Dagblaðið - 19.08.1981, Qupperneq 27

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 19. ÁGÚST 1981.
C útvarp
NÝJASTA TÆKNIOG VÍSINDI - sjónvarp kl. 20,45:'
Einn bezti og skemmti-
legasti þáttur sjónvarpsins
Þróun járnbrauta, beizlun sjávarorku og orrustuflugvélin
„Black Bird”
Nýjasta tækni og vísindi er meðal
skemmtilegustu og beztu þátta sjón-
varpsins. í kvöld hefur hann upp á
margar nýjungar að bjóða.
Til að byrja með verður rakin þróun
járnbrauta aDt frá því þær voru fundnar
upp til dagsins í dag. Á tímabili héldu
menn að járnbrautatæknin væri að líða
undir lok og tækju þá m.a. flugvélar
við. En nú hafa orðið ýmsar nýjungar á
þessu sviði og mætt þá helzt nefna
rafsegulbrautirnar. En þar svífur lestin
yfir teinunum á rafsegulsviði og kemur
hvergi við brautirnar. Þessar lestir geta
náð geysilegum hraða og er talið að
þær verði farartæki framtíðarinnar.
Japanir og Þjóðverjar eru orðnir mjög
framarlega í þessari tækni og hyggjast
nota rafsegulbrautirnar í næstu fram-
tíð.
Þátturinn fjallar þá einnig um
beizlun sjávarorku, en menn hafa lengi
rennt hýru auga til hafsins í þeirri von
að geta beizlað orku þess. Mætti þá
helzt nefna flóð og fjöru, en í Frakk-
landi eru nú þegar orkuver sem ganga
fyrir flóði og fjöru. En Frakkland er
helzta landið til að beizla þessa orku,
þar sem munurinn á flóði og fjöru er
mikill. Það væri tæplega hægt að gera
þaðhérálandi.
En fleira er hægt að beizla af
sjónum og er þá orkan í ölduganginum
mikil. Ein raforkustöð gengur fyrir
öldugangi á þann veg að margir flekar
hafa verið bundnir saman. Þegar
öldurnar hreyfast upp og niður
framleiðir aflið raforkuna. í Japan
nýttu tæknimenn olíuflutningaskip til
raforkuframleiðslu. t skipinu eru þrír
stórir lofttankar sem fyllast og tæmast
eftir ölduganginum og framleiða
þannig raforku.
Síðast á dagskrá Nýjustu tækni og
vísindi er orrustuflugvélin „Black
Bird” sem var hönnuð af Bandaríkja-
mönnum fyrir mörgum árum. Black
Bird var upphaflega hönnuð sem bæði
njósna- og orrustuvél og átti að taka
við af njósnavélinni U-2. í dag á hún
enn hraðflugs- og hæðarflugsmetið og
flýgur á þreföldum hljóðhraða. Sem
sagt, Black Bird er tæknilega þróaðasta
vél í heiminum. Samt eru Bandaríkja-
menn hættir að nota hana, þar sem hún
er orðin úrelt. í stað njósnaflugvéla eru
nú komnir njósnagervihnettir.
-LKM.
Að verða úti voru algeng örlög manna hér fyrr á tímum. Alltaf ættu fnenn að hafa 1 huga, að fara með aðgát út i náttúruna,
þvi hún getur oft verið hættuleg hér á landi. Árið 1868 urðu fjórir menn úti við Fjallabaksveg, en þeir fundust ekki fyrr en
löngu seinna. Um það verður fjaliað i Sumarvökunni.
SUMARVAKAN - útvarp kl. 20,00:
HeKör fjögurra manna
—og trésmiðir sem nota ekki hamra og sagir
Kristinn Hallsson hefur sumar-
vökuna með einsöng á íslenzkum
lögum og Árni Kristjánsson leikur
undir á pfanó. Næst á eftir verður
fjallað um atburð sem er að mestu
fallin í gleymsku. Fjórir menn
voru að koma austan úr Skaftár-
tungu árið 1868. Leið þeirra lá um
Fjallabaksveg og voru þeir á leið til
sjóróðra, en komust þó ekki á leiðar-
enda. Lengi var ekkert vitað um af-
drif þeirra, en löngu siðar fundust
beinin af þeim og var þá ljóst að þeir
höfðu orðið úti. Frásaga þessi er eftir
Pálma Hannesson rektor, en
Sigurður Sigurmundsson 1 Hvitár-
holti les.
