Dagblaðið - 10.06.1981, Page 11

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNf 1981.
Tómas Arnason ræðir við EBE og EFTA um vandamál íslenzka iðnaðarins:
„ATVINNUÖRYGGITUGÞÚS-
UNDA í ALVARLEGRI HÆTTV’
11
segir Davíð Scheving Thorsteinsson
Tómas Árnason viðskiptaráð-
herra hefur átt viðræður við EFTA,
Friverzlunarbandalag Evrópu, sem
fslendingar eiga beina aðild að, um
vandamál islenzka iðnaðarms, sam-
kvæmt áreiðanlegum heimildum.
Þá telur DB sig hafa öruggar
heimildir fyrir þvi, að ráðherrann
hafi einnig rætt við EBE, Efnahags-
bandalag Evrópu, af sama tilefni.
„Ræðir Tómas nýtt aölögunar-
gjald á innfluttar iðnaðarvörur viö
Efnahagsbandalagið 1 Brtlssel?”
spuröi DB 2. júni siðastliðinn. Enda
jjótt ,,nýtt aðlögunargjald” sé ef til
vill ekki nákvæmt orðalag, er enginn
vafi á þvi, að erindi ráðherrans við
áðumefnd bandalög, hefur efnislega
verið náskylt tilganginum, sem að-
lögunargjaldið haföi.
„Rök þau, sem íslenzk stjórnvöld
settu fram, þegar aðlöguanrgjaldið
var fyrst sett á, vom þau, að mikil
verðbólga á fslandi hefði komið i veg
fyrir æskilega þróun iðnaðarins.
Ekki var þá sizt haft i huga, hver
aðstaðan var i samkeppni við erlend-
an iðnað,” sagði Davíð Scheving
Thorsteinsson, formaður Félags isl.
iðnrekenda, i viðtali við DB.
,,Þá væntu menn þess, að iðnaöur-
inn myndi njóta góðs af iðnþróunar-
stefnu, sem þáverandi og núverandi
iðnaðarráðherra, Hjörleifur Gutt-
ormsson, mælti fyrir á Alþingi fyrst
1979. Bent var á, að til þess væri þó
enn ekki komið,” sagði Davið.
Hann sagði, að auk þess hefði
verið bent á almennt lélega stöðu iðn-
aðarins islenzka, samanborið viö
langþróaðan iðnað gróinna iðnaðar-
þjóðfélaga. Verulegt átak yröi að
gera til að breyta innri byggingu is-
lenzkra iðngreina og aö þaö tæki
tíma.
„Vitanlega var ljóst, og á það
bent, að hér væri að verulegu leyti
um heimatilbúin vandamál að ræða.
Þrátt fyrir það vom rökin tekin til
greina,” sagði Daviö. Hann bætti
við: ,,öll þessi rök em f fullu gildi i
dag, og þó er langt frá þvi að sagan sé
sögð svo sem vert væri og rétt.
Stjómvöld á fslandi verða að laga
sig að friverzlun. Það er númer eitt.
Hér er gengi falsað gagnvart iðnaði
með tilfærslum. Hér er iönaður
skattlagður linnulaust. Sams konar
iðnaður, sem íslenzkir neytendur
kaupa vömr af, erlendis frá, nýtur
skattfriðinda sem gerir hann sam-
keppnisfæran. Þegar viðskiptaöryggi
og atvinnuástand krefjast þess, er
hann jafnvel niðurgreiddur.
fslenzkur iðnaður verður að njóta
sömu kjara og aörar atvinnu-
greinar,” sagði Daviö Scheving,,,þaö
er lágmarkskrafa. Á þvi er ekki skiln-
ingur stjórnvalda, að minnsta kosti,
ekki nægur ennþá. Hann er þvl alls
ekki við þvi búinn að keppa við
erlenda iönaðarframleiðslu, nema á
mjög takmörkuðum sviöum. Það er
meðal annars þess vegna, sem við-
skiptajöfnuður okkar viö lönd Efna-
hagsbandalagsins er öfugur um 40
milljónir dollara á sfðastliðnu ári.
