartölur við útlönd.
Spurningin er þá bara, hvort ekki megi
ganga þessa götu á leiðarenda, spara enn
meiri peninga með því að hætta við mennta-
skólanám og komast upp í 100% hlutdeild
með því að senda heilum árangi þjóðarinnar
stúdentsskírteini í pósti 17. júní á hverju ári.
Því miður er þjóðin ekki svo eðlisgáfuð, að
þetta dæmi gangi upp. Raunar gengur henni
fremur iUa að stauta sig gegnum kverið á öll-
um stigum skólakerfisins í samanburði við
aðrar þjóðir. Það kom í ljós í miklum fjöl-
þjóðarannsóknum á síðasta áratug.
Þar fóru Islendingar haUoka fyrir fátækum
þjóðum á borð við Tékka, jafnt sem miðl-
ungsþjóðum á borð við Austurrrkismenn og
ríkum þjóðum á borð við Hollendinga. Sér-
staklega virtust stærðfræði og raunvísindi
vera okkur lokuð bók, stoðgreinar atvinnu-
vega nýrrar aldar.
í ljósi þessara válegu tíðinda er ekki skyn-
samlegt að gengisfeUa gengislágt stúdents-
próf um 20% í viðbót. Miklu nær er að finna
leiðir til að gengishækka prófið, jafnvel þótt
fjandmönnum rfkisrekstrar muni þykja blóð-
ugt að sjá aukinn skólakostnað.
Islenzka skólaárið er of stutt í samanburði
við önnur lönd og skólatíminn of mikið slit-
inn sundur af hugmyndaríkum aðferðum við
að draga úr vinnuálagi kennara. Vafalaust
mikla menn fyrir sér, hvað muni kosta að
koma hér á landi upp skólaári af erlendri
lengd.
Fleira er athugavert en fjárskorturinn
einn, enda sýndi fjölþjóðlega rannsóknin
ekkert samband milÚ kosmaðar og árangurs
menntakerfa. Raunar er sárt, að íslenzkir
skólamenn skuli hjakka í memaðarsnauðu
fari og ekki læra af samanburði við útlönd.
Tillögur kerfisins um stytt menntaskóla-
nám benda til, að ráðamenn skólamála geri
sér litla grein fyrir dapurri stöðu þess.
Jónas Krlstjánsson
Andri Snær
Magnason rithöf-
undur hélt ávarp á
landsfundi vinstri-
grænna fyrr í mán-
uðinum, sem nú
hefur verið birt í
vefritinu Múm-
um.is. Hann fjallaði
þar inn skort Islendinga á „skapandi
framtíðarsýn og ekki síst sjálfs-
trausti". Landsmenn trúa því ekki,
sagði hann, að þeir sjálfir hafi skapað
sér umhverfi efdr eigin höfði, heldur
telja að samfélagið eins og það er sé
eini möguleilánn sem völ sé á.
“Við teljum okkur ekki eiga
neinna kosta völ ... Ef við missum
vinnuna í ríkjandi kerfí muni okkar
ekki bíða neitt annað starf. Álíka
gáfulegt og að halda að ef maður
hefði ekki rambað á konuna sína fyr-
ir tilviljun fyrir 10 árum hefði maður
aldri kynnst
neinni
konu.
Það er
ekki flókið
að ímynda
sér aðra
möguleika á
samfélagi á þessari eyju án þess að
leiðast út í fáránlegar útópíur. Það
má ímynda sér að 1950 haS Banda-
ríkjaher ákveðið ogfengið að nýta sér
hernaðarlegt mikilvægi okkar ... til
fulls. Reist virkjanir og fullnýtt fall-
vötnin, stálverksmiðjur og vopna-
verksmiðjur... lagt undir sig hagkerf-
ið okkar og verið farvegur nútíma og
tæknivæðingar, farvegur fyrír rokkið
og bítiið og btivæðingu og tækjavæð-
ingu heimilanna. 100.000 manns
væru þá beint háðir þessari vél en
værum við Seiri, værum við ríkarí?
Stærri á menningarsviðinu? Og þá
nákvæmlega eins og nú myndu
menn trúa því að þetta haS einmitt
verið ástæða þess að við búum á eyj-
unni, einmitt þetta haS veríð ástæð-
an fyrirþvíað við eignuðumst hús og
bSa ografmagn ogskóla ogminnkað
barnadauða og aukið lífsUkur. Án
hersins hefði það ekki gerst. En nú
gerðist þetta ekki, 100.000 manns
fengu ekki vinnu í verksmiðjunum.
