Alþýðublaðið - 19.08.1976, Blaðsíða 11

:ssr
Fimmtudagur 19. ágúst 1976 SJÓNARMIO 11
ANNARS FLOKKS FÓLK?
brigöi af kollskitum og öðrum
likamsæfingum viö undirleik
tónlistar sem barst úr gjallar-
hornum „rúlluvagnsins”. Há-
punktur dagskrárinnar var tvi
mælalaust leikur skólahljóm-
sveitar Kópavogs, undir stjórn
Björns Guöjónssonar.
Ekki haföi hljómsveitin leikiö
nema örfáa takta en viö höföu
bætzt aðstoðar hljómsveitar-
stjórar, lausráönir aö visu, sem
aöstoöuöu viö stjórnina meö
engu minna tilþrifum en hljóm-
sveitarstjórinn sjálfur. Sérstak-
lega er mér minnisstæöur einn
náungi, semhafðiþá sérstööu aö
hann stillti sér upp skáhallt fyr-
ir aftan hljóðfæraleikarana.
Þarna stóö hann og sveiflaði
höndunum af þeirri innlifun og
gleði sem ég hefi aldrei áöur
séö.
Ekki veit ég hvort þaö var til-
viljun sem réöi þvl, aö þessi
kúnstugi stjórnandi staösetti sig
aö baki hljóðfæraleikurunum.En
kannski hefur honum þótt viss-
ara aö geta gefið hinum opin-
bera stjórnanda ábendingar þar
sem með þyrfti.
Ekki var þessi einstaki maöur
sá eini sem ég hreifst af, þvl allt
I kringum mig skein barnsleg
gleði úr hverju andliti. Þaö heföi
svo sannarlega mátt vera sljór
maður sem ekki smitaðist af
þeirri kátinu.
Þvi geri ég þetta aö umtals-
efni, aö mér sýnist sem I allri
þeirri andlegu fátækt og las-
leika sem þetta fólk á við aö
búa, sé það ríkara okkur sem
heilbrigöir eigum aö teljast aö
einu leyti.
Nefnilega, aö það þorir að
gleöjast, það er ekki feimið viö
aö láta gleöi sina I ljós og yfir-
borðsmennska þekkist ekki.
Kannski er það eitt af þvi sem
gerir það I okkar augum svo
skrítið.
Leiðinlegt umtal
Eitt er þaö sem vert er aö
minnast á og þaö er sú afstaöa
til hælisins og vistmanna þess
sem maöur veröur allt of oft var
viö meöal fólks.
Ef ekki er um algjört áhuga-
leysi aö ræöa, þá er gert grln aö
vistmönnum og smjattað á þvl
hve ósjálfbjarga þeir eru. Sér-
KÓPAVOGSHÆLIS
■...
Ekki bar þó á neinni óþreyju,
eins og svo oft vill veröa undir
slikum kringumstæöum, heldur
voru menn hinir rólegustu og
stilltustu.
Fimleikar og lúðrablást-
ur
Þar kom aö þvl að forstööu-
rafmagnstrtó, ekki einu sinni
kossakeppni. En hvaö um þaö,
hér var ekki verið meö neina
heimtufrekju og gat ég ekki bet-
ur séö en allir væru ánægöir,
alla vega var geröur góöur róm-
ur aö öllum dagskráratriöum.
Þarna gat aö líta flokk liöugra
stúlkna sem kölluöu sig Gerpl-
ur, þær sýndu okkur ýmis af-
Ein er sú sumarhátíð
sem lítið hefur verið um
f jallað, en er þó kannski
langtum merkilegri en
allar þær hátíðar sem
hvað mestur vindur hef ur
staðið um í sumar. Þessi
hátíð var ekki auglýst dag
lega í þrjár vikur til að
trekkja að mannskap.
Enda var ekki tilgangur-
inn að græða á fyrirtæk-
inu, heldur að skemmta
þeim sem saman komu.
Sú hátíð sem við er átt,
var haldin um síðustu
helgi hér innan höfuð-
borgarinnar. Nánar til-
tekið á grasblettinum
fyrir utan Kópavogshæl-
ið, og var hún haldin að
tilhlutan foreldra og
vinafélags Kópavogshæl-
is.
Þó svo aö ekki hafi veriö kost-
aö hundruöum þúsunda til aö
tryggja samkomunni vinsæl-
ustu og jafnframt dýrustu ,,fl-
gúrum” hins svokallaða
skemmtanaiönaöar, þá er ég
fullviss um, að sjaldan hafi ver-
iö haldnar hátiðar þar sem gest-
ir voru jafn ánægöir meö þáu
atriöi sem boöiö var upp á.
