Alþýðublaðið - 20.06.1972, Blaðsíða 7

Það er hagur fólksins að verzla
í eigin búðum
Kaupfélag
Patreksfjarðar
Patreksfirði.
Húsbyggjendur - Verktakar
Kambstál: 8, 10, 12, 16, 20, 22, og 25 m/m. Klippum og
beygjum stál og járn eftir óskum viðskiptavina.
Stálborg h.f.
Smiðjuvegi 13, Kópavogi. Simi 42480.
CVið velíum minflad >
' það borgar sig
• ■ ' '
niildal - OFNAR H/F.
« Síðumúla 27 ♦ Reykjavík
Símar 3*55-55 og 3-42-00
Seljum á hagstæðu verði allar nauðsynjavörur,
búsáhöld, fatnað, vefnaðarvöru, snyrtivörur,
gjafavörur.
Einnig timbur og ýmsar aðrar byggingavörur.
Tökum landbúnaðarvörur í umboðssölu.
kaupfélag Gru ndf i rðinga
GRUNDARFIRÐI °
Þeir sem verzla i kaupfélaginu
TRYGGJA EIGIN HAG
Seljum á hagstæðu verði allar fáanlegar
nauðsynjavörur
Kaupum islenzkar
framleiðsluvörur
Tryggingaumboð fyrir Samvinnu-
tryggingar og Andvöku.
kaupfélag Tálknf irðinga
tAlknafirði °
Þessir jarðarbúar Iíkj-
ast okkur hér á Júpiter,
nema að þau ganga ekki I
fötum.
SKÝRSLUR
FRÁ
ÓKUNNUM
HEIMI
Með um 100.000 km. hraða á
klukkustund nálgast nú Pioner-10
hið 240 milljón km. breiða
„asteroid-belti”, sem liggur öðru
megin Mars. Þangað hefur
enginn jarðneskur hlutur borist
áður, svo vitað sé
„Asteroid-beltið”, er saman-
sett af milljörðum smárra og
stórra loftsteina, sem eru á braut
umhverfis sólu. Flestir þessara
steina eru það smáir að þeir geta
ekki skaðað geimskipið, en vis-
indamenn vita af þúsundum loft-
steina, sem eru allt frá tveim og
upp i 752 km. i þvermál.
„Asteroid-beltið”, er það breitt,
að Pioner-10 getur ekki flogið út
fyrir það. Þess vegna er það
nauðsynlegt að geimskipið fljúgi i
gegnum það, svo hægt sé að gera
fyrirhugaðar rannsóknir á
Júpiter.
Pioner-10 er ómannaður, en
mun samt sem áður geta safnað
mikilvægum upplýsingum um
þær hættur, sem steðja að þeim,
sem i framtiðinni munu fljúga
gegnum „asteroid-beltið”.
A meðan á flugi framhjá Mars
stendur er búizt við að tæki geim-
skipsins muni skýra frá óvana-
legu miklu magni af smáögnum.
Ferðin gegnum beltið sjálft tek-
ur um sjö mánuði og visindamenn
segja, að það sé mikill möguleiki
fyrir þvi að Pioner-10 komist
óskaddaður i gegnum það.
Ef þetta misheppnast, og geim-
skipið rekst á einhvern af stóru
loftsteinunum, neyðast menn til
að auka öryggi geimskipa gagn-
vart loftsteinum, eða setja svo
sterkar aflvélar i þau, að þau geti
flogið út fyrir „asteroid-beltiö”
Pioner-10 á að lenda á Júpiter 3.
des- 1973. Hann hefur meðferðis
tæki, sem eru það öflug, að
visindamenn vonast til aö geta
móttekið upplýsingar frá Pioner-
10 næstu sjö árin.
Alþjóðlegir
smyglhringir:
Norska lögreglan hefur i hönd-
unum upplýsingar, sem benda til
þess, að alþjóðlegir eiturlyfja-
hringar hafi á siðustu árum
smyglað um það bil 100 kilóum af
hassi til Noregs.
