Dagblaðið - 18.03.1978, Qupperneq 2

DAC.BLAÐIÐ. LAUGARDAC.IJR 18. MARZ 1878.
SVIN OG OKUNKNNGAR
Háalottið
Nú fer í hönd dymbilvika
með allri sinni bílaumferð.
Nærri má geta, að réttingaverk-
stæðin, þessi nauðsynlegu þjón-
ustufyrirtæki, sem byggja af-
komu sína á óförum annarra. fá
vfirfljótandi verkefni strax í
páskavikunni — ef þau eru
annars í nokkru verkefnahraki
fyrir.
Það sorglega i málinu er, að
flest þeirra óhappa. sem í um
ferðinni verða. gerast vegna
þess að maðurinn bak við stýrið
iiregst. Ekki endilega stýrið í
bilnum sem f.vrir óhappinu
verður, heldur ótrúlega oft í bíl
sem kemst klakklaust leiðar
sinnar — ýmistA'itandi eða ekki
vitandi vits um að hafa valdið
óhappi. kannski slysi.
F3ftir að hafa k.vnnst ökulagi
annarra þjóða er eitt öðru fram-
ar. sem alltaf vekur undrun
mína og gremju í islensku öku-
lagi. en það er tillitsleysið
þegar menn smeygja sér inn á
aðalhrautir. þótt þeir sjái i
hendi sér að þar með trufla þeir
umferðina, sem eftir þeim
rennur, þótt ekki sé endilega
árekstrahætta fvlgjandi þeirri
athöfn út af fvrir sig að koma
bílnum inn á aðalbrautina og
snúa henni í rétta aksturs-
stefnu. Það er eins og þeir
skáki í því skjólinu að þegar um
aftanákevrslur er að ræða, er sá
alltaf ..sekur" sem aftan á ekur
I vetur hef ég rekið mig á
þetta fvrirhrigði náungafvrir-
litningar meir en oft áður
vegna þess að ég hef verið í
þeirri aðstöðu að aka daglega
Íanga aðalbrautarleið fram og
til baka. Eg ætla að tilfæra
da?mi máli mínu til skýringar:
Eg ek Vesturlandsveginn í
átt til Reykjavíkur. Á að giska
3-400 metra á undan mér er
annar bíll. Við ökum báðir á 70.
Þegar undanfari minn er að
koma að Keldnaholtsafleggjara
kemur móskugrænn skanía að
þjóðveginum. nemur staðar og
hieypir undanfara mínum fram
hjá. Síðan ekur hann inn á og
beygir til Revkjavíkur, svifa-
seinn eins og fulihlaðinn trukk-
ur óhjákvæmilega er. en nógu
fljótur þó til þess að vera búinn
að snúa við mér afturendanum
þegar mig ber að. IJmferð er á
móti og óhjákvæmilegt annað
en hægja niður í 20. Á eftir mér
var eriginn bill sjáanlegur. svo
það hefði varla munað rniklu
f.vrir þennan bílstjóra að doka
við þessar ca 20 sekúndur. sem
hefði tekið mig að aka fram hjá
afleggjaranum hefði ég fengið
að haida hraðanum óáreittur.
Þó le.vndi sér ekki að vörubíl
stjórinn vissi vel af mér. því
hann sýndi þá óvæntu tillits-
semi að þessu loknu að aka að
hálfu úti á vegaröxlinni til þess
að ég gæti farið fram úr þrátt
fyrir umferðina á móti. sem út
af fvrir sig var skárra en að
þurfa að lúsast á eftir honum
allan þann tíma sem hann væri
að vinna upp ferðina.
Síðastliðið haust gerðist það
sama við gatnamót Breiðhöfða
og Vesturlandsvegar. Nema þar
var það fólksbíll, sem svínaði.
og þar var bilið svo mjótt, að ef
ég hefði ekki getað ekið vfir á
vinstri akreinina, hefði ég óhjá-
kvæmilega lent aftan á þejm
pamfíl. Og hann lagði svo hart
að sér að verða fyrirferðarlitill
á veginum, að þeir sem með
mér voru í bílnum sóru að
svínabillinn hefði mjókkað um
að minnsta kosti hálfan metra,
meðan ég ók fram hjá honum
— og sjálfur sá ég að öku-
maðurinn kipraði sig saman í
herðunum.
