Alþýðublaðið - 25.11.1976, Blaðsíða 3

sssr
Fimmtudagur 25. nóvember 1976
FÉIAGSMÁL 3
Miklu ábótavant á leikvöllum borgarinnar
„Við reyndum að gera okkur grein fyrir þvi, sem er ábótavant á leikvöll-
um i landinu, og jafnframt reyndum við að finna orsakirnar fyrir þvi, að
ástandið er ekki betra en raun ber vitni, sagði Margrét Sigurðardóttir
fóstra á blaðamannafundi, sem starfshópur um leikvallamál efndi til i gær.
Margrét er ein úr þriggja manna starfshóp sem hefur i haust unnið að at-
hugun á leikvöllum bæði i borginni og úti á landsbyggðinni. Starfshópurinn
er einn af þrem, sem Landssamband islenzkra barnaverndarfélaga hefur
starfrækt undanfarna mánuði.
„Við teljum að frumorsök þess
hvernig búið er að börnum hér á
landi varðandi leikvelli, sé sú, að
almenningur i þjóðfélaginu liti
ekki á börnin sem einstaklinga,”
sagði Margrét. „Það er ekki
reiknað með að barnið hafi rétt-
indi og þarfir sem ber að virða.
Leikvellir þeir, sem börnum eru
ætlaðir hér, bera þess glöggt
vitni, að þjóðfélagið er sniðið eftir
þörfum fullorðinna, en ekki
barna.”
Leikvellirnir notaðir
sem geymsla
Þá benti Margrét á þá
staðreynd, að fyrst eftir að leik-
vellir voru opnaðir, voru þeir
opnir frá kl. 9-12 og 13-18. Astæðan
fyrir þessu var sú að heimilin
þurftu að losna við börnin, vegna
anna foreldra. Breyting sú, sem
siðar varð á þessu, varð ekki fyrir
atbeina foreldra og reyndar ekki
fyrr en sálfræðing var falið að at-
huga allar aðstæður á leikvöllun-
um.
Athuganir starfshópsins á leik-
völlum i Reykjavik, leiddu i ljós,
á 27af þeim 31 leikvelli sem starf-
ræktir eru i borginni'er ekki
hægt að taka börnin inn, þvi til
þess vantar alla aðstöðu.
Kvaðst Margrét vilja benda á
það i þessu sambandi, að i Osló
væri ekki leyfilegt að hafa leik-
velli opna, ef frost og vindhraði
fer yfir ákveðið mark.
„Hér á landi er völlunum haldið
opnum i öllum veðrum, jafnvel þó
barnaskólum sé lokað vegna
veðurs, og þetta er afdrep fyrir
2-5 ára börn.”
Börn á aldrinum 2-3 ára
bezt sett
Það var samdóma álit starfs-
hópsins, að leikþörf barna á aldr-
inum 2-3 ára væri nokkurn veginn
fullnægt á leikvöllunum. Hins
vegar vantaði talsvert á að 4-5
ára börn fengju þá örvun sem
nauðsynleg væri. ,
Að sögn þremenninganna eru
leiktæki á völlunum hér fremur
sniðin að þörfum yngri aldurs-
hópanna, heldur en hinna eldri.
Það sem einkum er um að ræða
eru rólur, einfaldar rennibrautir,
„vega salt” og fleira i þeim dúr,
sem hefur verið á leikvöllunum ár
eftir ár.
Álit starfshóps
um leikvallamál
Það er i rauninni sára-
einfalt að búa þau leik-
tæki til, sem einkum eru
ætluð eldri börnunum.
Þrátt fyrir það hafa þau
ekki sézt á leikvöllum
hér enn sem komið er.
Starfsmenntun nauð-
synleg.
„Það eru ekki eingöngu leik-
tækin og aðbúnaðurinn, sem hafa
verður i huga, þegar rætt er um
leikvelli,” sagði Margrét. „Þar
verður einnig að vera starfsfólk,
með ákveðna menntun. Það hefur
verið rikjandi viðhorf, að allir
geti passað börn. En það gegnir
svolitið öðru máli, þegar á að
leiðbeina stórum hóp barna og
finna handa þeim næg verkefni.
