Dagblaðið - 13.02.1979, Qupperneq 9

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 13. FEBRÚAR 1979.
9
Hjörleifur Guttormsson iönaöarráöherra:
„SUK AUTSGERÐ GETUR
VER» TVfBEKT’
— án þess að fram komi álít
viðkomandi stofnunar.
— Bessastaðaárvirkjun fyrst og
síðan hringtenging í áföngum
Hjörleifur
ráðherra.
Guttormsson iðnaðar-
„Ég fékk ekki greinargerð
tvímenninganna fyrr en í morgun,”
sagði Hjörleifur Guttormsson iðnaðar-
ráðherra. „Mér kom það á óvart að
þessir menn skyldu ekki koma til min í
iðnaðarráðuneytið áður en þeir sendu
þessa greinargerð frá sér.
Það getur verið tvíbent að menn leggi
fram álitsgerð af þessu tagi án þess að
stofnunin sjálf, þ.e. Orkustofnun, komi
fram með sitt álit. Það eru auðvitað allir
frjálsir að koma fram með álit sitt. En
við lokum ekki á neinn hér í iðnaðar-
ráðuneytinu. Ég hefði þvi viljað sjá
framan í þessa menn fyrr.
En aðalmálið er hvort hringtengingin
ein sér er fullnægjandi til að leysa
orkuvandræði Norðausturlands og
Austurlands ef Krafla kemst ekki i
gagnið. Það er því spurning hvort ekki
eigi að reisa slíka minni virkjun á
Austurlandi eins og Bessastaðaár-
virkjun.
Það er ekkert nýtt að stefnt sé að því
að Ijúka hringtengingunni innan t.d. 5—
6 ára. Það er fyrir utan virkjun á
Austurlandi. Fyrri hluti Bessastaða-
virkjunar er 32 megawött. Sú orka yrði
fullnýtt strax og virkjunin kæmist í
notkun. Hringtengingin kæmi síðan í á-
föngum. Strax og vesturlinu er lokið.
þ.e. tenging Vestfjarða við
byggðalinuna, kæmi hringtenging frá
Skriðdal og siðan yrði haldið áfram í
áföngum að Sigöldu.
Þessi framkvæmd hefur verið á dag-
skrá og það er t.d. i stefnumörkun
Alþýðubandalagsins að Ijúka hring-
tengingunni árið 1983.
En það er sérfróðra manna að leggja
mat á það hvaða þýðingu slik minni
virkjun hefði fyrir Austfirði. Áherzla
verður lögð á að halda áfram undirbún-
ingi virkjunar á Austfjörðum oger þaðá
áætlun þessa árs. Linulögnin er aftur á
móti ekki verkefni sem horfir til þessa
árs.”
„Rétt er að geta þess.” sagði iðnaðar-
ráðherra. „að hin mikla olíuhækkun
undanfarið kallar á endurmat á raforku-
og hitaveitumálum hérlendis. Slíku
endurmati verður hraðað hér í iðnaðar-
ráðuneytinu. Olíukreppan getur kallað á
hraðari aðgerðir og e.t.v. breytingu á
röðun verkefna.”
JH.
Sveitarstjóri
Hafnarhrepps þar
sem olía framleiðir
allt rafmagn nú:
Fegnir
rafmagni
hvaðan svo
sem það
erfengið
— hlynntir virkjun í
héraði af
öryggisástæðum
„Við erum hlynntir rafmagni hvaðan
sem það kemur, en sveitarstjórnin hefur
ekki tekið neina sérstaka afstöðu til
lagningu hringlínu, annarsvegar, eða
virkjun Bessastaðaár hinsvegar, enda
stuðluðu bæði verkin að bættu ástandi í
raforkumálum okkar," sagði Sigurður
Hjaltason, sveitarstjóri á Höfn í Horna-
firði í viðtali við DB i gær.
Þar er lón Smyrlabjargárvirkjunar nú
tómt og öll raforkuframleiðsla staðarins
ferfram með olíu.
