Dagblaðið - 12.10.1979, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 12. OKTÓBER 1979.
\ r
11
an lögbundinna marka. Núgildandi
lög kveða á um að opinberir sjóðir
skuli ekki bera neinn kostnað af að-
gerðum til fóstureyðinga. Þær kosta
nú 800 franka á opinberum sjúkra-
húsum en 2000 franka á einkasjúkra-
deildum. (70 þús. eða tæplega 200
þúsund isl. krónur).
Franski sósíalistaflokkurinn, sem
er einna harðastur í kröfunt sínum
um frjálslyndari fóstureyðingarlög-
gjöf, hefur lýst yfir því að þingmenn
hans ntuni verða mjög tregir til mála-
miðlana i þessu sambandi. Þar sem
aðeins fáir stuðningsmanna stjórnar
Gaullista á þinginu 1974 greiddu
fóstureyðingafrumvarpinu atkvæði

er talið vist að það nái ekki fram að
ganga nema mcð afkvæðastuðningi
stjórnarandstöðunnar. Árið 1974
greiddu aðeins 99 af hinum 291
stjórnarþingmónnum frumvarpinu
atkvæði sitt. Það varð að lögunt
vegna stuðnings 178 þingmanna
stjórnarandstöðunnar.
Vitað er að margir af hægrisir.n-
aðri þingmönnum munu enn vera
andvigir fóstureyðingafrumvarpinu.
Jacques Chirac, formaður flokks
Gaullista, hefur til dæntis þegar lýst
sig andvigan því. Hörð afstaða
sósialista, stærsta stjórnarandstöðu-
flokksins, gæti hugsanlega valdið þvi
að fellt yrði að endurnýja lögin.
Gæti þá farið svo að hin ströngu
lög frá 1920 gengju aftur í gildi. Þar
er gert ráð fyrir þvi að fóstureyðingar
séu í nær öllum tilfellum ólöglegar.
likki cr þó talið liklegt að þingntenn
sósialista nutni ganga svo langt þó
breytingartillögur þeirra nái ekki
frani að ganga. Kunnugir segja að
ætlun þeirra sé sú að reyna að beita
eins miklurn þrýstingi eins og þeir
megna til að koma einhverjum eða
öllum hugmyndum sinum i gegn.
Einnig er talið að sósíalistarnir vilji
vara ríkisstjórn:iið að gefa eftir
fyrir kröfuni innan r.tða stjórnar-
þingmanna ttm að draga úr réttindum
til fóstureyðinga.
(þ. úr Information)
Óráðsían varð ofan á
Þjóðviljinn og Tíminn gera si.tt
besta þessa dagana til að þyrla upp
pólitísku gjörningaveðri og magna
það á Alþýðuflokkinn. Eru þar
hvorki sparaðar rangfærslur, útúr-
snúningar né beinar álygar, þyki þess
þurfa.
Það er orðið lýðum Ijóst, að
hvorki Alþýðubandalagið né Fram-
sóknarflokkurinn vilja ganga til
kosninga nú á haustdögum. Þessa
dagana sitja foringjar þessara flokka
hvern fundinn á fætur öðrum til að
freista þess að finna leiðir til að koma
í veg fyrir, að þingvilji nái fram að
ganga. Þetta kemur að vísu engum á
óvart, þegar Alþýðubandalagið á í
hlut. Það hefur ekki sérstaklega á
stefnuskrá sinni að virða leikreglur
lýðræðisins, nema síður sé. Málið
horfir öðruvísi við að því er Fram-
sóknarflokkinn varðar. Framsóknar-
menn telja sig, og eru, lýðræðis-
sinnar. Því verður ekki trúað að
óreyndu, að þeir láti Alþýðubanda-
lagið kúga sig til að koma í veg fyrir
að gengið verði til kosninga svo fljótt
sem verða má. Það væru dapurleg
lok á stjórnmálaferli Ólafs Jóhannes-
sonar, ef hann léti etja sér út í slíkt.
Framsóknarflokkur og Alþýðu-
bandalag hamra nú á því við hvert
tækifæri, að verði gengið til kosninga
í byrjun desember, verði landið
stjórnlaust um hríð. Þeir láta þess
hinsvegar ógetið, að verði ekki
gengið til kosninga nú á öndverðum
vetri, þá verður landið að líkindum
stjórnlaust eða stjórnlítið fram á vor.