Þjóðverji, sem talinn er vera i
tengslum við einn þessara eitur-
lyfjahringa, er nú i fangelsi i Svi-
þjóð. 1 Noregi hefur lögreglan
norska konu og tvo norska karl-
menn til yfirheyrslu vegna máls
þessa. Þessar yfirheyrslur eru
lokaðar. Lögreglan hefur ekki
skýrt frá þessu máli fyrr, vegna
þess hve vlðfeðm rannsókn þess
er og til þess að vekja ekki athygli
eiturlyfjahringanna of snemma.
Norðmennirnir, sem eru i haldi,
eru grunaðir um að hafa smyglað
um 20 kilóum af hassi i landið, en
Þjóðverjinn um 10 kilóum.
Talið er, að hassiö hafi veriö
keypt i Vestur-Þýzkalandi fyrir
um 2,5 þýzk mörk grammiö, en
siðan selt i Noregi fyrir 10 norsk-
ar krónur grammið. —
á ráðhúsi borgarinnar, og ber
nafnið John Fitzgerald Kennedy
Center.
■~trry\
Þetta
minna, j
miðalda
þetta án
fT-r'nsns'-n
fW*r'-XT'-ri
.jirWjrTTf'Í
flPÁÍiríiiÉf!
Þaö er enginn skortur á
minnismerkjum um Kennedy
heitinn Bandarikjaforseta. Þau
risa út um allan heim, og i
Bandarikjunum er enn verið að
reisa honum minnisvarða af öll-
um stærðum og gerðum.
Eitt þaö siðasta og án efa þaö
stærsta um langa hrið, er þessi i
heimaborg Kennedyanna,
Boston i Massachussetts. Þessi
stórbygging stendur við hliðina
Það er áreiðanlega allt á
fleygiferð i gröfum gömlu tón-
skáldanna, þvi stöðugt er verið
að færa gömul tónverk i nýjan
búning. Stef úr 9. sinfóniu
Beethovens var gert að poplagi
og þar fram eftir götunum.
Nú er það Bizet, sem er að
snúa sér við, þvi verið er að
sviðsetja Carmen sem rokk-
óperu. Talsvert af tónlist Bizets
verður i rokkóperunni, en einnig
mikið af nýrri tónlist.
Þetta er Terri Stevens, sem
valin var úr hópi 400 stúlkna
sem sóttu um titilhlutverkið.
Nýja Carmen er skólastúlka, og
don Jose er popstjarna.
is er hins vegar öllu
tt það liti út eins og
astali. Hins Vegar er
a eitt sérkennilegasta
sem getur að lita. Og
eins og stóra húsið á myndinni
að ofan er þetta fuglaslot i
Boston.
SITTHVAÐ
í VIÐBOT
Karlmaður, ekki kyntákn,
gæti maður átt von á að verði
næsti texti á mótmælaspjöld-
um rauðsokkuhreyfingarinnar,
þvi það ku vera að færast i vöxt,
að halda kroppasýningar á karl-
mönnum.
Þetta vöðvafjall er franskur
negri, sem kjörinn var „Fall-
egasti iþróttamaðurinn i
Paris”. Og það var á viðeigandi
kroppasýningu, sem hann var
valinn, dómnefndin samanstóð
mestmegnis af konum, og auð-
vitað stóðu konur fyrir sýning-
unni. Konur voru ennfremur i
miklum meirihluta i salnum, —
og kom engum á óvart.
«<KI
ÞETTA VAR RÚSSANUM LÍKT
Aldrei koma Rússar verulega á
óvart þegar þeir leita að skýring-
um á þvi hvers vegna ungmenni
brenna sig til bana, hvort heldur
er i Tékkóslóvakiu eða Litháen.
