Dagblaðið - 12.07.1977, Síða 11

::> v'.m, u>u). ijrið.iud \(íuk 12. jOlí 1977.
11
er áætlað að þeir séu um 500
þúsund í Flórída og nágrenni.
Krókódílarnir voru á lista yfir
þau dýr sem voru að deyja út,
eða var hætt við því. Nú er búið
að taka dýrin af þessum lista.
Fjölgun dýranna er árangur
mikils starfs, sem lagt var í til
að vernda þau og koma í veg
fyrir að þau dæju út. Meðal
annars var bannað að drepa þá
til að hirða af þeim skinnið, en
það er mjög eftirsótt í
tízkufatnað, t.d. skó og veski.
Koma krókódílsins er flest-
um gleðiefni. Ef hann finnst til
dæmis í sundlauginni, eða á
flugbrautum, þá er hann ekki
drepinn, heldur er hann tekinn
og settur á einhvern stað þar
sem hann er óhultur. Hann er
talinn alveg nauðsynlegur í líf-
ríkinu og það hafa Flórídabúar
gert sér grein fyrir. Flestir
fyrirgefa honum það, þó hann
gerir viðkomandi dálítið bilt
við með því að sýna sig í
garðinum eða gægjast upp úr
sundlauginni.
Krókódílarnir lifa í síkjum
og vötnum fyrir utan borgina,
en þegar þeir fara á stjá til að
leita sér að maka villast þeir á
þær slóðir í borgunum þar sem
þeir eiga ekki að sjást. Þeir
synda upp alls konar skurði,
eða leiðslur og enda kannski
inni í miðborginni.
Krókdílar sem gœludýr
Þegar menn finna vegalaus-
an krókódíl, t.d. í garðinum sín-
um, fer oft svo að þeir byrja áð
gefa honum að borða alls konar
afganga. Svo fer kannski að
lokum að hann er orðinn gælu-
dýr heimilisins. Flestir segjast
vera vel við krókódíla, á meðan
þeir éti ekki hundinn þeirra,
eða setjist að í sundlauginni.
Það er fólk, sem ekki býr í
Flórída, sem mest kvartar und-
an krókódílunum. Það er þar
aðeins í heimsókn og þekkir
ekki villt dýr, sem lifa í
Flórída. Yfirleitt ráðast dýrin
ekki á menn, en það hefur samt
komið fyrir. Eitt sinn var
stráklingur að veiða i síki og óð
út í með stöngina. Þegar hann
hafði staðið þarna með stöngina
sína um stund, sér hann stóran
skolt, sem kemur í áttina
að honum. Hann gat þó forðað
sér í tæka tíð og slapp undan
skoltum krókódílsins.
Vegna þess að það votlendi
sem krókódílarnir lifa i er
sífellt að minnka, þá sjást þeir
fremur á síðari árum i borgum
en áður og einnig er ástæðan sú
að þeim hefur fjölgað töluvert.
En það er staðreynd að það
verður að vernda stofninn, ef
hann á ekki að deyja út. Þó að
krókódílarnir séu algengari í
borgum nú en áður, þá þarf að
fara gætilega.
Lögreglan skilur mikilvægi
þess að reyna að koma þeim
lifandi út úr borginni og hún
þeysist á milli og hirðir upp
dýr, sem eru allt að því um eitt
hundrað kíló. Lögreglumenn-
irnir koma dýrunum einhvern
veginn upp í bíla og aka með
þau þangað, sem þeim er óhætt,
burt frá umferðargötum og
flugvöllum.
Kjallarinn
Útvegur í öskustó
„Það virðist alveg komið úr tízku að taka íslendinga í landhelgi."
Eftirliti í lögsögunni hefur
alltaf verið ábótavant. Þar
hefur, eins og víða annars
staðar, stjórnunin verið fálm
eitt og taugaveiklun land-
krabba.
Af hverju var ekki farið að
hugsa um Ashville-hraðbát fyrr
en stríðið var skollið á? Eða að
nota stóru togarana sem þegar
voru og eru reknir með kjölinn
upp í loft?
Það voru litlar líkur til að fá
Ashville báta fyrir stríð. Við
hefðum eins vel getað beðið
erlent ríki að gefa okkur flota-
deild.
Nú jæja, þá mátti tjalda því
sem tiltækt var, stóru togurun-
um, þjálfa mannskap almenni-
lega og gera hann gráan fyrir
járnum. Allt hefur sín áhrif.
Fréttaár’öðurinn í þorska-
stríðinu var algerlega mis-
heppnaður. Hvers konar aftur-
haldsöfl réðu þar? Bretar lugu,
það vitum við vel. Auga fyrir
auga og tönn fyrir tönn.