Sigurður var hlynntur báðum ofan-
greindum tiliögum, sagði hring-
tenginguna eina ekki nægileg tryggingu,
virkjun I héraði hlyti að skapa mun
meira öryggi, en svo væri bara spurning
um forgangsverkefni með tilliti til
stöðunnar nú og að allar meiriháttar
virkjanir landsins eru á virkum eld-
svæðum.
•GS.
Vfirlitskort af virkjunarsvæðinu. Útlits-
teikningar liggja ekki enn fyrir.
1. Vatnsmiðlarnir.
2. Stiflur er mynda uppistöðulón nokkru
stærra en Ytra-Gilsárvatn er.
3. Bessastaðaá stifluð og vatninu beint
niður með stiflunum miðað við myndina.
4. Vinnubúðir.
5. Þar myndast nokkurt inntakslón áður
en vatnið fer inn I pipuna til stöðvarhúss.
6. Stöðvarhús.
7. Litlu neðar tekur Lagarfijót við af
Jökuisá og svo sem 50 til 60 km neðar
eru Egilsstaðir. Hönnun hf. gerði þetta
kort.
DB felidi inn tölur og samdi skýringar.
-GS.
Kristján Jónsson, rafmagnsveitustjóri
rikisins. DB-mynd: Hörður.
Kristján Jónsson, rafmagnsveitustjóri:
Ber að meta áhrif
olíuhækkana á
orkumálin í heild
— Meðmæli Rarik með virkjuninni enn óbreytt
— kostnaður orðinn 700 til 800 milljónir nú þegar
„Við gáfum umsögn um málið i des.
1977 að rétt væri að ráðast í þessa virkj-
un og er hún enn óbreytt, en i ljósi fyrir-
sjáanlegra stórfelldra hækkana
olíuverðs, ber að meta áhrif þeirra á
orkumálin í heild,” sagði Kristján Jóns-
son, rafmagnsveitustjóri Rafmagns-
veitna ríkisins í viðtali við DB í gær er
hann var spurður hvort hann teldi
ráðlegra á þessari stundu að ráðast i
Bessastaðaárvirkjun á Austurlandi
fremur en að ljúka lagningu hringlínu
um landið.
Tók hann jafnframt fram að eðlilegt
væri að fyrr eða síðar yrði lokið
lagningu hringlínu um landið. Meðal
raka með virkjuninni mætti nefna
dreifingu virkjana út fyrir eldvirk svæði,
minna flutningstap, meira rekstrar-
öryggi og loks að fyrri áfanga
virkjunarinnar upp á 32 megawatta
framleiðslu myndi nýtast strax.
Vissulega sagðist hann ekki loka
augunum fyrir kostum linunnar svo sem
lausn raforkuvanda Skaftafellssýslna og
á það mætti einnig líta að orkueining úr
miðlungsvirkjun eins og Bessastaðaár-
virkjun væri dýrari en úr stórvirkjunum
eins og t.d. Hrauneyjarfoss- og Sigöldu-
virkjunum.
Kostnaður við undirbúningsvinnu við
virkjunina svo sem hönnun er orðinn
700 til 800 milljónir króna síðan á
árinu 1975 miðað við verðgildi
krónunnar nú, skv. upplýsingum
Kristjáns.
-G.S.
Erling Garðar Jónasson rafveitustjóri:
Ráðist á grundvallar-
hagsmuni Austfirðinga
— alkunnur leikur Orkustof nunar gegn Austfirðingum — Suðausturlínan^
kostar 10 mi Ijarða en ekki sex
„Þetta er alvarleg árás á grundvallar-
hagsmuni fólks i Austfirðingafjórð-
ungi,” sagði Erling Garðar Jónasson
rafveitustjóri á Austfjörðum. „Það taka
sig til einhverjir menn og senda alþingis-
mönnum skýrslu sem er byggð
ótraustum grunni og falsupplýsingum.
