Helgarpósturinn - 16.01.1997, Síða 4

4
F1MMTUDAGUR16. JANÚAR1997
• Ungliðar vinstri stjórn-
málaflokkanna og aðrir
áhugamenn um sameig-
inlegan vinstri flokk
munu hittast á laugar-
daginn til að stofna nýtt
félag jafnaðarmanna,
Grósku. Hvernig líst ykk-
ur á, Margrét og Sig-
hvatur?
m ■
p* %
I
m
„Mér líst mjög
vel á þetta sam-
starf ungliða-
hreyfinganna,"
segir Margrét Frí-
mannsdóttir, for-
maður Alþýðu-
bandalags. „Ég
hef verið talsmaður þess að
við skiptum þessari samfylk-
ingarumræðu svolítið niður,
vegna þess að það er auðvitað
ákveðið bil á milli þeirra sem
eru núna að ryðja sér braut í
stjórnmálum og hefja sitt starf
og svo þeirra sem hafa starfað
áratugum saman. Ég hef ailtaf
verið fylgjandi því að unglið-
arnir hæfu samstarf sitt á þeim
nótum sem þeir hafa verið að
vinna. Þess vegna var ég mjög
ánægð með að Verðandi, félag
ungs Alþýðubandalagsfólks,
gekk inn í þetta samstarf. Ég
held að þetta sé einn liður í
þeirri þróun sem vonandi er
að eiga sér stað um aukna
samvinnu vinstrimanna í land-
inu, en ég vildi gjarnan sjá öfl-
ugan sameiginlegan flokk
vinstrimanna í framtíðinni í
stað þess að skipta kröftum
okkar svona upp. Það sem
skiptir mestu máli núna í þess-
ari þróun er að vinstri flokk-
arnir nái saman um málefni.
Þessi sameiningarumræða er
orðin óskaplega gömul, en það
sem hefur hamlað henni mikið
er að vinstri fiokkarnir hafa
ekki verið saman í ríkisstjórn
lengi og ekki heldur saman í
stjórnarandstöðu. Eins og allir
vita hafa Alþýðuflokkur og
Framsóknarflokkur verið und-
anfarið til skiptis með Sjálf-
stæðisflokknum í ríkisstjórn. Á
meðan svoleiðis er liggur öll
umræða um samfylkingu
vinstrimanna niðri. Við höfum
ef tii vill tækifæri núna og ef
menn meina það af einlægni er
aldrei að vita nema okkur tak-
ist, á þessu og næsta kjörtíma-
bili, að stíga stærri skref en áð-
ur hafa verið stigin."
r„Mér finnst
'M stofnun Grósku
Í hið besta mál,“
W segir Sighvatur
,, ? * Björgvinsson,
formaður Alþýðu-
^ .jfi&' jfa flokks. „Mér
finnst mjög gott
að unga fólkið skuli beita sér
fyrir því að stofna umræðu-
grundvöll sem verður til þess
að ýta enn frekar á eftir því að
samstarf milli vinstri flokkanna
geti átt sér stað. Samstarf
verður ekki nema allir aldurs-
flokkar komi að því og þetta er
ágætt frumkvæði hjá unga fólk-
inu og hjálpar okkur í þeirri
vinnu sem er verið að inna af
hendi núna. Það er verið að
undirbúa ýmislegt af hálfu
flokkanna og hópa á vinstri
vængnum. Eg hef trú á að í
framtíðinni verði hér sterkur
sameinaður vinstri flokkur.
Hvenær það verður veit ég
ekki, en það er stefnt að því að
auka samvinnu og það er
fyrsta skrefið. Það er að mínu
viti ekki rétt leið að loka sam-
starfsviðræður innan stofnana
og í viðræðunefndum eins og
áður hefur verið gert. I>að hef-
ur ekki skilað árangri. Nú er
verið að reyna þetta með allt
öðrum formerkjum, það er að
segja fá fjöldaþátttöku í um-
ræðum um samstarf. Það má
heldur ekki ætla sér um of. Það
er stefnt að samstarfi og ef það
gengur vel, eins og ég vona,
gæti næsta skrefið verið að
mynda ein sameiginleg sam-
tök. En ég heid að menn ættu
ekki að fara allt of geyst og
verða síðan fyrir vonbrigðum.