En þetta er ekki það eina,
sem sýnir tillitsleysi okkar i
umferðinni. f lokin má ég til
með að segja frá einu atviki.
sem var svo svívirðilega glanna-
legt. að ég man satt að segja
ekki eftir að hafa séð hliðstæðu
þess.
Þetta var rétt fvrir jólin í
vetur. Það var hraglandaveður
og birtan eins og gerist á þeim
tima. rétt fvrir hádegið. Á
Hringhraut, móts við Landspít-
alann ók ég á hægri akrein og
ætlaði að renna mér rólega
fram með strætisvagni, sem var
að leggja frá biðstöðinni þar.
En einhvern veginn fannst mér
ökulag strætisvagnsins svo
frekjulegt og þjösnalegt, að ég
ákvað að hægja heldur á mér og
láta hann komast vel fram úr.
Mín megin var enginn bíll á
undan, en hægra megin,
framan við strætisvagninn. var
Cortina ef ég man rétt. Þegar
hún var rétt ókomin að ljósun-
um við Njarðargötu. skipti af
grænu yfir á gult. Cortinuöku-
maðurinn ók skikkanlega og
nam staðar á réttum stað, um
leið og skipti af gulu vfir á
rautt.
En hvað gerði strætómanni?
Þegar bremsuljósin kviknuðu á
Cortínunni, færðist strætó-
manni í ham. Hann vatt Volvo-
drekanum yfir á vinstri akrein-
ina og gaf hressilega í. Hann
hvein vfir gatnamótin á al-
rauðu og kona á grænum
Peugeot sem lagði af stað vfir
sunnan megin frá þegar græna
ljósið kom hjá henni, rígnegldi
á s.vðri hluta Hringbrautarinn-
ar þegar hún sá til ferða
strætisvagnsins. Og það leið
dr.vkklöng stund þangað til
nokkur þeirra bíla, sem stóðu
móti grænu ljósi hafði sig af
stað eftir þetta atvik. Enginn
svo mikið sem flautaði. Og
þegar umferðin tók að bifast að
nýju. var farið mjög gætilega
og mjög skimað til beggja hliða.
Án þess að vera að elta náði
ég þessum strætisvagni þar sem
hann stóð á biðstöðinni við Elli-.
heimilið. Ég renndi mér fram
með honum og nam nokkurn
veginn staðar til að sjá framan i
þann meiraprófsbílstjóra, sem
svona hagaði sér, helst revna að
setja andlit hans á minnið.
Þetta revndist vera barnungur
maður. en óhugnanlega hroka-
fullur og ófyrirleitinn á svip-
inn.
IJr því að menn með fólks-
flutningaréttindi haga sér
svona, er kannski ekki að undra
þótt venjulegir minni spámenn
geri eitthvað af sér í fáfræði
sinni. En jafnvel fáfræðina má
bæta upp í uinferðinni. — ef
nógu mikil tillitssemi er notuð í
staðinn.
TAKTANA
SKRATTAKOLLUR
Það má á flestu sjá, að hér á landi
hefur verið bændaþjóðfélag allt fram á
síðustu mannsaldra. Höfuðstaður okkar
innlendur var lengstaf Skálholt. Og
þegar biskupssetur er flutt til Reykja-
víkur er biskupsstofu ekki valinn staður
í þvl sjávarþorpi, sem þar er risið, held-
ur á jörðinni Laugarnesi, og líklega
hefur Viðey komið til greina eða Bessa-
staðir, þar sem æðsta skólastofnun
landsins fékk aðsetur. A fyrstu ára-
tugum 19. aldar er að konungsboði
ákveðið að Laugarnes verði framtíðar-
setur biskupsins yfir íslandi. En það
hús, sem þá er reist, reyndist ekki eins
vel lukkað og til var ætlast. Kannski
hefur það átt sinn þátt í því, að aðeins
tveir biskupar, Steingrímur Jónsson og
Helgi Thordersen bjuggu þar, og sá
síðarnefndi fluttist til Reykjavikur. Það
tók þrjú ár að byggja biskupsstofuna 1
Laugarnesi og að því unnu danskir
meistarar. En þeir sáu ekki við íslensku
veðurfari og hinni þrálátu frónsku rign-
ingu. Þetta hús varð frægt fyrir leka og
varð loks bústaður sjúkra. Nógu gott til
þess. Um lekann í Laugarnesi er til
bragur.
Hér er sýnishorn:
Steinhúsið með stórum sal,
sem stormur enginn skekur,
margt sem gerði manna val,
mest af öllu lekur.
