Alþýðublaðið - 24.10.1975, Blaðsíða 5

Eldflaugabúnaður á
dönsku gæzluskipin
Danska strandgæzlan kannar
nú, hvort hentugt mun að útbúa
gæzluskip með smáum eld-
flaugum af gerðinni Harpoon,
sem bandariska fyrirtækið
McDonnell Douglas undirbýr
smiði á fyrir bandariska herinn.
Einn helzti kostur þessa vopns
er sagður sá, að það má skjóta
litlum eldflaugum á skotmarkið
frá minnstu varðskipunum, jafn-
vel flugvélum eða þyrlum, — og
eldflaugarnar leita skotmarksins
sjálfar, svo það má skjóta um
langan veg með fullu öryggi,
jafnvel út fyrir sjóndeildar-
hringinn.
Með þessum eldflaugabúnaði er
umráðasvið hvers gæzluskips
aukið margfaldlega, — en i viðtali
við eitt dagblaðanna i gær sagði
Guðmundur Kjærnested skip-
herra, að ekki væri unnt að gæta
hinnar nýju fiskveiðilögsögu án
þess að fá nýtt varðskip.
Harpoon” eldflaug skotið frá strandgæzluskipi
NÝR BÁTUR í FLOTA
VESTMANNAEYINGA
1 gærmorgun var sjósettur
nýr bátur í skipasmiðastöðinni
Stálvik i Garðahreppi. Bátur-
inn, sem er smiðaður fyrir tvo
Vestmannaeyinga, Matthias
Óskarsson og Björgvin Ólafs-
son, hlaut nafnið Bylgja VE 75.
Báturinn er 150 lestir að stærð
með 610 ha MWM aðalvél og 75
ha ljósa- og hjálparvél. Þar að
auki er önnur hjálparvél
frammi i bátnum, sem notuð
verður i höfn. Þetta er fyrsti
bátur, sem hefur verið hannað-
ur og smiðaður hérlendis og sér-
staklega er útbúinn fyrir flot-
vörpu. Flotvörpuvindan er
norsk frá Rapp. Báturinn er út-
búinn með 2 háþrýstitogvindum
og 2 sérstæðum spilum 8 tonn
hvort frá vélaverkstæði Sigurð-
ar Sveinbjörnssonar, Þá er i
bátnum höfuðlinuvinda með ka-
pli, löndunarspil og bómuvinda.'
öllum spilum er stjórnað úr brú
og fyrirkomulag einkar hag-
kvæmt. 1 bátnum er Atlas
dýptarmælir 740, Decca radar
með 64 milna radius. Sjálfstýr-
ing er á skipinu. Merkileg nýj-
ung er, að sjóhitamælir er á
skipinu. Er það hinn fyrsti frá
Iðntækni, sem settur er i is-
lenzkt skip, nákvæmni 0,01
gráða. Færiband flytur fisk á
þilfari að aðgerðarborði lestin
er kæld með loftblástri og þar er
3ja tonna heilfrystir. Skipið
hefur skutdrátt, en varpa tekin
inn á hliö. lbúöir fyrir 12 manns
eru allar aftur, i skipinu. Skipiö
mun fara á togveiðar fljótlega,
en er annars útbúin til hvaða
veiða sem tiðkazt hér við land.
„Þetta er 22. nýsmiði stöövar-
innar” sagði Jón Sveinsson,
framkv.stjóri Stálvikur i ræðu,
sem hann flutti. „Eftir þvi, sem
ég bezt veit”, sagði Jón, „er
þetta fyrsta skipið, sem sjósett
er hér á landi eftir að 200 milna
landhelgi er orðin að veru-
leika”. Bylgja VE 75 er hið
fegursta skip.
