Dagblaðið - 24.03.1979, Blaðsíða 15

Guðmundur Steinsson, sá sem
hefur skrifaö leikritið Stundarfrið,
sem frumsýnt verður í Þjóðleikhús-
inu á sunnudag, færist undan að
segja á sér nokkur deiii.
,,Ef þú segir að ég sé uppalinn i
fiskiplássi á kreppuárunum, þá segja
allir: nú, hann er svona, já, og þess
vegna skrifar hann svona. En ef þú
segir, að ég sé af gjaldþrota kaup-
mannaættum, en hafi unnið margvís-
leg störf til að kynnast lífinu, þá segir
fólk, nú, það er svona sem hann er.
Það verður til einhver mynd af
mér, sem festist i hausnum á þeim,
sem lesa blaðið.
Þeir halda líka, að Jón í næsta húsi
sé svona og Gunna konan hans svona
— en þetta er allt tóm ímyndun.
Bæði ég og Jón og Gunna erum allt
öðruvísi — miklu flóknari og marg-
brotnari — fyrir utan það, að við
erum alltaf að breytast.”
Hann skoðar lífið
Án þess við séum að reyna að negla
mynd af Guðmundi Steinssyni fasta í
höfuð nokkurs manns, þá getum við
ekki stillt okkur um að segja, að hann
er fremur óskáldlegur að því leyti, að
hann fer hvorki á sálarendumærandi
fylliri né heldur svífur hann um í
draumórum.
En hann hugsar mikið um lífið og
það sem fyrir augun ber, og um gang-
verkið í tilverunni.
í leikritinu, sem frumsýnt verður á
sunnudag, lyftir hann venjulegri nú-
'ímafjölskyldu upp á sviðið og gefur
áhorfendunum kost á að skoöa hana
i krók og kring. Þarna eru næg efni
og allt til alls af vélum og þægindum,
en er fólkið hamingjusamt? Lifir það
í samræmi við sitt eigið innra eðli?
Eða er lífsgæðakapphlaupið svo
mikið, að ekki gefst stundarfriður til
að vera manneskjur?
Hvaöan kemur
hamingjan?
,,Mér finnst uppbygging þessa
þjóðfélags vera slík,” segir Guð-
mundur, ,,að fólk verður eins og vél-
menni. Allt er staðlað og sett í kerfi.
Og svo er þvi talið trú um, að það
geti keypt sér hamingjuna með alls
konar dóti.
En kemur hamingjan utan frá?
Ég sá auglýsingu um daginn. Yfir-
skriftin var: Fullkomin fjölskylda.
Svo voru myndir af öllum hugsan-
legum vélum. En engin lifandi mann-
eskja.
Nú, ég ætla ekki að fara að mór-
alísera. En er ekki rétt að staldra við
og gá, hvað manneskjan í raun og
veru þarf til að vera hamingjusöm?
Tvo bíla? Eða skó eftir nýjustu tísku?
Já, hver verður hamingjusamur,
þegar öll börn vilja fá briljantín í hár-
ið? Framleiðandi briljantinsins, býst
ég við.
Ég hef svo sem enga kenningu
fram að færa. En hamingjan — er
það ekki gefandi tilfinning ástar — til
alls umhverfisins? Já, til alls um-
hverfisins, því það að elska eina konu
og börn, af því maður á þau, er það
ást? Og segja síðan: Ég hata þig, ef
þú elskar mig ekki lengur.”
Ég trúiá
manneskjuna sjálfa
„Allir þykjast vera að vernda
manneskjuna. En í þessu lífsgæða-
kapphlaupi er það einmitt hún sem
verður undir — hún visnar innan í
sér.
Og hvað er í kollinum á henni? Alls
Auglýsing
frá Menntamálaráði íslands
um styrkveitingar árið 1979
Samkvæmt fjárveitingu á fjárlögum 1979
verða á árinu veittir eftirfarandi styrkir úr
Menningarsjóði íslands:
Dvalarstyrkir listamanna
Veittir verða 6 styrkir að upphæð kr,
275.000,- hver. Styrkir þessir eru ætlaðir lista-
mönnum sem hyggjast dveljast erlendis um
a.m.k. tveggja mánaða skeið og vinna þar að
listgrein sinni. Umsóknum skulu fylgja sem
nákvæmastar upplýsingar um fyrirhugaða
dvöl. Þeir sem ekki hafa fengið samskonar
styrk frá Menningarsjóði síðastliðin 5 ár ganga
öðru jöfnu fyrir við úthlutun.