Þar voru menn hinir ró-
legustu og stilltustu
Þegar undirritaöan bar að
garöi á sunnudagseftirmiödegi,
blasti viö fánum skrýddur garö-
urinn, á flötinni hafði veriö '
komiö fyrir „rúllusviöi” þvl,
sem fest var kaup á fyrir þjóö-
hátíðina hans Indriða. All margt
fólk rölti um flatirnar og beiö
þess að dagskráin hæfist.
Heimamenn skörtuöu gulum
höfuöfötum, þar sem þeir gengu
um misjafnlega ábúöamiklir á
svip. Þaö leyndi sér ekki að
þeir, sem og aörir gestir biöu i
eftirvæntingu eftir þvl aö
skemmtunin byrjaöi.
sem fest var kaup á fyrir þjóö-
hátíöina hans Indriða. All margt
fólk rölti um flatirnar og beiö
þess að dagskráin hæfist.
Heimamenn skörtuöu gulum
höfuöfötum, þar sem þeir gengu
um misjafnlega ábúöamiklir á
svip. Þaö leyndi sér ekki að
þeir, sem og aörir gestir biöu i
eftirvæntingu eftir þvl aö
skemmtunin byrjaöi.
kona stofnunarinnar sté upp á
pallinn og ávarpaði hátiðar-
gesti, aö þvi loknu hófst dag-
skráin.
Sjálfsagt hefðu gestir glæsi-
hátiöanna frá þvi fyrr I sumar
fýlt grön yfir þeirri dagskrá
sem þarna var boöiö upp á, og
þótt hún hálfgert frat. Að
minnsta kosti var enginn loft-
belgur á staðnum, og ekkert
FORELDRA- OG VINAFÉLAG

staklega þykja sögurnar um
hæliö sniöugar, ef inn I þær flétt-
ast stórkostlega ýktar lýsingar
á hreinlætismálum vistmanna.
Vonandi skilst þvi fólki ein-
hverntimann sem svona talar,
að þaö er ekki sök vistmanna
hælisins hvernig fyrir þeim er
komið.
Það væri sannarlega þarfara,
aö þetta fólk reyndi aö gera eitt-
hvaö til aö bæta aðstöðu vist-
manna, en mikiö skortir á að
hún geti talist viöunandi. Þó svo
aö hiö frábæra starfsfólk Kópa-
vogshælis geri allt sem I þess
valdi stendur, til aö gera vist-
mönnum lifiö bærilegt.
Ekki nóg að reisa hús ef...
Það væri óskandi aö stjórn-
völd vöknuöu til vitundar um, aö
þaö er ekki nóg aö reisa þak yfir
höfuðið á þessum sjúklingum, ef
litiö sem ekkert er gert til aö
hafa ofan af fyrir þeim. En mik-
iö mun vanta á aö hverskonar
aöstaða til föndurs og annarar
istarfsemi sé næg. Það skyldi þó
aldrei vera afstaða stjórnvalda,
aö vistmenn Kópavogshælis og
annara slikra stofnana séu ann-
ars flokks fólk?
Gunnar E. Kvaran

\
RIKI I RIKINU?
Réttarriki?
Enginn vafi leikur á þvl, aö
viö viljum öll búa I réttarrlki.
Eigi að slður læöist stundum aö
okkur efi um, hvort svo sé hér,
ef okkur finnst viö beinllnis eiga
I höggi viö stofnanir, sem taka
sér meira vald en hóflegt er, aö
okkar dómi.
Fáir efast um, aö allskonar
tryggingar séu nauösyn, og vit-
anlega vegna þess, aö þegar allt
kemur til alls, eiga þær aö
vernda einstaklinginn fyrir
áföllum, sem eru meiri en svo,
aö hann geti sloppiö frá þeim
meö ósviðnar fjaörir.
Þetta hefur rlkisvaldiö viöur-
kennt meö margháttaöri löggjöf
sem nær inn á flest sviö, sem viö
leggjum leiö okkar og llfsgöngu
um. Annaö mál er svo þaö, ef
t.d. tryggingarfélög taka sér
vald, til þess aö úrskuröa bætur
til tjónþola I krafti aöstööu, sem
er I þeirra höidum, en, aö
minnsta kosti I fljótu bragöi
viröast ekki I samræmi viö rétt-
lætiskennd þess, sem viö á aö
búa.Ein er sú tegund trygginga,
sem æöi margir þykjast — meö
réttu eöa röngu, hafa oröiö fyrir
baröinuá oft-og einatt, bifreiöa-
tryggingarnar.