Ekki hægt að taka Loftleiða
hótel inn í leiðakerfi SVR
„Við höfum margsinnis fariö
fram á það við borgaryfirvöld og
ráðamenn strætisvagna Reykja-
vikur, að ferðum yrði komið á til
Loftleiðahótels. Það mætti t.d.
láta leið 7, Bústaðavagninn, hafa
hér viðkomu, en sá vagn ekur um
Hafnarfjarðarveginn, hér rétt
fyrir ofan. Astandið er þannig
núna, að Landleiðir hafa með
höndum akstur til og frá hótelinu
og er það Vifilsstaðavagninn, sem
hefur hér viðkomu. En ferðir
vagnsins eru strjálar, og við telj-
um eðlilegra að SVR sjái um
þessa þjónustu,” sagði Erling
Aspelund, hótelstjóri Loftleiða-
hótels, i samtali við blaðið, um
ferðir almenningsvagna til og frá
hótelinu. Töluvert hefur borið á
gagnrýni vegna strjálla ferða
þangað, en til hótelsins og ná-
grennis sækir fjöldi manna dag-
lega, bæöi ferðamenn, starfsfólk
og aðrir aðilar.
Erling kvað hvimleitt til þess
að vita að ekki væri hægt að
skipuleggja leiðakerfi SVR þann-
ig, að stofnun, sem Loftleiðahótel,
þar sem mikill mannfjöldi færi
um daglega, gæti notið þjónustu
vagnanna.
Alþýðublaðið hafði samband
við Eirik Asgeirsson forstjóra
Strætisvagna Reykjavikur og
spurði hann hverju það sætti að
ekki væri hægt að taka Loftleiða-
hótel og nágrenni inn I leiðakerfi
vagnanna.
„Það er ekki hægt eins og okkar
leiðakerfi er uppbyggt, þar sem
Loftleiðahótel er utan almenns
byggöakerfis. Fyrir 10—12 árum
ók strætisvagn að Loftleiðahóteli
og borguðu Loftleiðir hluta af tap-
rekstri vagnsins. 1 dag kostar 14
milljónir á ári að reka einn
strætisvagn og það er vitað að
bullandi tap yrði á rekstri vagns
til Loftleiðahótels. Það eru vart
meira en örfáar hræður, sem
mundu nota vagnana daglega,”
sagði Eirikur.
Aðspurður hvort ekki væri
mögulegt, að láta leið 7 taka á sig
smákrók frá Hafnarfjarðarvegin-
um og koma við i nágrenni Loft-
leiðahótels og flugskýlanna, sagði
Eirikur: „Það er allt of langur
krókur til þess eins að þjóna
nokkrum tugum manna daglega.
Það eru 900metrar hvora leiö frá
Hafnarfjarðarveginum, þar sem
leið 7 ekur og að hótelinu. Það er
ekki hægt ab bjóða farþegum Bú-
staöavagnsins upp á þann krók.
Þetta mál hefur verið kannað til
hlitar. Eins og málin standa i dag,
getur SVR ekkert hjálpað upp á
strætisvagnaþjónustu gagnvart
Loftleiðahóteli og nágrenni.”
Rödd jafnaðarstefnunnar
Kvennafrí
í dag, þann 24. október, fara fram á vegum
islenzkra kvenna víðtækustu aðgerðir, sem ráðizt hef-
ur verið í til þess að legg ja áherzlu á kröf una um raun-
hæft jafnrétti kynja. I öllum stærstu kaupstöðum
landsins efna konur til funda, þar sem m.a. verður
gerð úttekt á stöðu kvenna i samfélaginu og vakin
athygli á því hve enn er langt í land til þess að konur
öðlist sama rétt og karlar. Þegar er vitað, að aðgerð-
irnar í dag njóta stuðnings mikils meirihluta kvenna
um land allt. Konur úr öllum stéttum, bæði heima-
vinnandi húsmæður og eins hinar, sem starfa úti á
vinnumarkaðinum eða við nám, munu taka sér f rí f rá
störf um til þess að leggja áherzlu á samstöðu kvenna í
réttindabaráttunni og til þess að sýna jafnframt og
sanna hve mikilvægt framlag kvenfólksins er til at-
vinnumála þjóðarinnar. Er því þegar séð, að hjól at-
vinnulífsins munu stöðvasf vegna fjarveru kvenn-
anna, því í fjölmörgum atvinnugreinum eru konur
undirstaða vinnuaf Isins. Aðgerðir kvennanna í dag
munu því sýna hversu hróplegt er ósamræmið milli
annars vegar þeirra starfa og kvaða, sem þjóðfélagið
leggur á þær, og hins vegar þeirrar viðurkenningar og
þeirra réttinda, sem þær njóta.
