Vísir - 14.04.1969, Blaðsíða 8

8
VI S IR . Mánudagur 14. apríl 1969.
VÍSIR
Otgefandi: ReyKjaprent bJt. I
FramKvaemdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson /
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson \1
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson II
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson Vl
Ritstjóraarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson II
Auglysingar: Aðalstræti 8. Slmar 15610 11660 og 15099 11
Afgreiðsla: Aðalstræti 8. Sími 11660 II
Ritstjóro: Laugavegi 178. Slmi 11660 (5 Hnur) u
Askriftargjald kr. 145.00 á mánuði innanlands I
t lausasölu kr. 10.00 eintakiö 1 1
°rent3miðja Visis — Edda hJ. I
Þekking eðo reynsla j
Qft gera menn lítið úr skólalærdómi og telja hann
ná skammt í vandamálum þjóðlífsins, einkum at- (
vinnulífsins. Víðtæk starfsreynsla sé miklu heppi-
legri skóli og farsælli. Allir þekkja líka sögumar um, (
hvílíkir græningjar verkfræðingar og aðrir langskóla-
menn geti verið, þegar þeir koma út í atvinnulífið.
En hver er þá þessi þekking, sem hinir langskóla-
gengnu hafa aflað sér? Er það einhver bókvísi án (
tengsla við raunveruleikann? Því fer víðs f jarri. Þekk- /
ing þessara manna er raunar fyrst og fremst sam-
þjöppuð reynsla mikils fjölda manna um langan aldur. ((
Reynsla sú, sem einn maður öðlast á langri starfs- //
ævi, er mikils virði, og má segja, að í henni felist mik- (/
il auðævi. Enn meira virði verður reynslan, þegar bú- ))
ið er að skrá hana og flokka og bera saman við reynslu \
annarra manna. Og þetta er einmitt undirstaða vís- \
indanna. Þau safna saman reynslu margra kynslóða (
og gera sérstakar athuganir og tilraunir til að fá skipu- /
lega mynd af þessari reynslu. Þannig er líklegt, að (
ekki aðeins 40 ára starfsævi, heldur þúsundir, tug- )
þúsundir eða hundruð þúsunda ára af samanlagðri \
reynslu margra manna liggi að baki einnar málsgrein- \
ar í fræðibók. \ (
Stundum er talað um, að íslendingar eigi fáar og /
lítt nytjaðar auðlindir, og er þá fyrst og fremst átt /
við orkuna í fossum og hverum. En ein hin veiga- )
mesta þessara auðlinda er hin mikla og samþjappaða \
reynsla, sem felst í vísindalegri þekkingu. Við eig- \
um ekki nógu marga langskólamenn og nýtum ekki ('
nógu vel þá, sem eru fyrir hendi. (
Okkur vantar sárlega þekkingu í atvinnuvegun- /
um eins og sést bezt af því, hve erfitt þeir eiga með /
að standa undir góðum lífskjörum þjóðarinnar. Eink- li
um vantar okkur þekkingu í alls konar iðnaði, allt (
frá fiskiðnaði yfir í efnaiðnað. Við eigum varla til /
nokkra fiskiðnfræðinga né verkfræðinga á því sviði. )
Vélaverkfræðingar, rekstrarverkfræðingar og efna- \
verkfræðingar eru fáir, svo eitthvað sé nefnt. Og \
okkur vantar ekki bara verkfræðinga á öllum þess- (
um sviðum, heldur ekki síður iðnfræðinga, iðnaðar- /
menn og annað iðnlært fólk. )
Líklega er flestum ljós skortur okkar á verklegri )
þekkingu. Hinir eru færri, sem veita því eftirtekt, \
við hve sáran skort við búum í þekkingu á fjármál- (
um og rekstri. Sú álma vísindanna er miklu yngri en (
álma verklegrar þekkingar. Það eru einkum Banda- (
ríkjamenn, sem hafa safnað saman þekkingu á fjár- )
málum og rekstri á síðustu áratugum. Hingað hefur \
þessi þekking ekki borizt nema í litlum mæli. \
Einnig má telja upp fleiri svið, þar sem okkur skort- (
ir þekkingu, t. d. á íslenzku þjóðfélagi og því mann- (
lífi, sem hér þróast, — þekkingu í félagsvísindum. (
Við eigum ekki að gera lítið úr vísindalegri þekkingu. )
Það er engin andstæða milli þekkingár og reynslu, \
því að þau eru að stofni til eitt og hið sama. )
28. skoðanakönnun VÍSIS: Teljiö þér rétt, að ríkisstjórnin og Albingi grípi
i taumana áöur en til allsherjarverkfalls kemur?
