Alþýðublaðið - 30.04.1978, Blaðsíða 8

Sunnudagur 30. apríl 1978

Réttur til vinnu handa
öllum er slagord dagsins
— f þróunarríkjunum eru 300 milljónir manna sem
ekki vita hvernig þeir fð næstu máltid þvf þeir hafa
litla sem enga vinnu — í iðnrfkjum vesturlanda eru
17 milljónir manna atvinnulausir
— samstadan má ekki vera bundin vid landamæri ef
verkaiýðshreyf ingin ð að ná settu marki
Ávarp Aiþjóðasam-
bands frjálsra verka-
lýðsfélaga 1. mai 1978.
Þegar alþjóölega verkalýðs-
hreyfingin valdi 1. mai sem bar-
áttudag fyrir kröfum verka-
manna um heim allan, var sii á-
kvörðun tákn mikilvægasta
grundvallaratriðis verkalýðshug-
sjónarinnar: samstöðunnar.
Samstöðu, sem ekki mátti vera
bundin við landamæri, ef verka-
lýðshreyfingin átti nokkurn tima
að ná settu marki.
1 dag er m jög við hæfi að minn-
ast þessa fyrsta boðskapar bar-
; áttudagsins. Nú liggur okkur
; meira við en nokkru sinni fyrr að
standasaman.efvið viljum halda
áfram aö vera áhrifaafl i heimi,
sem stöðugt er að þjappast sam-
an og löndin að verðá háðari
hvort öðru. Við gerum okkur öll
grein fyrir stöðu fjöldaþjóðafyrir-
í tækjanna. En jafnvel þótt þeim
væri ekki til að dreifa gerðu nú-
tima framleiðsluhættir, flutning-
? ar, eftirlit og samgöngur hverju
landi ógerlegt að hafa fullkomna
stjórn á sinum eigin málum.
Við verðum sifeilt að hafa þetta
i huga á þessum timum efnahags-
örðugleika. Þegar atvinnuleysið
sverfur að, þegar hver og einn
óttastum sinn hag eða missir alla
von um að fá nokkurn tima tvær
máltiðir á dag, þá er mikil freist-
ing að gleyma allri samstöðu og
gefa þá lakast settu upp á bátinn.
Þess eru dæmi, það skal viður-
kennt, að verkalýðssamtök hafi
gleymt alþjóðlegri samstöðu á
krepputimum. En sú staðreynd,
að hverju áfalli, hverjum mistök-
um var fylgt eftir að itrekuðum
tilraunum til aðkomaaö nýju áal»
þjóðlegri samstöðu verkafólks, er
okkur sönnun þess hve hún er
okkur ómissandi.
t dag er samstaða okkar ekki
enn i hættu. En aö þvi getur kom-
ið ef ekki bregöur skjótlega til
batnaöar i efnahagsmálum, en
svo sem ævinlega áöur ógnar
kreppan mest heimilum verka-
fólks. Viö skulum því ekki eyða
orku okkar i innbyrðis deilur,
| rifrildi um sneiöar af siminnk-
andi köku.
Sameinumst um kröfu um
J sköpun meiri verömæta, raun-
hæfra verömæta og jafnari tekju-
skiptingu. Viö vitum að það er
hægt og hvernig þaö ætti aö ger-
j ast.
Viö verðum þó enn aö benda á
þá dapurlegu staðreynd, að eftir
fjögurra ára efnahagsvanda,
virðast kröfur verkalýösfétaga
okkar, bæði innan einstakra rikja
og á aiþjóöavettvangi, ekki ná
eyrum ráðamanna. Viö veröum
enn aö brýna raustina svo aö
kröfur okkar heyrist, og knýja
rfkisstjórnir og atvinnurekendur
sem uggandi eru um gróöa sinn
og „stjórnunarleg forréttindi” til
aögerða.
