Frjáls verslun - 20.06.1948, Blaðsíða 1

N,''''ecra var haldinn landsfundur S’a'fstœðis-
flokksins, og voru þar gerðar ólyktanir um
öll heJztu atvinnumál fslendinga, þ. á m. ein
um verz'unarmál oa önnur um frjálsrœði í at-
vinnurekstri, og hefst hún með þessum orðum:
„Landsfundurinn telur að hömlur þœr, sem
settar hafa verið á frjálsrœði í atvinnurekstri
landsmanna og framtak einstakhngsins, henti
ekki til Iengdar hér á landi, heldur verði þetta
hvorttveggja að fá að njóta sín sem bezt, ef
hei'brigt atvinnu'íf á að eflast og hagsœld al-
mennings að aukast.”
Álvktunin um verz'unarmál hefur þetta að
upphafsorðum: „Landsfundurinn telur það öll-
um landslýð hagkvœmast, að verzlun, inn á
við og út á við, sé frjáls, og er mótfalJinn rík-
isverzlun. — Fundurinn viH að einknverzlun og
samvinnuverzlun starfi h'ið við h’ið í friálsri
samkenpni og á jafr>réttisgrundvelli.” — Síðan
éru rakin sjónarmið fundarins til hinna ýmsu
þátta viðskiptalífsins og bent á ákiósanlegar
leiðir og reglur, sem fylgja skuli, ef betur eigi
að farnast.
Segja má að allt inntak ályktunarinnar sé
í anda þeirrar stefnu, sem þetta tímarit hefur
að málstað sínum, og er það vel, að stœrsti
stjórnmálaf'okkur landsins skuli hallast á þá
sömu sveif. Hann er eini flokkurinn, sem hefur
frjálsa verzlun, frjálsa samkeppni og frjálst
einstaklingsframtak á Yfiriýstri stefnuskrá sinni.
En þá er þess að gœta, að slíkum yfiriýs-
inaum fylgir harla mikil ábyrgð. Stór hluti
þjóðarinnar lýsir hug sínum til verzlunarmál-
anna í umrœddum ályktunum, og vilji hans á
ekki að vera dauður bókstafur, sem máist og
morknar á pappírsörkum. Á forystumönnum
Sjálfstœðisflokksins hvílir nú sú ábyrgð, að
gœða bókstafinn lífi, svo að hann geti af eigin
ramleik flutt allri þjóðinni boðskap sinn.
Margt er ennþá ógert i félagsmálum verzl-
unarstéttarinnar, þótt ýmsu hafi verið skipað
til betra horfs hin síðari ár. Á þessum stað er
lesmálsrúmið of þröngt til þess að hœgt sé
að gera alhliða grein fyrir því, sem ábótavant
er, og mun því þessi pistill verða einskorðað-
ur við eitt mál, sem gœti orðið verzlunarfólki
til hagsbóta, ef það vœri tekið föstum tökum.
Flestar starfsstéttir hafa komið á fót hjá sér
einhverjum sjóðum, sem verja skal fé úr til
styrktar heildinni eða einstaklingum innan
hennar. Verzlunarmannafélögin eiga sjálfsagt
flest slíka sjóði, sem helgaðir eru ýmsum sér-
stökum málefnum. En einn er sá sjóður, sem
þau mun öll skorta, og það er lánasjóður, er
hafi þann tilgang, að auðvelda félagsmönn-
um ýmsar framkvœmdir í eigin þágu. Segjum
t. d. verzlunarmaður vilji kaupa sér íbúð en
hafi ekki nœgilegt fé handbœrt; hann vantar
kannske 5—10 þús. kr. til að sjá kaupunum.
borgið. Þá leitar hann til lánasjóðs félags síns
og fœr lánaða þessa upphœð um tiltekinn
tíma, gegn fullnœgjandi tryggingu og greiðslu
Iágra vaxta. — Þann hátt yrði að hafa á lána-
starfseminni, að takmarka skuld hvers einstaks
manns við ákveðna hámarksupphœð, svo og
að setja tímalengd lánsins fast hámark. Nokk-
uð fer það eftir félagatölunni, hve stofnsjóður-
inn þarf að vera stór, en það má sem hœgast
byrja í smáum stíl og fœra starfsemina út
jafnhratt og efnin aukast.
Erlendis tíðkast allvíða slíkir lánasjóðir, og
þeir eru heldur ekki með öllu óþekkt fyrirbrigði
hér á landi. Þeir eiga alls staðar vinsœldum
að fagna og eru mörgum til œrins gagns.
Verzlunarmenn um gervallt land œttu að at-
huga, hvort þeir teldu sér ekki ávinning að slíkri
sjóðseign. Vœri ekki ráð að taka til óspilltra
málanna við sjóðssöfriun? Því fyrr, því betra.