Þetta er fyrst og fremst vandamál
islenzkra stjómvalda,” sagöi Daviö
BRAGI
SIGI 'GÐSSGN
Scheving Thorsteinsson. „Þau verða
aö snúa sér af alefli að þvi að leysa
hann, ella blasir við alvarleg hætta
fyrir atvinnuöryggi tugþúsunda
manna.”
-BS
Ekki furða þó iandinn kvartl yfir
orkureikningum:
HÚSHITUN Á ÍS-
LANDIKREFST
2/3 MEIRIORKU
EN ALLURIÐNAÐ
UR OG STÓRIÐJA
SAMTALS
Ástalffiö f Mörkinni var fjölskrúðugt, en botninn i buxunum gat blotnað.
Við flytjum inn 56% okkar orkuneyzlu en íþann
hlut fer 70% af orkureikningnum
„Húshitun á íslandi tekur til sin
tæplega 45% af núverandi orkunotk-
un 1 landinu. Næst kemur iðnaður,
að stóriðju meðtalinni, með um 28%
orkunnar á árinu 1979,” sagði Hjör-
leifur Guttormsson orkumálaráð-
herra er hann ávarpaöi Orkuþing
1981, sem hófst i gær. Það þing sitja
á þriðja hundrað aðilar, flest verk-
fræðingar.
Ráðherrann bætti við: ,,Af seldri
orku f landinu 1979 var 44,6% inn-
flutt eldsneyti, en 55,6% innlend
orka. Kom 17,6% hennar frá vatns-
afli en 38% frá jarðvarma.
Líkur benda til, að hlutfall inn-
lendrar orku og innfluttrar sé nú að
nálgast 60:40. Munar mest um sam-
drátt i notkun gasoliu til húshitunar.
Eftir 3—5 ár á nær allt húsnæði i
landinu að vera hitað upp með inn-
lendum orkugjöfum, um 80% með
jarðvarma og um 20% með raforku.
Kostnaður af innfluttu eldsneyti er
langt umfram hlutdeild þess f heildar-
orkunotkun. Hann nam t.d. 64% af
heildarorkureikningnum árið 1978 og
um 70% tvö sl. ár. Á slöasta ári
guldum við 5. hverja krónu, sem
aflað var i gjaldeyri, til baka fyrir
innflutta orku,” sagði Hjörleifur
Guttormsson orkuráðherra.
Hann fagnaöi þessu Orkuþingi,
taldi það falla vel inn i rammaáætlun
núverandi rikisstjórnar i orkumálum
og ætti það, að hans dómi, að ,,fá
varanlegan sess í nýjum orkulögum
með víðum og sveigjanlegum
ramma”.
Innlend eldsneytis-
framleiðsla
Ráðherrann kvað vel fylgzt með og
„aukin áherzla verður lögð á þróun á
framleiðslu innlends eldsneytis úr
rafgreindu vetni og kolefni, þar sem
m.a. er litið til islenzka mósins og
kolefnissambanda úr útblæstri frá
verksmiðjum sem kolefnisgjafa. Gat
ráðherrann mikilla framfara i raf-
greiningartækni, sem flýtt gætu inn-
lendri framleiðslu á eldsneyti.
Ráðherrann kvað framleiðslu á
innlendu eldsneyti kalla á mikla raf-
orkunotkun. Þyrfti 1600 GWh vegna
framleiðslu á 110.000 tonnum af til-
búnu bensini, en það svarar til áætl-
aðrar bensinnotkunar hér 1985. 2200
GWh þarf til eldsneytisframleiðslu
fyrir fiskiskipaflotann. Enn hærri
tölur — 7800-10500 GWh — eru
nefndar i sambandi við framleiðslu á
vetnisafurðum er kæmu að fullu i
staö innflutts eldsneytis.
Ráðherrann vék að hagstæöum
niðurstöðum um rannsókn á olíu-
hreinsunarstöð á íslandi og áfram-
haldandi rannsóknum á setlögum
með mögulega oliuvinnslu i huga
undan íslandsströndum.
En undir lok ræðu sinnar komst
ráðherrann þó fyrst á verulegt flug.
