Dagblaðið - 12.04.1978, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 12. APRlL 1978.
BIADIÐ
........
Frjáls rekstur útvarps- og sjónvarpsstöðva á Ítalíu:
Útgefandi Dagblaflið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Rrtstjóri: Jónas Krístjónsson.
Fróttastjórí: Jón Birgir Pótursson. Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjórí rítstjóman
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Simonarson. Aflstoóarfróttastjórí: Adi Steinarsson. Handrit:
Ásgrímur Pólsson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Asgeir Tómasson, Bragi Sigurflsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur Sigurfls-
son, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Geirsson, Ólafur Jónsson, Ómar
Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir. Ami Páll Jóhannsson, Bjamloifur BjamleHsson, Hörflur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurfls-
son, Sveinn Þormóflsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkerí: Þráinn ÞoríeHsson. DreHingarstjórí: Már E.M. Halldórs-
son.
Ritstjóm Siflumúla 12. Afgreiflsla Þverhohi 2. ÁskrHtir, auglýsingar og skrífstofur Þverholti 11. Aflal-
simi blaflsins 27022 (10 línur). Áskríft 1700 kr. á mánufli innanlands. Í lausasölu 90 kr. eintakifl.
Setning og umbrot Dagblaflifl hf. Siflumúla 12.
Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf. Siflumúla 12. Prentun: Árvakur hf. SkeHunnÍ 19.
ðRTRÖDÁ
ÖLLUM BYLGJUM
Þrjú réttlætismál
Þingmenn hafa síðustu daga lagt
fram þrjú frumvörp til lagabreytinga,
sem miða, hvert á sinn hátt, að auknu
jafnrétti landsmanna í kjörklefanum. Öll
eru þessi frumvörp nytsamleg, þótt þau
falli ekki í sama farveg.
Bezta frumvarpið er flutt af þremur þingmönnum
Sjálfstæðisflokksins, Ellerti B. Schram, Guðmundi H.
Garðarssyni, Ólafi G. Einarssyni, og einum þingmanni
Framsóknarflokksins, Jóni Skaftasyni. Er það í algeru
samræmi við tillögur Gunnars G. Schram prófessors,
sem Dagblaðið hefur eindregið stutt.
Annað atriði frumvarpsins felst í því, að val uppbótar-
þingmanna fari eingöngu eftir atkvæðamagni þeirra, en
ekki til skiptis eftir atkvæðamagni og hlutfallstölu eins
og nú er. Hitt er, að sami flokkur geti fengið fleiri en einn
uppbótarþingmann í einu og sama kjördæminu.
Eins og búsetu er nú háttað í landinu má gera ráð
fyrir, að þessar breytingar mundu minnka núverandi at-
kvæðamisrétti eftir landshlutum um nærri því helming.
íbúar Reykjavíkur og Reykjaneskjördæmis fengju einn
þriðja hluta úr atkvæðisrétti í stað eins fimmta hluta,
sem þeir nú hafa.
Hið haganlegasta við þessa tillögu er, að hana má
framkvæma með einfaldri lagabreytingu án stjórnar-
skrárbreytingar. Gunnar G. Schram hefur rökstutt það
ítarlega í bók um endurskoðun stjórnarskrárinnar, sem
hann gaf út í vetur.
Einnig er mikilvægt, að tillagan raskar ekki þing-
mannatölu flokkanna. Það er því fræðilegur möguleiki á
samþykkt hennar án flokkadrátta. Hið sama er ekki unnt
að segja um hinar tillögurnar og rýrir það óneitanlega
gildi þeirra.
Oddur Ólafsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
leggur til, að Reykjaneskjördæmi verði skipt úr einu
fimm þingmanna kjördæmi í tvö fimm þingmanna
kjördæmi. Ennfremur verði þingmönnum Reykjavíkur
fjölgað um tvo. Á móti þessu tvennu komi svo fækkun
uppbótarþingmanna úr 11 í 4.
Þetta frumvarp miðar eins og hið fyrra að verulegri
minnkun ríkjandi misréttis atkvæðisréttar eftir lands-
hlutum. Hins vegar er hætt við, að stjórnmálaflokkum,
sem treysta á uppbótarmannakerfið, þyki hastarlega að
sér vegið í tiliögunni.
Einkar markverð er hugmyndin um skiptingu Reykja-
neskjördæmis. Vísir að slíkri skiptingu hefur mótazt í
sveitastjórnarmálum. Þar hefur komið í ljós hin eðlilega
skipting sunnan Hafnarfjarðar i Suðurnes annars vegar
og Innes hins vegar. Oddur gerir hins vegar ráð fyrir, að
Hafnarfjörður fylgi Suðurnesjum til að jafna íbúatöluna.
En hví ekki skipta eðlilega og hafa fjóra þingmenn á
Suðurnesjum og sex á Innesjum?
Jón Armann Héðinsson, þingmaður Alþýðuflokksins,
leggur til, að flokkar þurfi ekki kjördæmiskosinn þing-
mann til að fá landskjörna þingmenn, heldur aðeins 5%
af heildarkjörfylgi. Minnist hann þess, er
Alþýðuflokkurinn var næstum fallinn út af þingi, þótt
hann hefði 16% atkvæða. I hugmynd hans felst sann-
girni, þótt deila megi um, hvort setja eigi mörkin við 5%
fremur en við 8% eða 10%.