BEITING VERKFALLS-
VOPNSINSÓVINSÆL NÚ
■ Þjöðin virðist nú einu sinni standa franuni fyrir allsherjarverkfalli, en aðeins tæpir tveir
mánuðir eru nú liðnir síðar sjómannaverkfallinu lauk. Það verkfall hafði að mörgu leyti
svipuð áhrif og allsherjarverkfall fyrir þjóðarbúið mun því mörgum nóg þykja komið að
svo búnu.
■ ! blöðunum eru skoðanir mjög skiptar um samningamálin að vanda, en afstaða almenn- •
ings, sem að langmestu leytl er launþegar, er engan veginn skýr nú frekar en endra-
nær. Að vísu er enginn efi á því, að launþegar vilja kjarabætur, annað væri óeðlilegt, i
en vilja þeir knýja þær fram núna með löngu og dýru verkfalii?
Vegna þessarar óvissu beind-
ist 28. skoðanakönnun VÍSIS
að þvi að kanna afstöðu fólks
um land allt til spurningarinnar:
„Teljið þér rétt, að ríkisstjómin
og alþingi grípi í taumana áð-
ur en til allsherjarverkfalla
kemur?“
Niðurstööutölumar sýna, að
meir en helmingur þeirra, sem
leitað var til voru því hlynntir,
að ríkisstjóm og alþingi skæmst
í leikinn, þegar sýnt væri, að
launþegar og atvinnurekendur
væm þess ómegnugir að jafna
ágreiningsmál sín, nema ef til
vill með löngu verkfalli. Mót-
fallnir þessu voru 28%, en 20%
höfðu ekki myndað sér skoðun
um málið
Það var athyglisvert í sam-
bandi við niðurstöðu þessarar
könnunar að fólk á Stór-
Reykjavíkursvæðinu og á út-
geröarstööum víða um land var
hlynntara því, að alþingi og
ríkisstjórn gripi í taumana, en
fólk upp til sveita. Ef dreifbýlið
er tekið í heild sinni voru álíka
margir með og móti, en á
Reykjavíkursvæðinu svöruðu
yfir 75% þeirra, sem afstöðu
tóku spumingunni játandi, að-
eins rúm 20% vildu engin af-
skipti aiþingis og ríkisstjórnar
af þessu máli, a.m.k. ekki fyrst
um sinn.
Þessi niöurstaða bendir til
þess, að fólk á þeim stöðum,
þar sem sjómannaverkfallið
hafði mjög lamandi áhrif á at-
vinnulífið eigi erfittmeðaðsætta
sig við fleiri verkföll að sinni.
Sömuleiðis gæti þessi niöur-
staða bent til þess, að ailsherjar-
verkfallið i fyrra sé enn ofar-
lega í hugum manna og þá sér-
staklega hér á Reykjavíkur-
svæðinu, . þar sem verkfallið
kom þyngst niður.
Auðvitað sýnir þessi skoð-
anakönnun þó, að allur almenn-
ingur trúir ekki á að verkföll
leiði til raunhæfrar lausnar
eins og ástandið er núna.