Er það kannski það, sem þeir óska
eftir? Landsstjórnin hefur til þessa
verið næsta laus í reipunum. Alþýðu-
bandalaginu hefur tekist að ey'ði-
Kjallarinn
menningi nú. Vitað er samt, að þjóð-
hagsáætlunin og þær tölur, sem þar
eru fram settar — sumar hverjar
.skynsamlegar — höfðu mætt svo
mikilli andstöðu hjá ráðherrum Al-
þýðubandalagsins, að það eitt hefði
nægt til stjórnarslita eins og Lúðvík
Jósep on hefursagt.
,Nýjar tillögur'
EiðurGuðnason
leggja öll skynsamleg úrræði til þess
að ráðast gegn verðbólgunni. Það
kalla þeir að standa vörð um hags-
muni launafólks. Væntanlega í þeirri
trú Lúðvikskunnar, að verðhólga sé
verkafólki til góðs. i u :tð sjálf-
sögðu hagsmunir verkafólks i land-
Inu, sem réðu þvi aö alþýðuhunda-
tgsráðherrarnir samþykktu land-
1 'naðarvöruhækkunina með hinurn
I unsóknarmönnunum í ríkisstjórn-
,n — eða hvað?
Það er deginum Ijósara nú, að ekki
var samstaða í rikisstjórninni um
neitt, er meginmáli skiptir í efnahags-
ntálum. Framsóknarmenn og komm-
únistar voru sammála um það eitt að
sitja áfram, eða það segja þeir al-
Hópur Iram-óknarmanna hefur
að undan! 'h.. setið með sveitta
skalla við að sctja saman svokallaðar
,,nýjar tillögur” i efnahagsmálum.
En hverjar skyldu svo þessar nýju til-
lögur vera?
Efnislega eru það tillögur Alþýðu-
llokksins frá i desentber í fyrra.
Tillögur, sem, vegna andstöðu sam-
starfsflokkanna, komust aldrei
lengra en inn í greinargerð með
desemberfrumvarpinu fræga. í sam-
einingu tókst Frantsókn og kommum
að koma í veg fyrir að þær næðu
fram að ganga. Nú heita þetta , .nýjar
tillögur” í efnahagsmálum!
Alþýðubandalagið hefur sent fyrr
ekkert annað til málanna að leggja en
að prenta meiri peninga í Seðlabank-
anuni til þess eins að ausa á verð-
bólgubálið. Það er þeirra stefna.
Alþýðuflokkurinn cr, og hefur
verið, sjálfum sér samkvæmur i
störfum og stefnu á þingi og í ríkis-
stjórn. Flokkurinn hefur hvað eftir
annað reynt að beita sér fvrir aðaerð-
um, sem hefðu getað skilað árangri i
baráttunni við verðbólguna. Sam-
starfsflokkarnir komu i veg fyrir
þetta, einkum þó Alþýðubandalagið.
Nú geisar meiri verðbólga í
íslensku þjóSfélagi en nokkru sinni
fyrr. Þar á olíuverðhækkunin
nokkurn hlut að máli, en meiri hluti
vandans er sem fyrr heimatilbúinn.
Tilkominn vegna þess að stjórn efna-
hagsmála hefur öll farið úr böndun-
um. Og ekki eru það kaupkröfur lág-
launafólksins sem hér valda um.
Heldur það, að óráðsíustefnan varð
ofan á i ríkisstjórn. Aðhaldsstefn-
unni var kastað fyrir róða.
Rauði þráðurinn i kosningabaráttu
þeirra sem buðu sig fram til þings
fyrir Alþýðuflokkinn i siðustu kosn-
ingum var að berjast gegn verðbólg-
unni. Það hefur verið reynt i þrettán
mánuði við vægast sagt daufar undir-
tcktir samstarfsnokkanna i ríkis-
stjórn.
Formaður FramsóknarlJokksins
hefur látið svo ummælt, að það sé
..óafsakanlegt ábyrgðarleysi" af
Alþýðunokknum að rjúfa nú
stjórnarsamstarfið. Hér eru höfð
endaskipti á hlutunum. Það hefði
vissulega verið óafsakanlegt
ábyrgðarleysi af Alþýðuflokknum og
þingntönnum hans að halda þessu
stjórnarsamstarfi lengur áfram og
magna enn verðbólguna eins og fyrir-
sjáanlegt var.
Nú er það þjóðarinnar að segja sitt
i kosningum um það hverjum hún
treystir til að stjórna landinu næstu
misserin. Það ér vilji Alþýðuflokks-
ins, að sem fyrst verði gengið til
kosninga. Alþýðuflokkurinn hræðist
ckki dóm kjóscnda. Hann berst lyrir
söntu stefnu og t'yrr og hvikar þar
h vergi.
Eiður Guðnasun
alþingismaður.