Hvar eru varðskipin?
Af hverju skyldu varðskipin
öll hafa heimahöfn í Reykjavík
í öllu þessu b.vggðastefnutali?
Það mætti eitt vera hérna á
Austfjörðum. annað fvrir Norð-
urlandi.eitt á Vestfjörðum og
afgangurinn í Reykjavik. Það
þvðir ekkert að segja að það sé
dýrt að koma upp aðstöðu úti á
landi. Hvað skyldi það annars
kosta að keyra eitt varðskip í
sólarhring? ,,Aðeins“ um 700
þúsund krónur miðað við 5000
ha. ke.vrslu. Þetta er bara
gasolían.
Það virðist alveg komið úr
tizku að taka íslendinga í land-
helgi. Ef gæzlan hróflar við
þessum þorpurum þá verða
þeir vitlausir og tala um „of-
sóknir" á íslenzka fiskimenn á
„hefðbundnum veiðisvæðum“.
Endurskoða þarf starfsemi
og skipulag gæzlunnar og herða
eftirlitið með fslendingum.
Menntamálin og
sjávarútvegurinn
Á það nú eitthvað sameigin-
legt? Það hlýtur að vera, þegar
aðalatvinnuvegurinn er sjávar-
útvegur.
En það er nú eitthvað annað I
reynd. Já, aðalatvinnuvegur
landsmanna hefur gjörsamlega
„gleymzt" í menntamálum.
Fiskveiðiþjóðin Islendingar á
nefnilega enga einustu al-
menna kennslubók um þessi
mál, allt frá barnaskóla og upp I
Háskólann blessaðan.
' Þarna erum við Ioksins
komin að kjarna málsins.
Það vantar mennina með
verk- og tæknimenntunina í
aðalatvinnuveginn.
Vandamál sjávarútvegsins
eru sem sagt heimatilbúin. Það
er ekki nema von að ólestur sé
á þessum málum þegar við
stefnum öllum sem menntaveg-
inn ganga til þess að leika sér
að peningum og tölum. Þetta
eru ein stærstu mistök sem um
getur á tuttugustu öldinni í
þessu landi. Aðeins hefur þó
rofað til upp á síðkastið. Fyrst
fyrir um tveimur árum útskrif-
uðum við fiskitækna frá Fisk-
vinnsluskólanum. Tækniskól-
inn hefur líka hafið kennslu i
útgerðartækni.
Fyrsta kennslubók, út-
gefin á Islandi hefði
átt að vera um meðferð og
vinnslu á fiski, hreinlæti,
geymslu á fiski, þýðingu þess-
arar iðngreinar fyrir okkur, út-
gerð og margt fleira sem vantar
alveg að fólk hafi skilning á.
Ekki má nota aðalatvinnu-
veginn sem Grýlu við „nútíma-
lærdóm" og segja: Hvað,
ætlarðu ekki að læra? Ætlarðu
bara að vinna í fiski alla
ævi....?
Gera þarf kennslubók um
sjávarútveg sem kenna ætti í
öllum framhaldsskólum. Gera
þarf fræðslubók um sama efni
sem dreifa ætti um allt landið,
einkum í fiskvinnslustöðvar og
fiskveiðiskip.
Kristinn Pétursson
Eg skora á alla þá sem áhuga
hafa á máli þessu, að skrifa úm
þetta og reyna að hefja þessa
atvinnugrein til vegs og
virðingar. Einnig yrði ég þakk-
látur öllum þeim sem bentu
mér á ef ég færi með rangt mál,
því að viljandi er það ekki gert.
Óska ég öllum sjómönnum
gæfu og gengis í baráttunni við
Ægi konung.
Kristinn Pétursson,
sjómaður,
Bakkafirði,
beztu verkalýðsvinirnir láta
eins og stærð þjóðarkökunnar
komi þeim ekki við og enga
raunhæfa tillögu eiga þeir um
stækkun hennar. Heldur leggja
þeir málið þannig fyrir að
nægjanlegt sé að gera nógu
stórar kröfur og fylgja þeim
eftir með nægjanlegu offorsi,
þá verði lífskjörin af sjálfu sér
miklu betri en nokkurn tímann
hafi áður þekkzt. Það er blátt
áfram hlægilegt að til skuli
vera heilir stjórnmálaflokkar
sem leggja slíkt fávit fyrir þjóð-
ina og ekki verður það til auk-
ins trausts þjóðarinnar á þeim
að viðhafa slíkan málflutning.
En bætt lífskjör á tslandi í
dag eru knýjandi nauðsyn, ef
íslenzka lýðveldið á að bjargast.
