Alþýðublaðið - 07.02.1978, Blaðsíða 6

Þriðjudagur 7. febrúar 1978
6
a—»—w—hwimi"—imi——■*■
84 trúbodar reknir
frá Brazilíu
Grunaðir um ad vera í tengslum viö CIA
84 trúboðar frá Trú-
boðshreyf ingunni SIL
svonefndu hafa fengið
skipun um að yfirgefa
Brazilíu.
Brazilíski ráðherrann
Rangel Reis hefur lýst
því yfir, að samtök um
málefni indíána/ sem
starfa á vegum stjórnar-
innar og nefnast FUNAI,
hafi ákveðið að inna sjálf
af hendi alla starfsemi,
sem fram fer meðal
indiánanna i Amazon-
frumskóginum.
Trúboðarnir höfðu unn-
ið að rannsókn á mállýzk-
um indiánanna að undan-
förnu og annast lítils
háttar kennslu. Þá kom
upp kvittur um, að þeir
hefðu tekið jarðsýnishorn
úr landsvæðum indíána
og sent þau til amerísku
olíufélaganna. Fregnir
um, að SIL sé ekki ýkja
fjarskyld CIA hafa feng-
ið byr undir báða vængi.
Þetta eru þó ekki or-
sakirnar fyrir brott-
rekstri trúboðanna frá
Brasilíu. Þær eru, að
málmrannsóknirnar hafa
borið harla litinn árang-
ur, nema þann að hafa
sterk trúarleg áhrif á
indíánana.
An eftirlits.
Því hefur formaður
FUNAI, Ismarth de
Araujo Oliveira tilkynnt
yfirboðurum trúboðanna,
að brasiliska stjórnin kæri
sig lítið um að um 30 trú-
boðabúðir séu starf-
ræktar á Amazon svæð-
inu, án aðhalds stjórnar-
innar.
Forstjóri SIL, Steven
Sheldon, hefur neitað því
eindregið, að hreyfingin
sé í einhverjum tengslum
við CIA.wEf einhver með-
limanna hefði einhver af-
skipti af CIA og slíkt vitn-
aðist, yrði hann umsvifa-
laust rekinn" segir hann.
En þrátt fyrir stór orð
og fögur fyrirheit hefur
einn trúboðanna, Peter
Kingston viðurkennt að
rannsókn hafi farið fram
á jarðvegssýnishornum.
Þetta haf i þó aðeins verið
gert i þágu landbúnaðar-
ins. Hann segir enn frem-
ur, að starfsemi SIL geti
vel verið grunsamleg í
augum þeirra er ekkert
þekki til, en stofnunin
hafi alls ekki gert nauð-
synlegar ráðstafanir til
að kynna starfsaðferðir
sínar eins og nauðsyn
bæri til.
— Senditækin okkar og
f lugvélar, sem lent geta á
litlum brautum, er einasti
tæknibúnaðurinn sem við
n.otum, segir Kingston, og
þeir i FUNAL hafa einnig
aðgang að honum.
Vonast forsvarsmenn
SIL til að einhver dráttur
verði á, að brottrekstur-
inn komi til fram-
kvæmda, eins og gerðist á
dögunum i Perú og
Kolumbiu. Eða eins og
einn trúboðanna sagði:
„Viðerum uggandi vegna
framtiðar indíánanna, nú
þegar okkur er ekki leng-
ur leyft að hjálpa".
Trúboðarnir út-
rýma indíánum
— í Guðsnafni
Sagt frá heimsókn sænsks blaðamanns
í adalstöd trúboðanna í Equador
Plast-fatan varft samferða trúboðunum til Amazonfrumskógarins.
Hvort aðstoð hennar við matvælaöflun er þung á metunum skal
ósagt látið.
Trúboðarnir starfa allir á vegum stofnunar,
sem nefnist SIL (The Summer Institut of
Linguistics). Er það mál manna, að hún sé i
tengslum við CIA og beiti sér betur fyrir þvi,
að taka jarðvegssýnishorn, og senda banda-
riskum oliukóngum — en að upp fræða indián-
ana.
