Alþýðublaðið - 02.11.1977, Blaðsíða 7

7
blaífö9' AAiövikudagur 2. nóvember 1977
damenn verka-
ngarinnar
m formann Framleidslusamvinnufélags
ni Rafafls og möguleika slíkra félaga
VeriðaOleggja siðustu hönd á hina frægu japönsku tárblnu við vél II Kröfluvirkjun.
i að efla og byggja upp félagið. En
þessi betri launakjör höfum við
getað veitt félagsmönnum okkar
þrátt fyrir þá staðreynd, aö við-
skiptamenn okkar fá verulega
hagstæðari kjör hjá okkur en
almennt þekkist.
— t hverju liggja þau kjör?
— Fyrstog fremst i föstum efn-
isafslætti á þeim vörum sem fél-
agiö selur. Þó sést munurinn
sennilega bezt á tilboöum sem við
gerum á almennum markaöi. Þar
kemur i ljós að við getum boðið
verkkaupa betri kjör en gengur
og gerist, enda hreppum við iðu-
lega verkefni eftir þeim leiðum.
Þaö hefur verið staöfest hjá
stéttarfélagi okkar, meðal annars
á aðalfundi fyrir nokkru, að þessi
rekstur okkar hefur haft mjög
viðtæk áhrif á kjör rafiðnaöar-
raanna, enda má fullyrða, að þau
launakjör sem við veitum hafi
orðið til þess aö hækka verulega
kaupgjald þeirra sem vinna ann-
ars staðar.
— Hvernig er þessum launum
háttað?
— Þannig, að allir iðnaðar-
menn sem hjá okkur starfa eru
með sömu laun. í rafiðnaðinum er
það þannig, aö sama kaup er
• greitt mönnum, hvort sem þeir
eru i ákvæðisvinnu eða tima-
vinnu. Akvæðisvinnuhagnaðurinn
er settur i einn pott og deilt úr
honum eftir vinnustundafjölda
viðkomandi manna, hvort sem
þeir hafa unnið i ákvæðisvinnu
eða ekki.
— Hvað um járniðnaðarmenn-
ina?
— Sama gildir um þá. Þeir eru
á sama kaupi og rafiönaöar-
mennirnir. Við höfum búið til einn
sameiginlegan taxta, þar sem
enginn greinarmunur er gerður á
iönum.
Við látum okkur ekki nægja að
.tala um launajöfnuö, við fram-
kvæmum hann. Þetta hefur auð-
vitað reynt á félagshyggju okkar,
en um leið verið okkur styrkur.
— Hvað segja atvinnurekendur
við þessu?
— Þeim stendur sumum anzi
mikill stuggur aö þessu félags-
formi. Óttast útbreiöslu þess,
énda er einsýnt að það þrengir
mjög að möguleikum þeirra til
gróöasöfnunar.
— Hafa þeir sýnt andstöðu I
verki?
— Samtök rafvirkjameistara
1 hafa leynt og ljóst reynt að vega
5.n að þessari starfsemi, meðal ann-
ars með þvi að reyna aö hafa af
okkur verk með ýmsum ráðum.
Og einnig hafa þeir komið I veg
fyrir að við fengjum aðgang að
endurskoðunarskrifstofu fyrir
uppmælingu, sem sveinafélagið
og meistarar reka sameiginlega.
Það hefur þó ekki borið þann ár-
angur sem þeir bjuggust við, þvi
þeir sem við vinnum fyrir hafa
treyst okkar útreikningum, en ef
vafi hefur leikið á einhverju, höf-
um viö fariö i gegnum plöggin
með verkkaupum til að fá það
rétta i ljós. Auk þess sem forystu-
menn sveinafélagsins hafa að-
stoðað við uppgjör slikra útreikn-
inga.
— Hvernig er hugur verkalýðs-
félaganna i ykkar garð?
— Það er ekki hægt að segja
annað en að hann sé okkur hlið-
hollur. Þau hafa lýst yfir áhuga á
starfsemi okkar, enda eru þessi
samvinnufélög utan allra sam-
taka atvinnurekenda og yfirlýst-
ur tilgangur þeirra aö vinna að
aukinni þekkingu félagsmanna
sinna á verkalýðsmálum, sam-
vinnumálum og þjóðfélagsmál-
um, og hvetja annað verkafólk til
að yfirtaka atvinnutækin, eins og
fram kemur i lögum félagsins, -
og einnig i lögum sem samþykkt
voru af Alþingi I fyrra. Þessi félög
eru þess vegna bandamenn
verkalýðshreyfingarinnar, til
þess stofnuö að vinna aö bættum
kjörum verkafólks. Enda eru allir
félagar þeirra einnig félagar i
verkalýðsfélögum.
