Dagblaðið - 24.03.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 24. MARZ 1979.
Jtgefandi: Dagblaflið hf.
Framkvœmdastjjórí: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Krístjánsson.
Fréttutjðri: Jön Blrglr Péturason. Rltstjðmarfultrúl: Haukur Halgason. Skrifstofustjóri ritstjómar
JAhannes Reykdal. Iþrðttir: Hallur Sknonaraon. Aðstoðarfréttastjörar Adl Stalnarason og Ómar Valdi-
marason. Mannlngarmél: Aðalstainn Ingótfsson. Handrit: Asgrfmur Pálsson.
Blaðamonn: Anna Bjamason, Asgalr Tómaoson, Bragi Sktuiðsson, Dóra Stafénsdóttir, Gissur Sígurðs-
son, Gunnlaugur A. Jónsson, HaHur Halsson, Helgl Péturason, Jónas Haraldsson, Ólafur Gairsson,
Ólafur Jónsson. Hönnun: Guðjón H. Pélsson.
Ljósmyndir Aml Péll Jóhannsson, Bjamlalfur Bjamlslfsson, Hörður Vllhjélmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Svoinn Þormóflsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkari: Préinn PorieHsson. Sökistjóri: Ingvar Svalnsson. DraHlng-
aratjóri: Mér E.M. HaUdórsson.
Ritstjóm Siðumúla 12. Afgralðsla, éskriftadaild, auglýslngar og skrifstofur ÞvartioM 11.
Aðalskni blaðsins ar 27022 (10 llnuri. Askrift 3000 kr. é ménuðl Innanlands. I lausasöki 150 kr. ekitakið.
Satnkig og umbrot Dagblaðið hf. Siðumúla 12. Mynda- og plötugarð: Hllnik hf. Siðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. SkeHunni 10. .
Kynvilltur klerkur
ver hegðun sína
— Prestur í Bandaríkjunum vildi forðast dapurleg
örlögeldri vinar
Deilt um keisarans skegg
Ágreiningur Alþýðubandalags og
Alþýðuflokks, sem nærri veldur stjórn-
arslitum, eru deilur um keisarans skegg.
Svo litlu munar á tillögum þeirra í efna-
hagsmálum, að vandalaust þætti að
brúa bilið, ef um annars konar samn-
inga væri að ræða. En deilurnar geta vissulega valdið
stjórnarslitum, vegna þess að báðir aðilar þykjast
þurfa andlitslyftingu og leggja ofurkapp á.
Eðlilegt, er að stjórnmálaflokkarnir vilji vera við-
búnir kosningum, er gætu orðið bráðlega. Samlyndið
á ríkisstjórnarheimilinu mun framvegis verða róstur-
samt eins og verið hefur, ef stjórnin lafir eitthvað. Þar
má búast við yfirvofandi stjórnarkreppu annan hvern
dag. Hvenær sem er getur slitnað upp úr, þótt efna-
hagsdeilan leysist, sem nú stendur, og ráðherrar allra
flokkanna vilji sitja sem lengst.
Alþýðuflokksmenn telja sig illa búna undir kosning-
ar. Þeir vilja fá andlitslyftingu. Margsinnis hefur at-
hyglin beinzt að „úrslitakostum” alþýðuflokksmanna,
sem hafa sagzt vera ,,farnir”, ef þetta eða hitt yrði
ekki gert fyrir þennan eða hinn daginn. Þeir hafa alltaf
orðið undan að láta. Skoðanakönnun Dagblaðsins
benti til mikils fylgistaps Alþýðuflokksins. Þess vegna
ákváðu alþýðuflokksmenn, að þeir yrðu nú einu sinni
að sýna, að þeim væri alvara.
Ráðherrar Alþýðubandalagsins höfðu í ríkisstjórn-
inni fallizt á megnið af því, sem nú er hart deilt um í
verðbótamálum. Flokksbræður þeirra veittu þeim
ákúrur og höfnuðu samkomulagi. Við það komst
Alþýðubandalagið í býsna vafasama stöðu gagnvart al-
menningsálitinu. Óbreyttir kjósendur flokksins um
land allt urðu að spyrja, hvort Alþýðubandalagið ætl-
aði virkilega að brjóta hið mikilvæga „vinstra sam-
starf” með slíkum hætti. Alþýðubandalagsmenn telja
sig af þessum sökum þarfnast andlitslyftingar.
Efnahagsfrumvarp forsætisráðherra, sem var all-
nokkurs virði í fyrstu útgáfu, hafði orðið mjög þoku-
kennt, þegar Ólafur hafði breytt því til málamiðlunar
milli alþýðubandalags- og alþýðuflokksmanna. í þessu
frumvarpi felst engin „viðreisn til vinstri”.