Þá hlýtur starfsmenntunin að'
þurfa að vera til staðar, ef vel á
að takast.”
Leikvallanefnd Reykjavikur-
borgar fór fram á það á sinum
tima, að fengið yrði einungis fag-
lært fólk, til starfa á léikvöllum.
Þessari beiðni var svo synjað.
1 framhaldi af þessu, kvaðst
starfshópurinn vilja vekja athygli
á þeirri staðreynd, að fjöldi
starfsmanna á leikvöllum i
Reykjavik, væri frá einum og upp
i fimm, þar sem flest væru.
Algengustu leiktækin eru „vega sait” og rólur.
„Viðerúm alls ekkiað gera litið
úr þvi öryggi, sem vellirnir veita
börnum, t.d. fyrir umferðinni. Og
útivistin er hverju barni nauðsyn-
leg. En börnin verða einnig að
hafa aðstöðu til leikja innan dyra,
þvi þó það sé ekki annað, þá
skapar inniveran aðstöðu til
margra þroskandi leikja, sem
börnin hafa ekki tækifæri til að
sinna utandyra. Eða með öðrum
orðum, veitir fjölbreyttri leikþörf
eðlilega útrás.”
„Við teljum að almenningur
eigi að veita borgarstjórn aðhald i
þessum málum, og láta það heyr-
ast að hann sé tilbúinn til að láta
af hendi fjármagn til að koma
þessum hlutum i lag. Við vitum
öll að það þarf verulegar upp-
hæðir til að koma leikvöllunum i
gott ástand. En við teljum að það
sé beinlinis hagur borgarinnar,
að skapa börnunum leikaðstöðu
og veita þeim þannig veganesti,
sem gerir þau að betri og farsælli
borgurum.
Ekki litið á börn-
in sem einstaklinga
í þjóðfélaginu
Yfirleitt væru tvær fóstrur, á
leikvöllunum og fengju þær
greitt eins og ófaglært fólk.
Þetta töldu þau syna, hversu
litil áherzla væri lögð á að fá
menntað starfsfólk.
Litið gert fyrir 6-12 ára~
börn.
Loks sýndu niðurstöður starfs-
hópsins, að börnum á aldrinum
6-12 ára hefur verið sköpuð litil
aðstaða til leikja og starfs utan
skólans. Um þroskandi leiðsögn
til slikra hluta er ekki að ræða
fyrir þennan aldurshóp.
„Eins og allir vita, fær barn
ekki aðgang að leikvöllum, eftir
að það hefur náð 6 ára aldri,”
sagði Margrét. Eftir það eru
heimilið og gatan einu staðirnir
sem það getur leitað til. Auk þess
hafa heimilin mismunandi góða
aðstöðu til að sinna leikþörfum
barnanna, þó svo að þau vilji vera
heima.
Börn á aldrinum 6-9 ára eru að-
eins litinn hluta dagsins i skólan-
um. Auk þess er hann sérhæfð
stofnun, og þangað koma börnin
til að vinna en ekki til frjálsra
leikja.
„Við teljum það mjög mikils
virði, að hugkvæmni barna og
leikgleði sé ekki slökkt of fljótt.
Leikvellirnireru vel til þess falln-
ir, að þroska börnin og búa þau
undir lifið og þvi þarf að vanda
vel til þeirra,” sagði Margrét að
lokum.
—JSS
Þau gerðu athugun á barnaleikvöllum f.v. Rúnar Már Jóhannsson, kennari,
Margrét Sigurðardóttir fóstra og Kristin Jónsdóttir fóstra.
Byggingarfélag alþýðu í Reykjavík
Framhaldsaðalfundur
félagsins árið 1976, verður haldinn i Iðnó
uppi sunnudaginn 28. þ.m. kl. 2 e.h.
Dagskrá:
Breytingar á samþykktum félagsins.
Reykjavik 24.11. 1976
Stjórnin.