Styrkir tii f ræðimanna
Styrkir þessir eru til stuðnings þeim sem
stunda fræðistörf og náttúrufræðirannsóknir.
Umsóknum skulu fylgja upplýsingar um þau
fræðiverkefni sem unnið er að.
Umsóknir um framangreinda styrki skulu hafa
borist Menntamálaráði, Skálholtsstíg 7 í
Reykjavík fyrir 20. apríl næstkomandi. Nauð-
synlegt er að nafnnúmer umsækjanda fylgi
umsókninni.
Umsóknareyðublöð liggja frammi á skrifstofu
Menningarsjóðs að Skálholtsstíg 7 í Reykja-
vík.
AÐ GEFA SÉR
Það er margt furðulegt i kollinum á
manneskjunni og gaman að skoða i
hann og sjá hvað þar er inni, segir
Guðmundur Steinsson.
STUNDARFRIÐ
—við megum ekki verða að vélmennum,
segir Guðmundur Steinsson rithöf undur
Þetta eru konurnar, sem best styðja
Guðmund þessa dagana, til vinstri
eiginkona hans, Kristbjörg Kjeld,
sem fer með stórt hlutverk í nýja leik-
ritinu og til hægri Þórunn Sigriður
Þorgrimsdóttir, sem hannar svið og
búninga af næmu hugmyndaflugi.
DB-myndir Bjarnleifur.
sem allt veit, að það geri ég ekki,
hvorki andleg né veraldleg.
Ég trúi á manneskjuna. Ég veit
ekkert dásamlegra en hennar flókna
lífsvef.
Allir eru að reyna að drottna yfir
öllum, niður í smæstu einingar, niður
í hjónabandið meira að segja. En ef
maður trúir því, að manneskjan sé
einhvers virði, þá verður maður að
treysta henni til að hafa vit fyrir sér
sjálf. Ef menn létu heilbrigt brjóstvit
sitt ráða í stað þess að trúa því sem
stjórnendur og aðrir leiðtogar eru að
halda að þeim, þá væri heimurinn
annar ogbetri.
Stöldrum við! Látum ekki troða
okkur niður í þessu æði. Hvað getur
verið mikilvægara en doka ögn og
reyna að finna innan í sér hvað
maður sjálfur raunverulega þarf og
vill?” segir Guðmundur að lokum.
IHH.
konar staðlaðar myndir af guðum,
þjóðhetjum, dýrlingum, sjónvarps-
stjörnum — tilbúnar, falskar, með
gervigyilingu, og eftir þeim eigum við
að sitja og standa.
Sumir trúa á þennan, aðrir á hinn.
Merkur bóndi í Þingeyjarsýslu
klökknaði ævinlega, þegar honum
varð hugsað til þriggja mestu stór-
menna veraldarsögunnar. Það voru
þeir Jesús Kristur, Nansen og Jónas
frá Hriflu!
En þvi hefur maður einhverja heil-
aga þrenningu sitjandi fasta i hausn-
um á sér? Ég vil nota mín eigin augu.
Eingöngu.
Og skoða sjálfur manneskjumar
og lífið í kringum mig. Því þarf ég
Karl Marx til að segja mér hvernig
þjóðfélagið er — eða þúsund aðrar
persónur, alþingismanninn. bisk-
upinn eða forsetann?
Sé ég það ekki best sjálfur?
Mér finnst skrýtið að horfa aftur
og hafa geysilegan áhuga á sögu-
legum persónum eins og til dæmis
Bjarti í Sumarhúsum eða Hamlet.
Eða tilbúningi eins og Travolta? Ég
veit ekki hvað getur verið merkilegra
en manneskjurnar, sem ég mæti ná-
kvæmlega hér og nú.
Trúi ég ekki á yfirvöldin?
Nei, drottinn minn dýri, það veit sá