Helgarpósturinn - 30.04.1997, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL1997
Mér varð gengið niður í Hitt hús á
dögunum. Þar léku fyrir fólki
hljómsveitirnar Niður og Kjammar.
Ég var seinn fyrir og kom í miðju lagi
þeirrar fyrrnefndu. Sætispláss var að
engu orðið og réðst sýndarmöguleik-
inn af því hvert maður tróð sér. Fyrir
augum mér varð lítil stúlka sem ákjós-
anleg var fyriraftanstöndu sökum litlu
sinnar. Ég gerði mér ferð aftan að
henni og komst að þeirri niðurstöðu
að ef sumarleyfi í Belgíu var út úr
myndinni var þetta staðurinn til að
vera á. Hnakki stúlkunnar var mér í
brjósthæð (og öfugt) og varð ég fljót-
lega áskynja um vanmegnu mína til að
horfa yfir hana og hann (stúlkuna og
hnakkann hennar) og á hljómsveitina,
sem príma ásetningur kvað á um. Nú
ber ekki svo að skilja að téð hljóm-
sveit hafi ekki náð yfirborði á plani
míns vitsmunalega áhuga — heldur
það að af þessu tvennu þá hafa
stúlkuhnakkar alltaf haft meira að-
dráttarafl. Umfram drynjandi fimm-
undaspil, up-picking bassaleikara,
trommuleikara sem skellir skollaeyr-
um við uppmækun og nýjustu tækni
og vísindum og að lokum söngvara
sem væri yndi allra bókasafnsfræð-
inga — ef væri hann bók eða mjög
gamalt koddaver. Umfram allt, alla
menningu, öll vísindi og dægradvöl
þá er hnakki stúlku eftir sem áður
hnakki stúlku (og öfugt).
En það var eitthvað við þennan
hnakka. Eitthvað sem átjánda skiln-
ingarvit mitt (tengt mögulegum ögr-
unum í formi austrænna útfærslna á
hanaötum) varaði mig við. Ég tók
hnakkann (og restina stúlkunnar), til
gagngerrar athugunar og yfirfarning-
ar — og fann mig skyndilega á tónleik-
um í Laugardalshöll fyrir nokkrum ár-
um. íslensk poppstjarna hafði fylgt
fordæmi íslenskrar sjónvarpsstjörnu
og fleygt sér út úr flugvél. í fallhlíf.
Fyrir einhverja fenómeníska glettni
náttúruaflanna gerði lending popp-
stjörnunnar á gervigrasvellinum í
Laugardal það að verkum að skömmu
síðar bólgnaði Laugardalshöllin út af
klónum poppstjörnunnar. Aldrei
hafa, á einum degi og einum stað,
jafnmörg íslensk ungmenni brotnað
niður sökum falsaðra eiginhandarárit-
ana og daðurs á fölskum persónufor-
sendum. Krákan hermir að samtök
ungfasista og áhugamenn um Dauða-
hafshandritin heim (ÁFBDH) hafi
fengið plasmatískan byr undir vængi
um svipað leyti.
En gat það verið? Var það popp-
stjarnan sjálf sem hérna stóð fyrir
framan mig í þessu húsi sem kennt er
við hitt, á þessum eineggja vikudegi
ársins — hvers sex slíka þyrfti í
ommilettu?
Ég leit á kálfana — þetta voru kálfar
konu. Svona kálfa hefur engin stúlka
sem ekki hefur stundað Hornstranda-
göngu frá því í frumbernsku. Rass.
Hann var engan að sjá fyrir tilstilli
úlpu sem hékk (að öllum líkindum) á
brjóstum stúlkunnar eins og hlýra-
laus kjóll. En úlpan? Dúnúlpa keimlík
þeim sem stúlkur ganga í þegar þær
eru ýmist of ungar til að þykjast eldri
en þær eru eða of gamlar til að þykj-
ast vera eldri en þær eru. Hárið,
klesst við höfuðið með hárpinnum og
klemmum (bréfa-, æða- og jafnvel
hár), eins og á geishu sem man ekki
lengur hvort hár hennar er liðað.eða
slétt. Þetta var klón! Þetta var klón!