Hérerum skyldutrygginguaö
ræöa, samkvæmt lögum þar
um, þó menn hafi hinsvegar
frjálsar hendur um hjá hvaöa
félagi þeir tryggja bifreiðar sin-
ar.
Ekki verður hér rakið, hvern-
ig háttaö er um hinar ýmsu teg-
undir trygginga, sem menn hafa
einnig frjálsar hendur I aö velja
um, enda skiptir það ekki máli I
þessu sambandi.
Hitt er meira álltandi, hvert
er viöhorf tryggingarfélaganna
til þeirra tjóna, sem bótaskyld
eru og til þeirra koma. Ætla
mætti aö óreyndu, aö þaö væri
ljúf skylda tryggingarfélaga aö
bæta það tjón, sem menn veröa
fyrir, eftir því sem sérlög og
reglugeröir þeirra hvers um sig
segja fyrir. En á þessu þykjast
margir eygja talsveröa mis-
bresti. Einkum heyrast oft frá-
sagnir af fremur óviökunnan-
legum starfsháttum um bótaúr-
skuröi.
Vera má, aö stundum og
sumsstaðar fari þetta eitthvaö
milli mála, enda er þaö þekkt
stærö I mannlegum samskipt-
um, aö hver sé blindur I sjálfs
slns sök. En á hitt er einnig aö
llta, aö almannarómur gengur
um, aö þaö sé býsna erfitt, aö
komast þannig frá tjóni, sem
tveir eöa fleiri eiga einhvern
hlutaö, aösöksé ekki skipt Og
þaö mun vera algengast, aö ein-
mitt tryggingarfélögin geri sig
þar að dómurum.
Vissulega veröur þaö aö telj-
astæriö vafasamt, aö annar aö-
ilinn fari meö einskonar dóms-
valdl málum sem þessum, enda
sá aöilinn vlst sjaldan á vett-
vangi. Nú er þaö ekki svo, aö sá,
sem kann aö þykjast órétti
beittur, hafi ekki til laganna aö
flýja ef I haröbakka slær. En
það er samt einmitthér, sem al-
mennastar eru kvartanir um
þaö vald, sem tryggingarfélögin
taka sér.
Þaö fer yfirleitt ekki milli
mála, aö menn viti hver seina-
gangur er á flestum dómsmál-
um á þessu ágæta landi, bóta-
málum eins og öörum. Þaö mun
ekki á skorta, aö tryggingarfé-
lögin bendi óánægöum tjónþol-
um á, aö þeir geti auövitaö leit-
aö réttar sins fyrir dómstólum,
ef þeir svo kjósi!
En aöstæöur manna, til þess
aöblöa —máskeárum saman —
eftir tjónbótum, eru vitanlega
misjafnar. Þar að auki eru
mörgum óljúf umsvif viö mála-
rekstur, og taka þvl heldurþann
kostinn, aö bera harm sinn i
hljóði, og samþykkja bætur,
sem eru þó enganveginn I sam-
ræmi viö réttlætistilfinningu
þeirra. Um þetta kunna margir
og segja heldur leiöinlegar sög-
ur.
Sé það rétt, aö aörir eins
starfshættir og hér hefur verið
lýst, viögangist almennt hjá
tryggingarfélögunum, er vissu-
lega komiö út á hála braut, siö-
feröilega séö. Þaö þykir aö von-
um ætiö vafasamt þannig, aö
setja náungann upp aö vegg
meö nauöungarsam ningum,
enda þótt menn hafi aöstööu til,
og bendi — til málamynda — á
aöra leiö, sem vitaö er, aö er
torfarin.
Sizt af öllu ætti þaö aö vera
hæfilegt fyrir félagsskap, sem
hefur þaö aö markmiöi, aö
vernda hagsmuni félaga sinna
. I HREINSKILNI SACT
og þá gegn gjaldi, sem ýmsum
finnstvel i lagt, aö feta þar I fót-
spor ráöamanna Framsóknar-
flokksins I viöskiptunum viö
Sigurbjörn Eiriksson útaf
Glaumbæ. Þaö má vera minnis-
samt, aö I þvl máli lét meira aö
segja ritari flokksins aö þvi
liggja I blaöagrein, aö þær aö-
farir heföu ef til vill ekki veriö
fallegar!
En hvaö sem því llöur. Hvort
sem óbilgjarnir menn iöka þaö
aö nota sér neyö annarra, til
þess að koma fram einhverjum
fjáraflamálum, veröur ekki
framhjá þvi komizt, aö stofnan-
ir, sem telja sig vilja starfa aö
almenningsheill, geta ekki tekiö
sér þaö vald I reynd, aö gerast
riki i rikinu.
Oddui A. Sigurjónsson