Þetta er ástæðan til þess aö Al-
þjóöasamband frjálsra verka-
lýðsfélaga hefur ákveöiö að hefja
á þessu ári alþjóölega baráttu
fyrir fullri atvinnu, og verður
henni haldiö áfram til næsta þings
okkar, sem haldið verður 1979, og
lengur ef þörf krefur.
Við vonum aö þetta 1. mai á-
varp okkar nái eyrum allra
þeirra sem koma saman i tilefni
1. mai.
„Atvinnuleysi er alþjóðlegt
vandamál. 1 iðnaðarrikjunum
eru 17 milljónir manna atvinnu-
iausir. 1 þróunarrikjunum eru 300
milljónir manna, sem ekki vita
hvernig þeir fá næstu máltið af
þvi þeir hafa litla eða enga vinnu.
Við öll sem aðild eigum að Al-
þjóðasamb. frjálsra verkalýðsfé-
laga (ICFTfJ) höfum afráðið að
efla og skipuleggja herferð árið
1978 fyrir réttinum til atvinnu.
Þannig sýnum við samhjálp. Þvi
fleiri sem fá vinnu, og þeim mun
betri sem afkoma verkafólks er,
þvi meiri er geta þess til kaupa á
bæði innlendri og aðfluttri vöru.
J Þau kaup skapa aukin atvinnu-
tæki færi allstaðar.
t dag krefjum við rikisstjórnir
okkarum heim allaneinum rómi:
Bætiö atvinnuástand með aukn-
ingu opinberra útgjalda og betri
(ramtiöaráætlun, það mun verða
til þess að hleypa nýju blóði i al-
þjóðaviðskiDti. Fátækum löndum
þarf að hjálpa til að þau geti
hjálpað sér sjálf. Við beinum
tilmælum til forráðamanna vold-
ugustu iðnaðarrikjanna, Banda-
rikjanna, Vestur-Þýzkalands,
Bretlands, Frakklands, Italiu,
Japans, Kanada — að halda aðra
ráðstefnu æðstu manna eins fljótt
og við verður komið, til aö losa
heiminn úr þessari stöðnun með
þvi að taka upp þá stefnu sem al-
þjóðlega verkalýöshreyfingin
hefur hvað eftir annaö lagt fram.
Verði ekki hafist handa nú þegar,
eigum við i höggi við efnahags-
legt hrun á borð við þaö sem gerð-
ist eftir 1930.”
örbirgðer undirrót margs iHs i
þessum heimi. Fólk, sem lifir við
viðunandi kjör, góða menntun,
upplýsinga- og tjáningarfrelsi,
verður ekki auðveldlega einræði
að bráö. Það er óhugnanleg stað-
reynd, að það eru einkum þeir
sem við bág lifskjör búa sem þar
að auki eru sviftir mannréttind-
um sinum; stjórnmálafrelsi og
stéttarfélagslegum réttindum.
Þeir kunna að vera undirokaðir
af einum manni eins og i' Paragu-
ay, af öðrum kynþætti sem er i
minnihluta, einsog i S-Afriku, eða
af siðlausum stjórnmála- og eig-
inhagsm unasjónarmiðum svo
sem i Chile. En við skulum ekki
vera meö neinar sjálfsblekking-
ESðSSBB
ar, hverjirsemeinræðisherrarnir
eru, eiga þeir allir einn banda-
mann, stóngróðafyrirtæki um all-
an heim, sem eru i leit að ódýru,
hlýðnu vinnuafli. Þess vegna er
það verkefni verkamannanna, i
þeim löndum sem erusvo vel sett
að hafa frjáls verkalýðsfélög, að
tala máii hinna snauðu og kúg-
uðu.
Efnahagsleg réttindi, mann-
réttindi, þjóðfélagsleg og stjórn-
málaleg réttindi fylgjast að.
Skorti ein þeirra, eru hin fyrr eða
siðar í voða.
