Helgarpósturinn - 30.01.1995, Blaðsíða 12

12
MORGUNPÓSTURINN ERLENT
MÁNUDAGUR 30. JANÚAR 1995
Drottning í
Ivfsháska
Flugslys sem hérumbil varð fyrir
þrjátíu og fimm árum var ein aðal-
fréttin í Bretlandi um helgina. Það
var blaðið The Observer sem skýrði
frá því að 1960 hefðu tvær herþotur
frá þýska flughernum verið aðeins
fimmtán metrum frá því að lenda í
árekstri við flugvél Elísabetar II
drottningar. Þetta kemur fram í
leyniskýrslu sem nú birtist í fyrsta
sinn. Atburðurinn mun hafa átt sér
stað í vestur-þýskri lofthelgi, en
breska stjórnin ákvað að þegja yfir
málinu enda reiddi hún sig á stuðn-
ing Þjóðverja til að fá aðild að Efna-
hagsbandalaginu, eins og það hét
þá. ■
Redford veítir
verðlaun
Bíómyndin The Brothers McMul-
len hlaut aðaiverðlaunin á Sund-
ance-kvikmyndahátíðinni, en hana
heldur kvikmyndastjarnan Robert
Redford til að efla óháða kvik-
myndagerð. Leikstjóri myndarinn-
ar er Edward Burns og kvað hún
fjalla um þrjá bræður sem búa sam-
an. I flokki heimildarmynda fékk
verðlaun myndin Crumb sem segir
frá ævi skopmyndateiknarans R.
Crumb, en hann er einna þekktast-
ur fyrir teiknimyndirnar urn köttin
Fritz og umslagið á Cheap Thrills-
plötu Janis Joplin.H
Blairfertil
Hollywood
Alls staðar sækir Tony Blair,
leiðtogi breska Verkamannaflokks-
ins, fram. Nú vill hann stofna
flokksdeild meðal burtfluttra leik-
ara sem hafa orðið stjörnur í Holly-
wood, kannski ekki síst í von um að
þetta fólk muni borga eitthvað í
flokkssjóð. Meðal þeirra sem Blair
ber víurnar í eru Dudley Moore,
Tracey Uliman, Natasha Ri-
chardson og Joanne Whalley-
Kilmer.B
Engar myndir
aff Deng
Helstu dagblöð í Kína birtu í gær
frétt frá Xinhua- fréttastofunni þar
sem sagði að flokksleiðtogar í Kína
hefðu heimsótt Deng Xiaoping til
að óska honum farsældar og langra
lífdaga. Það þykir hins vegar eftir-
tektarvert að engar myndir birtust
af leiðtoganum og ekki var sagt
neitt af heilsu hans. Hermt er að
Deng hafi tvívegis verið lagður á
spítala síðustu mánuðina vegna
hjartveiki. Miklar vangaveltur eru
um yfirvofandi dauða hans og birt-
ist óvissan meðal annars á verð-
bréfamarkaði í Hong Kong þar sem
ríkir mikil ringulreið.B
Frakkland
Létt undir með sigutvegara
Stjómmálamenn á hægrívæng og miðju franskra stjómmála flykkjast tilstuönings við Balladur wrsætisráðherra.
Eftirsitur Chirac, leiðtogi flokks gaullista, með sárt ennið.
Ungir stuðningsmenn Balladur óska honum til hamingju þegar hann
hóf kosningabaráttuna.
Franskir stjórnmálaménn á
hægrivæng flykkjast nú til stuðn-
ings við forsetaframboð Edouard
Balladur forsætisráðherra. Talið er
nær öruggt að hann muni hafa sig-
ur í kosningunum í maí og því telja
pólitíkusar vissara að styðja hann í
tæka tíð svo þeir fái notið sigursins.