Við reyndum
Kjallarinn
en það gekk ekki
Loksins féll rikisstjórnin. Þar féll
stjórn sem almenningur vildi en
stjómmálamennirnir ekki. Almenn-
ingsálitið myndaði þessa stjórn og
þegar fyrsta tilraun til myndunar
hennar mistókst voru þingmenn
reknir til að reyna aftur og láta það
takast. Oft hékk lif stjórnarinnar á
bláþræði. En því var jafnan bjargað,
ekki vegna þess að stjórnmálamenn-
irnir vildu það heldur vegna þess að
fólkið vildi það.
í upphafi stóðu ríkisstjórninni
allar dyr opnar. Fólk virtist geta
þolað henni allt, aðeins ef hún gerði
eitthvað. En þvi miður. Hún gerði
ekkert. Menn hljóta að spyrja
hvernig á þessu stendur.
öfundin stóra
Mátt hefði ætla að hinn mikli sigur
Alþýðubandalags og einkum Alþýðu-
flokks i siðustu kosningum hefði eflt
þá og stælt til átaka við landsstjórn-
ina. Og vist er um það að hinir mörgu
nýju þingmenn sem settust á Alþingi
sl. haust gengu til leiks fullir áhuga
og starfslöngunar. En ekki er alltaf
allt ■ iti sýnist. Það kom fljótt í Ijós
að alþýðubandalagsmenn, þrátt fyrir
allgóðan vigur í kosningunum, litu
svo á að þeir hefðu tapað. Alþýðu-
flokkurinn, sem þeir höfðu á sinum
tima ætlað að útrýma, vann nefnilega
einnig á og var orðinn jafnstór
Alþýðubandalaginu. Glöggur maður
hefur sagt að hefði annar flokkurinn
fengið etnum þingmanni fleira en
hinn, þa hcfði stjórnarsamstarfið
farið öðnnisi og sennilega er nokk-
uð til í þ\ i.
halda áfram sinni hefðbundnu horn-
kerlingarstefnu, sem eins og kunnugt
er hefur byggst á því að forðast raun-
hæfa þátttöku í stjórnmálum, sitja
sem mest i stjórnarandstöðu og
ástunda það sem flokksmenn þess
nefna þjóðfélagsgagnrýni en almenn-
ingur kannast við sem almennt og
helcfur illa skipulagt lýðskrum og
nöldur út í sjálfa sig og aðra.
Menn bundu vonirnar við nýja
menn í Alþýðubandalaginu. Þeir
hlutu að hafa metnað til meiri hluta
en gaufa i stjórnarandstöðu alla tíð.
Róttækra aðgerða var þörf og alltaf
má va?nta einhverra tilhneigingar til
róttækni hjá ungum mönnum, jafn-
vel í Alþýðubandalaginu. Þá var ljóst
að ekki þurfti að hafa áhyggjur af
hergönguliðinu. Það á ekki í önnur
hús að venda en Alþýðubandaíagið
og hefur ekki stjórnmálalega þýðingu
í raun. Á þetta var veðjað, e.t.v. gegn
líkum, en veðjað samt.
ið þæfðist fyrir. Bað um umhugs-
unarfrest. Þurfti að bcra málið ttndir
menn. Vildi breyta orðalagi, það
væri of fortakslaust. Undir þessu sat
Framsókn, full velvildar en seinlát.
Bað menn að stilla sig, þetta mætti
skoðast allt saman.
Seinheppni
Þolinmæði
eða aðgerðir
Hornkerlingarstefn-
an
Flestum var það Ijost þegar i upp-
hafi að árangur stjórnarsamstarfsins
ylti fyrst og fremst á afstöðu Alþýðu-
bandalagsins. Enginn bjóst við neinu
af Framsóknarflokknum, hinum úr-
elta flokki gamalla atvinnuhátta.
Hann yrði i besta falli hlutlaus, enda
varð sú raunin á. Stóra spurningin
var Alþýðubandalagið. Mundi það
Þær likur gerðust fljótt rau r.cru-
leiki. Það kom i ljós að alþýðu-
bandalagsmenn höfðu alls ekki skilið
málflutning Alþýðuflokksins um ger-
breytta efnahagsstefnu. Þeir virtust
a1, eg gáttaðir þegar það kom fram að
a þýðuflokksmenn ætluðu að fram-
l'.Tnta þá stefnu og það sem meira
var, að þeir vildú-ljyrja strax.
Alþýðubandalagsmenn brugðu sér
i framsóknarham, sögðu að það
borgaði sig að flýta sér hægt. Það
þyrfti þolinmæði til að vinna á verð-
bólgunni. Alþýðuflokksmenn sögðu
að það þyrfti aðgerðir til að vinna á
verðbólgunni. Alþýðubandalags-
menn sögðu að gerbreytt efnahags-
stefna kynni að valda óvinsældum.
