Alþýðublaðið - 10.10.1973, Síða 6

S]öwall og Wahlöö:
DAUÐIHN TEKUB
SÉR FAR
18
menningur, i óða önn allan
daginn.
Svo var að sjá sem mörg
hundruö manns hefðu farið
með morðvagninum i
siðustu ferð hans, að dæma
eftir tilkynningum sem lög-
reglan fékk gegnum sima
eða frá farþegum, sem
komu i eigin persónu á lög-
reglustöðina.
Hver einasta upplýsing
varð að fara gegnum hina
miklu rannsóknarkvörn. 1
þetta skipti fékkst þó stað-
festing á þvi að fyrirhöfnin
væri ekki öll til einskis.
Maður nokkur, sem farið
hafði upp i tveggja hæða
strætisvagn við Djurgards
bron um tiuleytið á mánu-
dagskvöld, var fús til að
leggja eið að þvi að hann
hefði séð Stenström. Hann
tilkynnti þetta i sima og
var visað á Melander, sem
bað hann að koma strax á
lögreglustöðina.
Hann virtist vera um
fimmtugt. Hann var al-
gerlega viss i sinni sök
— Þér teljið sem sagt að
þér hafiö séð Stenström að-
stoðarforingja?
— Já.
— Og hvar var það?
— Þaö var þegar ég kom
i vagninn við Djurgárds-
brön. Hann sat vinstra
megin, i sætinu bak við
vagnstjórann.
Melander kinkaði kolli
með sjálfum sér. Upp-
lysingar um staðsetningar
hinna myrtu höföu ekki enn
borist til blaðanna.
— Og þér veruð viss um
aö það hafi verið Sten-
ström?
— Handviss.
— Hvernig getið þér
verið handviss um það?
— Ég þekkti hann aftur.
Ég hef verið næturvörður.
— Já, það er vist alveg
rétt, sagði Melander.
— Þér sátuð stundum i
anddyrinu á stöðinni i
Agnegatan. Ég man vel
eftir yður.
Já, það stendur heima,
sagði maðurrinn hissa,
— en ég man ekki eftir
yöur
— Nei, ég sá yður aðeins
tvisvar, sagði Melander,
— og við töluöumst aldrei
viö.
— En ég man aftur á
móti vel eftir Stenström.
Það var vegna þess, að....
Hann hikaði við að halda á-
fram.
—- Já, vegna þess að
hann virtist svo ungur og
gekk alltaf i gráum buxum
og sportskyrtu og ég hélt
hann ætti ekkert erindi
þarna. Ég sagði að hann
yröi að sýna skilriki....
— Já?
— Nokkrum vikum siöar
gerði ég sama glappa-
skotið, og það var ekki sem
best.
— O, þetta kemur fyrir
bestu menn. En þegar þér
sáuð hann i fyrradag,
þekkti hann yður þá?
— Nei, alls ekki.
— Tókuö þér eftir þvi
hvort nokkur sat i sætinu
við hliðina á honum?
— Nei það sat enginn
hjá honum. Ég tók sérstak-
lega eftir þvi vegna þess aö
ég var að hugsa um
hvort ég ætti að setjast hjá
honum og heilsa honum.
En ég fór hálfgert hjá mér
og lét það eiga sig.
— Það var leitt, sagði
Melander. — Og svo fóruð
þér úr vagninum við
Sergelstorg?
— Já, þar skipti ég og fór
i neðanjarðarbrautina.
. — En Stenström varö
eftir?
— Já, það held ég. Ég
man að minnsta kosti ekki
'eftir að ég sæi hann fara úr.
En ég sat nú á efri hæðinni,
svo....
— Langar yður i kaffi-
bolla? spurði Melander.
— Já, þökk fyrir.
— Þér mynduð gera
okkur mikinn greiöa, ef þér
vilduð lita hérna á nokkrar
ljósmyndir, sagði
Vlelander, — en ég verð aö
/ara yður við að þær eru
íokkuö strembinn kostur.
— Já, ég skil, sagði
maðurinn.
Hann fletti ljósmynda-
hlaðanum, sem Melander
íékk honum. Hann fölnaði
og kyngdi munnvatni hvað
oftir annað. Sá eini, sem
iiann bar kennsl á, var
fitenström.