Má segja að þarna sannist fleyg um-
mæli Charles de Gaulle sem ein-
hvern tíma sagði: „Þeir eru alltaf
reiðubúnir að flýta sér að létta und-
ir með sigrinum.“
Glöggt merki þessa er fundur
frammámanna í RPR, flokki gaul-
lista, sem haldinn var í gær til
stuðnings við Balladur. Charles
Pasqua innanríkisráðherrra sem
skipulagði fundinn hafði búist við
því að hann sæktu svona 400-500
flokksmenn. Þegar allt kom til alls
reyndust fundarmenn vera um 900
talsins. Pasqua sjálfur lýsti yfír
stuðningi við Balladur fýrir nokkr-
um vikum og er talið að hann hafl
augastað á embætti forsætisráð-
herra.
Á meðan þessu stendur hnígur
stöðugt frægðarsól flokksleiðtogans
Jacques Chirac, borgarstjóra í
París. Það var meðal annars fyrir
hans tilstilli að Balladur varð for-
sætisráðherra og hugðist Chirac þá
einbeita sér að forsetaframboði. En
öllum að óvörum tókst Balladur að
afla sér fádæma vinsælda á skömm-
um tíma, svo mikilla að hann virð-
ist nú óstöðvandi. Vart eru önnur
dæmi til þess í Frakklandi að
stjórnmálamanni hafi tekist að fara
úr hinu aðþrengda og erfiða emb-
ætti forsætisráðherra og beint í for-
setaembættið, úr Matignon-höll og
yfir í Elysée-höll.
Chirac er þó sá eini sem gæti
veitt Balladur einhverja smákeppni
í kosningunum. Þá kæmi upp sú
staða að flokksbræður tækjust á í
síðari umferð kosninganna. Sú
hugmynd vekur ekki öllum hægri-
mönnum kátínu og í gær hvatti
Bernard Debre, ráðherra og einn
helsti stuðningsmaður Balladur,
Chirac til að draga sig í hlé og forða
þannig frekari klofningi í flokkn-
um.
í fyrradag lýsti miðju-hægri-
flokkur Repúblikana yfir eindregn-
um stuðningi við Balladur og fékk
hann hvorki meira né minna en 93
prósent atkvæða á þingi flokksins í
Lyon. Charles Million, stjórn-
málamaður sem hafði vonað að
byggja forsetaframboð sitt á
flokknum fékk hverfandi stuðning
og allir virtust hafa gleymt Valéry
Giscard d’Estaing fyrrum forseta,
en fyrir aðeins ári virtist hann lík-
legur til að verða frambjóðandi
miðju og hægrimanna sem ekki til-
heyra arfleifð gaullista. Nú bendir
flest til þess að þessi öfl rnuni ekki
hafa neinn frambjóðanda nema
Million ákveði þrátt fýrir allt að
leggja út í vonlausa baráttu. Þykir
sú staða allóvenjuleg.
Einn helsti foringi repúblikana,
Franfois Léotard varnarmálaráð-
herra, hefur augastað á forsætisráð-
herraembættinu. Hann er hins veg-
ar bendlaður við hneykslismál eins
og fleiri leiðtogar flokksins og
kannski ekki vænlegur kostur.
Flokki sósíalista hefur enn ekki
tekist að koma sér saman um for-
setaframbjóðanda, enda vlst að sá
mun ekki ríða feitum hesti frá bar-
áttunni hver sem hann verður.
Jack Lang, hinn umtalaði fyrrum
menningarmálaráðherra, ætlar ekki
í framboð og nú beinast augu
manna helst að Lionel Jospin
fyrrum menntamálaráðherra og
Henri Emmanuelli flokksfor-
manni.
Þrátt fyrir þennan vandræðagang
virðist Franqois Mitterrand for-
seta frekar skemmt yfir óförum
Chirac sem er gamall höfuðand-
stæðingur hans. Mitterrand beitti
frægri kaldhæðni sinni á fundi sósí-
alista nýskeð þegar hann sagði um
Chirac:
„Hann er eins og maður sem hef-
ur vaknað upp með andfælum við
þrumugný og veit ekki hvort hann
er nýbúinn að fara í skyrtuna eða
buxurnar.“
Perúskir hermenn marsera i landamærabænum Tumbes.