Eru þá 100.000 manns atvinnulausir?
Nei þeir VÖLDU sér eitthvað annað
að gera.
Það sem ég á við með þessu dæmi
er þetta: Við búum ekki í möguleika
allra möguleika. Við búum sjálf til
okkar tækifæri og veljum að gera það
sem við viljum gera en slíkt sjálfs-
traust virðist ekki henta stjómvöld-
um...
Það hentaði ekki að fara í raun-
verulega sköpunarvinnu á Austur-
landi, menn urðu að láta þá vSja láta
bjarga sér. Það virðist ekki henta að
fara íslíka vinnu á Reykjanesiíkring-
um herinn þótt það sé brýn þörfá því
strax, að kanna rætur óttans og
óvissunnar, leiða fólk gegnum ferlið
oghleypa umræðu afstað.“
Davíð Logi Sigurðsson skrifaði at-
hyglisverðan Viðhorfsdálk í Morgun-
blaðið í gær þar sem hann benti á að
orðalagið „Bandalag hinna staðföstu
þjóða" - um þær þjóðir sem studdu
Breta og Bandarikjamenn f íraks-
stríðinu - væri ekkert annað en ófor-
skammaður „spuni" eða „spin“ hjá
nafria hans OddssynL Þegar þeir
Davíð forsætisráðherra og Halldór
Ásgrímsson utanríkisráðherra vom
gagnrýndir fyrir að skipa sér f flokk
með þjóðunum sem studdu stríðið
kváðust þeir stoltir af því að vera í
hópi „staðfostra þjóða" og gáfu með
því til kynna að afstaða þeirra væri
byggð á dyggðinni
staðfestu. Hvað sem
þeir vom gagnrýnd-
ir hart stóðu þeir
staðfastir og trúir
sinni hugsjón - að
losa yrði heiminn
við meint gereyð-
ingarvopn Saddams
Husseins.
En í dálki sínum bendir Davíð
Logi á þá einföldu staðreynd að f
hinum enskumælandi heimi var alls
ekki talað um „bandalag staðfastra
þjóða". Þar væri talað um „coalition
of the willing", sem þýðir ósköp ein-
foldlega „bandalag viljugra þjóða“.
Að vera viljugur er hlutlaust orð en
ekki jákvætt í sjálfú sér eins og stað-
fostur. Því menn geta verið viljugir
bæði til góðra verka og vondra. Dav-
íð Oddsson mun sjálfúr hafo þýtt hið
enska hugtak sem „bandalag stað-
fostra þjóða", þegar hann svaraði
gagnrýnisröddum hér heima, og
þannig gert afstöðu þeirra Halldórs
jákvæða og lofeverða í sjálfú sér.
Og síðan hefúr „bandalag viljugra
þjóða" heitið „bandalag staðfastra
þjóða" í allri umræðu á íslandL
Grein Davíðs Loga er meridleg
áminning fyrir okkur blaðamenn.
Hann segir að með þessari röngu
þýðingu hafi forsætisráðherra verið
kominn í hlutverk „spunameistara"
eða „spindoctors" sem hagræðir
sannleikanum, fremur en lýgur
blákalt Og við blaðamenn höfúm all-
ir athugasemdalaust notað „hina
staðföstu" síðan, jafiivel þeir blaða-
menn sem eru að þýða enskan texta
þar sem augljóslega segir ekki annað
en „bandalaghinnaviljugu".
Davíð Logi segir meðal annars í
dálki sínum: „Skiptir... miklu máS að
menn átti sig á spunanum og láti
ráðamenn ekki komast upp með
hann. Við eigum ekki að leyfa orða-
laginu, sem Davíð Oddsson kaus að
nota, að festa rætur, ekki um jafn
umdeSt og alvarlegt mál og I'raks-
stríðið óneitanlega var og er. “
Heyr, heyr! Og er orðalagið
„bandalag staðfastra þjóða" hér með
gert útlægt af síðum DV!
Davíð Logi Ijallarreyndar lika um
„spunameistarann" Halldór Ás-
grímsson í dálki sínum og átelur
hann harðlega fyrir að leggja að
jöfnu hin margumtöluðu meintu
gereyðingarvopn Saddams Huss-
eins ogleitina að þeim annars vegar
og hins vegar vopnabirgðir IRA á ír-
landi og tilraunir manna til að fá
Irska lýðveldisherinn til að afhenda
þær eða eyðileggja. Lítum við svo á
að Viðhorfsgreinin í Mogganum í
gær hafí verið í alla staði hin gagn-
legasta.
Fyrst og fremst
Spuni
Davíðs