Skömmu siöar komu
Matin Beck, Gunvald Lars-
son og Rönn, nær allir sam-
timis.
— Hvað segir þú, spurði
<ollberg, — er Sch-
werin....?
— Já, sagði Rönn, —
Schwerin er látinn.
- En....?
— Já, hann sagði eitt-
hvað.
— Hvað var það?
— Ég get ekki áttað mig
á þvi , sagði Rönn og lét
segulbandstækiö frá sér á
borðið.
Þeir stóðu allir kringum
borðið og sperrtu eyrun.
— HVER VAR ÞAÐ SEM
SKAUT?
— DNRK.
•— HVERNIG LEIT
HANN OT?
— SAMALSON....
— ER ÞETTA ALLT OG
SUMT, SEM ÞO GETUR
FENGIÐ ÚT ÚT HONUM?
— HYRIÐ MIG NÚ
MAÐUR MINN, ÞETTA
ER ULLHOLM FYRSTI
AÐSTOÐARFORINGI
FRA LÖGREGLUNNI,
SEM TALAR....
— HANN ER DAINN.
— Fari það i sótsvart,
sagði Gunvald Larsson, —
ég get fariö aö æla bara ef
ég heyri þessa rödd. Hann
kærði mig einu sinni fyrir
vangæslu I starfi.
— Hvað hafðiröu gert?
spurði Rönn.
— Sagt „mella” á vakt-
inni úti i Klara. Þrir lög-
regluþjónar komu drasl-
andi með allsberan kven-
mann. Hún var pöddufull,
öskraði eins og vitlaus
manneskja og hafði rifið
utanaf sér öll fötin i biln-
um. Ég reyndi að segja
þeim að þeir yrðu að
minnsta kosti að vefja ull-
arteppi um.. já, vefja ullar-
teppi um hana áður en þeir
færu með hana á glæpa-
deildina. Hann sagði að ég
hefði notað gróf og óviðeig-
andi orð og farið svivirð-
ingum um ómynduga konu.
Hann var varöstjóri. Siðar
fékk hann sig fluttan til
Solna — til að komast nær
náttúrunni!
— Náttúrunni!
— Já, konunni sinni býst
ég við.
Martin Beck færði segul-
bandið aftur að byrjuninni.
— HVER VAR ÞAÐ SEM
SKAUT?
— KNRK.
— HVERNIG LEIT
HANN ÚT?
— SAMALSON...
— Fannst þú upp þessar
spurningar einn og hjálp-
arlaust? sagði Gunvald
Larsson.
— Já, það gerði ég reynd-
ar, svaraði Rönn hógvær.
— Stórkostlegt.
— Hann hafði ekki með-
vitund nema hálfa minútu,
sagði Rönn móðgaöur, —
svo dó hann.
Martin Beck byrjaði aft-
ur á segulbandinu. Þeir
léku það hvað eftir annað,
hlustuðu og hlustuðu.
— Hvað i ósköpunum er
það, sem hann segir, sagði
Kollberg. Hann haföi ekki
haft tima til að raka sig og
stóð nú og klóraði sér i
skeggrótinni.
Martin Beck sneri sér að
Rönn. — Jæja, hvað heldur
þú —þú varst þarna stadd-
ur?
— Tja, sagði Rönn, — ég
tel að hann hafi heyrt
spurningar minar og sé að
reyna að svara þeim.
— Já, og hvað?
— Að hann svari þeirri
fyrri einhvernveginn neit-
andi, til dæmis með „Ég
veit það ekki” eða ,,ég
þekkti hann ekki”.
— Hvernig i fjandanum
getur „Dnrk” orðiö að „Ég
þekkti hann ekki? spuröi
Gunvald Larsson, stein-
hissa.
Rönn roðnaði viö og fór
allur hjá sér.
— Já, sagði Martin Beck,
— hvernig geturðu dregið
slika ályktun.
— Ja, sagði Rönn, — það
lét þannig i eyrum.
— Já, einmitt það, sagði
Gunvald Larsson. — En
svo?
— Já, næst svarar hann
skýrt og greinilega,
„Samalson”.