Þessir menn, annar jarðfræðingur og
hinn eðlisfræðingur og hagfræðingur
hafa alls ekki nægilega yfirgripsmikla
þekkingu til þess að geta slegið þessum
fullyrðingum fram.
Þeir reikna með að kostnaður við
Suðausturlínu sé 6 miljarðar króna, þ.e.
að línan sé 400 km löng og kostnaður á
hvern km 15 miljónir kr. Þessar tölur
eru frá þvi i október 1977. Verð á hvem
km er nú komið yfir 210 miljónir kr. og
þar bætast við tveir miljarðar kr. Auk
þess vantar inn i útreikning þeirra úr-
taksgengi og spennistöðvar og má álita
að kostnaður við slikt nemi um tveimur
miljörðum króna. Þá er kostnaðurinn
við línulögnina kominn upp i 10
miljarða króna. Áætlaður kostnaður við
fyrsta áfanga Bessastaðaárvirkjunar er
hins vegar 12 miljarðar. Fyrsti áfangi
virkjunarinnar gefur 32 mw en línan
flytur 50 mw.
Vatnsleysisteorían
rökleysa
Bessastaðaárvirkjun eða Hólsvirkjun
eins og hún kallast nú byggir á þvi að
safna miklu vatni uppi á fjalli og þannig
er byggð miðlunarvirkjun. Þetta verður
nokkuð einstök virkjun hérlendis en er
víða notað erlendis. Á leysingatímum er
Erling Garðar Jönasson rafveitu-
stjóri: „Það er skipulega unnið að þvi af
mörgum aðilum að hindra virkjunar-
framkvæmdir á Austfjörðum og með þvi
að skaða sem mest málefni Aust-
firðinga.” DB-mynd RagnarTh.
vatni safnað og það síðan notað á álags-
tímum.
Sú vatnsleysissteoría sem hefur verið í
gangi á alls ekki við rök að styðjast.
Hönnun hf. hannaði virkjunina en til
öryggis voru fengnar þrjár aðrar
verkfræðiskrifstofur til þess að yfirfara
hvort útreikningar væru réttir, þar sem
umræðan um vatnsleysið gerði það
nauðsynlegt. Þessir aðilar komust að þvi
að um 50% meira vatn var fyrir hendi
en Hönnun hf. hafði þorað að halda
fram.
Þessi virkjun er grundvallaratriði
fyrir okkur Austfirðinga,” sagði Erling
Garðar. „Umræðgn um hana hefur
staðið frá árinu 1974 og jafnframt slag
urinn um hana. Þessi virkjun er
nauðsynleg til þess að tryggja Aust-
firðingum næga raforku.”
Bæði virkjunin
og línan nauðsynleg
Bæði virkjunin og línan þurfa að
koma en það er spurning um forgang.
Það er okkar mat að virkjunin sé
heppilegri kostur fyrst. Það er nauðsyn
legt að hafa virkjun i fjórðungnum. Hér
hefur oft ríkt hörmungarástand i raf-
magnsmálum. Virkjunin veitir okkur
meira öryggi en línan.
Þá verður og að geta þess að verði
línan byggð í fyrsta áfanga frá Skriðdal
til Hornafjarðar þá getum við ekki nýtt
hana. Fyrsti áfangi yrði að vera frá Sig-
öldu til Hafnar. Það tekur lengri tíma en
bygging virkjunarinnar.
Sami leikur
Orkustofnunar
Enn á ný leikur Orkustofnun sinn al-
kunna leik gegn okkur Austfirðingum.
Tveir ungir menn hjá stofnuninni setja
fram tillögur sem eru ekki réttar. For-
sendur þessarar línulagnar eru byggðar á
jafn miklum loftköstulum og Laxárvirkj-
un III. Sama baráttan átti sér stað gegn
Lagarfljótsvirkjun að virkja vatnslausa
á.
Það er skipulega unnið að því af
aiörgum aðilum að hindra virkjunar-
framkvæmdir á Austfjörðum og með því
að skaða sem mest málefni Austfirðinga.
'Viðbúumst þvi til varnar.” -JH.