Barátta kvenna f yrir jaf nrétti er ekki ný af nálinni.
Hér á íslandi eru margir ártugir liðnir frá því
framsæknar konur hóf u að f lytja mál kynsystra sinna
og berjast fyrir því, að þær fengju að njóta almennra
mannréttinda til jafns við karlmenn. Á því timabili
hefur töluverðu verið áorkað, en þó meira í orði en á
borði. Þvi miður hef ur reynslan orðið sú, að mörg þau
réttindi, sem samfélagið hefur fengið konum í lög-
gjöf, hef ur það síðan sniðgengið í framkvæmd. Þann-
ig er því t.d. varið með jafnrétti til launa. Lög um
launajafnrétti kynjanna voru samþykkt á Alþingi
fyrir atbeina Alþýðuf lokksins fyrir tæpum áratug, en
þrátt fyrir þessi ótviræðu lög hafa forráðamenn at-
vinnulífsins sniðgengið þau með ýmsu móti gagnvart
ýmsum starfshópum kvenna. Þetta kemur t.d. glögg-
lega fram i því, að það er mjög sjaldgæft, að konur
veljist til stjórnunarstarfa. Flestar konur, sem vinna
á hinum frjálsa vinnumarkaði, taka laun sín sam-
kvæmt lægstu töxtum og þau dæmi eru f jölmörg þar
sem karl og kona gegna sambærilegum störfum en
lögin um sömu laun fyrir sömu vinnu eru sniðgengin
þannig, að karlmanninum eru greidd hærri laun en
konunni. Nákvæmlega hið sama má segja um pólitískt
jafnrétti kvenna. Það er meira í orði en á borði. Ljós-
asta dæmið um það er einfaldlega sú staðreynd, að í
hópi kjörinna fulltrúa á Alþingi og í sveitar-
stjórnum eru karlmenn í yfirgnæfandi meirihluta.
Væri hið pólitíska jafnrétti kvennanna jafnréiti í
reynd myndu að sjálfsögðu miklu fleiri konur gegna
trúnaðarstörf um af slíku tagi. Að svo skuli ekki vera
er augljós staðfesting á því, að hvað sem öllum laga-
ákvæðum líður er andinn, sem ríkir i samfélaginu sá,
að karlmenn séu að öllum jafnaði hæfari til trúnaðar-
starfa en konur. Mjög fáir vilja viðurkenna, að þetta
sé afstaða þeirra, en það leynir sér ekki, að þetta er
afstaða samfélagsins — þ.e.a.s. einskonar samtala
skoðana þeirra einstaklinga, sem samfélagið mynda.
En svo óréttlát, sem staða kvenfólksins er út á hin-
um frjálsa vinnumarkaði, þá er staða húsmæðra enn
lakari. Það er óhætt að f ullyrða, að þjóðfélagið hrein-
lega viðurkenni ekki, að húsmæður hafi nokkru hlut-
verki að gegna sem virkir þjóðfélagsborgarar — að
heimilisverkin séu vinna. Þannig njóta húsmæður
bókstaflega engra þeirra réttinda, sem annað vinn-
andi fólk nýtur. Vinna þeirra er ekki metin til verðs.
Og gagnvart skattayfirvöldum er á þær litið sem
ómaga á heimili sínu og eiginmanni. Eigi konur, sem
vinna utan heimilis á brattann að sækja — sem þær
vissulega eiga — þá eiga heimavinnandi húsmæður
enn lengra í land að hljóta viðurkenningu samfélags-
ins fyrir störf sin.
Á þessi atriði og fjölmörg fleiri verður bent á
fjöldafundum kvenna i dag. Meginatriðið er þó ekki
að lýsa vandanum — hann hafa menn lengi þekkt —
heldur að fá hann viðurkenndan og tekinn til úrlausn-
ar. l þeim efnum geta konurnar sjálfar miklu áorkað.
Standi þær saman um að fylgja málstað sínum eftir
verða hagsmunamál þeirra tekin til úrlausnar.
Vonandi er samstaða kvennanna í dag fyrirboði um
órofa samstöðu þeirra í réttindabaráttu í f ramtíðinni.
Föstudagur 24. október 1975.
Alþýðublaðið