— Já, sagði Kollberg, —
það heyri ég lika, en hvað á
það að þýða?
Martin Beck neri hárs-
vörðinn með fingurgómun-
um.
— Ef til vill „Samuels-
son”, sagði hann ihugandi,
— eða „Salomonsson.
— Hann segir „Samals-
son” sagði Rönn þrá-
kelknislega.
— Það kann að vera,
sagði Kollberg, — en það
heitir enginn.
— Við verðum að rann-
saka það, sagði Melander.
— Það finnst ef til vill ein-
hver með þvi nafni. Þangað
til...
— Já?
—.. þangað til ættum við
að .senda þetta segulband
til serfræðings til athugun-
ar. Ef við getum það ekki
sjálfir, reynum við að leita
til útvarpsins. Hljóðtækni-
mennirnir þeirra hafa alls-
kynshjálpartæki. Þeir geta
siað hljóðin á bandinu,
reynt mismunandi hraða
og svo framvegis...
— Já, sagði Martin Beck,
— það er ágæt hugmynd.
— En takið i guðanna
bænum þennan Ullholm út
af þvi áður, sagði Gunvald
Larsson, — hann myndi
gera okkur að athlægi um
vlða veröld.
Hann leit i kringum sig i
herberginu. — Hvar er nú
blessaður gaukurinn, hann
Mansson?
— Hann hefur farið eitt-
hvert, sagði Kollberg. —
Við ættum kannski að
senda út eftirlýsingu?
Hann andvarpaði þungan.
Ek kom inn. Hann stóð i
dyrunum og strauk fingr-
unum gegnum silfurhvitt
hárið.
— Hvað var það? spurði
Martin Beck.
— Blöðin nöldra yfir þvi
aö þau hafi ekki ennþá
fengið neina mynd af
manninum, sem við vitum
engin deili á.
— En þú veist best sjálf-
ur, hvernig sú mynd yrði,
sagði Kollberg.
— Úff, já, en...
— Biddu við, sagði Me-
lander. — Við getum haft
lýsinguna dálitið gleggri:
Þrjátiu og fimm til fjörutiu
ára, einn og sjötiu á hæð,
þyngd sextiu og niu kiló,
skónúmer 42, brún augu,
dökkbrúnt hár. ör eftir
botnlangaskurð. Brúnn
hárvöxtur á brjósti og kvið.
ör eftir einhver meiðsli á
ristinni. Tennurnar eru...
nei, það er ekki hægt .
— Ég skal láta senda
þetta út, sagði Ek og fór
aftur.
Þeir stóðu -m stund þög-
ulir. Svo saf i Kollberg: —
Frederik datt ofana nokkuð
— að Stenström var kom-
inn i vagninn þegar við
Djugardsbron. Þá hefur
hann semsé komið frá
Djurgarden.
— Hvern fjárann hafði
hann að gera þar, spurði
Gunvald Larsson. — Að
kvöldi til? Og i þessu veðri?
— Ég hef lika orðið nokk-
urs visari, sagði Martin
Beck, — ég hef komist að
þvi, að hann hefur senni-
lega alls ekkert þekkt
hjúkrunarkonuna.
— En geturðu ''erið alveg
viss um það? spurði Koll-
berg.
— Nei.
— Hann virðist að
minnsta kosti hafa verið
ÞETTA
GERÐIST LÍKA ...
Kaffi
áhrifa-
ríkasta
lyfið fyrir
eirðar-
lausa
unglinga
Kaffi kann að reynast
mun áhrifarikara og ó-
dýrara meðal en þau,
sem seld eru i apótekum
og ætluð til að róa óróleg
börn, segir i grein sér-
fræðings i bandariska rit-
inu American Journal of
Psychiatry.
Dr. Robert C.
Schnackenberg, forstööu-
maður barna- og ung-
lingadeildar William S.
Hall geðheilbrigðismið-
stöðvarinnar i Columbia i
Suður Carólina fylki i
Bandarikjunum, ritaði i
málgagn bandariskra
sálfræðinga grein um
rannsóknir þær, sem
hann hefur um sex mán-
aða skeið gert á 11 sér-
deilis rótlausum og óról-
egum unglingum og börn-
um, sem rangla um i si-
felli og hafa enga eirö i
sér til að festa athygli viö
námsbækurnar. Hann tel-
ur aö fjögur af hverjum 10
skólabörnum búi við
eirðarleysi af þessu tagi.
