Dagblaðið - 03.09.1977, Qupperneq 2

2
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 3. SEPTEMBER 1977.
Húsin í
bænum
Hvað sem annars má segja
um miðbæinn verður því ekki í
móti mælt að hann er i meira
lagi myndrænn og mótifin
blasa hvarvetna við, vegfar-
endum og ekki sízt mynd-
gerðarmönnum hvers konar, til
yndis. Ljósmyndarar sjást
gjarna á stjái í miðbænum með
tæki sín og tól I ólum um axlir
og háls, mundandi myndavél-
arnar í leit að mótífi.
Fyrir allmörgum árum voru
flest húsin í bænum litlaus að
mestu. Kannski að þakið væri
•«SimwspKjj
'IV
lÍifiiIíTfíill^^S
máiað á stöku húsi.
En skyndilega lifnaði yfir
bænum. Fólk fór að mála húsin
sín 1 hinum fjölbreytilegustu
litum. Fyrr en varði tók það
eftir „húsinu á móti“. Þegar
það hafði verið málað kom í ljós
að þetta var hið snotrasta hús.
Það er mál manna að lita-
gleðin hafi átt upptök sín í
grennd við Tjörnina. í tilefni af
því birtum við þrjár myndir
sem teknar eru í Lækjargöt-
unni á dögunum. Að vísu eru
þetta „grafískar" ljósmyndir í
svart-hvítu og koma því iitun-
um ekki til skila. Eindálka
myndin er-af gamla Iðnskólan-
um þar sem nú er til húsa
Fósturskólinn. Turninn á þessu
húsi er með þeim fegurstu <
bænum. Til hægri sér í það
gamia og góða Iðnó. Á tveggja
dálka myndinni sést sami turn
ásamt Alþingishúsinu, Dóm-
kirkjunni og Iðnaðarbankan-
um. Á þrídálkamyndinni sést
einnig í Iðnaðarbankann og
áfram húsaröðina norðan við
hann. Styttan er eftir Nínu Sæ-
mundsson og heitir Móðurást.
Hvolfþakiðlengst til hægrier á
gamalli spennistöð Rafveitunn-
ar. - rl.
En á þrepi öðru stóð
undirhyggjumaður
Vísur og
vísnaspjall
Jon Gunnar Jónsson
Á námskeiði sem haldið var 1 Þjórsár-
túni haustið 1914 var Arni Pálsson, síðar
prófessor, meðal fyrirlesara. Hann sagði
þar að Guðmundur biskup góði hefði
verið mesti skaðræðismaður. Sama dag
var Arni á málfundi, þar sem deilt var
um aðflutningsbann á áfengi og var
ákafur andstæðingur bannsins. Ut af
þessu voru ortar tvær visur:
Vondan hefurðu góðan gert
Gvend minn þúsund vetra,
en annað mundi meira vert
og mannfóikinu betra.
Færi vatnið fyrir bi
fyliti vfnið munna.
Hlauptu og mokaðu ofanf
alla Gvendarbrunna.
Ennfremur var þetta ort á þessari
samkomu:
Þótt við drekkum drjúgan öl,
sem dæmin þráfalt sanna,
mun það varla meira böi
en mælgin templaranna.
Meðal þeirra sem andmæltu kenning-
um Arna Pálssonar var Böðvar Magnús-
son bóndi á Laugarvatni og Sigurður
Sigurðsson búfræðingur frá Langholti í
Flóa, síðar alþingismaður.
Svona var lýst atgangi þeirra Arna og
Böðvars:
Brestur i þaki, gnötrar gólf,
gnesta og braka veggir.
Mjög hér skaka málakólf
miður spakir seggir.
Og um hina kappana tvo:
Siggi hjó, þvf honum bjó
heiptin nóg f sinni.
Undan smó hann Arni þó,
eins og fló á skinni.
Hér farið eftir frásögn i Suðurlandi
1915.