Timburmaður talinn var
trúr, en varð þó sekur.
Það sýnist mega sannast þar,
fvrst svona stofan iekur.
Moldarkofi margur sá,
sem maður nettur þekur,
menn það löngum mega sjá,
minna en stofan lekur.
Stormurinn i stofugrind
stóru frá sér ekur.
Þar má hafa þerrivind,
þegar ekki lekur.
Höfundur er Halldór Guttormsson.
Mig vantar frekari upplýsingar um
hann.
★
Vinnumaður hjá Símoni á Grímsstöð-
um í Borgarfirði hét Sölvi, þetta var á
stríðsárunum. Þeir voru báðir með því
marki brenndir, að þeim þótti sopinn
góður, þótt hófsmenn væru. En nú tókst
svo illa til, er þeir voru við skál, að Sölvi
missti bæði húfu sína og ökuskírteini i
Hvítá. Þetta frétti Magnús Finnsson í
Stapakoti og færði í letur með eftirfar-
andi hætti:
Sölva henti sorglegt slys,
Símon siapp sem greifi,
húfan fór til helvitis,
hafði ökuleyfi.
★
Snæbjörn í Brokey réri útundir Jökul.
Þegar til átti að taka kom í ljós að
annaðhvort var týndur lykill að mat'ar-
skrínu bátverja eða að hann hafði orðið
eftir í landi. Nú var illt í efni og báðu
menn hans hann nú að neyta þess að
hann væri kraftaskáld og kveða skrín-
unaopna Hannkvað:
Vísur og
vísnaspjall
Jön Gunnar Jónsson
DjöfuII komdu og dragðu upp skrá,
dugðu nú við minni bón.
Eg skal gefa þér af mér tá
og eilíflega vera þinn þjón.
Ekki þurftu bátverjar lengi að hand-
leika skrínuna eftir þetta, hún opnaðist
án fyrirhafnar en mælt er að Snæbirni
hafi brugðið. Oft reyndi hann að kveða
af sér skuldbindinguna. Gamall maður
varð hann og drukknaði 1 róðri, líkið
■fannst heilt, nema horfin var ein táin.
Frá Snæbirni er sagt í Þjóðsögum Jóns
Arnasonar. f
Tveir menn voru að þrátta. Báðir voru
hagmæltir, en ekki er nafna þeirra getið.
Þegar þeir höfðu skipst á orðum um
stund, sagði annar:
Þinn er kjaftur opinn æ,
með ógnar lýti,
af því að þú elskar Víti.
Hinn svaraði:
Þangað ferðu, þundur skíða.
Það er gaman.
Við skulum þá sofa saman.
Hengja sig, nei, heldur þá
að hætta við þig, Stína.
★
Arum saman fór búlaus maður um
sveitir austanlands. Þetta var fyrir
margt löngu. í fylgd hans var drengur
stálpaður. Ekki er þess getið, eða nú
gleymt, hvað þeir hétu, en báðir höfðu
auknefni, faðirinn var kallaður skratti,
sonurinn litli. Faðirinn falaði jafnan árs-
vist og réði sig fyrstu árin sem mat-
vinnung fyrir báða, en er strákur óx úr
grasi fékk hann lömb í kaup og fóður
fyrir nokkrar ær. Strákur varð er tímar
liðu efnispiltur. Svo fór, er þeir feðgar
voru ársmenn á stórbýli einu, að bónda-
dóttir varð barnshafandi af völdum pilts-
ins og vildu þau eigast. Ekki þótti bónda,
og því síður húsfreyju, jafnræði með
þeim. Þó fór svo að þau fengu kot og
giftu sig. Bónda var lögð þessi vísa I
munn, en ekki mun hann hafa ort hana:
Þótt að þér standi engin ætt
og eigir fáar rollur,
get ég ei við telpuna tætt,
takt’ hana, skrattakollur.
Én kot þeirra varð síðar rausnar-
garður og ætt þeirra mikil.
Sumir segja að þetta hafi verið maður
og kona, hann húsbóndi, hún ráðskona.
★
Og þessi er úr okkar daglega lífi:
Ekki ráð nema í tíma sé tekið, sagði
hann Siggi Stóri:
Best er endi að binda á
böl ög mæðu sina.
Hæstaréttarherrarnir
herða starfann lon og don.
Þeir eru dáðadrengirnir
að dæma Guðstein Þengilsson.
J.G.J. — S. 41046
\