Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.2003, Blaðsíða 3

DV Fréttir
MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER2003 3
Enn um hróður Kristmanns
Spurning dagsins
Óttastu að skotvopnum verði í auknum mæli
beitt í ránum?
Sigríður Albertsdóttir skrifar um
bók mína, Borgir og eyðimerkur, í
DV hinn 8. desember og vandar mér
ekki kveðjur. Virðist ég helst hafa
unnið mér það til óhelgi að skrifa
um samskipti Kristmanns Guð-
mundssonar við vinstri menn á ís-
landi, og það algerlega að óþörfu.
Efni þetta segir Sigríður nefnilega
öllum vera kunnugt, enda hafi á sín-
um tíma verið gerður um það sjón-
varpsþáttur sem hún tiltekur, rétt
eins og frásagnir af mönnum og
málefnum liðins tíma verði óþarfar
við það eitt að einhvern tíma sé um
þau fjallað í sjónvarpi. Hún endar
síðan grein sína með þeirri von að
bók mín verði brátt tilefni nýrrar
sögu því eftir útkomu Borga og eyði-
marka þurfi að rétta hlut annars höf-
undar sem enn sé ofar moldu og á
hún þar við Thor Vilhjálmsson.Nú
ætla ég ekki að elta ólar við þá frá-
leitu fullyrðingu hennar að enginn
kippi sér upp við það lengur þegar
fjallað er um örlög Kristmanns Guð-
mundssonar. Af dæmum sem sanna
hið gagnstæða má minna á þann
taugatitring sem greip um sig hjá
einum kollega Sigríðar á DV fyrir
þremur árum, þegar Ármann Jak-
obsson vogaði sér að fjalla fremur
vinsamlega um Kristmann á hundr-
að ára afmæli skáldsins í Lesbók
Moggans.
Moldarkofaviðhorf
Það er hins vegar undarleg og
vægast sagt ófagleg ályktun sem hún
dregur þegar hún kemst svo að orði í
greininni að ég bæti í skáldsögu
minni engu við hróður Kristmanns
„nema síður sé“. Annars staðar segir
hún að mér hafi mistekist að rétta
hlut hins misskilda skálds. Hún virð-
ist með öðrum orðum vera sann-
færð um að ekki verði um þessa tvo
rithöfunda fjalfað án þess að reynt
sé að rétta hlut annars hvors þeirra
og þá væntanlega kfekkja á hinum í
leiðinni. En slíkum moldarkofavið-
horfum vísa ég auðvitað beint heim
til föðurhúsanna. Sigríði Alberts-
Heiðurslaunin
Nokkrar umræður hafa spunnist
vegna úthlutunar Alþingis á heið-
urslaunum listamanna. Ég gagn-
rýndi vinnubrögð menntamála-
nefndar í pistli á heimasíðu minni
og fann mig knúna til að láta upp-
skátt um aðferðirnar sem beitt var
Lesendur
við tilnefningarnar vegna þess að
réttlætiskennd minni var freklega
misboðið með framgöngu Gunnars
Birgissonar, formanns nefndarinn-
ar. Hann heimilaði aðilum utan
nefndarinnar að hafa áhrif á tilnefn-
ingarnar, þ.e.a.s. þeim sem höfðu
völd til að hækka íjárframlög til fjár-
Iagaliðarins, á sama tíma og sjónar-
mið okkar stjórnarandstöðuþing-
mannanna í nefndinni höfðu engin
áhrif. Farið er að bera á svona vald-
hroka í æ ríkari mæli í störfum Al-
þingis og ég tel það hluta af ábyrgð
minni gagnvart kjósendum að reyna
að sporna við slíkri öfugþróun. I
mínum huga er það hluti af lýðræð-
inu að sjónarmið minnihlutans hafi
einhver áhrif á niðurstöðu mála, því
meirihlutinn fékk sannarlega ekki
100% atkvæða í kosningunum.