Best er að taka þetta með eðli-
legum skrefum. Það hefur ver-
ið gert fram að þessu.“
Groska, samtök jafnaöarmanna, stofnuö
„Ef einhver einn þattur
á eftir að leiða til þess
að vinstrikanturinn fer
sameinaður fram í
næstu kosningum þá er
það Gróska,“ segir
Björgvin G. Sigurðsson.
Stærsta skraf
„En vissulega gæti su staða komið
upp að Framsókn yrði í oddaaðstöðu
og það er sorgleg staðreynd, því
hann er trúlega einn afturhaldssam-
asti flokkur allrar Evrópu. í vinstra
samstarfi er Framsókn í sjálfu sér
ekki eins hættulegur flokkur fyrir
þjóðina og í hægra samstarfi. Þá
beygir hann sig undir markmið jafn-
aðar- ogvinstrimanna.11
í íslenskum stjómmálum í hálfa öld
Stofnfundur Grósku, samtaka
jafnaðarmanna, verður hald-
inn á laugardaginn í Loftkastalan-
um, en að þessum samtökum
standa ungliðahreyfíngar vinstri-
flokkanna. Tilgangur samtakanna
er að sögn Björgvins G. Sigurðs-
sonar, sem er í stjóm Verðandi,
félags ungs Alþýðubandalags-
fólks, að knýja á um sameiningu
vinstriflokkanna. Segir hann að
með stofnun þessara samtaka sé
stigið stærsta skref í íslenskum
stjórnmálum í hálfa öld.
„Það hefur verið verið mikil vinna í
gangi síðan í nóvember, þegar fólk úr
samtökum ungra jafnaðarmanna og
Verðandi, félags ungs Alþýðubanda-
lagsfólks, auk fjölda ungs fólks utan
flokka, ákvað að hittast í Bifröst í Borg-
arfirði í því skyni að ræða hugsanlega
sameiningu,“ segir Björgvin. „Þar fund-
um við út að það var lítið sem sundraði
og margt sem sameinaði. Þá var ákveð-
ið að ráðast í stofnun þessara samtaka.
Dagurinn 18. janúar var ákveðinn sem
stofndagur. Við höfum síðan verið á
fullu við undirbúning, leigðum meðal
annars húsnæði á Laugaveginum og er-
um með greinaherferð í blöðunum."
Að sögn Björgvins er grunnhugmynd-
in að baki stofnunar Grósku sú að
mynda samstarfsvettvang ungs félags-
hyggjufólks til að knýja á um sameigin-
legt framboð vinstriflokkanna, Alþýðu-
flokks, Alþýðubandalags, Þjóðvaka og
Kvennalistans, fyrir næstu alþingis-
kosningar. „Við viljum boða vettvang
fyrir ferska umræðu um pólitík og í
raun og veru sýna fram á að þetta sé
hægt,“ segir hann. „Það er svo margt
sem sameinar og fátt sem sundrar. Það
er hægt að komast að samkomulagi um
stórmál eins og Evrópusambandið og
Nató, málefni sem menn segja að
sundri jafnaðarmönnum. Við viljum
sýna fram á að svo sé alls ekki. Til
dæmis hvað viðvíkur Evrópusamband-
inu þá viljum við að fram fari þróttmikil
umræða um sambandið I þjóðfélaginu
og það yrði vel kynnt. Síðan ætti endan-
leg ákvörðun að vera tekin í þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Þetta eru allir sammála
um; bæði þeir úr Alþýðuflokknum sem
eru hvað hlynntastir því að ganga í Evr-
ópusambandið og eins þeir úr Alþýðu-
bandalaginu sem eru hvað mest á móti.
Það er einhugur um þessa leið. Með Na-
tó eru menn sammála um að vera
ósammáia. í svona breiðfylkingu er
pláss fyrir skoðanaágreining. Það sem
sameinar aftur á móti eru miklu sterk-
ari og veigameiri mál eins og til dæmis
kjarabarátta, bætt menntun og í raun
yfirlýsing um að framtíðin er ekki kjöt
og fiskur heldur þekking. Að því ber að
stuðla á allan hátt og uppræta það
hróplega misrétti sem felst í einokun og
fákeppni sem magnast hér ár frá ári.