★
Þegar Fnjóská kemur úr þrengslunum
þar sem gamla brúin er fellur hún i
nokkrum bugðum um sléttlendi. Þar
uppi á bökkum sunnanmegin er bærinn
Nes. Fýrir mörgum árum var húsfreyjan
á þeim bæ, Guðrún Stefánsdóttir, að
koma frá Akureyri ásamt fleira fólki í
bil. Við hlið hennar sat hinn kunni
fræðimaður og skáld Konráð Vilhjálms-
son frá Hafralæk. Eins og þeir vita sem
þessa leið hafa farið er mikið og fallegt
útsýni af heiðarbrúninni yfir Fnjóska-
dalinn og sést vel heim að Nesbænum.
Þá orti Konráð:
Héðan rúnir lands ég les,
ljóma austurtindar.
Undurf agurt ess um Nes
áin bláa myndar.
★
Þetta gerðist fyrir 30—40 árum. Á bæ
einn í Þingeyjarsýslu komu gestir. Þeir
rákust fyrst á sláttumann í túni og
beiddust gistingar, því þetta var seint á
degi. Sá sem fyrir svörum varð kvað því
miður ekki hægt að greiða götu þeirra,
því húsráðendur væru ekki heima, en
stutt væri til næsta bæjar. Þegar þangað
kom var ferðalöngum betur tekið, sögðu
þeir frá komu sinni á fyrri bæinn og
viðbárum þar. Þótti sú saga ekki trúleg,
og er þeir lýstu viðmælanda sínum, kom
i ljós, að það var enginn annar en hús-
bóndinn. Þessi saga barst um sveitir til
Konráðs Erlendssonar, sem lengi var
kennari á Laugum. Hann orti:
Gesti þá að garði ber
gott er að kunna ráðið slynga:
Afneitaði sjálfum sér
sómavörður Ljósvetninga.
En það var annar Konráð ættaður frá
sömu slóðum, seinast alllengi búsettur á
Akureyri. Hann var Vilhjálmsson og gaf
út ljóðabækur og fræðirit, ókunnugum
hætti til að rugla þessum mönnum sam-
an, einkum i sambandi við vísur.
Konráð Erlendsson orti visuna um
tröppugöngu stúlkunnar i Laugaskóla:
Vindur lék um veðraslóð,
vatt upp pilsi hraður,
en á þrepi öðru stóð
undirhyggjumaður.
★
Erlingur Filippusson, hin mikla
kempa og grasalæknir, var áhugamaður
um spíritisma, enda sjálfur gæddur dul-
rænum hæfileikum. Einhverju sinni er
hann var á miðilsfundi komu fram til
viðtals meðal annarra Bólu-Hjálmar,
Káinn og einhver sá þriðji, en hans nafn
hefur ekki varðveist. Allir vörpuðu þeir
fram vísum, sem Erlingur lærði og skrif-
aði hjá sér að fundi loknum. Bólu-
Hjálmar:
Englar drottins leita, ieita,
leiða blinda, gefa sýn.
Þeir vilja allir breyta, breyta
böðulskápu I rikkilfn.
Hér mun að sjálfsögðu verið að lýsa
starfssviði englanna á jörðunni. En ekki
fellur maður nú i stafi fyrir andríki
gamla mannsins eftir langa himnavist.
Káinsvisa er svona:
Ekki eru skáldin alveg dauð,
alltaf magnast þráin.
Hortittur er nú þetta, segjum við
dauðlegir. Botninn:
Hér er lifið heilagt brauð.
— Heiti mitt er: Káinn.
Siðasta visan er nú held ég best:
Bar ég elnatt blakka kinn,
brautum heims á þröngum.
Heill I sátt er hugur minn,
horfin tár af vöngum.
Heimild Verkamaðurinn á Akureyri
26. okt. ’62. í sama blaði eru fleiri visur,
en þá eftir ofanjarðarskáld, þó ekki sé
höfunda getið, enda um veraldleg efni.
— Stjórnmálabæn:
Veittu sól í vikina,
vetrargjólur næða.
Taktu pólitíkina
til þin, sjóli hæða.
J.G.J. — S.41046.
Landsmálasamtökin STERK STJORN Laugavegi 84-Sími 13051 Opiðkl. 5-7 alladaga