Þessi fréttatilkynning frá rúss-
nesku fréttastofunni Novost til
islenzkra dagblaða er gott dæmi:
„Fréttir um „atburði i sovézka
Litháen”, hafa birzt i sumum
Vestur-evrópublöðum undanfar-
iö. Einkum ritaði franska blaðið,
France-Soir, 22. mai um „blóðug
uppþot” i þessu sovétlýðveldi.
Hvað gerðist raunverulega i
Litháen?
hafa einnig birt yfirlýsingu frá
foreldrum hans, kennurum og
samstúdentum, er staðfesta and-
lega vanheilsu hans.
Hópur vandræðamanna reyndi
að nota þetta atvik til þess að
spilla almanna friði. Hverjir voru
það, sem brutu friðinn?
Yfirvöldin i Kaunas hafa látið i
té nokkrar upplýsingar um þá.
Alvidas Jasukaitis, 21 árs 1969
var hann dæmdur til eins árs
ER MUSKIE AÐ
GERA SÉR VONIR?
Hann er aftur kominn i kapp-
hlaupið um útnefningu
demókrataflokksins sem fram-
bjóðandi, við forsetakosn-
ingarnar i nóvember, senatorinn
frá Maine, Edmund Muskie. A
blaðamannafundi fyrir helgina
tilkynnti hann að hann myndi
hefja kosningabaráttu i tiu fylkj-
um.
Þar með hefur Muskie bætt við
einum drætti i einhverja sterk-
ustu svipmynd ameriks stjórn-
málalifs. En það er ekki þar með
sagt að myndin sé orðin nokkru
heilsteyptari.
Þegar Muskie fékk slæma út-
reið úr hverjum forkosningunum
á fætur öðrum eftir að hafa verið
um langa hrið verið talinn lik-
legastur til að hljóta útnefningu
flokks sins, þá dró hann sig i hlé
frá baráttunni. Þá drógu stjórn-
málafréttaritarar upp pólitiska
mynd af Muskie, sem manni er
ætti i meira innra striði en striði
við andstæðinga sina. Manni, er
sóaði baráttuþreki sinu i strið
milli vafa og vilja. Nú er nýr þátt-
ur kominn i myndina. Muskie er
ef til vill maður, sem veit ekki
hvað hann vill.
Stærsti ameriski draumurinn
er sá að verða einn góðan veður-
dag forseti Bandarikjanna.
Þennan draum hefur Muskie
dreymt af meira kappi en aðrir
menn, en þegar forkosningarnar
sýndu að forskot hans var úr sög-
unni, þá fór hann að efast. Blaða-
menn, sem voru honum samferða
i Israel fyrir skemmstu hafa það
fyrir satt að hann hafi sagt við
aðra menn: Hef ég þetta i mér?
Ræð ég við þetta?
Muskie missti marga
fylgjendur, þegar hann grét i
ræðu fyrir fyrstu forkosningarn-
ar. Ræðuna hélt hann úti i snjó-
komu, og tárin blönduðust snjó-
kornum, sem bráðnuðu á andliti
hans. Þetta gæti undir vissum
kringumstæðum verið áhrifa-
mikið en i sjónvarpi varð þetta
nánast grátbroslegt. Og það er
einmitt sjónvarpið, sem mestu
-- -Ílí -u:„r,r
Illctll bM|Jiu
n.v>o.i..’.gabaró{tunni
frelsissviptingar vegna afbrota. 1
april 1972 fékk hann 15 daga dóm.
Alfredas Juskenas, 20 ára. Ekki
alls fyrir löngu var hann dæmdur
að stela eigum rikisins. 19. mai
olli hann truflun á umferð og
réðst með ókvæðisorðum að lög-
regluþjónum. Hann hlaut 15 daga
fangelsi.
Genrikas Monkiavicius, 30 ára.
Hann vinnur hvergi en lifir og
Framhald á bls. 10
■heimurinn okkar
i Bandarikjunum.
