Dagblaðið - 03.01.1979, Side 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 1979.
MMBUÐtt
trjálst, áháð dagblað
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Kristjónsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pótursson. RrtstjómarfuHtrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjómar Jó-
hannes ReykdaL íþróttir: Hallur Simonarson. Aöstoðarfróttastjórar. Atfi Steinarsson og Ómar Valdl-
marsson. Mermingannél: Aöabtainn IngóHsson. Handrit Ásgrimur Póbson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefónsdóttir, EHn Aberts
dóttir, Gbsur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, HaNur HaHsson, Helgi Pótursson, Jónas Haraldsson,
Ólafur Geirsson, Ólafur Jórisson. Hönnun: Guðjón H. Pálsson.
Ljósmyndir Ari Kristlnsson, Aml Póll Jóhannsson, Bjamletfur Bjamlelfsson, Hörður VHhjólmsson,
Ragnar Th. Sigurösson, Sveinn Pormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsspn. Gjaldkeri: Próinn PorieHsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. DreHing-
arstjóri: Már E.M. HaHdórsson.
RHstjóm Siðumúla 12. Afgreiðsla, óskriftadeild, auglýsingar og skrHstofur Pverhotti 11.
Aöabimi blaðsins er 27022 (10 llnuri. Askrift 2500 kr. ó mónuði innanlands. i lausasöki 125 kr. eintakið.
Setning og umbrot Oi gbiaðið hf. SWJumúla 12. Mynda- og plötugerð: HBmir hf. Slðumúia 12. Prentun:
Arvakur hf. Skeh_. :10.
Menn óttast kreppu
Nýja árið verður tæplega jafn við--
burðaríkt á innlendum vettvangi og liðið
ár. Það var líka sérlega fjörugt ár, nánast
samfelld röð örlagastunda.
íslendingar mættu gleði og sorgum í
ríkum mæli á gamla árinu. Af harmleikj-
um ársins er flestum flugslysið mikla í Sri Lanka enn í
fersku minni. Og gleðifréttirnar af kjöri Friðriks Ólafs-
sonar sem forseta Alþjóða skáksambandsins rísa líka
hátt í endurminningunni.
Meira að segja menningin stóð með blóma. Sem dæmi
má nefna, að Listahátíð tókst óvenju vel að þessu sinni.
Ennfremur voru ungir og efnilegir höfundar fjölmennir
á jólavertíð bókmenntanna.
Flestir hugsa þó til stjórnmálanna, þegar árið 1978 ber
á góma. Þetta var mikið og afdrifaríkt kosningaár, sem
leiddi til valda vinstri stjórnir, fyrst í Reykjavík og síðan í
landinu.
Nýir siðir hafa fylgt nýjum herrum. Nú er ekki
lengur stjórnað á lágum nótum í sátt og samlyndi helm-
ingaskiptanna. Nú er allt á háa céi, þegar oddvitarnir
bera nær daglega vandamál sín á markaðstorg almenn-
ingsálitsins.
Þessi stíll verður sennilega varanlegur. Almenningi
likar hann betur, enda hefur hann flutt valdið í landinu
örlítið nær þjóðinni. Almenningur er meiri þátttakandi í
stjórnmálunum.
Þegar horft er frarn á nýja árið, er tilgangslítið að lesa
áramótahugvekjur leiðtoganna. Mun skynsamlegra er
að líta á hegðun fólksins í landinu og lesa úr henni spá
um nánustu framtíð.
Fólk er svartsýnt um þessar mundir. Það eyðir ekki
eins gegndarlaust og áður. Sumir eru jafnvel farnir að
safna fé, sem áður þótti fráleitt í verðbólgunni. En þetta
stafar af ótta við kreppu og atvinnuleysi.
Verðbólgan er ekki eingöngu neikvæð, því að henni
fylgir oftast næg atvinna. Náist nú árangur í baráttunni
gegn verðbólgu, er næstum öruggt, að það kemur niður á
atvinnu manna. Þetta sjá margir fyrir.
Ekki bætir úr skák, að ríkisstjórnin hefur hafnað því
að láta ríkissjóð rifa seglin. Samdrátturinn mun því
koma með fullum þunga á atvinnuvegina. Enda er
hljóðið þar í mönnum svartara en verið hefur um ára-
tuga skeið.