Alþýðuflokksmenn sögðust reiðu-
búnir til að taka á sig slikar óvinsæld-
ir, ef einhverjar væru, því að stefnan
væri rétt.
Efttr þessa upphafshrið fékk sam-
búðin á sig fast form. Alþýðuflokks-
menn sóttu. Lögðu fram tillögur.
Kröfðust aðgerða. Alþýðubandalag-
Ein umdeildustu mistök rikis-
stjórnarinnar voru að llugmönnum
skyldi hleypt upp'með kaupkröfur
sinar. Saga þeirra atburða cr dæmi-
gerð fyrir vinnubrögð og seinheppni
stjórnarinnar. Alþýðuflokksmenn
tóku strax þá afstöðu að þessar
kröfur væru ósanngjarnar og þær
yrði að stöðva með lögum. Ráðherra
Alþýðuflokksins lét þegar semja
frumvarp þess efnis og bar fram i
rikisstiórn. Alþýðubandalagsntenn
tölt tt r- ssa afgreiðslu ófæra. Hún
bryti i haga ið grundvallarrök hug-
myndafræði þcirra og lífsskoðun.
Hér væri a.m.k. þörf á verulega löng-.
um umþóttunartíma. Framsókn gekk
lljótt inn á tillögur Alþýðuflokksins,
cn Alþýðubandalagið hugsaði enn
stíft. Loks kom að þ\í að málið var
fullhugsað og Alþýðubandalagið
féllst á að leggja frumvarpið fram.
Menn gengu hressir af þeim ríkis-
stjórnarfundi í vellíðan þess sem af-
lokið hefur erftðu verki. Sama dag
var gert heyrinkunnugt að Flugleiðir
hefðu gefist upp og samþykkt krölur
flugmanna.
FinnurTorfi
Stefánsson
margar góðnr ” á aðgerðunum
stóð.
Nú standti i i'ýðubandalagsmenn
öldungis hles r falli ikisstjórnar-
innar Kosningar? Nei, þeir hafa alls
ekki hugleitl slik stórtíð ndi. Ágrein-
ingur unt efnahagsntál? Þeir muna
ekki eftir neinu slíku. Að visu mun
aðeins cinn ráðherra fly ja fjárlaga-
Irumvarp og ‘"-<ma gildir um
þjóðhagsáætlun og lánsfjáráætlun.
Að mati ■ ■ Juband.tlagsmanna
gefst nægur iinti til að ræða þetta
þcgar líða tekur á hauslið.
Taglið og
hrosshausinn
Stefnt skai að
Framan af gerði Alþýðubanda-
lagið engar tillögur sem márk var á
takandi í efnahagsmálum. Siðar tók
lillögugerð þeirra að skýrast og mót-
ast og rann síðan saman i meginfar-
veg í cinni tillögu sem Alþýðubanda-
lagið hamraði á við öll hugsanlce
tækifæri og sýndi furðu mikla þrnu't
sciejtt í að koma fram. F.n það > a
lim kunna klausa: ,,í st ið orðanmi
..Gera skal”,” i plöegum Mþýðu
flokksins, ,,komi: „Stclni skal að þvi
að athuga hvort gera sknli”.”
Með þessum hætti eignaðist vinstri
stjórnin margar stefnur og þær
Stjórnmálaflokkar tíðka það
cjarnan að kjósa sér merk sem tákn
um stefnu sina. Þannig er linfuglinn
merki Sjálfstæðisflokksins, en rósin
og hnefinn merki Alþýðufiokksins.
Ekki er kunnugt um að Fransókn
liafi merki þótt sum:r telji það nuni
\era sauðkindin. Kommúnistar til
forna höfðu hamtr og sigð i merki
vinu. Svo skaðvæn'eg tól henta ekki
Alþýðubandalagi nútimans enda
itafa hergöngumenn i þeint fiokki
hafið á loft nýtt merki, svo sem
ntönnum cr kunnugt, e í þaðer iiross-
hausinn. Þessu hefur -félag aesta-
manna mótmælt, eins ig menn vita.
Er ekki örgrnnnl tim að mönnum
finnisl þeir :i óýðub; ndala.nsinenn
hafi gengið að röngum cnda á hcstin-
um. Nær hefði vcrið að taka taglið
sem dinglar á eftir og heldur er (il
trafala cn ferðauka.
Finnur Torfi Stefánsson
/alþingismaður.
>