Ánægjulegar fregnir frá vetrar-
vertíðinni og hinni geysilegu
ioðnuveiði hafa almennt aukið
mönnum bjartsýni, en fólk
virðist ekki vera fúst til að
fóma á einu bretti því, sem
þar hefur áunnizt.
Það er talið að allsherjarverk-
fallið í fyrra hafi kostað þjóð-
ina hálfan milljarð, þó að aldrei
verði reiknaö til fulls þaö' tjðn,
sem hlýzt af allsherjarstöðvun
atvinnulífsins um hábjargræðis-
timann. Stöðvun atvinnulífsins
bakar t.d. öllum þeim fyrirtækj-
um og stofnunum, sem skipta
við útlönd afar mikla erfiö-
leika. Þaö gerist t. d. að þau
geta ekki staðið við skuldbind-
ingar sinar við erlenda aðila
og tapa þar með trausti, sem er
einn grundvöllurinn fyrir al-
þjóðiegum viðskiptum jafnt
sem innlendum.
Margir þeir, sem svöraöu
spumingunni neitandi gerðu
það á þeirri forsendu, að ekki
væri tímabært aö grípa í taum-
ana fyrr enn verkfallið hefði
staðið í töluverðan tíma og
engin lausn sjáanleg önnur.
„Eigum við aö setjast upp í
stofu í miðri vertíð? Þetta
veröur endalaust verkfall, ef
til kemur. Mér finnst þeir ættu
að gripa i taumana núna strax.
Já, auðvitað, forystumennirnir
eru hvort sem er ekki að hugsa
um launþeganna, heldur um
pólitískan ávinning". Þannig
hljóðuðu svör þeirra, sem vom
fylgjandi opinberum afskiptum.
„Það hefur ekki reynzt
verkalýðnum til góÖ6, að þeir
gripu í taumana. Þeir gripa
alltaf inn i málin á vitlausum
tíma“, svöruðu þeir, sem voru
á móti, en margir þeirra töluðu
um lögþvinganir, sem þeir vildu
ekki aö beitt yrðu, en flestir
sögðu aðeins blákalt nei, án þess
að fylgja því nokkuð frekar
eftir.
Niðurstaða þessarar skoðana-
könnunar gefur einnig til kynna
að aðgerðir ríkisstjðroarinnar og
alþingis til lausnar sjómanna-
verkfaTIsins hafa notið almennra
vinsælda, en þá var ekki gripið
til aðgerða fyrr en sýnt var, að 1
deiluaðilar næðu ekki saman
í bráð. Samkvæmt könnuninni
er almenningur jafnvel fylgjandi
því, að gripið verði í taumana
áður, en til allsherjarverkfalla
kemur, en könnunin beindist m.
a. að því að kanna það, eins og
spumingin ber með sér.
Sjómannaverkfallið virðist
raunar hafa markað tímamót í
verkfallssögu landsins. Samúð •
með verkfallsmönnum var næst-'
um engin undir lok verkfallsins,
heldur ríki: gffurleg gremja
meöal almennings vegna þess.
Mælirinn var orðinn fuliur.
Frumvarp sere Jón Þorsteins-
son alþingismaður hefur lagt
fram á Alþingi um endurbætur
á vinnudeilulöggjöfinni er því
örugglega í samræmi við al-,
menningsálitið. Vísir hefur tekið -
undir tillögur Jóns en telur að
þær megi endurbæta. M. a. telur
Vísir nauðsynlegt, að svo verði
búið um hnútana. að verkfall
sé ekki boðað nema meö a’fis-
herjaratkvæðagreiðslu, sem al-
menn þátttaka er í.
Niðurstöður úr skoðanakönnun VÍSIS urðu,
sem hér segir:
Jq • • • • .. 126 eða 52%
Nei...
Ódkvednir 47 eða 20%
Alls...
Ef aöeins eru taldir þeir, sem afstöðu tóku,
lítur taflan þannig út:
Jó.......65%
Nei......35%