Alþýðublaðið - 19.08.1976, Blaðsíða 5

asss- Fimmtudagur 19. ágúst 1976
OTLOND 5
Bj örgunar
þjónusta sem
margir öf unda
Norðmenn af
Siðasti sunnudagsleiðari
Alþýðublaðsins ber yfirskiftina
FLUGBJÖRGUNARSVEITIR
OG BJÖRUNARFLUGSVEIT
og er hann ritaöur af Benedikt
Gröndal. Þar segir m.a. að eitt
af þvi, sem íslendingar gætu
tekið við af vamarUöinu sé
björgunarstarfið. Það hljóti að
vera eitt af veigameiri áhuga-
máium íslendinga að koma upp
björgunarflugsveit til viöbótar
þeim flugbjörgunarsveitum,
sem til eru og ekki fljúga. Þaö
hljóti þvf að koma að því, aö Is-
lendingar taki þetta hlutverk að
sér á einneöaannan hátt.
Frændur okkar Norðmenn
áttu lengi við þennan sama
vanda aö striða. Þeir leystu
hann loks með ærnum tilkostn-
aði og komu sér upp frábærri
björgunarþjónustu úr lofti. Nú
er svo komið, að fjöldi þjóða
öfundar Norðmenn af þessu
framtaki og þeirri góðu
þjónustu sem þeir geta veitt
nauðstöddum.
Við getum aldrei tekið þá á-
hættu að álita hjáiparbeiðni
vera gabb.
Þegar við höfum verið
gabbaðir hvað eftir annað af
fólki sem er að skemmta sér,
langar okkur oft til að láta sem
við heyrum ekki næstu beiðni.
En það megum viö ekki. I
hverju tilviki getur veriö um lif
og dauða aö tefla.
Þetta segir Tor Drablös,
björgunarstjóri i aðalstöðvum
norska björgunarflugsins i Sola
viö Stavanger, i viötali við
Arbeiderbladet. En hann mælir
án efa fyrir munn hinna fjöl-
mörgu björgunarmanna viðs-
vegar um Noreg.
Þaö eru liðin nálega sex ár
siðan björgunarþjónusta norska
flughersins var skipulögð með
þvi sniði sem nú er i dag.
Reynslan hefur leitt það i ljós,
að þetta er mjög öflug þjónusta.
Hin ótalmörgu björgunarafrek
sem unnin hafa verið á þessum
tima sanna það einna bezt.
Ég álit skipulagningu
björgunarflugsins næsta full-
komna, segir björgunarstjórinn
Tore Drablös. Hann er einn af
elztu starfsmönnum stofiiunar-
innar og hefur unnið við miðstöð
bjö-gunarflugsins I Sola allt frá
þvi henni var komið á fót i sept-
ember 1970.
I dag eru fjölmargar þjóðir
sem öfunda okkur af þeirri
skipulagningu björgunarmála
sem viö höfum komið á hjá okk-
ur, segir Drablös. Noregur er
eitt af fáum löndum heims, sem
hefur yfir svo vel skipulagðri
björgunarþjónustu að ráða.
I fyrra voru farnir 600
björgunarleiðangrar frá aðal-
stöðvunum i Sola. Er það mikil
aukning frá næsta árið áöur, en
þá voru leiðangrarnir ails 228.
Hjálparbeiðni — og
þyrlan á loft innan
15 minútna
Það tekur ekki mjög langan
tima að undirbúa björgunar-
leiöangur. 1 flestum tilvikum,
yfirleitt meira en 90 af hverjum
100, gerist ekki þörf að kalla
saman yfirstjórnina. 1 yfir-
stjórninni eru lögreglustjórinn i
Stavanger, sem er æösti yfir-
maður björgunarmiðstöðvar-
innar i Sola, flugumferðar-
stjórnin i Sola og yfirmenn
aðgerðadeildar i aðalstöðvum
sjóhersins, starfsmanna á flug-
vellinum i Sola og loftskeyta-
stöðvarinnar i Rogaland.
Iverstu tilfellunum getur liðið
klukkustund áður en yfirstjórn-
in er öll komin hingað til Sola.
En við biðum aldrei eftir
mönnum. Það mikilvægasta er
aö hefja aðgeröir þegar I stað.
Þyrlurnar gegna mikiivægu
hlutverki I björgunarþjón-
ustunni. Björgunarþjónusta
flughersins hefur yfir tlu
þyrlum að ráða. Tvær þeirra
eru iSola, tvær á örlandi, tvær I
Bodö og tvær i Banak. Hinár
tvær eru siðan til vara þegar
þyrlur eru sendar til eftirlits og
viðgerðar, eða ef einhver þeirra
bilar.
Að degi til hafa áhafnir
þyrlanna fimmtán minútur til
að búa sig til björgunarstarfa,
en að næturlagi hefur hver á-
höfn klukkustund. Það tekur þó
sjaldnast svo langan tima að
koma þyrlu á loft, segir
Drablös.
Fljótt á litið kveðst Drablös
aðeins muan eftir einu tilviki,
þar sem undirbúningur tók svo
langan Uma. Vélstjórinn fót-
brotnaöi á leiðinni út á flugvöll
og við þurftum ’að ná I annan
mann i ahns stað. t það skipti
tók undirbúningurinn klukku-
tima og tiu minútur.