Þá má geta þess, að vorið ’75,
þegar samningar stóðu yfir, lýsti
samninganefnd ASI þvi yfir og lét
bóka það einhliða við frágang
samninganna, að Alþýðusam-
bandiö myndi ekki liða það. að
starfsemi þessara félaga yrði heft
á nokkurn hátt af hálfu atvinnu-
rekenda.
Tilefnið var, að þá um vorið
hafði frétzt af væntanlegum að-
gerðum atvinnurekenda til að
lama starfsemi tiltekins fram-
leiðslusamvinnufélags hér i borg-
inni, meö þvi að koma i veg fyrir
efnissölu til þess.
— Eruð þið að hugsa um að
koma á samvinnufélögum innan
annarra iðngreina?
— Eins og ég sagði áðan, von-
ast ég til að sú þróun sem þegar
er hafin, leiði til starfsemi af
þessu tagi i öðrum iöngreinum.
Þvi er ekki að leyna, að umræður
eru i gangi um stofnun samvinnu-
félaga i atvinnurekstri i fleiri iön-
greinum. Aftur á móti getur okk-
ar starfsemi fyrst og fremst orðiö
öðrum hvatning, en við teljum að
ekki sé hægt að koma á fót svona
félögum i atvinnurekstri með
aðgerðum ofanfrá. Þarna verður
að koma til hreyfing neðan frá,
frá starfsmönnum fyrirtækjanna.
Við getum verið fyrirmynd, en
áhugasamir hópar verða að vera
fyrir hendi i grunneiningunum,
vinnustöðunum.
— Erusvona félög einhver alls-
herjarlausn i kjarabaráttunni?
— Nei, ekki allsherjarlausn.
En ég er trúaður á að með þess-
um hætti sé hægt að styrkja rétt-
indasókn verkafólks um að taka
frumkvæðið i framleiðslu
atvinnuveganna og búa sig undir
þaö framtlðarmarkmið sem
verkalýðshreyfingin hér á íslandi
og annars staðar hefur sett sér, -
að verkafólk ráði sjálft vinnu
sinni og uppræti þær andstæður
sem eru á milli launavinnu og
auðmagns i þjóðfélaginu. —hm
Þetta kann að lita ruglingslega út, en er þó allt eins og það á að vera.
Raflagnirfrá Rafafli i nýja strfrbyggingu(Mynd: Jóhannes Harðarson)
SKAK
%
Umsjón: SVAVAR GUÐNI svavarsson
„Getið þér
virkilega
sundurgreint?”
1 byrjun sjöunda áratugsins
kom út i sænskri þýðingu hin at-
hyglisverða bók rússneska
skákmeistarans Alexanders
Kotovs: „Leiðin til meistaraár-
angurs i skák”. Bókin er frekar
ætluð þeim sem komnir eru
nokkuð á leið i skákinni.
I fyrsta hluta bókarinnar:
Sundurgreining afbrigða, heitir
byrjunarkaflinn: „Getið þér
virkilega sundurgreint? ” Kotov
gerir siðan grein fyrir þeim
mistökum i sundurgreiningu
sem ókerfisbundnar rannsóknir
geta leitt til jafnvel hjá mjög
hæfum skákmönnum.
Það er almennt að skákstyrk-
leikinn fylgir sundurgreiningar-
hæfninni. En i sundurgreining-
unni er enginn öruggur, áhuga-
maður eða meistari eins og eft-
irfarandi sýnir. Við skulum
kynna okkur þessa stöðumynd.
Þessi staöa kom upp i skák
milli tveggja ónefndra rúss-
neskra meistara og Kotov valdi
þessa stöðu sem dæmi fyrir
byrjunarkaflann.
Ummæli höfundarins um
þessa stööu hljóða svo: „Kóngs-
árás hvits er ógnandi og hann
leitaði aö rakinni leið til þess að
brjóta niður stöðu andstæðings-
ins eða i það minnsta að komast
i afgerandi betri stöðu. Eftir
mikinn þankagang um hitt og
þetta valdi hann verstu hugsan-
legu leið 26. Bc3? Þvi var svarað
samstundis meö hinum afger-
andi leik svarts 26t-, Rf4!”
Kotov reynir i staðinn eftir-
farandi leiki: 26. Rxg6, 26. Bxh6
og 26. Rg4! og kemst að þeirri
niðurstööu að siðasta afbrigðið
endi i unnum tafllokum fyrir
hvitan.
