Dagblaðið - 01.08.1979, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 1. ÁGÚST 1979.
í sjálfu sér þykir það tíðindum
sæta að páfi hyggist sækja heim
írland, land sem hefur verið púður-
tunna í Vestur-Evrópu mörg undan-
farin ár og þar sem meira en tvö
þúsund manns hafa fallið í átökum,
á síðustu tíu árum, er meira og minna
stafa af trúarlegum ástæðum. Aftur
á móti er ekki óeðlilegt að páfi velji
írland sem viðkomustað á eftir Pól-
iandi. Hið síðarnefnda er sterkasta
vígi kaþólskra í Austur-Evrópu en
írland í Vestur-Evrópu.
Ian Paisley, prestur, hinn öfgafulli
forustumaður hægri sinnaðri mót-
mælanda á Norður-írlandi, hefur
mótmælt því að páfi komi til þess
hluta írlands og telur að með því sé
hann ekki að gera neitt annað en að
hefja aftur baráttu fyrir endursam-
einingu írlands í eitt ríki. Margt er til
í því og verið getur að afleiðingar
heimsóknar páfa til Norður-írlands
verði þær að bardagar blossi upp enn
á ný milli mótmælenda og kaþólskra.
Biskupar mótmælendakirkjunnar
á Norður-frlandi hafa lýst sig and--
víga sjónarmiði Ians Paisley og segj-
ast munu bjóða Jóhannes Pál páfa
velkominn ef hann vilji koma til
landsins.
Bent hefur verið á, að ástæðan fyrir
þvi að páfi hafi ákveðið að heim-
sækja írland áður en hann heldur til
Bandaríkjanna, sé sú að hann vilji
skapa sér velvilja meðal hinna sterku
hópa kaþólikka í Bandaríkjunum
sem séu af írsku bergi brotnir.
Einnig er talið að sú ákvörðun
hans að koma fyrst til Chicago og
Philadelphiu í Bandaríkjunum stafi
af því að þar séu margir af pólskum
uppruna. Með þessu er páfi sagður
vilja tryggja sér góðar móttökur sem
veki eins mikla athygli á ferð hans og
baráttu og unnt er.
Eða eins og leiðarinn í Information
endar: Að páfinn sé í óðaönn að selja
sinn guð sem sameiningartákn í
sundruðum heimi. Utanríkisstefna
Vatikansins sé sú að verða
miðpunktur á milli vesturs og
austurs, kommúnisma og kapítalisma
og milli fátækra og ríkra landa. í
þeirri stefnu sé fólgin veruleg pólitík.
TIL UMHUGSUNAR
FYRIR ALÞÝDU-
BANDALAGSMENN
jj
Þegar sagnritarar taka að skrifa
sögu eftirstríðsáranna í Evrópu mun
þeim vafalaust verða tíðrætt um þá
reynslu, sem Evrópuþjóðirnar urðu
fyrir í heimsstyrjöldinni síðari og
þann lærdóm, sem þær hafa síðan
dregið af henni. Varla fer milli mála
að niðurstaða þeirra hafi orðið sú,
að samstaða og samvinna væri af-
farasælli en styrjaldarátök og
bræðravíg. En þótt þessi stefna hafi
notið mikils fylgis og verið að veru-
legu leyti ríkjandi, einkanlega seinni
árín, hefur hún alla tið átt við mikinn
mótbyr að striða. Þetta hefur þó
farið nokkuð eftir málaflokkum.
Afstaða
kristilegra
demókrata
og kommúnista
Sjálfsagt fer ekki milli mála, að
Kristilegir demókratar í Vestur-
Þýzkalandi hafa verið fremstir í fylk-
ingu þeirra afla, sem barizt hafa gegn
þíðu þeirri í öryggismálum Vestur- og
Austur-Evrópu, sem tók að brydda á
nokkru eftir stríð og hefur síðan náð
fram að ganga. Stríðshótanir þeirra
og skyldra afturhaldsafla í öðrum
löndum gátu þó ekki komið í veg
fyrir, að almenningur vestan og
austan járntjalds tækist í hendur og
þeirri ógnvænlegu styrjaldarspennu
linnti, sem svo lengi hafði hrjáð þjóð-
irnar í vestri og austri á valdatímum
John Foster DuIIes í Bandaríkjunum
og Franz Josef Strauss í Vestur-
Þýzkalandi. Kommúnistafiokkarnir í
Frakklandi og á Ítalíu voru ekki and-
vígir þíðunni, en þeir voru gjörsam-
lega mótsnúnir þeirri samstöðu og
samvinnu Vestur-Evrópuþjóðanna,
sem var ein aðalforsenda hennar
vestan megin frá. Einkum og sér í
lagi beindist þó andstaða þeirra gegn
Kjallarinn
SiguröurL
Guðmundsson
Evrópuþjóðanna, bæði vestanmegin
út af fyrir sig og einnig milli Vestur-
og Austur-Evrópuþjóðanna, voru
jafnaöarmannaflokkarnir og verka-
lýðssamtökin i Vestur-Evrópu, ásamt
ýmsum merkum stjórnmálamönnum
úr borgarafiokkunum þar og raunar
sumum flokkum þeirra einnig. En
þessi öfl máttu heyja harða baráttu
fyrir framgangi stefnu sinnar við hin
andevrópsku öfl afturhaldsseggjanna
hægra megin og kommúnista og
ýmissa smáflokka vinstra megin.