Alþýðubandalagið er eins og hinir stjórnarflokkarn-
ir reiðubúið til að samþykkja nokkra skerðingu á verð-
bótum launþega. Munurinn á tillögum Framsóknar- og
Alþýðuflokks og tillögum Alþýðubandalagsins, eins og
þær komu út eftir rassskellingu ráðherranna á fundi
framkvæmdastjórar, eru fáein prósent í krónum og
líklega aðeins rúmt eitt prósent, mælt í kaupmætti
launþega. Þetta mun engum þykja mikið.
Ágreiningurinn um útreikning á hinum ýmsu þáttum
verðbótavísitölunnar, tilliti til viðskiptakjara, meðferð
áfengis- og tóbaksverðs, búvörufrádrætti, verðbóta-
auka og olíustyrkjum, er allur með þeim hætti, að
hann mætti leysa á nokkrum mínútum, ef menn vildu á
annað borð semja.
Þau prósentubrot, sem um ræðir, munu litlu skipta
um verðbólguþróunina, til eða frá.
En flestir þingmenn Alþýðuflokks hafa bitið í sig, að
nú megi engu hvika í orðalagi frumvarpsins. Hins veg-
ar megi koma ýmsum breytingum að, bara að þær
verði ekki á frumvarpinu sjálfu.
Alþýðubandalagsmenn hafa bitið í sig, að þeir verði
að ,,halda andliti” með því að fá fram einhverjar, bara
einhverjar breytingar, á orðalagi frumvarpsins.
Innanflokkserjur í báðum flokkunum setja strik i
reikninginn, þar sem nánast enginn hefur þorað að
minnast á, svo að til heyrist, að það sé í rauninni
nokkuð sama, hvernig farið er að því að brúa bilið.
Rómversk-kaþólskum presti, séra-
Robert F. Hummel, var vikið úr
söfnuði sínum í Bandaríkjunum fyrir
skömmu vegna þess að hann játaði
opinberlega að hann væri kynvilltur.
Að þvi er New York Times hermir
var prestur þessi, sem nú er 33ja ára
gamall, vígður árið 1972. Skömmu
siðar sótti hann kirkjuþing í Balti-
more. Þar komst hann að því að
gamall klerkur, sem hann hafði lengi
dáð af heilum hug, var ekki aðeins
kynvilltur heldur einnig alkóhólisti.
,,Ég sá hvað hann hafði skemmt
mikið i sjálfum sér með því að geta
ekki sætt sig við kynvillu sína og mér
leizt ekki á blikuna,” segir séra
Hummel. ,,Mér var sem ég sæi sjálf-
an mig eftir 40 ár.”
En tilraunir hans til að taka kyn-
villu sína sem óumflýjanlega stað-
reynd kunna að kosta hann prests-
starfið.
Spurningin
um hreinlífi
Það var blaðagrein um séra
Hummel sem varð til þess að honum
var ýtt úr faðmi kirkjunnar. Það var
gert á þeim forsendum að vafasamt
væri hvort hann gæti talizt hreinlífur
en ekki var hann ásakaður fyrir að
hafa brotið gegn vígsluheiti sínu.
Séra Hummel segist trúa á hreinlifi
og reyna að lifa samkvæmt skilningi
sínum á því, en kjarni málsins er sá
að hann heldur því fram að kynvilla
sé leyfileg Itaþólskum mönnum og
ekki rangt að lifa samkvæmt því. 1
því felst ákæran gegn honum.
Biskupinn hans, W.F. Sullivan i
Richmond, hefur ritað sinum reikula
sauði bréf þar sem hann bendir und-
irmanni sínum á að ákvörðun hans
um að leysa frá skjóðunni hafi
„vakið reiði og skelfingu um allt
biskupsdæmið”.
Deilur um afstöðu kirkjunnar til
kynvillu hafa annars legið niðri í
Bandaríkjunum síðan séra John'J.
McNeill gaf út bók um efnið. Hann
er jesúíti.
Yfirlýsing
bishupastefnunnar
Haustið sem bók hans kom út gáfu
allir kaþólskir biskupar í Bandaríkj-
unum — en þeir eru 170 — út sam-
eiginlega yfirlýsingu þar sem þeir
staðfestu rétt kynvillinga til að njóta
almennra mannréttinda og ,,til að
taka virkan þátt í kristnu samfélagi”.
En hins vegar var tekið fram að þótt
ekki væri rangt að vera kynvilltur i
anda þá væru allir líkamlegir til-
burðir í þessa átt „siðferðilega rang-
ir”.
Séra Hummel segist halda að hann
eigi sér marga líka í hópi kaþólskra
presta í Bandaríkjunum en þeir eru
alls 58 þúsund.
„Ég er ekki að halda því fram að
kynvilla sé almennt rikjandi meðal
kaþólskra presta," segir séra
Hummel,” miðað við tölur Kinseys
gætu þeir verið um 10% en það er
auðvitað talsverður hópur”.