Sjálf er ég hlynnt því að lista-
menn séu heiðraðir af Alþingi þegar
segja má að lífsstarf þeirra sé komið
fram og köllun þeirra uppfyllt. Ég
hef líka verið því fylgjandi að
menntamálanefnd Alþingis tilnefni
heiðurslaunahafana, enda sé unnið
að þeim tilnefningum af réttsýni,
heiðarleika og í sátt nefndarmanna.
Slík vinnubrögð reyndi forveri
Gunnars, Sigríður Anna Þórðardótt-
ir, að viðhafa á síðasta kjörtímabili,
en slíku er ekki að heilsa nú. Ljóst er
að seint verða allir heiðraðir sem
ættu það skilið. En þá hlýtur að vera
mikilvægt að öll þau nöfn sem
nefndarmenn óska eftir að komi til
skoðunar fái a.m.k. lágmarksum-
Sigurjón Magnússon
skrifar um bók sína um
Kristmann
Guðmundsson.
dóttur til fróðleiks vil ég svo láta þess
getið að sumir rithöfundar að
minnsta kosti hneigjast til að gjalda
varhug við viðteknum skoðunum
sem oftar en ekki verða þannig til að
linnulaust er hjakkað á sömu klisj-
unum án þess að nokkur láti í sér
heyra til andsvara. En sú virðist mér
reyndin einmitt hafa orðið um við-
horfin til málaferla þeirra Krist-
manns og Thors, og átti það sinn
þátt í því að ég hóf að skrifa sögu
mína. Meðan á réttarhöldum þeirra
tveggja stóð vorið 1964 var haldið
uppi í Þjóðviljanum
óhróðri sem allir geta les
ið um ef þeir nenna að
grufla í blöðum frá þeim
tíma. Þau sjónarmið sem
þar komu fram hafa síð-
an endurómað í ótöld-
um frásögnum manna
frá s'íðustu öld og alveg
nýlega í bókinni ísland í
aldanna rás sem býsna
áberandi hefúr verið í
bókabúðum seinni árin.
Sjálfur birti Thor sína
varnarræðu ásamt öðru
efni tengdu málsvörn
hans í réttarhöldunum í
bókinni Faldafeyki árið
1979 eins og þeir vita
best sem hlustað hafa á
Víðsjárþátt Eiríks Guð-
mundssonar undanfar-
ið.
Smjaður
Það er að sönnu
dapurlegt ef hið end-
urreista DVhyggst ekki
bjóða upp á rismeiri
bókmenntagagnrýni en þessi skrif
Sigríðar Albertsdóttur eru til marks
um. Hún sleppir því ekki aðeins að
fjalla faglega um viðfangsefni sitt
heldur sniðgengur algerlega hlut-
leysisskyldu gagnrýnandans og
beinlínis galar á liðstyrk til handa
Thor Vilhjálmssyni, nú þegar ein-
hver hefur loks vogað sér að horfa á
réttarhöld þeirra Kristmanns frá
sjónarhóli þess síðarnefnda. Hvílík
endemis lágkúra, segi ég nú bara.
Mér er jafnvel skapi næst að halda
að Thor þyki sér lítill greiði gerður
með siíku smjaðri. Hann er sjálfur
tekinn að eldast og skilur því
kannski betur en áður hvernig
skáldbróður hans Kristmanni hefur
verið innanbrjósts þegar atgangur-
inn var sem harðastur hér um árið.
Mér finnst satt að segja sem þögn
hans sjálfs um málið bendi býsna
ótvírætt til þess.
Hefekkióttast, en
maðurveitekkinú
Ég hefekki óttast það mikið
hingað til en maður veit svo sem
lítið hvað gerist í framhaldi afþví
að harkan íþjóðfétaginu færist í
aukana. Þá virðist margt geta
gerst."
