Frjáls verslun - 01.01.1964, Blaðsíða 5

kvæmdabankans og Seðlabankans. Þessir þrír að-
ilar greiða kostnað af rekstri stofnunarinnar, hver
að einum þriðja. Með stofnun Efnahagsstofnunar-
innar var hagdeild bankans flutt í hana. En banka-
stjóri Framkvæmdabankans situr í stjórn Efnahags-
stofnunarinnar.“
„Hvernig er hagur bankans nú eftir rúmlega ára-
tugs starf?“
„A árinu 1963 varð tekjuafgangur bankans 24
milljónir króna, en tekjuafgangur Mótvirðissjóðs
13 milljónir króna. Reksturskostnaður við bankann
varð 2,5 milljónir og auk þess lagði bankinn 1 millj.
til Efnahagsstofnunarinnat. Eignir bankans liafa
aukizt úr 95 milljónum króna í byrjun upp í 268
milljónir króna. Ilagur hans Verður að teljast
góður.“
„Teljið þér að efla verði Framkvæmdabankann
frá því sem nú er, svo að hann geti á fullnægjandi
hátt sinnt hlutverki sínu við eflingu íslenzks at-
vinnulífs?“
„Þegar Framkvæmdabankinn var stofnaður 1953
var hann tiltölulega fjársterk stofnun, þar sem
hann hafði tekið við Marshall-fénu, auk þess sem
hann aflaði sér erlends lánsfjár. Skoðun þeirra, sem
að stofnun bankans stóðu, var sú að hann ætti ekki
að leita eftir sparifé landsmanna umfram það, sem
hann gæti fengið með verðbréfasölu. Það sem eink-
um stuðlaði að þessu viðhorfi var sú staðreynd,
að hér var húsnæðisskortur og bankanum ekki
ætlað að lána fé til húsabygginga. Það væri því
heilbrigðast að Jaið fé, sem safnaðist hjá bönkum
og sparisjóðum rynni til húsabygginga auk nauð-
synlegs rekstrar viðskiptabankanna. Einnig var
það von margra, að verðlag myndi festast og grund-
völlur skapast fyrir verðbréfaverzlun. Þetta hefur
J)ví miður ekki rætzt, en hins vegar orðið mikil
aukning á sparifé. Það liggur því beinast við, að
Framkvæmdabankinn taki upp þá aðferð að veita
móttöku sparifé þeirra, sem vilja leggja fé sitt til
stuðnings atvinnulífinu í mynd stofnlána. fiumar
helztu atvinnugreinar, sem bankinn lánar til, svo
sem landbúnaður og fiskiðnaður, hafa sína eigin
tækniþjónustu. Flest ný iðnaðarfyrirtæki eru skipu-
lögð í samvinnu við erlenda aðila, sem láta í té
tækniþekkingu og annast ráðleggingarstarfsemi,
meðan fyrirtækið er að komast á legg.
Það hefur nokkrum sinnum komið til tals að
setja upp tæknideild við bankann, en enn sem
komið er hafa framkvæmdir strandað. Það, sem
valdið hefur, er einkum erfiðleikar, sem stafa af
launakjörum verkfræðinga og svo þeir erfiðleikar,
sem hafa komið til af því, að sú tækniþekking,
sem með hefur þurft, er svo fjölbreytt. Orðið verk-
fræðingur er aðeins nafn á sæg af fjölbreyttu sér-
fræðingaliði.
Engu að síður verður það brýnna með hverju
ári sem líður, að bankinn sctji upp tæknideild,
sem óhjákvæmilega hlýtur að stórauka reksturs-
kostnað bankans. En slíkt ætti að margborga sig,
enda yrði það ekki gert nema hinum tæknilegu og
fjárhagslegu vandamálum framtíðarinnar verði
beint til bankans.
Það verður ekki dregið lengi úr þessu að setja
upp svona stofnun, og — að mínu áliti — er hún
hvergi betur komin en hjá Framkvæmdabankan-
um, sem auk þess þarf hennar með, ekki aðeins
vegna hinna nýju framkvæmda, heldur einnig vegna
eftirlits með starfsemi fyrirtækjanna og vegna ráð-
leggingarstarfsemi fvrir þau, eftir að þau hafa hafið
starfsemi sína.“
„Það hefur ævinlega verið mitt viðhorf, að þjóðin
ætti að sníða sér stakk eftir vexti og þeir sem stjórni
opinberum stofnunum ættu að gæta þess vandlega
að láta þær ekki vaxa yfir alla bakka. A slíku
er oft hætta, þegar fjárráð eru tiltölulega rúm. Ég
hef því leitazt við að hafa Framkvæmdabankann
fyrirferðarlitla og tiltölulega ódýra stofnun. En nú
fara í hönd tímar vaxandi verkefna og óhjákvæmi-
legt er að skapa betri aðstæður til að sinna þeim.“
Tveir rúmenskir aðalsmenn, sem búnir voru að
missa allar eigur sínar, hittust á götu í Búkarest.
„Hvað hefur þú nú fyrir stafni um þessar mundir,
kunningi?" spurði annar.
„0, ég er orðinn njósnari fyrir stjórnina,“ svar-
aði hinn.
„Nú, það er ég líka orðinn!"
„Þú segir ekki satt? En þá langar mig til að
spyrja þig, svona okkar á milli undir fjögur augu.
Hvað álítur J)ú um Jæssa kommúnistastjórn, sem
er við völd J)essa stundina?“
„Auðvitað það sama og þú, gamli vinur.“
„Það var nú heklur vcrra, minn kæri. Þá er ég
víst tilneyddur að taka þig fastan.“
FKJÁLS VEKZLUN
5