Merkilegt nokk, sér hann ekki
besta framhald hvits. Þegar ég
fékk bókina , .Leiðin til meistara
árangurs i skák” og leit i fyrsta
skipti stöðumyndina I byrjunar-
kaflanum þá fannst mér áber-
andi veikleiki f7 peðsins athygl-
isverður. Eftir stuttar sundur-
greiningar kom i ljós að 26. Rxf7
útilokar 26.-, Kxf7 og Dxf7
vegna 27.-, Bxe6 o.s.frv.
Litið erfiðara var það eftir 26.-
, Bxg3. Þá getur hvitur leikiö 27.
Rxh6+, Kf8. (27.-, gxh6. 28.
Bxe6+, Kf8. 29. Bh6+ o.s.frv.)
28. hxg3, Bd5. 29. Bg5 o.s.frv.
Jafnvel hin besta vörn 26.-, Rf4,
nægir ekki: 27. Rxh6+, Kf8. 28.
Bxf4, Dxf4. (Ef 28.-, Bxf4. 29.
Hxg6.) 29. Rf5!! Dxf5. 30. Dh8+,
Ke7. 31. Dxg7+, Kd7. 32. Dxb7!
og þar með er hið sterka bisk-
upapar svarts farið og hvitur
getur án teljandi erfiðleika unn-
ið. Það er undarlegt að þetta
augljósa afbrigöi hafi algjör-
lega farið framhjá Kotov.
Kotov varpaði fram spurning-
unni „Getið þér virkilega sund-
urgreint?” Og við áhugamenn
irnir sem unnum skákinni finnst
aö við séum i góðum félags
skap og það er gott að vita að
„Caissa” er óútreiknanleg
meira og minna fyrir alla!
Þetta er auðvitað ekki siðasta
orðið um það.
(Framan ritað er eftir Karl
Frantzén i SCHACH nýtt nr. 7
1977).
Nýtt um
sama efni
Núna i september 5.-14. 1977
tefldi Kotov i London í tíu
manna móti. Hann er farinn að
reskjast þessi frábæri og
skemmtilegi skákmaður og
varö aö láta sér nægja sjöunda
Alexander
Kotov
sætiö á eftir Hort o.fl. Þar kom
samt fyrir atvik, sem vakti
athygli mina og er bráð-
skemmtilegt þegar athugaöur
erfyrri hluti þessa skákþáttar.
Kotov féll I gryf ju þá sem hann
svo óspart hefur varað viö ára-
tugum saman. Var þetta
kannski gert með vilja?
Þvi trúi ég vart, en hafi svo
verið þá er viss snilli yfir
skepnuskapnum. Hann hefur
sinni „sjarma” eins og svo
margt annað i þessu ömurlega
mannlifi. Litum nú á snillina*
HviUKotov. Svart: Lambert.
Kóngsindversk-vöm.
I.d4, Rf6. 2. Rf3, g6.3. Bf4, Bg7.
4. e3, 0-0. 5. Rbd2,d6.6. h3, c5. 7.
c3, Rc6. 8. Bc4, a6. 9. a4, cxd4.
10. exd4, e5. 11. Be3, e4. 12. Rh2,
d5. 13. Ba2, Be6. 14. 0-0, Re7. 15.
Rb3, Rd7. 16. Dd2, Rf5. 17. Bf4,
De7. 18. f3, Rd6. 19. Ra5, Hfc8.
20. Bxd6, Dxd6. 21. fxe4, dxe4
’ 22. Rxb7, Db6, 23. Bxe6,
Dxe6. 24. Df2, Dd5. 25. Rc5,
Rxc5. 26. dxc5, Dxc5. 27.
Dxc5, Hxc5. 28. Hadl, f5. 29. g4,
Hb8. 30. Hf2, Be5. 31. Rfl, f4. 32.
He2, f3. 33. Hed2, Bc7. 34. Re3,
Bb6. 35. Kfl, h5.36. Hd6, Hg5. 37.
h4, Bxe3. 38. hxg5, hxg4. 39.
Hxg6 + , Kf7. 40. Hdd6, He8. 41
HdF6+ Ke7.
Lambert bauð nú jafntefli
Kotov hafnaði og benti á að
hann gæti unniö á eftirfarandi
hátt: 42. He6+, Kd7. 43. Hxe8,
Kxe8. 44. He6+ og siöan 45.
Hxe4.
Lambert gaf þá skákina af
kjánaskap, þvi leiki svartur I
43.-, g3! en ekki Kxe8 er þaö
Kotov sem er óhætt að gefa.
svavar.