Við viljum ganga milli bols og höfuðs á
Sægreifamafíunni svo og hagsmuna-
blokkum eins og Eimskipsveldinu og
þeim hring sem oft er kallaður Kol-
krabbinn. Eins þessu fjömiðlaveldi sem
hefur myndast hér á landi, Moggaveld-
inu og Frjálsri fjölmiðlun. Það er eitt af
markmiðum okkar að vinna að samein-
ingu litlu vinstriblaðanna; Vikublaðs, Al-
þýðublaðs og Þjóðvakablaðs, og þannig
mynda eitt sterkt vinstramálgagn.
Stofnun Grósku er í raun kall og krafa
grasrótar flokkanna um að gert verði I
það minnsta kosningabandalag meðal
vinstriflokkanna með einum lista fyrir
næstu kosningar. Á tveimur til þremur
kjörtímabilum myndi það svo leiða til
samruna flokkanna. Þetta eru okkar
sjónarmið í hnotskurn.“
Smákóngar sundra
vinstrimönnum
Afhverju takið þið frumkvœðið?
„Það er trúlega af því að við erum
það ung ennþá og ekki enn komin inn í
smákóngabaráttuna. Smákóngaveldið á
vinstrikantinum hefur í rauninni haldið
honum sundruðum. Við verðum sjálf-
sagt, einhver okkar, orðin smákóngar
eftir tíu ár eða svo en við erum það ekki
ennþá. Þess vegna er kanski eðiilegt að
við tökum frumkvæðið. Við höfum litlu
að tapa en allt að vinna. Þetta er hug-
sjónafólk sem stendur að stofnun þess-
ara samtaka og vill sjá betra og réttlát-
ara þjóðfélag. Tími smákónganna er
einfaldlega liðinn. Þetta kerfi er gengið
sér til húðar. Vinstrimönnum hefur ekki
tekist að hamla gegn mafíu hægriafl-
anna, á öllum sviðum þjóðlífsins, af því
að þeir eru sundraðir. Það er aðal jafn-
aðar- og vinstrimanna að þeir eru ekki
bundnir eins sterkt á klafa einhverra
sérhagsmuna."
Hefurðu trú á að þetta frumkvœði
ykkar eigi eftir að ná inn í flokkana?
„Já, það er vilji innan flokkanna til að
fara út í sameiningu eða samflot,“ segir
Björgvin. „Hvort það er meirihluti eða
minnihluti er erfitt að segja, en það er
vilji fyrir því og Gróska á eftir að vera
það öflug krafa um samflot að enginn
stjórnmálamaður með sjálfsvirðingu
getur sniðgengið hana. Ef einhver einn
þáttur á eftir að Ieiða til þess að vinstri-
kanturinn fer sameinaður fram í næstu
kosningum er það Gróska og ég tel að
stofnun Grósku 18. janúar sé trúlega
eitt stærsta skref sem hefur verið stigið
í íslenskum stjórnmálum í hálfa öld.“
Kemst Framsóknarflokkurinn ekki
í oddaaðstöðu ef vinstrikanturinn
sameinast?
„Það lítur út fyrir núna samkvæmt
skoðanakönnunum að Sjálfstæðisflokk-
urinn fengi 40 prósent atkvæða, sam-
einaðir vinstrimenn 40 prósent og
Framsókn 20 prósent. Þessi skoðana-
könnun er gerð áður en nokkuð er til
sem heitir sameinaðir jafnaðarmenn.
Þetta er því bara skoðanakönnun út í
loftið. En með öflugu og trúverðugu
framboði sameinaðra jafnaðarmanna,
með ferskt fólk í öndvegi, myndum við
hirða töluvert frá bæði Framsókn og
sjálfstæðismönnum og ég tel níutíu
prósent líkur á því að við næðum hrein-
um meirihluta ef við stöndum saman.
En vissulega gæti sú staða komið upp
að Framsókn yrði í oddaaðstöðu og það
er sorgleg staðreynd, því hann er trú-
lega einn afturhaldssamasti flokkur
allrar Evrópu. í vinstra samstarfi er
Framsókn í sjálfu sér ekki eins hættu-
legur flokkur fyrir þjóðina og í hægra
samstarfi. Þá beygir hann sig undir
markmið jafnaðar- og vinstrimanna.