I rikjum kommúnista eiga
verkamenn á hættu að verða fyrir
ofsóknum og hefndaraðgerðum ef
þeir krefjast bættrar aðstöðu. Ef
stjórnmálakerfi það sem komm-
únistar komu á hefur nokkurn
tima átt sér málsbætur, þá var
það að það átti að sjá fólki fyrir
betri efnahagslegri afkomu. En
það er ekki hægt að sjá fyrir fólki.
Það þarf að njóta réttinda og
tækifæra til að sjá fyrir sér sjálft.
Allar öfgar eru hættulegar. Sú
staðreynd er góð og gild ástæða
fyrir þvi að við sem tilheyrum
frjálsri verkalýðshreyfingu höf-
um andstyggð á ofbeldi. Það hef-
ur aldrei hjálpað þeim sem þvi
var ætlað aðþjóna. Blóði saklauss
fólks hefur verið úthellt til einsk-
is. Og liklegasti árangurinn er
ennþá grimmari kúgun, ennþá
meiri báginda fyrir alla aöila.
En þótt ofbeldisaðgerðir eigi
réttláta refsinguskilið, verða þær
ekki upprættar með kúgun. Það
verður að eyða þeim jarðvegi
sem þær þrifast i: mannlegri
eymd, fáfræði, örvæntinguog þvi
sem velmegunarrikin verða aö
horfast i augu við — firringu i
þjóðfélagi, sem breytir fólki i
nafnlausa, formlausa framleið-
endur og neytendur, sem ekki
finna lengur neinn raunhæfan til-
gang i lifinu.
Það er ekki þess konar alls-
nægtaþjóðfélag, sem við höfum i
huga, þegar við óskum eftir al-
þjóðlegri efnahagslegri viðreisn.
Við viljum hagvöxt, en þesskonar
hag vöxt, sem miðar að þvi að sjá
öllum fyrir vinnusem þess þurfa,
að bæta stöðu fátækra, en miðar
ekki bara að þvi að gera hina riku
enn rikari.
Hagvöxtur þýðir ekki bara
fleiri bíla, fleiri orkuver, ennþá
hraðfleygari þotur. Hann þýðir
lika betri menntun og heilsugæzlu
betri og heilsusamlegriaðbúnað á
vinnustöðum, útrýmingu óþrifa-
legra, hættulegra og óviðunandi
vinnustaða, betri ibúðir, fleiri al-
menningsgarða og hressingar-
stofnanir. Fyrst við getum flogið
til tunglsins, hvi getum við þá
taiaBBBBBMnBMHaHHSBMMHnHaBBBBn
ekki náð þessum markmiðum hér
á jörðinni?
Við höfum sóst eftir styttingu
vinnutima I þeim tilgangi aö
draga úr atvinnuleysi. En þaöer i
sjálfu sér eftirsóknarvert tak-
mark til þess að gera verkafólki
kleift að lifa auðugra mannalifi.
Til þess að svo megi verða er
mikilsvert aö halda áfram bar-
áttunni fyrir meira lýðræði á
vinnustöðum. Hvert land getur á-
kveðið fyrir sittleyti hvaða leið sé
farin — takmarkið er hiö sama:
það verður að koma fram við
verkafólkið eins og ábyrga aðila,
sem hafa rétt til að taka þátt i á-
kvörðunum á öllum stjórnunar-
stigum fyrirtækjanna.
Hvað þróunarlöndin snertir
kæmi hagvöxtur fyrst og fremst
fram i þvi að fá fæði, klæði, hús-
næði, nauðsynlegustu heilbrigðis-
þjónustu og fræðslu. Frá upphafi
þurfa verkamenn i borgum og
sveitum að vera þátttakendur i
skipulagningunni og fylgjast með
framkvæmdum, til þess að þeir
geti tryggt að hagvöxturinn gangi
til almennings en ekki til hús-
bænda þeirra.
Til þess að ná þessu marki,
þörfnumst við nýs alþjóðlegs hag-
kerfis. Valdi fjölþjóðahringa til
Framhald á 6. siðu.