Dagblaðið - 04.12.1976, Side 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 4. DESEMBER 1976.
M BIABIB
hjálst, úháð dagblað
Útgefandi Dagblaöið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjori: Jonas Kristjánsson.
Frettastjori: Jón Birgir Pótursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Aöstoöarfrettastjóri: Atli
Steinarsson. íþróttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit: Ásgrimur Pálsson.
BlaÖamenn: Anna Bjarnason, Asgeir Tomasson, Bragi Sigurösson, Erna V. Ingoifsdottir, Gissur
Sigurösson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Johanna Birgisdóttir, Katrín Pálsdóttir, Kristín
Lýösdóttir, Olafur Jónsson, Ómar Valdimarsson. Ljosmyndir: Árni Póll Jóhannsson, Bjarnleifur
Bjamleifsson, Sveinn Þormóösson.
Gjaldkeri: Þrainn Þorloifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Askriftargjald 1100 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 60 -kr. eintakiö.
Ritstjórn Síöumúla 12, sími 83322, auglýsingar, askriftir og afgreiÖsla Þverholti 2, simi 27022.
Setning og umbrot: Dagblaöiö og Stoindorsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerö: Hilmir hf., Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 19.
Uggvænleg bjartsýni Breta
Brezka blaðið Observer hefur
það eftir utanríkisráðherranum,
Anthony Crosland, aö hann telji
leitt, að brezkir sjómenn missi
afla á íslandsmiðum í einn mán-
uð en hann vilji þaö fremur en
nýtt þorskastríð. Samkvæmt öðr-
um heimildum vænta brezkir forystumenn nýs
samnings við íslendinga fyrir miðjan janúar,
sem leyfi brezkum togurum að snúa aftur til
miðanna innan 200 mílna landhelginnar hér.
Það er okkur uggvænlegt, að Bretar skuli vera
svo vongóðir um sinn hag.
Fulltrúi Efnahagsbandalagsins í
viðræðunum hér, Gundelach, hefur gefið hið
sama í skyn. Þetta var inntak yfirlýsingar hans
hér í lok síðustu viðræðna, og það kom enn
skýrar í ljós, eftir að hann var kominn til stöðva
bandalagsins. Hann væntir samninga, jafnvel
fyrir áramót, sem tryggi, að afli Breta við
ísland minnki ekki snögglega.
Slíkar yfirlýsingar hafa komið í kjölfar síð-
ustu funda Gundelachs með íslenzkum ráðherr-
um. Ekki er að undra, þótt íslendingum þyki
slíkt harla skrýtið í ljósi yfirlýsinga ráðherra
okkar um, að gagnkvæmar veiðiheimildir hafi
varla borið á góma enn og ekki sé enn komið
fram, hvort Efnahagsbandalagið hafi eitthvað
að bjóða okkur, sem akkur sé í. Enn sé beðið
svokallaðs útspils bandalagsins.
Heyrzt hefur á tali sumra þingmanna
stjórnarflokkanna, að þeir óttist, að ríkis-
stjórnin kunni enn á ný að ganga frá
samningum, meðan þingið situr ekki. í her-
búðum stjórnarflokkanna er mikil andstaða við
samninga, sem bjóði Bretum að nýju að sigla
inn í landhelgina. En reynslan er ólygnust um,
að þessum þingmönnum yrði mikill vandi á
höndum, ef búið væri að semja í fjarveru
þeirra í jólaleyfi og þeim síðan veittir þeir
kostir að kyngja bitanum eða lýsa vantrausti á
ríkisstjórn flokka sinna með því að fella slíkan
samning eftir á. Ríkisstjórnin á þennan leik
vegna vanmáttar þingmanna. Væru þeir
sterkari persónur, þyrði stjórnin það ekki.
Því miður hefur oft reynzt meira að marka
umrnæli erlendra ráðamanna en íslenzkra um
mál eins og þessi.
íslenzku ráðherrarnir bera ábyrgð á þeim
ugg, sem hefur gripið fjölda landsmanna. Þeir,
eins og aðrir, fylgjast með nær daglegum frétt-
um um bjartsýni Breta og EBE-manna og and-
mæla þeim ekki. Þvert á móti leika íslenzku
ráðherrarnir sér með loðnar yfirlýsingar, sem
helzt gangaút á, að Efnahagsbandalagið kunni
að luma á einhverju útspili, skyndilega kunni
bandalagið að bjóöa okkur einhver óvænt
fríðindi.