Einar Már Guðmundsson
rithöfundur
éak, w: •
'f'-l ,■■'■ V V
1 t* ^ Sigurjón Magnusson
BORC 5IR OG EYÐIMERKUR K' iitm.tmi Guiiniuiidtson
DV tekur við lesendabréfum og
ábendingum á tölvupóstfanginu
lesendur@dv.is. DV áskilur sér rétt til að
stytta allt það efni sem berst til blaðsins
og birta það í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds.
„Já, ég óttast
það. Ég hef
verið að vinna
með ungu fóiki
í hartnær tíu ár
og ég spái því
að þessi kyn-
sióð, sem nú er
að ganga inn í
fullorðinsárin,
muni kippa Is-
landi harkalega inn í21. öldina.
Miskunnarleysið og þessi stjórnlausa
reiði sem ríkir hjá sumum þessara
krakka hræðir mig. Það hræðir mig
virkilega hvert íslenskt samfélag stefnir
íþessum málum. Það sem er kært af
þessu og það sem kemur í fjölmiðlum
eraðeins toppurinn á ísjakanum."
Mummi í Götusmiðjunni
„Ég óttast það
ekki, allavega
ekki enn þá. En
þetta er vissu-
lega hægfæra
þróun sem við
höfum verið að
sjá undanfarin
ár."
Hörður
Jóhannesson
yfirlögreglustjóri
„Það eru mörg
ár síðan ég
spáði því að
þróunin myndi
verða á þenn-
an veg og ég
hefbúið mig
undirþetta.
Peningalausir
fíkniefnaneyt-
endur svífast
einskis og þess vegna þurfa almenning-
ur og yfirvöld að búa sig undir meira af
þessu. Yfirvöld þurfa að hafa meira eft-
irlit með mönnum sem ógnað hafa
samfélaginu með þessum hætti og ekki
hleypa þeim svona fljótt út aftur."
Júlíus Þórbergsson
verslunareigandi
„Svarið er hik-
laust já. Þetta
er tifandi tíma-
sprengja. Það
er aðeins tíma-
spursmál
hvenær fyrsta
skotinu verður
hleyptaf.
Reynslan sýnir
okkur að þróunin erlendis kemur að
lokum til fslands og ég held að dóms-
málaráðuneytið ætti að fara að undir-
búa sig."
Arnþrúður Karlsdóttir
þáttarstjórnandi
Tveir menn rændu verslun fýrir tveimur dögum, vopnaðir
skotvopnum
fjöllun; ævistarf þeirra vegið og met-.
ið, utanaðkomandi álit skoðuð
formlega og samræmis gætt miUi
listgreina. Ef þessi skilyrði eru ekki
uppfyllt þá er hætta á að sleggju-
dómar ráði niðurstöðunni og allir
vita að sleggjudómar eru slæmir
dómar.
Sá ágreiningur sem nú er uppi
um heiðurslaunin er ekkert eins-
dæmi, menn hafa tekist á um þau á
öllum tímum. Oft hefúr mennta-
málanefnd verið gagnrýnd fyrir að
láta pólitísk sjónarmið ráða tilnefn-
ingum sínum fremur en fagleg.
Heiðurslaunin eru raunar ekki lög-
bundin og mætti hugleiða hvort ekki
þyrfti að bæta úr því. Þá þyrfti einnig
að setja einhverjar viðmiðunarregl-
ur um launin og starfshætti nefndar-
innar.
Loks vil ég - vegna ummæla
Gunnars í DV um „þingþroska"
þeirrar sem þetta ritar - benda þeim
sem vilja bera saman þroska þing-
manna og hæfni til að sitja á þingi á
málaskrá þingmanna og þingræður
sem allar eru aðgengilegar á vef Al-
þingis. Sömuleiðis er rétt að fram
komi að ég var ekki heimildarmaður
blaðamanns DV varðandi nöfn þau
sem nefnd eru í fréttinni.
Kolbrún Halldórsdóttir
8. þingmaður Reykja víkurkjör-
dæmis norður