Alþýðublaðið - 08.11.1969, Blaðsíða 9

Alþýðublaðið - 08.11.1969, Blaðsíða 9
Alþýðublaðið 8. nóvember 1969 9 Byggðakönnun Þorsteins Gunnaruonar og Harðar Ágústssonar í gamla bænum fyrsta lagi er úrvinnsla gam- alla teikninga og í öðru lagi úrvinnsla sögulegra gagna. Þetta er mjög tímafrekt starf hvorttveggja en tilgangurinn með því var að ákvarða aldur húsanna og sögu. f þriðja lagi van rannsókn á sjálfum bygg- ingunum. Niðurstöður þessara rannsókna eru teiknaðar á kort, sem urðu 7 talsins. — Á fyrsta kortinu er aldursgreining hús- anna. Er henni skipt í skeið og þau merkt með ákveðnum lit- um. Fyrsta skeiðið er talið til 1874, annað frá 1874 til alda- móta, þriðja frá aldamótum til 1918, en fjórða frá 1918 til des. 1927, en þau tímamót eru mörk uð af fyrstu skipulagssam- þykktinni, sem gerð var. Hús, sem eru byggð eftir það eru sett í einn flokk. BYGGINGAR- GREINING — Síðan eru kort með byge- ingargreiningu húsanna til 1927, og hún skiptist í nokkra þætti. Fyrst er sögulegt gildi, en það skal tekið fram, að sú rannsókn okkar er ekki tæm- andi. Því er skipt niður í sögu lega atburði, merkar stofnanir, Gamla Landshöfðingjahúsið, sem kallað er Næpan í dag- legu tali nú. Samkv^emt til- •'lögum þeirra Þorsteins og Harðar fór fram á því stór- felld viðgerð s.l. sumar. í þessu húsi er nú franska sendiráðið, en Olav Forberg, sem var landsímastjóri á ár- unuin 1907—1927, byggði það árið 1909. Greinilega má sjá áhrif af norskum byggingar- stíl á húsinu, en það var byggt að öllu leyti af íslenzk- um mönnum. hvort húsin hafa verið aðset- ur frægra manna og í síðasta flokkinn setjum við lið, sem við köllum ,,annað“. — Þá er kort yfir byggingarefni hús- anna. Það skiptist í steinsteypt hús, steinhús með timburlofti, timburhús, járnvarin timbur- hús og múrhúðuð timburhús. Við athuguðum líka viðhald og tæknilegt ástand húsanna og skiptum því niður í fjóra flokka, þ. e. gott, viðunandi, (sem er normal ástand gamals húss), slakt og hrörlegt. — Við gerum líka athugun á heildar- svip gatnanna cða hverfanna og skiptum húsunum niður í þrjá fiokka; samstætt ríkjandi vfirbragð, andstætt ríkjandi yf irbragð og hlutlaust. Síðasta kortið yfir byggingargreiningu lýsir listgildi húsanna og er því skipt niður í: ágætt, gott, hlut- laust, slakt, lélegt og sérstak- lega er tekið fram hvort höf- undur fr þekktur. VARÐVEIZLUGILDI HÚSANNA Þá kemur að þriðja þættin- um, varðveizlugildi. Eru húsin merkt með mismunandi litum eins og á hinum kortunum og varðveizlugildinu skipt í brennt: æskilegt að húsin séu varðveitt á staðnum, varðveitt á byggðarsafni og í þriðja lagi, að gefin séu tækifæri til rann- sókna og ljósmyndunar áður eþ. húsin eru rifin. Sjö slík verkefni eru þegar komin til borgarráðs, en hið áttunda er á leiðinni. Með þeim fylgja síðan skipulagstillögur sem stefna að því að götur þær eða hverfi sem ;yið viljum varð veita, falli inn í heildarskipu- lagið og slitni ekki úr tengsl- um við umhverfi sitt og sömu- leiðs greinargerð og gamlar og nýjar ljósmyndir. En það skal tekið fram, að borgarráð hefur ekki tekið afstöðu til þessara tillagna ennþá. I UMHVERFI TJARNARINNAR VERÐUR AÐ VERA ÓBREYTT — Hvaða svæði tókuð þið fyrir? — Við skiptum gamla borg- arhlutanum í fimm svæði, Mið- bæ, Tjörnina og umhverfi, Austurbæ, Þingholt og Vest- urbæ. — Og niðurstaðan.er sú, að við viljum varðveita óbreytt allt Þingholtsstræti, umhverfi Tjarnarinnar, þ. e. Thors Jen- sen húsið, Fríkirkjuna og barna skólann. Sömuleiðis megnið af húsaröðinni við Lækjargötu á milli Stjórnarráðsins og íþöku, Búnaðarfélagshúsið gamla, alla Tjarnargötuna og í Vesturbæn um Stýrimannastíg og Mið- stræti. Og að sjálfsögðu vilj- um við varðveita Alþingishús- ið, Dómkirkjuna og sömuleiðis tugthúsið við Skólavörðustíg, en samkvæmt aðalskipulaginu á Grettisgata að framlengjast í gegnum það. LÉLEG HÚS í GR J ÓTAÞORPINU — En hvað um Grjótaþorp- ið og Austurstræti? — Að okkar áliti er ekki bita -stætt á að verja Grjótaþorpið, húsin eru yfirleitt of léleg, en við höfum lagt til að nokkur hús verði flutt upp að Árbæ og einnig munum við fylgjast með þegar önnur hús verða rifin. — IJvað Aðalstræti vdðkemur, er þegar búið að skemma þá. götu. Tvö gömul hús brunnu að vísu, Hótel ísland og húsið sem Gildaskálinn var í síðustu árin. Það var líka mjög mikill skaði þegar þau hús voru rifin sem stóðu þar sem Morgun- blaðshöllin stendur nú, og nú síðast hurfu Uppsalir. Raunar vaf það hús órðið lítils virði þegar hin. voru farin, heildar- Framhald á 'bls.' 11,‘ '.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.