Viö rannsókn sina gaf
dr. Schnackenberg börn-
unum i fyrstu engin lyf,
siöan methylphenidate,
og loks kaffi, — einn bolla
um morguninn og annan
með hádegisverðinum.
Framkoma þeirra varð
eðlileg eftir að þau fengu
lyf, en enn betri er þeim
var gefið kaffi i stað lyfj-
anna. Þau fylgihrif, sem
vart varð við notkun
lyfja, svo sem eins og
lystarleysi og fleira,
hurfu þegar börnin fengu
einungis kaffi i stað lyfj-
anna.
Um sJ. mánaöamót varði norski læknirinn
Halvard Gjönnæs doktorsritgerð við Oslóarhá-
skóla um áhrif pillunnar á blóðsamsetningu
kvenna.
Þegar fram fóru að koma skýrslur um blóð-
tappatiifelii hjá ungum og hraustum konum, sem
notuðu pilluna, hefur verið ieitað hugsanlegra
skýringa á þessu. Við blóðrannsóknir á þessum
konum hefur komið I ijós, að neysla piliunnar
hefur haft I för með sér talsverðar breytingar á
efnasamsetningu blóðsins, án þess þó menn hafi
getað sett þær breytingar I beint samband við
blóðtappatilfellin. Meðal annars hafa menn veitt
þvi eftirtekt, að þegar blóð úr konum, sem notuðu
pilluna, var látið standa I 16 til 18 klst. við lágan
hita (o til 4 gráður celcius), þá fóru hleypiefni
blóðsins að iáta til sin taka — en þau efni vaida
m.a. blóðliframyndun.
1 doktorsritgerð Gjönnæs er þetta grandgæfi-
lega tekið til skoðunar og fyrst sannar læknirinn,
að það efni i blóðinu, sem pillan hefur áhrif á, er
blóðhleypir VII. Um leið og piilan veldur aukinn
starfsemi þessa efnis hraðar hún einnig störfum
ákveðins enzyms f bióðinu, sem nefnist
plasmakallikrein. Enn þekkja menn ekki til
fullnustu gerð þessa enzyms, en til þessa hafa
menn talið það heyra til þeim fiokki enzyma, sem
sýna svörun þegar bólgur, Igeröir eða önnur slik
áföll steðja að likamanum.
ÓSflNNAÐ AÐ
HÚN VflLDI
Starfsemi plasmakallikrein er undir venjuleg-
um kringumstæðum haldið mjög I skefjum viö
likamshita, en það lága hitastig, sem norski lækn-
irinn notaði við blóðrannsóknir sinar, hafði það I
för með sér, að þær hindranir féllu burtu og
plasmakallikrein-iö fékk virkilega að beita sér til
þess að hafa hvetjandi áhrif á blóöhleypi VII.
Þetta lága hitastig - O til 4 gráður á celcius -
verður aö sjálfsögðu aldrei I likömum lifandi
manneskja, en með sambærilegum hætti geta
aðrar breytingar á aðstæöum, en hitastigsbreyt-
ingin, sem sambærileg áhrif hafa á samverkan
enzymsins og blóöhleypisins, leitt til sömu niður-
stöðu: plasmakallikrein fær mikils til óheft
"frelsi” i blóöinu sem svo aftur leiðir til þess að -
það getur hvatt starfsemi blóðhleypis VII.
t seinni hluta ritgerðar sinnar sýnir læknirinn
fram á, að kuldahröðun á starfsemi blóðhieypis
VII á einum sólarhring gætir i blóð ca. 11% karl-
manna og va. 20% ungra og heilbrigðra kvenna,
sem ekki taka pilluna að staöaldri. Hjá konum,
sem nota pilluna gætir þessarar hrööunar á blóð-
hlevpi hins vegar I 65% tilfella og hjá konum, sem
notað hafa pilluna og eru á síðustu vikum
meðgöngutimans I allt að 95% tilfeila. Þess vegna
er auðsætt, aö kuldahröðunin á starfsemi blóð-
hleypis VII stendur i beinu sambandi við kven-
hormóninn östrogen, en flestar getnaðarvarna-
pillur innihalda einmitt mikið magn af þessum
hormón. Hins vegar vita menn ekki með hvaða
hætti hormóninn hefur þessi áhrif.