í öllum þessum tillögum þingmannanna endurspeglast
almenn réttlætistilfinning þjóðarinnar.
Frekar magn en gæði — Reynt að takmarka f jölda stöðva

;
Vi
r
Siðan dómstólar á ítaliu kváðu upp
þann úrskurð að frjáls útvarps- og sjón-
varpsrekstur einkaaðila vaeri leyfilegur
þarlendis er örtröðin á útvarpsbylgjum
þvílikur að helzt likist hljóðum í frum-
skógi. Raunar er útvarps- og sjónvarps-
reksturinn aðeins frjáls að því marki, að
hann komi ekki inn á svið ítalska ríkisút-
varpsins.
Hvorki fleiri né færri en 385 einka-.-
stöðvar hafa verið settar á laggirnar.
Kostnaður við að komaupp slíkri stöð er
um 70 þúsund dollarar en aðeins tíu
stöðvar hafa fjárfest í útbúnaði sem
gerir útsendingu stöðvanna-^virkilega
góða en kostnaður við slikt er nokkuð
mikill eða um 2 milljónir dala, hálfur
milljarður islenzkra króna.
Heildarfjárfesting ttala í hinum nýju
stöðvum nemur um 170 milljónum dala
og til þeirra hafa verið ráðnir um þrjú
þúsund starfsmenn, — fréttamenn,
tæknimenn og aðstoðarmenn. Rekstur
stöðvanna er fjármagnaður með auglýs-
ingum, mest frá verzlunum i þeim hverf-
um, þar sem einkastöðvarnar eru starf-
ræktar.
Þá hafa og verið seltir upp magnarar
til þess að ná efni frá erlendum sjón-
varpsstöðvum, Júgóslaviu, Frakklandi,
Monakóog ttaliu.
Ef nið heldur rýrt
Einkastöðvarnar lifna við þegar sjón-
varpsstöðvarnar rikisreknu, sem eru
tvær, hætta útsendingu um miðnætti.
Þá er stöð við stöð og ítalir hafa úr nógu
að velja. Allir keppast við að slá ná-
granna sina út með dýrari og finni
tækjum og stærri loftnetum. Það er
raunar þörf á góðum loftnetum þvi gæði
útsendinganna eru ekki i samræmi við
magnið.
Flestar stöðvanna sýna ómerkilegar
Itölsk húsmóðir fækkar fötum í spurningakeppni einnar sjónvarpsstöðvarinnar í
Tórínó.
NOTKUN
RAFBÍLA
Á undanförnum árum hefur orðið
mikil þróun i gerð rafbíla og fjöl-
margar þjóðir hafa hafið framleiðslu
þeirra. Má þar nefna Bandaríkin, Bret-
land, Japan, Þýzkaland, ítaliu, Frakk-
land, lsrael og Ástralíu.
Notkun rafbíla fer mjög vaxandi.
Flestar þjóðir, sem nú auka notkun
rafbila, telja það til höfuðkosta hans
að honum fylgir ekki mengun og
bíllinn er mjög hljóðlátur.
Gjaldeyrissparnaður
Fyrir íslendinga er það þó exv.
áhugaverðast, að rafbílar mundu héi á
landi nýta innlenda orku og þvi spara
verulegan gjaldeyri. Árið 1976 fluttu
íslendingar inn um 108 milljónir lítra
af bensini og um 30 milljónir lítra af
disiloliu til ökutækja. Það er að segja,
s
að árið 1976 keyptu Islendingar fljót-
andi eldsneyti til ökutækja fyrir um
2,5 milljarða króna að cif verðmæti.
Þetta þýðir, að spara mætti um 500 m.
kr. í gjaldeyri árlega á verðlagi ársins
1976, ef um 20% akstursins færi fram
á rafbilum.
Hér er því um verulegar fjárhæðir
að ræða og hlýtur að vera öllum
Íslendingum ánægjuefni að hugsa til
þess tima, þegar upphitun húsa hér fer
fram eingöngu með innlendum orku-
gjöfum og bilaumferð að veruleguleyti
einnig.
Rafbilar eru enn sem komið er um
tvöfalt dýrari i innkaupi en bilar, sem
knúnir eru fljótandi eldsneyti. Viðhald
þeirra er hins vegar mun minna óg
rekstrarkostnaður aðeins hluti þess,
sem er við bensinbila. Rafmagns-
notkun rafbíis er um 2.5 kWh á móti
hverjum bensinlitra bensínbíls.
Þetta svarar til, að orkukostnaður
rafbils nemur um 5% — 30% af orku-
kostnaði bensinbíls, eftir þvi hvort raf-
bíllinn væri hlaðinn rafmagni eftir hús
hitunartaxta eða heimilistaxta. I þessu
sambandi hefur auðvitað mikið að
segja, hvernig skattlagningu hins opin-
bera verður háttað i framtiðinni.
Rikisvaldið gæti örvað notkun rafbíla
hérlendis l.d. með þvi að halda að-
flutningsgjöldum af þeim og þunga-
skatti í lágmarki.
Reykjavikurborg hefur það nokkuð
i hendi sér, hvernig verðlagningu raf-
orku lil sliks aksturs yrði, og gæti
þannig einnig örvað nolkun rafbíla
með því að stilla verði næturraforku i
hóf. Rafgeymar bilanna væru hlaðnir
að nóttu til og þá er álag á rafdreifi-
kerfi borgarinnar i lágmarki. Rafkerfið