Frjáls verslun - 01.07.1959, Síða 12

Barði Friðriksson, hdl.:
Samstarfsnefndir vinnuveifenda og
launþega í Noregi og Danmörku
í desember s.l. barst Vmnuveitendasambandi ís-
lands bréf frá Iðnaðarmálastofnun íslands, þar sem
Vinnuveitendasambandinu var boðið að senda full-
trúa til þess að taka þátt í hópferð til Noregs og
Danmerkur í þeim tilgangi að kynnast starfshátt-
um samstarfsnefnda vinnuveitenda og launþega í
þessum löndum. Slíkar nefndir hafa nú starfað þar
um árabil, og telja margir, að þær hafi gert gagn í
sambandi við þróun atvinnulífs þessara landa og
bætt til muna samstarf launþega og vinnuveit-
enda. Vinnuveitendasambandið ákvað að taka
þessu ágæta boði og gaf mér, sem þetta ritar, kost
á að fara ferðina sem fulltrúi þess.
Fulltrúar frá öðrum samtökum voru:
Óskar Hallgrímsson, frá Alþýðusambandi íslands,
sem var fararstjóri, Þorvaldur Ólafsson, frá Iðju,
félagi verksmiðjufólks, Helgi Ólafsson, frá Félagi
íslenzkra iðnrekenda, Harry Frederiksen frá Vinnu-
málasambandi samvinnufélaganna og Björgvin
Frederiksen frá Landssambandi Iðnaðarmanna.
Fórum við félagar með flugvél héðan 7. apríl og
komum til Kaupmannahafnar sama dag.
Rétt er að geta þess, að International coopera-
tion administration, I.C.A., greiddi okkur dagpen-
inga meðan við dvöldumst í Noregi og Danmörku,
en að öðru leyti greiddu samtök þátttökuaðila ferða-
kostnaðinn.
Samstarfsnefndiinar stofnaðar
Samningar um samstarfsnefndir komust á í Nor-
egi 7. desember 1945 og heita „Avtalen om produkt-
ionsudvaIg“. Tæpum tveimur árum síðar var hlið-
stæður samningur undirritaður milli samtaka vinnu-
veitenda og verkafólks í Danmörku, sem gilti frá
1. ágúst 1947 og heitir „Avtalen om samarbejds-
udvalg“. í samningum þessum er kveðið svo á, að
settar skuli á fót samvinnunefndir, skipaðar full-
trúum vinnuveitenda og launþega, í hverju fyrir-
tæki af vissri stærð, sem starfar á sviði iðnaðar og
verksmiðjurekstrar.
Ég mun nú leitast við að gera grein fyrir helztu
reglum um samstarfsnefndirnar og styðst þá fyrst
og fremst við dönsku reglurnar, en þær norsku eru
mjög svipaðar og engin ástæða að rekja þann litla
mun, sem á þeiin er.
Samkvæmt samningum um samstarfsnefndirnar
frá 1947, á að skipa samstarfsnefnd í iðnfyrir-
tækjum, þar sem starfa a. m. k. 25 fullorðnir verka-
menn, eldri en 18 ára, ef annaðhvort vinnuveitand-
inn eða meiri hluti verkamanna krefst þess. í minni
fyrirtækjum má og skipa samstarfsnefnd, ef aðilar
koma sér saman um það.
Ef sérstakar samstarfsnefndir eru ekki settar á
laggirnar og því ekki hægt að láta ákvæðin um
samvinnunefndirnar koma til framkvæmda, er gert
ráð fyrir, að fulltrúi fyrirtækisins og trúnaðarmenn
vcrkamanna ræði þau efni, sem samstarfsnefndirnar
annars fjalla um.
Samvinnunefndirnar eru venjulega skipaðar jafn-
mörgum aðilum frá vinnuveitendum eða fulltrúum
þeirra og almennum starfsmönnum. í fyrirtækjum,
þar sem 25 til 100 fullorðnir starfsmenn vinna, eru
skipaðir 3 úr hópi vinnuveitenda og 3 úr liópi starfs-
manna. Þar sem 200 starfa, eru 4 úr hvorum hópi;
þar sem eru 200—500 starfsmenn eru 5 úr hvorum
hópi, en þar sem starfa fleiri en 500 eru 5 úr hópi
vinnuveitenda og 6 úr hópi starfsfólks.
Kosnir eru varamenn reglulegra nefndarmanna,
og taka þeir sæti í samstarfsnefndinni í forföllum
aðalmanna.
Svo framarlega, sem kjörnir hafa verið trúnaðar-
menn innan fyrirtækis samkvæmt vinnusamningi,
eru þeir sjálfkjörnir fulltrúar í samvinnunefnd. Séu
fleiri trúnaðarmenn á vinnustað en starfsmenn eiga
12
FRJÁLS VERZLUN