Enn hefur ekki verið
sannað, að SIL trúboð-
amir starfi á snærum
CIA, en það er stað-
reynd, að trúboðarnir i
Amazon frumskóginum
útrýma indiánunum þar
með þvi að taka frá
þeim menningu þeirra
og upprunalegan lífs-
máta. Eftir er aðeins
,,menningarlegt, kristið
liferni" í sárafátækt. Og
þá er leið amerisku oliu-
kónganna að auðæfum
landsins greið.
Þegar flogiö er yfir Equador,
breiðir Amazon-skógurinn úr sér
yfir geysistórt landflæmi. Þar,
nánar tiltekið i Limoncocha, eru
aðalstöövar amerisku trúboös-
stöðvarinnar SIL (The Summer
Institute of Linguistics).
Stofnunin starfar einkum aö
málarannsóknum, eins og nafnið
bendir til, alla vega eru slikar
rannsóknir höfuðverkefni hennar
á pappirunum. Þær eru fram-
kvæmdar á þann veg, að „vis-
indamennirnir” koma sér i kynni
við ættbálka, sem tala mállýzku-
afbrigði, sem aldrei hafa verið
skráð. Þeir læra þessar mállýzk-
ur,skrá þær, og þýða siðan Bibli-
una á viðkomandi mál.
Þetta siðastnefnda er reyndar
aðaldriffjöðrin í starfsemi trú-
boöanna. Allir menn eiga rétt á að
heyra boöskap kristinnar trúar,
iafnvel þótt þeir hafi aldrei beWð
um það. Starfsmönnum SIL hefur
einnig heppnast að sannfæra
ótrúlega marga um réttmæti
þessarar hugmyndafræði.
Á vegum stofnunarinnar starfa
nú trúboðar i meir en 30 löndum,
sem öll eiga það sameiginlegt að
þar búa minni hluta hópar, sem
tala önnur tungumál en meiri
hlutinn. Yfirvöld hafa látið þá ósk
i ljósi, að minni hluta hóparnir
gætu sameinast. Og það er ein-
mitt á þessu stigi málsins sem
SIL hefur boðið fram aðstoð si'na.
Starfsáætlunin er, aö byrja á
þvi að læra málið, þvi næst að
kynna boðskap kristinnar trúar
og loks að koma á fót skólum, svo
börnin geti lært þjóðmálið.
Krefjast athafnafrelsis i
staðinn.
En stofnunin hefur krafist
nokkurra launa fyrir starf sitt.
Þau eru, að trúboðarnir hafi ótak-
markað athafnafrelsi, án þess að
nokkur sé með nefið niður i þvi
sem þeir taka sér fyrir hendur.
Trúboðsstöðvarnar eru ætið reist-
ar á afskekktum stöðum og öllum
ókunnugum er stranglega bann-
aður aðgangur.
t Equador er trúboðsstöðin t.d.
á s vo einangruðum stað, að þang-
að komast engir nema i flugvél-
um eða smábátum SIL. Tekur
slikt ferðalag marga daga.
Aginn er mjög harður og mikil
nákvæmni i allri stjórn. Sem
dæmi má nefna, að gestir fá
aldrei að stiga fæti inn i
Limoncocha-stöðina nema þeir
hafi gengið i gegnum mjög
nákvæma rannsókn sem tekur
nokkra daga. Móttökurnar eru
vingjarnlegar en einnig fremur
tortryggilegar. Það yfirskyggir
þó ekki undrunina við að sjá stöð-
ina, — sem gæti allt eins verið lit-
ið þorp i vesturhluta Bandarikj-
anna.
Þar gefur að lita stór einbýlis-
hús, i draumaumhverfi eins og
Siðvætt, kristið liferni I sára-
fátækt. Þaö er helzti árangur
starfs trúboðanna.
þau gerast bezt i ævintýrunum.
Görðunum ervel við haldið og út-
sýnið yfir hafið er stórfenglegt.