Og það sem verra var. Tárin
voru til komin vegna þess að kona
hans hafði oröið fyrir óþægindum
i kosningabaráttunni En það get-
ur bandarískur stjórnmálamaður
ekki leyft sér. Hann getur grátið
ef einhver deyr, og hann getur
grátiö á stórri, sögulegri stundu.
En ekki þótt kona hans verði fyrir
aðkasti.
En þrátt fyrir tárin, þá er það ef
til vill annað, sem varð honum
fremur aö falli i forkosningunum.
Kjósendum fannst þeir ekki sjá i
Muskie mann, sem stæði við orð
sin. Skoðanir hans breyttust, en
var hann maður til að standa
fyrir slikum skoðanaskiptum.
Þaö hefur verið sagt, að ekki sé
heiglum hent að skipta um skoðun
i stjórnmálum og hagnast á þvi.
Það skaðaði ekki Winston
Churchill þegar hann snéri frá
thaldsflokknum yfir til frjáls-
Hann gæti
orðið mála-
miðlun
lyndra, og siðar aftur til ihalds-
flokksins. Og hér á landi hefur
a.m.k. einn stjórnmálamaður,
Hannibal, getað valsað milli
flokka og aukið fylgi sitt stöðugt.
En aðrir hafa það ekki i sér.
Ekki Muskie. Hann skipti ekki
einu sinni um flokk, margir hafa
misst trú á honum fyrir það að
hafa ‘færst til vinstri i skoöunum
eftir þvi, sem McGovern hefur
unnið meira á i baráttunni.
Muskie hóf sinn stjórnmálaferil
sem miðjumaður i demókrata-
flokknum, en eftir þvi sem fylgi
McGoverns jókst, hefur Muskie
orðið æ vinstrisinnaðri I tali.
Skoðanakannanir hafa hins vegar
sýnt að fólki finnst hann ekki
sannfærandi sem vinstri maður.
Það kom til dæmis i ljós þegar
Norður-Vietnamir juku sókn sina-
Þá talaði Muskie um skyldur og
ábyrgöir Bandarikjamanna i
Vietnam. McGovern sagði hreint
út að þetta væri innrás, en Banda-
rikjaher ætti að fara frá Vietnam.
Nú segir Muskie sjálfur aö hann
álitisjálfan sig frjálslyndan fram-
bjóðanda og geti ef til vill með
stefnu sinni fært McGovern
nokkru nær miðju. Hann sagði á
blaðamannafundinum I siöustu
viku, að hann væri ekki aðeins að
hugsa um sjálfan sig, heldur væri
einnig að berjast fyrir samheldni
og einhug demókrataflokksins og
leita breiðari stuönings við hann.
Það er augljóst að það fer
Muskie betur að vera úr frjáls-
lyndari armi flokksins en þeim
vinstri sinnaða. En er þetta
,frjálslyndi’ hans nægilega ekta?
Þaö er spurning, sem
kjósendurnir munu svara. Að
vera, eða a.m.k. virka ekta, er
eitt af nauðsynlegustu eiginleik-
unum i ameriskri pólitik i dag.
Fyrir nokkrum dögum framdi
hinn tvitugi Romas Kalanta
sjálfsmorð með þvi að kveikja i
sér i garði i Kaunas. France-Soir
þegir yfir þvi, að sóvézkir rann-
sóknaraöilar hafa gengið úr
skugga um ástæðurnar fyrir
sjálfsmorðinu. J. Andriuskia-
vicene, aðstoðarprófessor við
læknadeild rikisháskólans i Vilna,
V. Berneris, yfirlæknir við geð-
sjúkrahúsið i Kaunas, J.