Þótt Sósíalistaflokkurinn/Alþýöu-
bandalagið hafi ekki verið andvígt
þíðunni i öryggismálunum sem slíkri,
hefur flokkurinn alla tið verið gjör-
samlega andsnúinn þeirri samstöðu i
öryggismálunum, sem var ein aðal-
forsenda þiðunnar vestanmegin frá
og bæði hann og Þjóðviljinn ætíð
fullir andúðar og óvildar i garð
vestur-evrópskrar samvinnu á
^ „í engum íslenzkum stjórnmálaflokki er
einangrunarstefnan jafn mögnuð og í
Alþýðubandalaginu.”
samvinnu þeirra í öryggismálum en
einnig gegn samstarfi þeirra í
viðskipta- og efnahagsmálum. í
þessu efni höfðu hin kommúnísku öfi
á íslandi í mynd Sósialista-
fiokks/AIþýðubandalags sömu
afstöðu að þessu leytinu tU.
Mestu
einangrunar-
sinnar á íslandi
Fremstir í fylkingu þeirra afia, sem
börðust fyrir þíðunni í öryggismálum
Evrópu og aukinni samvinnu
mörgum öðrum sviðum, t.d. í efna-
hags- og viðskiptamálum. Þannig
höfðu íslenzkir kommúnistar sömu
andevrópsku afstöðuna I þessum
mikilvægu málum og kommúnista-
flokkarnir á meginlandinu og þar
með gjörsamlega andsnúnir þeirri
lífsnauösynlegu samstöðu- og sam-
vinnustefnu í málefnum Vestur-
Evrópubúa, sem jafnaðarmanna-
flokkarnir og launþegasamtökin á
meginlandinu hafa barizt og berjast
enn fyrir. Svo rík hefur þessi and-
staða og andúð Sósialistaflokks-
ins/Alþýðubandalagsins/Þjóðviljans/
verið, að hiklaust má staðhæfa, að í
engum islenzkum stjórnmálafiokki
hafi verið eða sé einangrunarstefnan
jafn mögnuð og I Alþýðubandalag-
inu. Fengi flokkurinn að ráöa væri
ísland sem mest úr tengslum viö
önnur Vestur-Evrópulönd i efnahags-
viðskipta- og öryggismálum, að
öðrum málaflokkum ótöldum.
Þannig byggi þaö þá við meiri
einangrun gagnvart öðrum löndum
Vestur-Evrópu en þau hin.
Hvorum megin vill
Alþýflubanda-
lagrfl standa?
Það er að sjálfsögðu mikilvægt að
alþýðubandalagsmenn ihugi rækilega
þessar staðreyndir og geri sér ljósar
bæði orsakir þeirra og afleiðingar.
Alþýðubandalagið þarf að hverfa
sem allra fyrst frá þeirri kommúnisku
einangrunarstefnu, sem mótuö var á
sínum tíma af þeim Brynjólfi og
Einari með ötulum stuðningi
Magnúsar Kjartanssonar og það situr
uppi með. Það þarf að taka upp já-
kvæða stefnu til þeirrar samstöðu og
samvinnu Vestur-Evrópuþjóðanna
innbyrðis og gagnvart Austur-
Evrópurikjunum, sem jafnaðar-
mannaflokkarnir og launþegasam-
tökin i Vestur-Evrópu hafa barizt
fyrir og hefur náð fram að ganga i
stað þess að vera i þeim nöldursama
andstöðuhópi kommúnistaflokka og
kristilegra demókrata vestantjalds,
sem reynt hafa að spyrna við fótum
og sundra samvinnu Evrópuþjóð-
anna. Afstaða þess og Þjóðviljans á
þessu sviði sker úr um það, hvort
flokkurinn vill íraun gerast lýðræöis-
sinnaður sósialistafiokkur eða fram-
fylgja áfram sinni gömlu kommún-
ísku pólitik.
Sigurður E. Guðmundsson
framkvæmdastjóri.