A síðastliðnu ári flytja brott af
landinu 3500 manns. Nettó
tapið af þessum fólksflutningi
er milli 1500 og 2000. Hér er að
endurtaka sig sama sagan og
átti sér stað á árunuin 1907 og
1968, er alvarlegur efnahags-
samdráttur átti sér stað. Það er
erfitt að koma mælistiku á, hve
hræðilegt tjón er hér á ferð-
inni. Má líkja einstaklingnum
við byggingu verksmiðju, sem
Kjallarinn
Pétur Guðjénsson
kostar stöðuga fjárfestingu i
uppbyggingu í 20 ár. En þann
dag er verksmiðjan sk.vldi fara
i gang og byrja að skila aftur
hinni miklu og löngu fjárfest-
ingu, þá brennur hún,
óvátrvggð. Lita má á 20 ára
aldur sem meðaltal þess er
einstaklingurinn verður virkur
þátttakandi i verðmætasköpun
í þjóðfélaginu. Hér er um slíkt
vandamál að ræða að þjóðin
verður öll að taka saman
höndum til að leysa það, öðru-
vísi verður það ekki leyst.
Við höfum fyrir okkur
dæmið, hvernig Þýzkaland var
reist úr rjúkandi rúst heims-
styrjaldarinnar til forsætis
Evrópuþjóða í iðnaðarmætti og
ríkidæmi. Bið ég fólk að
skyggnast hér niður í söguna og
sjá hvers það verður vísara.
Það er blátt áfrain útilokað að
annað eins heimsku og
ábyrgðarleysis ævintýri eins og
Krafla hefði getað átt sér stað í
Þýzkalandi. Við erum komin
svo langt frá réttu ráði með
stjórn efnahagsmála okkar, að
ég efast um að ef þeir menn
sem með opinbert vald fara á
Islandi spyrðu sig þeirrar ein-
fiildu spurningar í sambandi
við meiri háttar ákvarðanir sem
teknar hafa verið á undan-
förnum árum, mundu Þjóð-
verjar hafa gert þetta svona. að
þeir fengju jákvætt svar við
einni einustu spurningu. Það
eru ágætar stofnanir til sem
ráða yfir mikilli og haldgóðri
þekkingu í efnahagsmálum,
eins og Seðlabankinn og Þjóð-
hagsstofnun. En sá vegur sem
þessi þekking vísar, hentar
ekki í valdatafli stjórnmálanna
í allt of mörgum tilfellum, að
mati stjórnmálamannanna. Því
er fram hjá henni gengið, alveg
eins og svo oft hefur verið
gengið fram hjá og hundsuð
þekking á fiskistofnunum við
Island, sem saman hefur verið
komin í Hafrannsóknastofnun-
inni.
Með hinni gífurlegu þróun í
hraða og auðveldun fólksflutn-
inga, aukinni menntun og þekk-
ingu á öðrum þjóðum er það
ekki orðið neitt stórmál að fara
til atvinnu í öðrum löndum sem
bjóða upp á betri lífskjör. A
síðastliðnu ári voru íslendingar
í hópi Grikkja, Júgóslava, Itala,
Spánverja, Portúgala. Tyrkja,
Finna og annarra þeirra þjóða
sem yfirgáfu heimalönd sín til
þess að stunda vinnu í ríkari
iðnvæddum löndum. Þetta er
afleiðingin af erlendum efna-
hagsofsóknum og rangri efna-
hagsstefnu. En aðrir þættir eru
líka farnir að hafa sín áhrif þar
sem eru ríkiseinokað fjárfest-
ingafjármagn ýmisskonar ríkis-
forsjá og bönn sem brjóta I
bága við almenn mannréttindi
eins og þau eru skilin í þróaðri
rikjum heimsins í dag og menn
hafa séð og k.vnnzt. Svo eru líka
þeir erlendir menn sem sjá of-
sjónumyfir stærðlandsokkarog
nýtanlegum auðlindum með
nægri kunnáttu, reynslu og
fjármagni, svo ekki sé talað um
að 200.000 manns skuli eiga
önnur eins varnarverðinæti og
íslendingar eiga í dag. Þessum
mönnum, bæði í austri og
vestri, stendur gjörsamlega á
sama hvort Island lifir eða
deyr. Það er eingöngu undir
okkur sjálfum komið hvernig
til tekst. Því er okkur mikill
vandi á höndum. Kunnátta og
reynsla i samskiptum við er-
lendar þjóðir ræður mestu um
afkomu okkar á næstu árum og
áratugum. Uppb.vgging traustr-
ar undirstöðu efnahagslifs
þjóðarinnar verður að hefjast
tafarlaust.
Pétur Guðjónsson.
formaður
Félags áhugamanna
um sjávarútvegsinál.