Frjáls verslun - 01.10.1985, Qupperneq 71

FASTEIGNIR
Um 18% raunlækkun
fasteigna á árinu 1985
VERÐÞRÓUN á fasteigna-
markaðinum hér á landi var sú
á árinu 1985 aö verðlag fast-
eiga hækkaði að meöaltaii um
1% á mánuði í krónutölu, en
það jafngildir um 18% raun-
lækkun á verðlagi, sé miðaö við
lánskjaravísitölu á timabilinu
október 1984 til október 1985.
Ef á heildina er litið hefur verð-
þróunin veriö sú sama á
Reykjavíkursvæðinu og úti á
landi, en þó má geta þess aö
nokkur sveitarfélög koma betur
út en fyrrgreindar tölur gefa til
kynna, en önnur verr. Þessar
upplýsingar fékk Frjáls verzlun
hjá Stefáni Ingólfssyni, deildar-
verkfræöingi hjá Fasteignameti
ríkisins.
BLJIST VIÐ LÆKKUN
Stefán sagöi aöspurður um
orsök þessarar raunlækkunar,
aö hún heföi í sjálfu sér ekki
komið á óvart. Menn heföu búist
viö þvi að fasteignaverð myndi
lækka. Á árinu 1982 heföi verö
fasteigna verið mjög hátt og í
raun uppsprengt og eftir aö
bakslag kom í efnahagslífið áriö
1983, áttu menn von á lækkun
fasteignaverös einu eða tveimur
árum siöar. Benti Stefán á aö
áhrifa erfiðleika í efnahagslifi
færi ekki aö gæta á fasteigna-
markaöi fyrr en nokkru eftir aö
þeir kæmu fram og veröur breyt-
ingin yfirleitt ekki fyrr en aö einu
eöa tveimur árum liðnum.
Ástæöu þess taldi Stefán þá aö
það tæki fólk alltaf nokkurn tíma
aö átta sig á breyttum aöstæö-
um og aö bregðast viö þeim.
Nokkrir þættir valda þeirri
verðlækkun á fasteignamarkaö-
inum sem menn standa nú
frammi fyrir og mætti þar til
dæmis nefna hækkandi vexti.
Einnig kæmi til mikill skortur á
lánsfé sem skapaðist vegna
óhagstæöra greiöslukjara.
Ennfremur heföi raunvaxtasefn-
an mikil áhrif ásamt minnkandi
veröbölgu. Mjög mikið fé er i
veltunni á fasteignamarkaðinum
og er taliö að á árinu 1985 hafi
þaö numið um 8 milljörðum
króna.
% HÆKKUN RAUNVAXTA -
MINNKUN UM 1 HERBERGI
Sem dæmi um áhrif vaxta á
kaupgetu fólks á ibúðarhúsnæði
má taka einfalt dæmi. Fast-
eignakaup eru yfirleitt fjármögn-
uö meö lánum sem tekin eru til
20 - 40 ára. Sé tekið dæmi um
25 ára lán aö upphæö ein milljón
króna meö 2,5% vöxtum og
greitt er af á 6 mánaöa fresti, þá
yrði fyrsta afborgun þess láns
að upphæö 65.000 krónur meö
vöxtum. Þarna er um stórt skref
aö ræöa frá árinu 1980 og fyrr,
en þá voru ekki raunvextir af
þessum lánum. Fyrir fólk sem
ekkert á og ætlar aö kaupa sér
ibúö, þá þýöir 1% hækkun á
raunvöxtum minnkun á kaup-
getu um þvi sem næst 10 fer-
metra, eöa sem jafngildir einu
herbergi í íbúö. Slik eru áhrif
vaxtanna og ekki gera allir sér
grein fyrir þessum miklu áhrifum.
71