Sem kunnugt er gaf dr. Alfred C.
Kinsey árið 1948 út niðurstöður af
rannsóknum sínum á kynhegðun
bandarískra karlmanna en sam-
kvæmt þeim virtist kynvilla mjög út-
breidd meðal þeirra.
Talsmaður kaþólsku biskupanna
sagði að ekki væri vitað til þess að
sams konar mál hefðu komið upp
áður. Hann bætti við: ,,En þó vil ég
ekki taka fyrir það að einhver prestur
kunni að hafa rætt við biskup sinn
um eitthvað þessu líkt í trúnaði.”
Séra Hummel segist hafa vitað það
siðan hann var 14 ára að hann væri
kynvilltur. Og ein af ástæðunum til
þess að hann gekk I þjónustu kirkj-
unnar var einmitt sú að hann vildi
losna við að taka afstöðu til þessa
vanda.
Árið 1976 innritaði hann sig í
framhaldsnám í guðfræði í einni af
virðulegustu útborgum Washington,
Georgetow'n, og var jafnframt ráð-
f — .... .... —
Opinber rannsókn
á rekstri Lands-
símans er nauðsyn
Mörgum mun ekki þykja það
ofmælt þótt talin sé full þörf á þvi að
Landssími íslands verði látinn sæta
opinberri rannsókn. Rekstur þessarar
stofnunar, eins og hann er nú, teflir
öryggi fjölda fólks i hættu.
Stofnunin er ekki fær um að halda
uppi þeirri lágmarkssímaþjónustu
víða um land, sem þörf er fyrir í at-
vinnurekstri. Hún er heidur ekki fær
um að tryggja að hægt sé að ná til
lögreglu, sjúkraliðs eða slökkviliðs í
gegnum síma svo klukkustundum
skiptir víða um land. Stofnunin er
ekki fær um að tryggja viðunandi
hlustunarskilyrði útvarpssendinga i
sumum landshlutum og hún er ekki
heldur fær um að tryggja viðunandi
móttökuskilyrði sjónvarps nema í
vissum landshlutum og tæplega það.
Engu að síður greiðir almenningur
i landinu fullt gjald fyrir þá þjónustu
sem þessari stofnun er ætlað að halda
uppi og er það gjald meira að segja
mun hærra en gengur og gerist í ná-
grannalöndum. Nú væri það í sjálfu
sér frágangssök þótt verðlag á
símaþjónustu væri hærra á íslandi
en viðast hvar annars staðar þar sem
landið er strjálbýlt og erfitt yfir-
ferðar fyrir vinnuflokka og tæki.
Hins vegar nær þaðengri átt aðneyt-
endur séu látnir greiða fullt gjald
fyrir þjónustu, sem alls ekki uppfyllir
þau skilyrði sem upp eru sett, neyt-
endur eru látnir bera skaðann bóta-
laust ár eftir ár og rukkaðir með
harðfylgi og afarkostum fyrir
þjónustu er engan veginn stenzt þær
kröfur sem gerðar eru í nútíma-
þjóðfélagi.
Sem dæmi um rekstraröryggi
símaþjónustunnar má benda á þá
staðreynd að á Suðurnesjum er talað
um það, án gamans, að oft og iðulega
sé fljótlegra að aka til Reykjavíkur
heldur en að reyna að ná simasam-
bandi. Þeir sem þurfa að nota síma,
vinnu sinnar vegna, t.d. á Suður-
nesjum þurfa iðulega að eyða
klukkustundum á degi hverjum
einungis til þess að ná sambandi.
Svo annað dæmi sé tekið, þá er
t.d. suður í Höfnum á Reykjanesi
þannig ástand á simanum, að þar
getur verið ómögulegt tímunum
saman að ná sambandi við
Slökkviliðið i Keflavík og meira að
segja getur verið töluverðum erfið-
leikum háð að ná sambandi við
önnur símanúmer í þorpinu.
Hver og einn getur gert sér í hug-
arlund hvaða öryggi felst í svona
símakerfi, t.d. ef slys ber að höndum
eða eldur kemur upp í húsi.
Þegar þarf að ná símasambandi'
frá Suðurnesjum t.d. til Akureyrar
tekur nú steininn úr, — það getur

tekið hálfan daginn að reyna að kom-
ast i gegn og oftast tekst það ekki fyrr
en undir kvöld.
Ég hef hér tekið dæmi af Suður-
nesjum vegna þess að ég þekki það
mál af eigin raun. Því fer þó fjarri að
ástandið á Suðurnesjum sé eitthvað
einangrað undantekningartilfelli sem
ekki gefi rétta mynd af þjónustu
íslenzka símakerfisins. Ég hef sterkan