Vfsindamenn vita þvi enn ekki hvernig á þvi
stendur, að konur, sem nota getnaðarvarnaðar-
piiluna eða ganga mcð fóstur, fá oftar blóötappa,
en aðrar konur. Það má vel vera, að skýringin sé
sú, að hröðunin á starfsemi blóöhleypis VII fyrir
áhrif frá piasmakailikreini valdi blóðlifra-
myndun, sem aftur orsaki blóðtappann. Þetta er
þó miklu flóknara mál, en þaö sýnist vera, og er
enn með öllu ósannað vfsindalega.
Léttist um
76 kíló -
og ætlar að
losa sig við
50 í viðbót
Sumir myndu hreinlega
hverfa við megrunarkúr
sem þennan, en fyrir feit-
asta mann Evrópu, Norð-
manninn Kjell Rassmus-
sen var það aðeins þægi-
legur léttir að losna við 76
kiló á nokkrum mánuð-
um.
Hinn 35 ára gamli
Stavanger-verkamaður
er 1.90 á hæð, og vóg 267
kiló fyrir nokkrum mán-
uðum. Þetta olli honum
að sjálfsögðu ýmsum erf-
iðleikum, til dæmis komst
hann varla inn i nokkurn
bil, ekki einu sinni
strætisvagn — og kona
hans þurfti yfirleitt aö
kaupa tvennar buxur og
sauma úr þeim einar.Auk
þess þurfti að styrkja sér-
staklega flest húsgögn
heima hjá honum, og sið-
ast en ekki sist gekk
þyngdin mjög nærri
heilsu hans. Hann gekk
þvi undir aðgerð i Kaup-
mannahöfn, þar sem
hann léttist um 76 kiló.
Með sérstökum megr-
unarkúr næstu árin gera
læknar ráð fyrir að Kjell
Rasmussen takist að létt-
ast niður i 140 kiló.
Feitasti maður heims
dó árið 1958 i Bandarikj-
unum. Hann vóg hvorki
meira né minna en 485
kiló.
TEIKNID ÞER
KROSSGÁTUR
Alþýðublaðið vill kom-
ast í samband við mann
eða konu/ sem hefur ein-
hverja æfingu í að gera |
krossgátur. Hafið
samband við ritstjóm
Alþýðublaðsins/ Skip-
holti 19/ 3. hæð — sími
86666.
Hann stendur
spyrjandi og ugg-
andi á svip við
koffortin hjá
ömmu sinni á járn-
brautarstöð i Vfn,
ungur drengur,
sem skyndilega er
orðinn peö i valda-
t a f 1 i n u v i ö
Miðjarðarhafs-
botna.
Þau voru i hópi
um 100 sovéskra
gyöinga, sem voru
á ieið i Schoenau
kastaiann i Austur-
riki, sem var við-
komustaður og vin
þeirra gyðinga,
sem fengið hafa
fararleyfi að aust-
an, á leibinni til
fyrirheitna lands-
ins.
En arabiskir
hefndarverka-
menn fengu þess-
um viðkomustað
þeirra lokað — og
nú er fyrirheitna
landið aftur komiö
í blóðuga styrjöld
Við látum kjarnorkuna
eiga sig fram
að aldamótum
Nýlega var haldið norrænt raf-
veituþing I Danmörku. Það sátu
550 fulltrúar, þar af 8 frá tslandi.
Mörg erindi voru flutt. Fyrsta
erfindið flutti prófessor Gunnar
Mambreus frá Sviþjóð. Fjallaöi
:rindið um leiðir til að fullnægja
•aforkuþörfinni á Norðurlöndum
fram til ársins 1990. Orkuþörfin
var árið 1972 um 180 TWh (tera-
wattsstundir, 1 TWh= 1000
nilljónir kilówattsstundir), þar
f á Islandi 1,8 TWh Aætlað er aö
lún rösklega tvöfaldist fram til
1990 og verði þá um 400 TWh.