Hagkvæmni og atvinnugreinar
Að draga um barkann á Búkollu
og breyta Sörla í trippagúllas

á fegurð þess og mikilfengleik og
náttúru allrar. Skoða grös og jurtir,
fylgjast með sauðburði, gefa gaum
að komu farfugla og brottför. Þeir
steikja ekki vorboðann ljúfa á grill-
teini gróðahyggjunnar.
Þeir steypa ekki alla í sama form
álvers og járnblendimóta. Krefjast
ekki afkvæmafjölda kanínunnar af
blómarósinni. Færa ekki fjötra
hjónabandsins á piparsveininn, né
leiða hann á höggstokk. Varpa ekki
öldruðum jómfrúm og óbyrjum í
Drekkingarhyl. Áskilja þeim rétt til
einlífis, jafnframt því sem þeir viður-
kenna að fjöldi í þeirra hópi fegrar
mannh'f samtíðar og skilur eftir varan
leg spor í vitund og veröld, þótt
afkomendur fylli ekki ættarskrár
framtíðar. Átti Sókrates son? Ó1 Þor-
björg Sveinsdóttir, ljósmóðir,
dóttur? Varð séra Friðrik afi eða
Ingibjörg, kona Jóns Sigurðssonar,
amma?
Orflifl hrœddir
vifl bolann
íTungu?
Þótt ungir lærdómsmenn kunni
Litlu gulu hænuna og dæmisögur
Esóps utanbókar finni hveitifræ og
geti hvenær sem er þulið ártöl, og
kreditsaldó eiga þeir ekki að
ofmetnast né telja sig stjórnvitringa.
Sagnfræðingurinn frá Manchester og
sálufélagar hans vilja hvolfa úr
bændum að loknu dagsverki, líkt og
sparibauk. Spyrja ekki hvort þeir
skilji eftir sig sviðinn svörð eða gróna
jörð. Velframgenginn bílasali eða
blaðakóngur er þeim þjóðnýtari en
veðurbarinn bóndi á víðlendum
afrétti. Dagblaðsupplag eða vikurits
virkari sönnun um hagnýti en lagð-
prúð hjörð á beit. Búsmalanum
sveiað. Atkvæðasmalanum klappað
lof í lófa. Raunvaxtafóturinn í Spari-
sjóðnum Dingaling áhugaverðari en
fé á fæti og safn í rétt.
Stundum verður manni á að spyrja
hvort þessir piltar hafi i æsku orðið
svo hræddir við bolann í Tungu að
þeir bíði þess ekki bætur og miði
afstöðu sina til landbúnaðar við þann
ótta. Eða hvort Vaskur á Bakka hafi
hlaupið í veg fyrir bílinn.
Þá kemur í hugann saga af fram-
bjóðanda úr Reykjavík er ók um
• „Er raunvaxtafóturinn í sparisjóönum
Dingaling áhugaverdari en fé á fæti og
safn í rétt?”
sveitaveg á Snæfellsnesi í kjósenda-
leit. Honum vildi það óhapp til að
aka yfir hund er elti bifreið hans.
Drengskaparmaður er hann var nam
hann staðar, gekk heim á bæinn og
játaði brot sitt og bauðst til að bæta
bónda tjón það er hann hafði valdið.
Bóndi svaraði: Þetta var verst fyrir
sjálfan þig. Þetta var eini fylgjandi
þinn hér á nesinu.
Hrista af
sór óværuna
í örvæntingu sinni og undanláts-
semi við óvægna stráka er telja
skýrsluvélar æðri mannlífi verður
foringjum bænda hugsað til stríðs-
gróöa, braggasmíði, Bretavinnu og,
fiugvallargerðar. J
Sæmra væri bændum að taka sér
til fyrirmyndar Sigurð sýr, þann er
Snorri greinir frá i Heimskringlu:
Hann hafði marga menn, sumir
skáru korn, sumir bundu, sumir
hlóöu i hjálma eða hlöður.
Svo er sagt frá lundemi Sigurðar
konungs að hann var sýslumaður
mikill og búnaðarmaður um fé sitt og
bú og réð sjálfur búnaði; engi var
hann skartsmaður og heldur fámál-
ugur.
Hann var allra manna vitrastur
þeirra þá voru I Noregi.
fslenzkir bændur hljóta að skipa
málum sinum þannig að þeir geti
áfram staðið traustan vörð i dreifð-
um byggðum landsins. Þeir, ásamt
framsæknum verkalýð til sjávar,
fiskimönnum á hafi úti og fardrengj-
um góðum, eru hinir raunverulegu
landvarmenn fslands. Bændur og
búalið hafa þraukað áþján, nauðir,
Svartadauða.
Skyldi þeim nokkur vorkunn að
hrista af sér óværuna þótt flibba-
strákar úr bankahólfum og skýrslu-
vélasamstæðum þembi gúlann.
Pétur Pétursson
þulur