Þetta var klón (ég segi það þrisvar)?
Það sem ég hafði fyrir framan mig
þennan dag í þessu hinu sem kennt er
við hús, hlustandi á unglingsstráka
flytja semi-sjálfsævisögulegt kvæði
Pagets-sjúklings — með meiri áherslu
á guðrækinn Díabólus in Músíka en
höfuðverk og fílsrana - fyrir augum
mér var eitt fárra klóna sem ekki
höfðu inn á geðdeild ratað á tímum
persónuvillunnar miklu. Kannski er
göngudagur á göngudeildinni? Það
skýrir þetta með Hornstrandagöngu-
kálfana! Þá varð mér allt í einu litið á
tvær manneskjur í ækídó-búningum
sem stóðu grunsamlega nærri klón-
inu. Næmi mitt á óríentalska ögrana-
sviðinu suðaði eins og mannætuhum-
ar í leyni innan um aðra humra í keri á
‘4
K-1
veitingastað við sömu dýra-
tegund kennt. Mér þótti sem
önnur ækídó-búna mann-
eskjan (sú stærri) tiplaði
öðrum fæti fyrir sér — eins
og rússneskur hestur í sam-
lendu fjölleikahúsi (eða öf-
ugt), leysandi flókið reikn-
ingsdæmi að beiðni járninga-
manns sem vill sannreyna
gæði og endingu handverks
síns. (Slíkt fótatipl er hefð-
bundin ögrun til slagsmála
— að hætti Kínverja — en ef
hesturinn er ekki kínverskur
þá er hann annaðhvort van-
gefinn eða ósáttur við skeif-
urnar sínar.) Það var þá sem
ég áttaði mig á því að sú
þeirra ækídó-búinna mann-
eskna sem lægra í loftinu
stóð var engin önnur en
móðir poppstjörnunnar. Mér
varð hugsað til eins sym-
tóma atgervisflúinna einstak-
linga — sumsé að glata per-
sónu sinni svo geigvænlega í
skiptum fyrir aðra að foreldr-
ar þeirrar nýju verða að þín-
um eigin. Mér var spurn
hvort móður poppstjörnunn-
ar væri kunnugt um að lækn-
ing persónuvillunnar fælist
hreint ekki í því að foreldrið
tæki þá persónuvilltu upp á
arma sína sem eigið af-
kvæmi? Móðir poppstjörn-
unnar var í raun að gera illt
verra með þessu hátterni,
sem á sálfræðimáli enskra
kallast: „Perpetual Re-
Production of Status Quo“.
Það var þá sem klónið leit
við og ég sá að svo var ekki.
Sumsé: Klónið var ekkert
klón. Þetta var poppstjarnan
sjálf! Ég varð máttlaus í
hnjánum. Ef framhjá tveggja
mínútna blindu og hjarta-
stöðvun er litið kenndi ég
annars einskis meins. Fyrir
sýndarminni mínu liðu ótal
stundum kem-
I ur hún ■ heim-
sókn. Gert Fröbe
varð frá sér num-
inn þegar hann
óvænt hitti alvöru
poppstjörnu þar
sem hann var
staddur í
Hinu húsinu að
I hlusta á hljóm-
sveitirnar IMiður
og Kjammar.
