Alþýðublaðið - 13.07.1977, Side 2

2 STJÖRNMÁL/ FRÉTTIR Miðvikudagur 13. júlí 1977
að
m
Tötgefauði: Alþýöuflokkurinn.
Rekslur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgöarmaöur: Árni Gunnarsson.
Aösetur ritstjórnar er i Síöumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeild, Alþýöuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi 14906.
Áskriftarsími 14900. Prentun: Blaöaprent h.f. Askriftarverð: 1100 krónur á mánitði og 60 krónur i lausasölu.
Hverjir selja landið?
Á ísiandi hafa deilur
orðið harðar vegna
aðildar útlendinga að
stóriðju. Heyrzt hafa
fullyrðingar eins og þær,
að landið og orkan hafi
verið seld útlendingum
fyrir lítið sem ekkert. I
umræðum um varnar-
málin hefur verið talað
um landsölu. Svo mjög
hefur verið einblínt á
þessi mál, að menn hafa
algjörlega gleymt að
gaumgæfa raunverulega
og alvarlega landsölu, —
sölu á íslenzkum laxveiði-
ám.
Um þessar mundir er
aðalvertíð íslenzkra lax-
veiðimanna að hefjast.
En því fer fjarri að þeir
eigi aðgang að mörgum
beztu laxveiðiám
landsins. Sumar þeirra
eru eingöngu leigðar
útlendingum að öllu leyti
eða hluta, allt sumarið
eða hluta úr sumri. Svo
ramt kveður að þessari
leigu til útlendinga, að til
eru ár á íslandi, þar sem
(slendingar fá alls ekki
að bieyta línu árið um
kring. Auðugir útlend-
ingar haf a tekið þessar ár
á leigu með þeim skil-
yrðum, að þar fái ekki
aðrir að veiða en leigu-
takar, þótt þeir komi ekki
að ánum nema örfáa
daga á sumri.
Þannig hafa til dæmis
bandarískir, brezkir og
svissneskir auðjöfrar
tekið á leigu heilar ár,
ýmist sjálfir, eða fengið
islendinga til að ,,leppa"
samningana fyrir sig. Þá
hefur f jöldi útlendinga á
leigu margar af beztu
laxveiðiánum á langbezta
veiðitímanum. Islend-
ingar mega svo koma og
hirða molana, sem af
borðum hrjóta fyrir og
eftir bezta laxveiðitíma-
bilið. Ef þetta er ekki að
selja landið sitt, þá eru
engin dæmi til um slíkt.
(slenzkir laxveiðimenn
geta ekki keppt við
erlenda milljónamæringa
i tilboðum um laxveiðiár.
Það sem eru vasa-
peningar útlendinganna
Enn berast ill tíðindi
frá Kröflu. Sérfræðingar
þar telja ólíklegt, að
virkjunin verði að nokkru
gagni á næstu mánuðum.
Þetta umdeilda millj-
arða-fyrirtæki er að öðl-
ast þann vafasama
heiður í sögunni, að hafa
verið mistök frá upphafi
til enda.— Ekki verður þó
eru fjársjóðir á íslenzka
vísu. Margir veiðiréttar-
eigendur hafa látið
hagnaðarvonina ráða
ferðinniog beinlínis vísað
löndum sínum á brott.
Þessari öf ugþróun þarf
að gefa meiri gætur en
gert hefur verið. I fyrsta
lagi verður að tryggja að
g ja Idey ristek j ur af
þessari leigu komi að
fullu og öllu til skila.
Einnig er nauðsynlegt að
setja einhverjar skorður
við leigutöku útlending-
anna. Að öðrum kosti eru
fslendingar sviptir rétti
til afnota af eigin landi.
Áuðvitað ættu veiði-
réttareigendur að hafa
með neinum rétti sagt, að
forráðamenn virkjunar-
innar hafi ekki verið
varaðir við.
Úr þessu verður Kraf la
varla annað en skóla-
bókardæmi um pólitíska
ákvörðun af versta tagi.
Allir reyna að sverja af
sér króann, utan einn
maður, Jón G. Sólnes.
forgöngu um breytingar.
Það yrði þeim til sóma.
Ekki er verið að gera
því skóna, að út-
lendingum verði meinað
að veiða lax á (slandi.
Það er hins vegar stað-
reynd, að Island er að
verða eitt bezta laxveiði-
land í heimi. Fréttir af
laxveiði í tærum berg-
vatnsám Islands berast
víða, og erlendis eru lax-
veiðar auðugra manna
gaman. Ásókn þeirra í
íslenzkar laxveiðiár eykst
með hverju árinu sem
líður. Því verður að
spyrna við fótum. Verði
gróðasjónarmiðið endan-
lega ofan á í þessu máli
Segja má, að þrátt fyrir
allt sé sú afstaða hans að
standa og falla með
þessari framkvæmd mun
geðfelldari en hinna, sem
reyna að koma ábyrgð-
inni hver á annan. Það
hins vegar afsakar ekki
mistökin, né dregur úr
þeirri ábyrgð, sem
forystumennirnir bera.
eiga (slendingar engan
kost að keppa við erlenda
laxveiðimenn.