Hluti vatnsaflsins i raforkufram-
eiöslunni er nokkuð mismunandi.
Noregi fer öll framleiðsla fram
neð vatnsafli, svo til öll á tslandi,
um 71% i Sviþjóð, 45% i Finn-
andi, en ekkert i Danmörku. Af
ivi vatnsafli, sem hagkvæmt er
alið að nýta, hefur verið virkjað
m 8% á tslandi, 50% i Noregi,
> i Sviþjjóð og um 80% i Finn-
andi. A Islandi eru þvi fyrir
endi um 25 TWh i óvirkjuðu
ýtanlegu vatnsafli, sem er
iðeins rösk 6% af áætlaðri
leildarorkuþörf á Norðurlöndu
iriö 1990. Eina landið sem þegar
íefur hafið framleiðslu raforku
neð kjarnorku er Sviþjóð, en
reiknað er með sivaxandi hlut-
íeild kjarnorkunnar i raforku-
'ramleiöslu fram til 1990, þó ekki
i tslandi. Arið 1990 er áætlað að
ílutdeild kjarnorkunnar I
aforkuframleiðslunni verði um
>6% i Finnlandi, 11-15% I Noregi,
>0% I Svlþjóð, en ekkert á Islandi.
?að vandamál, sem I dag virðist
ívað erfiðast i sambandi við
ekstur kjarnorkuvera, er
;eymsla og eyöing geislavirkra
irgangsefna.
vill korna eftirfarandi á-
framfæri: Vegna margsannaðra
njósna fréttastofunnar Novostny
(APN) um allan heim, og nú
siðast i sambandi við Kleifar-
vatnsmálið, krefjumst við þess að
islenzka rikisstjórnin loki stofnun
þessari á tslandi og visi starfs-
mönnum hennarúr landi. Teljum
við að hér sé um að ræða hættu-
legan leik aö öryggismálum
þjóöarinnar, enda má telja að
umsvif soveska sendiráðsins séu
komin langt fram úr öllu þvi sem
eðlilegt má teljast.
Ennfremur teljum við að
fáranlegt glapræði rikisstjórnar-
innar i sambandi við varnarmálin
þurfi tafarlaust að stöðva, áður
en meira tjón hlýst af en þegar er
orðið.
A fjölmennum fundi þjóðernis-
sinna flokksins, var ennfremur
sambvkkt einróma að flokkurinn
beiti öllum tiltækum ráðum til
þess að öryggi þjóöarinnar og
efnahagsleg afkoma verði tryggð
hvað svo sem þaö kostar.
Flokkurinr. minnir alla lands-
menn á skyldur þeirra gagnvart
landi og þjóö og hvetur alla þjóð-
holla tslendinga til þess að vera
vel á veröi gagnvart öllu þvl sem
hugsanlega gæti skaðað sjálf-
stæði þjóðarinnar enda er það
hennar fjöregg.
Eldlegur áhugi
Fyrir nokkru var stofnað félag
slökkviliðsmanna i Grindavik, en
þeir eru 20 talsins. Félagið mun
beita sér fyrir margvislegum
málum. Formaður þess er
Magnús Ingólfsson slökkviliðs-
stjóri.
Veðurfræði - frímerki
Nýtt frimerki verður gefið út
4. nóvember, af tilefni 100 ára
ifmælis Alþjóðaveðurfræði-
itofnunarinnar. Verðgildi
nerkisins er 50 krónur. Hilmar
iigurðsson teiknaði merkið, en á
>vi er m.a. höggmynd eftir
ismund Sveinsson.
Tilkynningaskylda allan
sólarhringinn
Frá 1. október siðastliðnum
/arð varðstaða hjá Tilkynningar-
ikyldu islenzkra báta allan sólar-
íringinn. Vinna þrlr menn við
ætta starf á vöktum, og einn við
ifleysingar um helgar. „Þau
'imm ár sem Tilkynningar-
ikyldan hefur starfað, hefur gildi
lennar komið ótvirætt i ljós og er
lún i dag snar þáttur i slysa-
/arna- og björgunarstarfi
'élagsins” segir i tilkynningu frá
Slysavarnarfélagi tslands sem
>éð hefur um framkvæmd Til-
iynningarskyldunnar frá
ipphafi.