Perú og Ekvador
Barist
um
stóran
frum-
skóg
Samkvæmt heimildum í varnar-
málaráðuneyti Ekvador efndu her-
sveitir frá Perú til stórsóknar á
landamærum ríkjanna í gær, urn
270 kílómetra frá Quito, höfuð-
borg Ekvador. Eru Perúmenn
sagðir beita stórskotaliði, flugher
og þyrlum þarna í frumskóginúm.
Samkvæmt fréttinni hafa að
minnsta kosti þrjátíu hermenn
fallið síðan átökin hófust á
fimmtudag, en Perúmenn hafa
ekki gefið út neinar fréttir um
mannfall. Ekvadormenn stærðu
sig af því í gær að hafa varist sókn
Perúmanna og tekist að skjóta nið-
ur eina af fímm herþyrlum sem
tóku þátt í árásinni.
Leiðtogar fjögurra Suður-Amer-
íkuríkja, Venesúela, Bólivíu, Pan-
ama og Kólumbíu hvöttu deiluað-
ila í gær til að leysa ntálið með frið-
sömurn hætti. Cesar Gaviria, að-
alritari samtaka Ameríkuríkja, hef-
ur reynt að fá leiðtoga landanna til
að stöðva átökin, en hann hefur
ekki haft erindi sem erfiði.
Perú og Ekvador hafa átt í lang-
vinnum erjum. Þær má rekja allt
aftur til 1942 þegar Perú lagði und-
ir sig hálft Ekvador, land sem er
þakið þéttum frumskógi, eftir
landamærastríð og var það staðfest
í friðarsamningi. Ekvador hafnaði
samningnum 1960 og síðan hafa
átök milli landanna brotist út nær
ár hvert á afmæli samningsins sem
er 29. janúar. Sjaldan hefur þó leg-
ið við stríði eins og nú.
Atberto Fujimori, forseti Perú,
sagði á laugardag að hann harmaði
átökin, en hins vcgar væru Perú-
menn í fullum rétti að verja land
sitt. Deiluna þyrfti að leysa, en það
væri aðeins hægt fyrir tilstuðlan
(jögurra ríkja sem voru vottar að
samningnum umdeilda, Banda-
ríkjanna, Brasilíu, Argentínu og
Chile.
Salman Rushdie.
Rushdie með
nýja bók
Rithöfundurinn Salman
Rushdíe sagði í viðtali við tímarit-
ið Newsweek sem birtist í gær að
hann hefði engar fyrirætlanir um
að hætta að skrifa þrátt fýrir að í sex
ár hafi vofað yfir sér dauðadómur
íranstjórnar. Rushdie segir að það
hafi verið erfitt að venjast því að lifa
í felum og fyrstu tvö árin hafi sér
verið fyrirmunað að skrifa. Síðan
tók hann að skrifa á nýjan leik og er
að ljúka nýrri skáldsögu sem hefur
fengið nafnið The Moor's Last Sigh.
Heróínsmygl-
arar IrHátnir
Heimildir herma að yfirvöld í
Guizhou-héraði hafi tekið af lífi 23
heróínsmyglara 24. janúar síðast-
liðinn. Smyglararnir voru teknir af
lífi í fímm borgum í héraðinu, en
þeir höfðu smyglað efninu frá
Burma þar sem er mikil miðstöð
fíkniefnaræktar.
Pasqua varar við ofsatrú
FIS hvetur til meirí manndrápa.