Eftir þessa döpru atburði skerst
Baldur Pálmason, stjórnandi
þáttarins, i leikinn og hressir á-
heyrendur með ljóðum eftir Benedikt
Gislason frá Hofteigi. „Við vötnin
ströng” er eina ljóðabókin sem hefur
komið út eftir Benedikt og var það
fyrir meira en þrjátiu árum siðan. En
nú er Benedikt kominn hátt á
niræðisaldur.
Alltaf í nógu að snúast heitir
næsti liður en þar talar Guðrún
Guðlaugsdóttir við Kristin Június-
son. Hann var lengi bóndi á Rúts-
stöðum i Flóa og ræða þau um lifs-
hlaupið á þeim árum. Kristinn, sem
nú býr i Reykjavik, sótti þá um
tuttugu vertiðir á sjó i Vestmanna-
eyjum og á Suðurnesjum.
Að lokum endar svo Sumarvakan
með kórsöng þeirra félaga Trésmiða-
félags Reykjavikur. Ekki eru það þó
hamrar og sagir sem þeir nota i undir-
leik, heldur verður það AgnesLöve,
sem leikur með á píanó. -LKM.
Gegn samábyrgð
flokkanna —-
Sjónvarp
Okkur á Islandi þætti þessi ferðamáti nýstárlegur, en samt er hann að verða úreltur.
Nú er verið að smíða járnbrautir framtíðarinnar. En það eru rafsegulbrautir sem
hvergi snerta teinana.
ÍÞRÓTTAÞÁTTUR HERMANNS
GUNNARSSONAR -útvarp kl. 22,35:
65.000 íslendingar
eru meðlimir íþrótta-
sambands íslands
f kvöld ætlar Hermann Gunnars-
son að ræða við forseta íþrótta-
sambands fslands, Svein Bjömsson.
Það má segja að Hermann ráðist ekki
á garðinn þar sem hann a lægsturþvi
Sveinn sem er nýtekinn við forseta-
stöðunni, hefur áreiðanlega nýjar
hugmyndir fram að setjaum iþrótta-
hreyfinguna i landinu og útbreiðslu
hennár.
I samtali við DB sagði Hermann
að hann vonaðist til þess, með
þessum hætti, að geta komið þarna i
veg fyrir skilningsleysi ríkisins
gagnvart iþróttamálum, i eitt skipti
fyrir öll. ÍSf segir að rikið hirði meira
frá íþróttahreyfingunni en það láti í
té. „Það eru allir grátandi út af
peningaleysi,” sagði Hermann, ,,og
ég er orðinn alveg dauðleiður á þvi.
ÍSf segir að 65.000 virkir meðlimir
séu innan fþróttasambands fslands.
Það gæti því orðið stærsti
þrýstihópur hér á landi, og þvi
furðulegt að hann standi sig ekki
betur. En það verður eflaust margt á
dagskránni hjá Sveini og hefur hann
ýmsar hugmyndir um betri fjáröflun-
arleið en þá sem nú rikir.
En nú eru t.d. miklar byggingar-
framkvæmdir i Laugardalnum á
döfinni og margar aðrar framtlðar-
áætlanir hjá fþróttasambandinu. En
alls staðar koma upp peningavanda-
málin og það má segja að 99 prósent
af starfi fþróttasambandsins og sér-
sambandanna sé betl. Það er
leiðinlegt aö íþróttamenn þurfi um
leið að vera atvinnubetlarar.”
Sveinn Björnsson, forseti fþróttasambands fslands, verður gestur Hermanns
Gunnarssonar I iþróttaþættinum.
*