Mönnum er ekki ljóst, eins og fram kemur af
áiyktunum ýmissa aðila, svo sem Fiskiþings og
Alþýöusambandsþings, hvað í ósköpunum það
geti verið, sem EBE hafi að bjóða okkur, sem
réttlætti, að Bretar héldu áfram veiðum hér,
ekki borgi sig að ganga nær Norðursjávar-
miðum og Grænlandsmið nær einskis virði. Þá
hefur áherzla verið lögð á, að Efnahagsbanda-
lagið muni ekki ætla að beita viðskiptaþvingun-
um. Löndunarbann í Bretlandi hlyti að renna
út í sandinn.
íslenzka þjóðin fagnaði sigri, þegar brezku
logararnir sigldu út úr ■ landhelginni. Hún
vonar í lengstu lög, að hún fái ekki hnífinn í
bakið.
(—
Hendrix:
Hin bitra reynsla
1 síðustu viku hefði Jimi
Hendrix orðið 34 ára. Hann
fæddist 27. nóvember 1942 á
köldum rigningardegi i Seattle
í Bandaríkjunum. Sá dagur
gæti haft þýðingu fyrir
stjörnufræðinga fram-
tíðarinnar, því að sama dag
fæddist annar frægur sonur
borgarinnar, Bruce Lee, sem
kunnur er fyrir Kung-Fu-
kvikmyndir. Hann er grafinn í
kirkjugarði þar í borginni.
En borgin hefur aldrei sýnt
þessum heimsfræga syni sínum
neina sérstaka virðingu og í
þessari viku berst Jimi Hendrix
safnið, en forstöðumaður þess
er Jess Ilansen, fyrir því að fá
pláss á listasafni borgarinnar
til þess að sýna þar hljóm-
plöturnar 285, hundruð óút-
gefinna segulbanda og viðtala,
þúsundir af veggspjöldum,
skyrtubolum og fleira sem
minnir á frægðarferil mannsins
og Hansen hefur tekizt að viða
að sér. Nú sem stendur er þess-
um hlutum komið fyrir alls
staðar þar sem Hansen getur
fengið foreldra og vini til þess
að geyma einn kassa í viðbót.
Hansen svarar enn spurn-
ingum um hinn látna lista-
mann og tekur við framlögum
til minningarsjóðsins um hann.
En sjóðurinn er ekki stór og
velvildin í garð safnsins er ekki
mikil því að fjölmiðlar gengu
svo grimmdarlega í skrokk á
frásögnum um dauða Hendrix
og líf, á nákvæmlega sama hátt
og umboðsmenn og hljómplötu-
fyrirtæki rifu af honum mest
allt fé sem honum áskotnaðist.
Næstum öllu, sem hægt var
að stela frá Hendrix, hefur
verið stolið, — lögum hans,
segulbandsupptökum.höfundar-
launum, peningum, gíturunum
hans og jafnvel legsteininum á
gröf hans.
Hansen, sem var ákafur
aðdáandi Hendrix frá bernsku,
varð vitni að því hvernig fjár-
glæframenn fóru með lista-
manninn. Snemma á þessum
áratug setti ævintýramaðurinn
Timy Becker á stofn hjálpar-
stofnun, Minningarsjóð Jimi
Hendrix. Sagðist hann eiga
töluvert landsvæði í miðborg
Seattle og þar ætlaði hann að
reisa sumarskóla fyrir börn,
stofnanir fyrir eiturlyfjaneyt-
endur og allt mögulegt fleira í
þeim dúr.
Honum tókst að mjólka
aðdáendur og góðviljaða aðila
svo rækilega að hann tók 150
þúsund dollara með sér er hann
stakk af — til Tucson Arizona
og setti þar á stofn nokkur
klámmyndasýningahús. Dóm-
stólarnir stefndu honum fyrir
svindl, lögfræðingur hans í
Seattle framdi sjálfsmorð og að
lokum varð eiginkona hans af-
brýðisöm og skaut Timy sinn í
gegnum hausinn.