Sum fyrirtæki eru að neyðast til að rifa seglin vegna
skorts á verkefnum, til dæmis í byggingariðnaði. Önnur
draga saman viljandi, af ótta við framtíðina. Atvinna
manna verður ótrygg fyrir bragðið.
Svo eru það fyrirtækin, sem beinlínis ramba á barmi
gjaldþrots. Þau eru óvenju mörg um þessar mundir, til
dæmis í sjávarútvegi og fiskiðnaði. Þar á ofan hefur
landbúnaðurinn sprengt greiðslugetu ríkissjóðs.
Ráðherrarnir halda sínu striki og þykjast ekki sjá
þennan vanda. Sumir þingmenn stjórnarinnar deila þó
svartsýninni með almenningi. Þeir munu vafalaust halda
uppi andófi innan stjórnarflokkanna á næstu mánuðum.
Janúar verður þó rólegur, því að þingmenn eru örlátir
á frí við sjálfa sig. Hringekjan fer svo af stað, þegar þing
kemur saman í lok mánaðarins. Þá má aftur búast við
samfelldum hamagangi á þingi, svo sem var á öndverð-
um þessum vetri.
Á þessum tímamótum er rétt að óska þjóðinni þess, að
ríkisstjórnin ranki við sér og taki upp breytt vinnubrögð í
varnarstríðinu fyrir framhaldi góðra lífskjara í landinu.
f
Angóla:
Neto forseti snýr
sér i vestur og
vtt nýta olíuna
—er vinátta hdns og Sovétmanna að kólna?
Stjómin í Angóla, sem komst til
valda í þessari portúgölsku nýlendu
með aðstoð Sovétmanna og Kúbu,
vistist nú vera að snúa sér meir til
vesturs en búizt var við fyrir nokkrum
mánuðum. Samkvæmt fregnum í
bandariska dagblaðinu Washington
Post þá hafa nýlega verið sett þar lög
sem heimila erlendum fyrirtækjum að
eiga eignir í landinu. Að sögn er þetta
ekkert annað en óbeint tilboð til vest-
rænna olíufyrirtækja um að leita
heimilðar til að kanna hugsanleg olíu-
vinnslusvæði í Angóla og á haf-
svæðinu undan ströndum þess.
Samkvæmt frásögn Washington
Post mundu hugsanlegar oliulindir
verða eign stjórnarinnar i Angóla en
, hagnaðinum yrði skipt eftir fyrirfram-
ákveðnum reglum milli Angóla og
olíufélaganna.
Angólastjórn mun vera mjög
umhugað um að nýta olíulindir sinar
hiðfyrsta. Bandaríkjastjórn hefurekki
viðurkennt stjórn Netos en bandarisk
oliufélög hafa ekki látið slíkt á sig fá og
haldið uppi góðu sambandi við
Angólastjórn eftir mætti þótt hún
hafi sagzt mundu stjórna í sósaliskum
anda. Margt þykir einnig benda til að
Angóla muni snúa sér meira i vestur-
átt en hingaðtil.
Stjórnin þar hefur tekið upp stjórn-
málasamskipti með nýlenduveldinu
gamla, sem áður réði Angóla,
V ..................■■■
Svarbréf til séra Heimis Steinssonar.
Heimir minn.
Ekki skil ég, hví þú ert að afsaka
„kumpánlegheit” við mig. Nema þér
finnist þú hefðir átt að vera illskeytt-
ari. Það gæti ég e.t.v. skilið.
Ég næstum roðnaði af feimni vegna
gullhamra þinna í upphafi bréfsins.
Enda er það oflof að grein mín beri af
„öllum þeim varnárræðum, sem birst
hafa vegna „Félaga Jesú” undanfarn-
ar vikur” frá „skoðanabræðrum
Árna”. Einfaldlega af því, að þær
höfðu engar aðrar verið fram til þess
tíma nema fáein orð frá framkvæmda-
stjóra útgáfufélagsins. (Ég undanskil
uppákomuna á Alþingi).
Hinsvegar voru árásir og hamfarir
stórvelda gegn þessu bókartötri orðnar
slíkar, að hjarta mitt hrærðist sem
oftar til að taka málstað lítilmagnans
gegn ofureflinu. Ella hefði ég áreiðan-
lega ekki skrifað staf um þessa bók og
sennilega aldrei lesið hana. Og hefði
sosum verið bættur skaðinn.