fyrirætlanir um að vinna hjarta
og Co-Production-stimpil
stjörnunnar á umslag ætlaðrar
geislaplötu minnar — sem og
staðföst fuilvissa um að ég
þyrfti að skora ækídó-búið
fylgifólk hennar á hólm ef ég
ætlaði eitthvað við hjarta og
Co-Production-stimpil stjörn-
unnar að eiga. Það var í því
samhengi sem ég fór að hugsa
um lífverði. Það er alkunn vitn-
eskja að nefnd poppstjarna hef-
ur engan lífvörð á sinni launa-
skrá (s.s. stjörnunnar) — en
nándar jafnalkunn er sú vitn-
eskja að nefndir ækídó-búnir
einstaklingar fylgja henni hér
um bil hvert fótmál. Sú vitn-
eskja að Bruce Lee hafði líf-
vörð meðan á tökum myndar-
innar Fist of Fury stóð er eftir
sem áður ókunn með öllu. Því
var þannig háttað að karate-
maðurinn Robert Baker, til
Kaliforníu sóttur til að leika
rússneskan fauta í nefndri
mynd, tók að sér, að beiðni
Bruce, að hafa auga með hon-
um (sumsé Bruce Lee). Það er
samt ekki þar með sagt að
poppstjarnan sé einhver Bruce
Lee — hvað þá öfugt. Þá haf-
andi í huga að „lífverðir“ popp-
stjörnunnar eru ækídó-menn
en lífvörður Bruce Lee var kar-
ate-maður. Sá reginmunur á
stílunum tveimur — sem regin
er umfram það að iðkendur æk-
ídó ganga í kjólum meðan kar-
ate-iðkendur ganga í náttfötum
— er að ækídó er mjúk „martial
art“ en karate hörð. Það sem í
orðunum hart og mjúkt í þessu
samhengi felst er að karate-
maður stritar í sveita síns and-
litis við að þjálfa sig líkamlega
svo hann geti yfirbugað and-
stæðinga sína. Ækídó-maður-
inn er aftur á móti latur og
slóttugur og sækir sína sigra í
það að beisla afl og orku and-
Hvít lycji eða hreinn og klár sam
Listaverkið
á Litla sviði Þjóðleikhússins
Höfundur: Yasmina Reza. Leik-
stjóri: Guöjón Pedersen. Þýðing:
Pétur Gunnarsson. Lýsing: Guð-
brandur Ægir. Leikmynd og bún-
ingar: Guðjón Ketilsson. Drama-
túrg: Bjarni Jónsson. Leikarar:
Ingvar E. Sigurðsson, Hilmir
Snær Guðnason og Baltasar
Kormákur.
Listaoerkið tekur ekki langan
tíma í flutningi en að baki
þessu litla skemmtilega leik-
verki liggur óralöng saga heim-
spekilegra vangaveltna um
gildi og stöðu myndlistarinnar,
hvenær er myndverk list og
hvenær eitthvað annað? Hér er
dregin upp mynd af viðhorfum
og gildismati þriggja vina, um-
ræðum þeirra og uppgjöri
vegna einlits málverks sem
1 \ leikhús
Kormákur Bragason skrifar
einn þeirra hefur fest kaup á
fyrir svimandi háa fjárhæð.
Þannig snýst uppgjörið ekki
einungis um gildi listaverksins
fyrir mannsandann heldur um
hreint verðgildi þess í því sam-
félagi sem birtist okkur í leikn-
um, sem þess vegna getur ver-
ið okkar eigið. Þó er kjarni
verksins falinn í samskiptum
vinanna þriggja og málverkið
sjálft verður einungis bak-
grunnur eða hvati að þeirri
mynd sem dregin er af þeim og
viðskiptum þeirra. Vináttan
sjálf og eðli hennar skissuð
upp á hvítan. flöL Pétri Gunn-
arssyni hefur tekist vel upp
við þýðingu verksins og skilað
einkar fyndnum og marg-
slungnum texta, sem leikararn-
ir hafa greinilega ákaflega gam-
an af að vinna úr, enda fara
þeir Ingvar E. Sigurðsson
(Sergé), Hilmir Snær Guðna-
son (loarí) og Baltasar Kor-
mákur (Mark) á kostum í
þessu stykki. Hilmir Snær er
óborganlegur þegar hann kem-
ur of seint á fund þeirra félaga
og gefur þeim skýringu á seink-
uninni og í heild skila þeir fé-
lagar þéttum og sannfærandi
leik. Sannfærandi ekki síst
vegna þess að leikurinn gerir
miklar kröfur til leikara og leik-
stjóra. Þar er kastast á milli
ofsalegra orðhríða, þagna, inn-
skota og eintala, sem eins og
um getur í leikskrá minna um
margt á „Verfremdungseffekt"
Bertolds Brecht og virka mjög
>
>