Ameriska er eingöngu töluð, sem
er i sjálfu sér ekki undarlegt þar
sem amerikanar eru eina fólkið
sem býr þarna.
Það eru sem sagt um 25
ameriskar fjölskyldur sem búa i
stöðinni, og lifa ákaflega svipuðu
lifi og tiðkast i Bandarikjunum.
Hér er uppþvottavél á hverju
heimili, isskápur, auk þess sem
þvottahús, skóli, kirkja og mat-
vöruverzlun eru á staðnum. Hér
vantar ekkert — nema sjónvarp.
Þjónustufólkið, sem stjanar við
trúboðana, er indiánar. I Banda-
rikjunum hefðu svertingjar verið
notaðir, til slikra starfa.
Vinna án launa.
Allirþeir, er þarnaerubúsettir,
eru svokallaðir sjálfboðaliðar,
þ.e.a.s. þeir fá engin laun fyrir
vinnu sina. Framfærsla þeirra
kemur frá ýmsum góðgerðar-
stofnunum, sem eru starfræktar á
vegum fjölmargra mótmælenda-
kirkna i Bandaríkjunum.
SIL hefur verið i Equador
um áratuga skeið og starfað
þar með miklum árangri, þvi
aðeins örfáir indiánar hafa
komist hjá þvi að meðtaka
boðskapinn. Frá aðalstöð-
inni i Limoncocha er starf-
seminni stjórnaðá fjöldamörgum
stöðum i Amazonfrumskóginum.
í þvi augnmiði hefur SIL komið á
fót litlum trúboðsstöðvum viðs
vegar um skóginn. Viðallastað-
ina hafa verið lagðar flugbrautir
— nógu stórar til að fjögurra sæta
vélarnar i aðalstöðvunum geti
lent þar. útvarpssendingar eru
einnig notaðar til að halda uppi
sambandi milli stöðvanna.
Ctvarpsstöðin er ein mesta og
mikilvægasta byggingin i
Limoncocha.
Nábúar trúboðanna.
1 nágrenni aðalstöðvarinnar
búa allnokkrir quichuaindiánar.
Húsakynni þeirra eru afar hrör-
leg, vinnubrögð eru frumstæð og
afkoman mjög slæm. Þessir voru
meðal hinna fyrstu er tóku
kristna trú. Margir þeirra voru
færðir til Limoncocha, íil að
hjálpa trúboðunum við mála-
rannsóknirnar og aðstoða þá við
að komast i samband við aðra
ættbálka. Þannig voru lifsskilyrði
þeirra eyðilögö með öllu.
Nú er orðið of seint fyrir þá að
snúa aftur til fyrri lifnaðarhátta.
Þeir verða að láta sér nægja illa
launuð snatt-störf hjá hvitu stór-
bændunum, sem hafa fyrir löngu
misst allan áhuga á þeim.
Samvinna við oliufélög-
in.
Oliufélögin hafa um margra
ára skeið verið meðal þeirra sem
hafa gengið hvað næst indiánun-
um. I Equador hefur SIL meðal
annars starfað mjög mikið i þágu
Gulf og Texaco, einkum hefur
verið lögð áherzla á að auðvelda
oliuboranir eins og auðið er. Er
það m.a. gert með þvi, að fjar-
lægja indiánana frá þeim stöðum,
sem skululagðir undir oliuleitina.
Og forsprakkar SIL segja stolt-
ir frá vinnubrögðum sinum: Þeg-
ar oliufélögin fóru að láta I sér
heyra, flugum við yfir Auca-þorp-
in og sögðum indlánunum að þeir
yröuað f lytja sig af landssvæöum
oliufélaganna. Kristinn indiáni af
ættbálki þeirra hafði orð fyrir
okkur og talaöi .til manna sinna i
gegnum stóran hátalara sem við
höfðum meðferðis.
Þegar indiánarnir höfðu flutzt
brott, gerðum við oliufélögunum
viðvart. Þessi nána samvinna
gerði það að verkum, að ekki einn
einasti dagur fór til spillis — svo
er Guði fyrir að þakka!
Framhald á bls. 10