Gutmanas, yfirgeðlæknir hjá
heilbrigðismálaráðuneytinu i
Litháen, I. Surkus, prófessor við
læknaháskólann i Kaunas o.fl.
hafa framkvæmt rannsókn og
kynnt sér þau gögn, sem fyrir
hendi eru, minnis blöð, bréf og
teikningar eftir hinn látna og
byggja einnig á framburði for-
eldra hans, kennara og vina, og
hafa komizt að þeirri niðurstöðu,
að Romas Kalanta hafi ekki verið
heill á geðsmunum og framið
sjálfsmorðið, er hann var i
sjúklegu ástandi. Blöð i Kaunas
AUGLYSINGASKATTUR TIL
STYRKTAR BLÖÐUNUM
Hollenzkastjórnin hefur
nú lagt fram áætlanir um
rikisstyrk við dagblaða-
útgáfu þar i landi.
Fjárupphæðirnar i
fyrsta áfanga verða 40
milljón gyilini, eða rif-
lega milljarður isl. króna,
og sá styrkur dreifist nið-
ur á næstu tvö ár.
Styrknum verður skipt i
tvennt. Annars vegar
verður greidd upphæð i
hlutfalli við lesmálssiður
hvers blaðs, og verður
það helmingur styrksins,
en hinn helmingurinn
greiðist i öfugu hlutfalli
við auglýsingatekjur,
þannig að þau blöð, sem
minnstar auglýsingar fá,
njóta mests af þeim
hluta. Er það gert mið
hliðsjón af minnkandi
auglýsingatekjum til
dagblaða vegna sjón-
varpsauglvsinga.
Rikið leggur strax
fram sjálft 15 milljón
gyllini, en i framtiðinni
verður þessa fjármagns
VODKINN ER RUSSUNUM
DÝRKEYPT TEKJULIND
Afengisdrykkja veldur
kommúnistaflokki
Ráðstjórnarrikjanna
miklum áhyggjum þessa
dagana, jafnt þjóðfélags-
leg áhrif drykkju, svo og
áhrif hennar á efnahags-
lifið.
1 ályktun, sem gefin var
út i siöustu viku er þeim
eindregnu tilmælum
beint til allra flokksstofn-
ana og helztu ráðuneyta,
að beita öllum brögðum
til að herða áróður gegn
brennivinsdrykkju, og
leggja þegar i stað fastar
og raunhæfar áætlanii
um baráttu gegn
alkóhólismanum.
Sjónvarp, kvikmynda-
framleiðendur, dagblöð
og fristundamiðstöðvar
hafa fengið fyrirmæli um
að verja meiri tima og
rúmi i að árétta ókosti
vodkans en gagnsemi
annarra tómstunda-
iðkana.
Nýútkomnar
bráöabirgðaskýrslur um
áhrif alkóhólismans á
efnahagslifið benda til
þess að þjóðfélagið tapi
gifurlegum upphæðum á
drykkfeldni borgaranna.
Þvi þótt rikiskassinn hafi
þár meira en litlar tekjur
af vodkasölu og fram-
leiðslu, rétt eins og hér á
landi þá bitnar það á af-
köstum I framleiðslunni.
Sá aldurstugur, þar
sem álitið er að flestar
tapaöar vinnustundir séu
vegna áfengisneyzlu, er
aldurinn milli þritugs og
fertugs, þegar starfs-
menn ættu að öðru jöfnu
aö vera hvað hæfastir.
Mikið er um að menn
skipti um vinnu vegna
drykkjuskapar, og i fyrr-
greindum bráðabirgða-
tölum má sjá að af þeim
sem skipta um vinnu fara
12% i ábyrgöarminni og
óarðbærari störf, þjóð-

UTAN LANDHELGI
örfáa kilómetra frá
miðborg Miami á Florida
hefur hópur ungmenna
neytt hass og annarrar
bannvöru eins og þaö hef-
ur haft löngun til, án þess
að lögreglan hafi getað
hreyft legg né lið.
Þetta unga fólk hafði
nefnilega keypt sér far
með lystiskipi, sem liggur
við ankeri, fyrir utan
þriggja milna landhelgis-
mörkin.