Fast skorar þú á mig sonur að
svara. Og vil ég fyrir engan mun bila
fremur en Ásaþór að fást við Hrungni,
þótt ég hafi í sjálfu sér enga sérstaka
löngun til að verja þennan Sven Vem-
ström.
Umvandanir
Í upphafi verð ég að setja svolitið
ofani við þig.
1 fyrsta lagi er mér það hið mesta al-
vörumál, að „Kirkjan Krists” skyldi á'
sínum tíma gerast bandamaður valda-
stéttanna. En þetta atriði afgreiðir þú
mjgð orðunum: „Æ, já, skyldi maður
ekki hafa heyrt annað eins og það”, en
berð ekki viö að hrekja þessa full-
Portúga! og skömmu síðar voru hafin
samskipti við nágrannarikið Zaire,
sem ekki átti upp á pallborðið hjá
ráðamönnum i Angóla til skamms
tíma. Fyrir nokkrum vikum var for-
sætisráðherra landsins og fjórir aðrir
ráðherrar settir frá. Þóttu þeir allir
hallir til Moskvu. Nokkru síðar
tilkynnti Neto forseti að byltingin
væri fullkomnuð. Því yrði brátt
heimilað að lítil fyrirtæki mætti reka á
grundvelli einkareksturs.
Frá sjónarmiði Sovétríkjanna
virðist þróunin siðustu vikur í Angóla
yrðingu. Það á hvorki að láta þér né
öðrum haldast það uppi að taka þvi-
líka hOfuðsynd út af dagskrá með ein-
hvers konargolfranskri handsveiflu.
í öðru lagi lýsir þú i nokkru máli
þinu leiðinlega sellulífi á Akureyri
norður og gefur lesendum óbeint i
skyni að mér muni hafa þótt slík erindi
„skemmtileg og einkar upplýsandi”
einsog vinum þínum þaðra.
Ég verð því að upplýsa, að ég hef
því miður alveg farið á mis við þessa
lifsreynslu því aðég hef aldrei i „sellu”
Kjallarinn
Árni Björnsson
verið, ekki einu sinni leshring í
menntaskóla. Eitt einasta skipti tókst
þeim Jökli Jakobssyni og Kristjáni
Árnasyni að draga mig á slikan fund
— og mér leiddist. Svo er ekki meira
um þaðað tala.
Skáldskapur
og veruleiki
Það er auðvitað rétt hjá þér, að guð-
spjöllin eru nánast einustu heimild-
irnar um þennan mann, Jesúm. En ég
get líka tekið undir með séra Sigur-
birni í hans snjöllu jólaprédikun, að
unnt gæti verið að líta á frásagnir
guðspjallanna sem dýrlegan skáld-
skap. Og sömuleiðis að skáldskapurinn
geti oft sagt meiri sannleika en sagn-
fræðin.
Þú biður mig að segja í „fúlustu ein-
lægni", hvort mér finnist ekkert at-
hugavert við það „að búa til sögu eins
og þessi Svii gerir og byrja á þvi að
segja, að hann hafi rannsakað allt all-
vandlega.”
Ég skal svara í fúlustu einlægni: Ég
myndi ekki gera þetta sjálfur.
Hinsvegarfinnst mér þaðekki forkast-
anlegt. Mannauminginn gerir jú ekki
annað en herma eftir Lúkasi. Og hvað
vitum við hvað Lúkas læknir hafði
fyrir sér? Orðalag hans gæti m.a.s.
verið. einskonar sagnfræðileg klissja,
rétt eins og hin frægu orð Ara fróða:
„er skylt að hafa það heldur, er sann-
ara reynist”, eru alþekktur varnagli í
sagnaritum miðalda.
Þú telur, að vegna þessara inn-
gangsorða sé ekki hægt að lita á þessa
„horngrýtis bók” sem skáldsögu. Má
ég þá barasta sem nýlegt dæmi benda
á bókina Yfirvaldið eftir Þorgeir Þor-
geirsson, sem hann segir á kápu að sé
„skáldsaga eftir bestu heimildum og
skilríkjum um nafnkenndar persónur í
Húnaþingi.”
Þótt Þorgeir sé bæði góður sögu-
maður, skáld og stílisti, myndi ég
■