Þessu verður að breyta
og það verður að koma í
veg fyrir, að útlendingar
geti tekið á leigu heilar ár
um árabil, þar sem
enginn fær að koma
nálægt, nema þeir.
Núverandi ástand er til
vansæmdar. Til að fylgja
eftir þessum kröfum
verða islenzkir laxveiði-
menn að sýna og sanna,
að þeir geti umgengizt ár
og náttúru landsins á
sómasamlegan hátt.
önnur umgengni verður
útlendingaleigunni til
f ramdráttar.
íslenzkir skattborgarar
munu fyrr eða síðar
greiða kostnaðinn við
Kröfluvirkjun. Þeir
verða að draga dýr-
keyptan lærdóm af þessu
ævintýri. En skyldi
nokkur verða kallaður til
ábyrgðar fremur en
venjulega?
—AG-
í stjórn Alþjóða-
leikhúsmála-
stofnunarinnar
Á þingi Alþjóðlega leikhús-
málastofnunarinnar, sem haldið
var i Stokkhólmi i s.l. mánuði var
Sveinn Einarsson, Þjóðleikhús-
stjóri kosinn i stjórn samtakanna,
og er jafnframt fyrsti íslending-
urinn sem hlotnast þessi sess.
Alþjóðlega leikhúsmálastofn-
unin hefur aðalskrifstofu i Paris
og starfar undir verndarvæng
UNESCO menningarmálastofn-
unar Sameinuðu þjóðanna.
Aðildarþjóðir Alþjóða leikhús-
málastofnunarinnar eru um 40
talsins, þar á meðal öll Norður-
löndin, flest öll önnur Evrópulönd
og Bandarikin. A sfðari árum
hafa riki frá Suður-Ameriku,
Afriku og Aslu bætzt 1 hópinn.
Halla Haraldsdóttir
sýnir að Laugarvatni
Halla Haraldsdóttir við eitt verka
sinna.
Siðastliðinn hálfan mánuð hef-
ur Halla Haraldsdóttir sýnt 15
listaverk i andýri Gistihúss
Héraðsskólans að Laugavatni.
Hér er um að ræða bæði mósaík-
myndir og það sem listakonan
kallar sementsmyndir.
Halla Haraldsdóttir hefur hald-
ið fjölmargar sýningar bæði hér-
lendis og erlendis, og á síðasta ári
vann hið þekkta Orditmann fyrir-
tæki i Þýzkalandi tvö af verkum
Höllu i stein.
Myndir Höllu verða til sýnis i
Héraðsskólanum eitthvað fram i
ágúst og auk áðurnefndra 15
mynda mun hún á næstunni
skreyta veggi teriunnar með
nokkrum verka sinna.
Undratæki fund-
ið upp í Sovét
1 fréttabréfum hinnar ötulu
APN-fréttastofu i Reykjavik er
gjarnan skrifað talsvert um frið i
heimi og „slökun spennu” á al-
þjóðavettvangi. Sovétmenn eru
sem kunnugt er ákafir talsmenn
spennuslökunarstefnunnar og
fylgja henni stundum eftir með
umfangsmiklum flotaæfingum á
heimshöfunum.
Nú greinir APN frá undraverðu
afsprengi spennuslökunarstefn-
unnar i Sovét. Það varðar þó ekki
alþjóðapólitik nema að takmörk-
uðu leyti, heldur er þvi ætlað að
bæta úr sljóleika ökumanna bif-
reiða og lappa þannig upp á um-
ferðarmenninguna i veldi Bréf-
snevs. Þeir i Sovét hafa nefnilega
fundið upp tækið „Antison” sem
hannað er i bænum Gorki og að
sögn „bregst það fljótt og vel við
ef athygli ökumanns dofnar við
akstur”. „Antison” virkar á þann
hátt að það fer i gang ef vöðvar I
höndum ökumanns slaknar. Er
siökunin mæid með sérstökum
mæli, sem festur er i stýri bifreið-
arinnar og þegar athygli öku-
mannsins dofnar, fer hljóðmerki i
gang og bifreiðin staðnæmist eftir
1-2 sekúndur. Ekki nefnir APN
hvort tæki þetta hefur verið sett i
bilaflota aðalritara Flokksins, en
sem kunnugt er hafa erlendir
þjóðhöföingjar gjarnan fært hon-
um bensa og jagúera að gjöf þeg-
ar þeir hafa farið hjá garði.
—ARH
Að læra af milljarða mistökum