Hann sagöi m.a.:
„Rikisstjórnin hefur sett sér það
markmið að jafna orkureikning
þjóðarinnar fyrir lok aldarinnar með
nýtingu innlendra orkuiinda til gjald-
eyrissparnaðar og með útflutningi
orkufrekra afuröa til gjaldeyrisöfl-
unar. Svarar þetta til um 4000 GWh
orkuframleiðslu umfram vöxt al-
mennrar raforkunotkunar og núver-
andi sölu raforku til stóriöju og mun
því kalla á umtalsverðar virkjunar-
framkvæmdir í viðbót fyrir aldamót,
umfram það sém heimild hefur nú
veriö aflað fyrir. Miöaö við jöfnun
orkureikningsins aö 20 árum liðnum,
myndi orkuframleiðslan á ári þurfa
að nema 10.000 GWh árið 2000. Þarf
þvi til þess tima að ljúka við virkjun á
þriöjungi þess afls, sem fá má frá
virkjunum er gefa 300 GWh á ári,
þ.e. kallast stórar eða miölungsstórar
virkjanir,” sagði Hjörleifur ráð-
herra.
- A.St.
„Skálaverðir minnast vart
jafnmikillar drykkju/’
— segir Sigurður Sigurðarson útgefandi Áfanga, sem var í Þórsmörk
um hvftasunnuhelgina
„Ætli það hafl ekki verið um 1200
manns 1 Langadal, þar sem skáli Ferða-
félagsins er og að langmestu leyti voru
jietta unglingar á aldrinum 14—20 ára.
Umgengnin hjá fólkinu var allan tim-
ann mjög slæm, ekki aðeins var gengið
illa um gróður, heldur var þr^naður i
algeru lágmarki. öllu rusli, ftoskum og
plastbrúsum, var hent eftir notkun og
viða voru kveiktir eldar i kjarrinu. Ef
meiri þurrkur hefði verið, hefðu eld-
amir getað valdið miklum skaða,”
sagði Sigurður Sigurðarson útgefandi
Áfanga, en hann dvaldist 1 Þórsmörk
um hvitasunnuhelgina.
„Tjaldað var upp eftír öllum Langa-
dalnum og hugsuðu fæstír um að hafa
slétt undir tjöldum sinum. Raunin varð
þvi sú að tjaldað var i brekkum og
hvarvetna sem hægt var að hola niður
tjaldi. Þess sáust t.d. dæmi aö tjaldað
væri ímýri.
Strax á föstudagskvöldið var orðinn
töluverður drykkjuskapur, en þó tók út
yfir allan þjófabálk daginn eftir. Allan
laugardaginn var fólk að drifa að, og
sjálfur kom ég seinni hluta dagsins. Um
kvöldið hófst drykkja og var hún mjög
almenn. Sögöust skálaverðirnir, sem
verið hafa i Þórsmörk undanfarin
sumur, Daníel Hansen og Sigurlaug
Kristmannsdóttir, varla muna eftir
jafnmikilli drykkju. Nokkuö var um að
unglingarnir hefðu dáið áfengisdauða
og sáum við Daniel um að koma þeim i
tjöld sin. Voru sumir unglinganna
orðnir nokkuð kaldir og var þeim
komiö fyrir I skálanum eða tjöldum.
Slysavarnadeild ffá Hvolsvelli var á
svæðinu, en sá aöallega um að selja að-
gangseyri inn á syæðfð. j Okkar gagn-
rýni beinist fyrst og fremst að þvl að
fjölmiðlar skyldu auglýsa þaö að staö-
urinn væri opinn meðan allir aðrir
staðir á Suðurlandi voru lokaðir. Siðan
höfðu yfirvöld staðinn að féþúfu með
þvi að selja inn undir þvi yfirskini að
verið væri að innheimta gjald fyrir
þjónustu og slysagjald. Sú þjónusta var
hins vegar ekki veitt.
Gróður i Langadal mun sennilega
ekki ná sér þetta sumar, en þakka má
fyrir að fólk skyldi ekki dreifast um all-
ar jarðir inni i Þórsmörk,” sagði Sig-
urður Siguröarson útgefandi Áfanga.
-JH/SA
Umgengni i Þórsmörk var slæm, rusl og flöskur út um allt. Gróður verður lengi að ná
sér á strik aftur. DB-myndir Sigurður Sigurðarson.