Þetta hefur vakið mikið
uppistand, bæði i Banda-
rikjunum, svo og meðal
annarra farþega skipsins.
Og það var enginn vandi
að komast með hass og
ópium um borð, þvi far-
anggur fólks sem fer úr
landi er ekki rannsakað-
ur. Hins vegar er vand-
Iega skoðað við komuna
þangað aftur, svo ungl-
VERÐUR FAO FÓRNAÐ?
Hætta steöjar nú að
FAO, Matvæla og land-
búnaðarstofnun Samein-
uðu þjóðanna, sem aðset-
ur hefur i Róm. Hætt er
að ráða fólk til starfa fyr-
ir stofnunina, og þegar
hefur nokkrum hundruð-
um starfsfólks verið sagt
upp störfum.
Það sem veldur þessu
eru skyndilegar sparnað-
arráðstafanir, sem FAO
hefur orðið að gripa til
vegna hótunar Banda-
rikjastjórnar um að
minnka fjárframlög sin
til stofnunarinnar úr 33%
niður i 25% af reksturs-
VOPNASALA TIL ÞRIÐJA
HEIMSINS STÓREYKST
Vopnasala til þriðja
heimsins, svokallaða,
hefur aldrei verið jafn
mikil og á siðasta ári, en
þá mun hún hafa numið
1.800 milljónum dollara,
að þvi er segir i nýútkom-
inni árbók Alþjóða friðar-
rannsóknarstofnunar-
innar (SIPRI)) i Stokk-
hólmi, en°sú skýrsla ber
nafnið Vigbúnaður og af-
vopnun.
Samkvæmt þessum
leirað með þvi að setja af^
notagjöld á útvarp oQ
sjónvarp.
Er það að ýmsu leyti
athyglisvert, þvi sjón-
varpsnótendur I Hollandi
hafa mjög góða aðstöðu
til að fylgjast með erlend-
um sjónvarpsstöðvum.
1 öðru lagi verður reynt
að afla styrktarsjóðnum
tekna með þvi að setja
sérstakan skatt á sjón-
varps og útvarpsauglýs-
ingar.

felagslega séð, en 4%
hætta algerlega að vinna.
90% f jarverustunda eru
talin stafa af drykkju-
skap, og þar sem um slika
fjarveru er að ræða i
verksmiðjum, þar sem
unnið er við færibönd,
getur einn alkóhólisti gert
að engu dagstarf stórs
hóps manna. Aætlað er að
þar sem um slika fjar-
veru er að ræða megi
reikna það 10-15% minni
afköst slikra hópa.
Meira en helmingur
vinnuslysa er álitinn
stafa af áfengisneyzlu, og
sums staðar er sú tala allt
upp i 80% af vinnuslysum.
Ölvun við akstur er
einnig orðin verulegt
vandamál með vaxandi
bifreiðaeign, og i borginni
Riga hafa ölvaðir öku-
menn valdið 36% allra
umferðarslysa.
ingarnir neyðast til að
eyða öllum birgðunum
áður en þau koma aftur til
baka.
Reiðir far-egar hafa
kvartað við eiganda
skipsins, en hann segist
ekkert geta við þessu
gert. Skipstjórinn má að-
eins blanda sér i þetta að
það varði öryggi allra
farþega.
kostnaði hennar.
Dr. Addeke Boerma,
hinn hollenzki forstööu-
maður FAO sagði að ef
alvara yrði gerð úr þess-
ari hótun yrði 13 milljón
dollara halli á rekstri
stofnunarinnar fyrir
starfsárið 1972—1973.
heimildum fóru 80%
vopnanna til Miðaustur-
landa og Asiu, en aðal-
seljendurnir voru eins og
fyrri daginn, Bandarikin,
Sovétrikin, Bretar og
Frakkar.
©
Þriðjudagur 20. júni 1972
Þriðjudagur 20. júni 1972
©