Björgunarstarfið
verður
aldrei leiðinlegt.
En b jörgunarmiðstöðin hefur
ekki einvörðungu þyrlur til
sinna afnota. Við flestar
aðgerðir er einnig treyst á
björgunarskipin og tilkynningar
berast skjótt og milliliðalaust
frá miðstöð til aðalstöðva sjó-
hersins. Frá aðalstöðvunum á 3.
hæð I flugvallarbyggingunni á
Sola liggja einnig beinar sfina-
linur til allra mikilvægra
stööva. Þær eru ennfremur i
nánu sambandi viö björgimar-
stöðvar erlendis og það sam-
starf gengur jafnan að óskum.
Umráðasvæöi aðalstöðvanna í
Sola ná frá Stavangri og norður
að landamærum Noregs og
Sviþjóðar. Lengsti flugtlmi
innan þess svæðis er 90 minútur.
Allur útbúnaður okkar er
mjög góður, segir Drablös, en
það er með okkur eins og svo
marga aðra: mikið vill meira.
Ef við hefðum fleiri þyrlur á
fleiri stöðum, gætum við stytt
flugtlmann að björgunarstað til
muna.
Drablös er ánægður með starf
sitt. Það verður aldrei leiðin-
legt. Að visu llður sem betur fer
langur tlmi á milli björgunarað-
gerða, en björgunarmenn hafa
einnig ýmsum „skriffinnsku-
störfum” að gegna á milli
bj OTgunarleiðangra.
Hér þarf enginn að sitja með
hendur i skauti, segir Tor
Drablös að lokum.
Áhafnirnar
alltaf
reiðubúnar
Tor Drablös.
I flugsveit 330 I norska flug-
hernum eru áhafnir þyrlanna
ávallt reiðubúnar til flugs.
Fjórar áhafnir skipta með sér
vöktum I flughöfninni I Sola, en
þar eru staðsettar tvær þyrlur.
A dagvakt þarf ekki að liða
langur timi frá því að hjálpar-
beiðni berst, þar til þyrlan hefur
sig til flugs. 1 hverri áhöfn eru
fimm manns og eftir kl. 16:30
sitja þeir allir heima við simann
og biða eftir útkalli. Þeir sem
ekki hafa síma, bera með sér
litið tæki, sem gefur frá sér
hvellt hljóð þegar viðkomandi
skal mæta til björgunarflugs.
Og þá er um að gera að hraða
sér aö næsta sima og hafa sam-
band við stjórnstöðina.
Sviland liðsforingi er 26 ára og
hefur starfað I þrjú ár sem
fyrsti flugstjóri á bjo-gunar-
þyrlu. Hann á eftir þrjú ár af
herskyldusinni, en þegar henni
er lokið hyggst hann hefja störf
sem þyrluflugmaöur hjá einka-
fyrirtæki.
Þaö er gifurleg eftirspurn
eftir þyrluflugmönnum, segir
hann, og launin eru nærri helm-
ingi hærri en viö fáum i
björgunarþjónustunni.
Ahafnir björgunarþyrlanna
segja engar tvær ferðir vera
eins. Sumar eru erfiöar, jafnvel
flfldirfskulegar, en aðrar eru
mun „hversdagslegri”. Ihverri
þyrlu eru að jafnaði tveir flug-
menn, einn vélamaður og tveir
björgunarmenn.
Þyrlurnar tiu eru af Sea-King
gerð og kostuðu á sinum tima
120 milljónir norskra króna.
Hver þyrla hefur eldsneytis-
forða til 6 klukkustunda flugs.
Við getum tekið allt að 18
manns i einu, segir Sviland, en
við höfum þó aldrei/logið.n]£Ö
fleiri en 12-13 manns I einni ferð.
MIKIL YFIRVINNA HJÁ
BJORGUNARFORINGJUM
Stjórnstöðin i Sola er vel búin fjarskipta-
tækjum og kortabúnaði hvers konar.
Alls starfa fimm björgunar-
foringjar við tvær aðalstöðvar
Björgunarflugsveitanna. Þeir
vinna á þriskiptum vöktum.
Fyrsta vaktin hefst kl. 8 að
morgni og stendur til kl. 14.
Næsti maður tekur við kl. 14 og
er á vakt tU kl. 22, en þá hefst
næturvakt sem lýkur kl. 8 að
morgni.
Það geta liðiö fimm vikur á
milli þess að við fáum helgarfrl,
segir Tor Drablös, sem unnið
hefur hjá björgunarþjónustunni
frá upphafi.
Björgunarforingjarnir hafa
fengið aukagreiðslur vegna of-
mikillar yfirvinnu á grundvelli
vinnuverndarlaganna. En nú
hafa starfsskilyrði þeirra batn-
að tU muna, þvl sjötta mannin-
um hefur verið bætt við.
Drablös segist ekki geta
kvartað yfir launum og vinnu-
skilyrðum. Þaö er þó ljóst, að
meginhluti teknanna eru launa-
greiðslur vegna yfirvinnu.
Drablös er 47 ára gamall og
var skipstjóri áður en hann hóf
störf hjá björgunarþjónustunni.
Hann leggur mikla áherzlu á
það, að reynsla manna af öðrum
störfum sé nýtt við björgunar-
störfin, þvi slikt komi jafnan að
miklu gagni.