Charles Pasqua, varnarmála-
ráðherra Frakklands, er stjórn-
málamanna andsnúnastur því að
gera einhverjar málamiðlanir við
íslamska ofsatrúarmenn. Hann
áréttaði þessa afstöðu sína í sjón-
varpsviðtali í dag og sagði meðal
annars að það væri auðvelt að trúa
því að eitthvað gott væri til í öll-
um. „En,“ sagði Pasqua: „Ég trúi
ekki eitt augnablik að þessir menn
missi sjónar af því takmaki sínu að
setja á laggirnar stjórnir sem byggi
á íslamskri bókstafstrú.“
„Þeir vilja beita trúarlögmálum
múslima á frumstæðasta hátt og
færa samfélag múslima aftur í það
horf sem var á áttundu öld,“ sagði
Pasqua. „Við sjáum hvernig ofsa-
trúarmenn eru að reyna að skapa
óróa í hófsömum múslimaríkjum
og við eigum eftir að sjá meira af
slíkum starfsaðferðum," sagði
innanríkisráðherrann loks.
Pasqua hefur gengið hart fram
gegn ofsatrúarmönnum í Frakk-
landi og hefur látið handtaka þá
og vísa mörgum úr landi. I land-
inu búa um fimm milljónir manna
sem eiga uppruna í löndum ís-
lams.
Á sama tíma hvöttu leiðtogar
FIS liðsmenn sína til að ganga
ótrauðlega fram í manndrápum í
febrúar, en þá gengur í garð ram-
adan, sem er hinn heilagi mánuð-
ur múslima. Á sama tíma á síðasta
ári þrefaldaðist tala manndrápa frá
því sem venjulega er og má búast
við því að morðæðið verði ekki
Charles Pasqua.
minna þetta árið. Samkvæmt vest-
rænurn sendifulltrúum í Alsír eru
nú um 600 til 800 manns myrtir í
hverjum mánuði í landinu, en tal-
ið er að um 30 þúsund manns hafi
verið drepnir síðustu þrjú árin.B
Norðurlandaráð
Carlson vill skera
Á fundi forsætisráðherra Norð-
urlandanna sem haldinn var í
Kaupmannahöfn í gær áréttuðu
leiðtogarnir að Norðurlandaráð
myndi lifa áfram þrátt íýrir þátt-
töku Svía og Finna í Evrópusam-
bandinu. Ekki er þó víst að hugur
fylgi máli því Ingvar Carlson,
forsætisráðherra Svíþjóðar, lagði
til að framlög Svía til ráðsins yrðu
skorin niður um 150 milljónir
sænskra króna, en það myndi þýða
að heildarframlög til ráðsins
minnkuðu um 20 af hundraði.
Þrátt fyrir þetta iagði Carlson
áherslu á að Svíar væru jafn dyggir
meðlimir í Norðurlandaráði og
fyrr. Hins vegar væri niðurskurður
nauðsynlegur til að sporna gegn
fjárlagahalla í Svíþjóð. „Samvinnu
er ekki hægt að meta í peningum,“
sagði Carlson. „Hinn pólitíski vilji
skiptir meira máli.“
Forsætisráðherrar hinna Norð-
urlandaþjóðanna fjögurra eru
mjög andsnúnir þessum fyrirætl-
unum Carlsons og sérstaklega
lagðist Gro Harlem Brundtland,
forsætisráðherra Noregs, hart
gegn þeirn. Gengið verður frá fjár-
hagsáætlun Norðurlandaráðs á
þingi þess sem fer frant í Reykjavík
í febrúar.
Ingvar Carlson, Paul Nyrup-
Rasmussen, forsætisráðherra
Dana, og Esko Aho, forsætisráð-
herra Finna, lögðu áherslu á að
lönd þeirra yrðu eins konar brú
Ingvar Carlson.
milli Noregs og Islands og Evr-
ópusambandsins og myndi sam-
eiginleg afstaða Norðurlandanna
verða ákveðin á reglulegúm fund-
um leiðtoga þeirra. „Rödd Norð-
urlanda á enn eftir að styrkjast
innan Evrópusambandsins,“ sagði
Nyrup-Rasmussen.