Hver einásta hljómplata, sem
gefin var út með leik Jimi
Hendrix, varð gullplata (seld
fyrir meira en eina milljón
dollara) en honum var sífellt
sagt að hann skuldaði útgáfu-
fyrirtæki sínu. Hljómplötu-
fyrirtækin Warner/Reprise og
Capitol börðust um hann og það
sama gerðu Ed Chalpin,
umboósmaður hans í Banda-
ríkjunum og Mike Jettries í
Englandi. Eric Burdon segir að
Jeffries hafi kerfisbundið haft
hverja einustu krónu af The
Animals og það sama hafi hann
gert við Hendrix.
Jeffries hafði verið sóttur til
saka fyrir svindl er hann lenti í
flugslysi yfir Frakklandi og
lézt. Sex árum síðar er enn eftii

Opinbera
báknið
Hið tröllaukna opinbera
bákn. er orðið mjög alvarlegt
átumein í okkar litla, efnahags-
lega veika þjóðfélagi. Ég kenni
ekki neinum sérstökum um,
hvernig þetta hefur þanizt út.
Stór hluti þjóðarinnar, ásamt
allt of mörgum forystumönnum
hennar, hefur staðið að því að
fita og magna þennan fjósbita-
draug. mest nú á síðustu
áratugum.
Það er gargað á ríkið úr
öllum áttum, jafnt þótt allir
viti, að kassinn sé tómur. Eng-
inn virðist viðurkenna þann
gullvæga sannleika, að kröfur á
ríkið eru kröfur á þig. — já, á
hvern einstakling, sem dregur
anda á þessu Iandi.
Það er marklaust hjal, að
hægt sé að bæta kjör al-
mennings, meðan rfkisbákns-
ófreskjan er hömlulaust látin
sjúga mátt og framfarahug úr
einstaklingum þjóðarinnar.
Leikhúsin
Það má segja. að leikhúsin
séu rekin af ríkinu og Reykja-
víkurborg. Allan fjárhagslegan
halla þessara stofnana greiðir
hinn almenni skattþegn (vfir
hundrað milljónir á ári til
Þjóðleikhúss). Forráðamenn
þessara fyrirtækja virðast hafa
lítinn áhuga áþví að láta fjár-
hagsendana ná saman.
Mér er tjáð, að iðulega sé
messað yfir tómum stólum í
Þjóðleikhúsinu, ekki síður en í
kirkjum landsins.
Menningarvitar og ráðamenn
segja gjarnan: ,,Allt í lagi. ríkið
borgar. Við verðum að koma
nýjum boðskap til
þjóðarinnar." Þessi boðskapur
er gjarnan fullur af andúð gegn
kristinni menningu og ýmsum
pólitískum viðhorfum. sem
tæpast verða talin til menning-
arauka.
Ég las nýlega i dagblaði. að
nú fyrir skömmu hafi margir
þjóðleikhúsgestir gengið út af
einni „menningar“-sýningu
Þjóðleikhússins og einn sýning-
argestur látið þatt orð fa'lla, að
hann nmndi aldrei framar
koma í Þjóðleikhúsið að ó-
breyttum aðstæðum.
F.vrir fimmtíu til sextíu árum
var Revkjavík lítill bær, fólkið
rnjög fátækt af þeim miklu
veraldargæðum, sem nú þykja
sjálfsögð, en þó var aðsókn
alltaf það mikil að Iðnó, að
óöruggt var að ná í sæti, svo að
margir urðu að láta sér nægja
stæði.
Nú eru íbúar Revkjavíkur og
nágrennis meira en 100.000
manns. Auk þess eru
samgöngur við aðra landshluta
svo göðar, að nú er auðvelt að
sækja leikhúsin í Reykjavík
hvarvetna að af landinu.
Eg er þess fullviss. að ef for-
ráðamenn leikhúsanna kæmust
aftur i takt við íslenzka alþýðu.
þá gætu leikhúsin borið sig
fjárhagslega. Þeir. sem hafa
áhuga og efni á að sækja leik-
húsin. eiga að borga fvrir sig.
Það er rnjög ranglátt og langt
fyrir neðan virðingu starfs-
l'ólks að sækja tekjur í vasa
þeirra. sem hvorki hafa efni né