ISLAND, ISLAND
UBER ALLES ...
Islenskir þjóðernissinnar hafa
;ent blaðinu eftirfarandi
ilkynningu:
Framkvæmdanefnd flokksins
Bruðkaup ársins i Bretlandi verður I næsta
mánuði þegar Anna prinsessa óg Mark
Philipps ganga i hjónaband, og I tiiefni þess
verður að sjálfsögðu gefið út sérstakt frimerki.
En skopteiknari Daily Mail, Jon, hefur i
huga annað brúðkaupsfrimerki, þótt hann segi
að brúöguminn sé síöur en svo hlynntur þeim
ráðahag. En það er sem sagt sú hugmynd að
Harold Wilson og Jeremy Thorpe gangi i eina
pólitiska sæng.
Getnaöarvarnapillan veldur hreytingum á samsetningu blóösins
BLÓÐTAPPA
Peöí
valda-
tafli
VETTVANGUR
BRETLAND □ □ □
Óþekkta stærðin er orðin afl
í breskum stjórnmálum
Það litur út fyrir að vinstra afturhvarf þaö sem
Harold Wilson boðaöi á þingi breska Verka-
mannaflokksins i fyrri viku muni reynast erfitt i
framkvæmd — og i rauninni kann svo að fara, að
einmitt sú ákvöröun flokksformannsins að bæta
við nýjum sköttum og auka þjóðnýtingu geri aö
engu vonir hans um að komast á nýjan leik i
Downingstræti númer 10, bústað forsætisráðherr-
ans.
Þvi niðurstaöa skoðanakönnunar, sem gerð var
I siðustu viku gefur i skyn að veruleg grundvallar-
breyting kunni aö vera I vændum á flokkaskipan i
breskum stjórnmálum. Frjálslyndi flokkurinn,
sem undir formennsku Jeremy Thorpes hefur tek-
iö verulegum stakkaskiptum, virðist nú höfða til
kjósenda rikar en fyrr, og allt i einu er kominn
fram á sjónarsviðið allsterkur miðflokkur, ef
dæma má eftir skoöanakönnuninni, sem breska
blaðiö The Times lét gera i samvinnu viö ITV
sjónvarpsstöðvarnar. Samkvæmt þeim er fylgi
flokkanna I dag þetta:
Verkam.fl. 34%
Frjálslyndir 32%
Ihaldsfl. 31%
En breskir kjósendur vita það manna best, hve
litið er hægt að stóla á skoöanakannanir, þótt væri
gefi oft visbendingu, þvi i siðustu kosningum
sögðu allar kannanir að Verkamannaflokkurinn
myndi fá hreinan meirihluta þingsæta, en raunin
varö önnur.
Hins vegar er ekki hægt að ganga fram hjá
þeirri staðreynd að Frjálslyndi flokkurinn er að
krækja sér Ifylgi frá Verkamannaflokknum, og af
þvi má draga þann lærdóm, aö ýmsir kjósendur
Wilsons muni ekki sætta sig við þá vinstri stefnu,
sem nú er ofan á i þeim flokki.
Harold Wilson hefur gefiö yfirlýsingu um að
hann muni ekki undir neinum kringumstæðum
taka þátt i samsteypustjórn með öðrum flokki, og
þá er auðvitað átt við Frjálslynda. Hann hefur lýst
þvi yfir að þá verði frekar að efna til nýrra kosn-
inga.
En það á mikið vatn eftir aö renna til sjávar
áður en Bretarganga aftur að kjörborðinu, og það
á eftir aö reyna á það hversu lengi forystumenn
flokksins standa einhuga bak við Wilson, ef skoð-
anakannanir halda áfram aö gefa i skyn að flótti
sé hlaupinn i liö kjósenda Verkamannaflokksins.
Eitt er vist, — miðflokkur Jeremys Thorpes er
oröinn afl i breskum stjórnmálum. Og svo kann að
fara að ekki verði hjá þvi komist að taka tillit til
Frjálslynda flokksins eftir kosningar.
o
Miðvikudagur 10. oklóber 1973.
Miðvikudagur 10. október 1973.