Það er í sjálfu sér stór möguieiki á því
að Framsókn gæti komið inn í þessa
sameiningu, en þeir hafa því miður ekki
viljað halda þeim möguleika opnum og
vísað því frá sér, trúlega út af setu sinni
í stjórn. Frjálslyndari armur Framsókn-
arflokksins er örugglega mjög hrifinn af
þessari hugmynd og kæmi tii með að
hrúgast inn í Grósku.“
Gróska verður
sterkt stjórnmálaafl
„Stofnun Grósku á eftir að valda
vatnaskilum í íslenskri pólitík, á því
leikur enginn vafi. Þegar ungliðahreyf-
ingar þessara flokka eru farnar að
starfa svona einhuga saman myndast
vinskapur og sterk tengsl. Þá þarf ansi
mikið að ganga á til að þetta fólk láti
etja sér út í hanaslag fyrir næstu kosn-
ingar. Því hef ég trú á að þessi nýju
samtök eigi eftir að verða mjög sterkt
afl í íslenskri pólitík og, eins og ég hef
áður sagt, valda straumhvörfum. í
næstu kosningum verður því mjög trú-
lega samflot á milli vinstriflokkanna,
sem síðan er skref í átt að samruna. Við
í hinum nýju samtökum jafnaðarmanna
munum gera allt til að svo megi verða,“
segir Björgvin að lokum.
-gf
[lUeðanmáls
Þór Rögnvaldsson heimspekingur fékk í vikunni fyrstu verölaun í leikritasamkeppni Leikfélags Reykjavíkur meö leikriti sínu Búa-
sögu. Að sögn hans var hann töluvert lengi aö vinna leikritið, en hann starfar sem kennari á vetrum og leiösögumaður á sumrin og
hefur aö eigin sögn ekki miklar frístundir til aö skrifa. „Ég hef gert fleiri en eitt leikrit um ævina og verið mjög nærri því aö verk
mín færu upp,“ segir hann. „Það hefur því miður ekki gerst hingað til. Þaö kom mér því svolítið á óvart aö vinna núna, því ég hef
svo oft orðið fyrir vonbrigðum."
Hvaöa listamaður hefur haft mest áhrif á þig?
Þessi spurning er nú ansi sterk og mikil. Ég skal nú
reyna aö hugsa þetta. (Þögn) Þaö eru menn eins og An-
ton Tsjekoff, August Strindberg, Johann Sebastian Bach
og Halldór Laxness.
Hvaöa stjórnmálamaður lifandi eöa látinn er í mestu
uppáhaldi hjá þér?
(Hlátur) Þaö er nú bara svona. Aö sjálfsögöu De Gaulle.
Hvaöa skáldsagnapersónu vildirðu helst líkjast?
(Þögn) Þetta vefst svona ofboöslega fyrir mér. Mig minnir
aö hann heiti Levín, í Stríöi og friöi eftir Tolstoj.
Hvaöa persóna mannkynssögunnar vildiröu helst hafa
veriö?
Hahahaha. Úllalla. Bíddu, ég ætla aö ná mérí ösku-
bakka. (Biö) Florence Nightingale.
Ef þú fengir aö lifa lífinu aftur myndiröu þá breyta ein-
hverju?
Pínulitlu.
Hver er merkilegasti atburður sem þú hefur upplifað?
Ætli þaö hafi ekki veriö þegar ég tók á móti syni mínum fyrir rúmum tólf árum.
Hver er merkilegasti atburður sem þú ætlar aö upplifa?
Ég ætla náttúrulega aö upplifa uppfærsluna á verkinu mínu, sem verður eftir
ár. Þaö verður skemmtilegt.
Hvaða atburöur, verk eða manneskja hefur mótaö lífsviöhorf þitt framar
öðru?
Heimspeki Georgs Wilhelms Friedrichs Hegel.
Ef þú ættir kost á aö breyta einu atriöi í þjóöfélaginu eöa umhverfinu, hvað
yröi fyrir valinu?
Þaö sem þarf aö breyta í íslensku þjóöfélagi er lunderniö, sem er svo íhalds-
samt. Viö komumst ekki inn í tuttugustu aldar hugsunina — hvaö þá heldur
tuttugustu og fyrstu.
Séröu eitthvaö sem ógnar samfélaginu ööru fremur?
íhaldssemi og þessi íslenska sjálfumgleöi.
Mottó?
Viö lifum í besta mögulega heimi, eins og Leibnitz sagöi.