Frjáls verslun - 01.06.1960, Blaðsíða 8

kring um hnöttinn í viðskiptaerindum. Sá, sem
ekki kann nokkur skil á helztu löndum og þjóðum
getur ekki kallazt vel menntaður í dag. Nokkur
iandafræðikennsla í menntaskólunum er nauðsyn-
leg vegna hinna öru samgangna og aukinna sam-
skipta þjóða í milli.
Kennslu í náttúrufræðum þyrfti að auka verulega,
en þó einkum að gera hana sem mest lifandi með
því að veita nemendunum aðstöðu til sjálfstæðra
rannsókna. Mest áherzla yrði lögð á náttúrufræði-
greinar í náttúrufræðideild, en því næst í stærð-
fræðideild. (Eðlis- og efnafræði ætti að kenna á
svipaðan hátt í báðum deildum.) Á þessu sviði er
menntaskólanáminu mest ábótavant. Og undir lag-
færingu þess getur að nokkru verið komið, hvort
íslenzku þjóðinni tekst að fylgja öðrum þjóðum á
framfarabrautinni. Breytingin þarf að eiga sér stað
sem fyrst, því að segja má, að lítill tími sé til
stefnu. í þessu sambandi vil ég leyfa mér að benda
á grein, sem dr. Sigurður Pétursson gerlafræðingur
skrifaði í 4. hefti Náttúrufræðingsins 1958, er liann
nefndi „Náttúrufræði og nútímaskólar“.
Stærðfræðin yrði sem fyrr mikilvægasta fagið í
stærðfræðideild, og hlyti einnig að vera mikilvægt
fag í náttúrufræðideild. Og ekki má gleyma stjörnu-
fræðinni á þessum tímum geimsiglinga.
Fleiri valgreinar
Bókfærsla hefir lengi verið kennd í þriðja bekk,
og síðustu árin hefir nemendunum í Menntaskól-
anum í Reykjavík vcrið gefinn kostur á kennslu
í vélritun og verzlunarbréfaskriftum. Kennsla, sem
þessi, er mikilvægt skref í þá átt að gera mennta-
skólanámið hagnýtt um leið og það veitir almenna
fræðslu. Það dugir ekki lengur að nemandi sem
hættir námi að afloknu stúdentsprófi sé ekki hæfur
til neins sérstaks starfs. Vel kemur til álita að gera
vélritunarnám að skyldunámi í öllum deildum og
að skrif innlendra og erlendra verzlunarbréfa verði
skyldunám í máladeild. Þó er sjálfsagt að hafa
nokkuð af valgreinum auk tungumálanna, sem áður
var minnzt á. Ættu þær bæði að vera hagnýtar
og eins að fjalla um bókmenntir og listir, svo sem
tónlist. Mætti hugsa sér að hverjum nemanda yrði
gert að skyldu að taka einhverjar tvær slíkar grein-
ar, t. d. einn hvorn vetur í fjórða og fimmta bckk.
Yrði miðað við, að þetta nám kostaði sem minnsta
heimavinnu.
Að lokum mun hér minnzt á námsgrein, sem
bráðnauðsynlegt er að kenna, að minnsta kosti,
einn vetur í öllum deildum menntaskólanna, en það
eru undirstöðuatriði þjóðhagfræðinnar. Er þá komið
aftur að því, sem minnzt var á hér í upphafi. Það,
sem langmest er rætt á opinberum vettvangi er
afkoma einstaklinga og stétta. Og fólk gerir stöðugt
kröfur til hins opinbera og annarra þjóðfélagsborg-
ara, eins og áður var drepið á. Margs konar mis-
skilningur ríkir í þessum málum og hefur það oft
hinar alvarlegustu afleiðingar fyrir þjóðfélagið, enda
nota pólitískir loddarar sér glundroðann. Nokkur
fræðsla í þjóðhagfræði myndi bæta ástandið, og
því þarf að taka upp slíka kennslu í menntaskól-
unum, og í sem flestum framhaldsskólum öðrum.
Kennsla í Háskólaniun
í framhaldi af fullkomnari kennslu í mennta-
skólunum þarf að gera enn meiri kröfur til Iíáskól-
ans. Ilann verður að vera í stöðugum vexti og í
því sambandi verða menn að niuna, að háskóli er
ekki venjulegur skóli, heldur samband margvís-
legra stofnana, sem þó fyrst og fremst hafa fræðslu
með höndum. Tvennt er mest aðkallandi varðandi
Iíáskóla íslands. Byggja þarf stórt bókasafn (vænt-
anlega í samvinnu við Landsbókasafnið) og auka
bókakostinn stórlega varðandi flest svið, en þó ekki
sízt að því er viðkemur raunvísindum. Safnið
Framh. á bls. 30
8
FRJÁLS VERZLTJN