Vísir - 17.05.1969, Blaðsíða 5

V í S IR . Laugardagur 17. maí 1969.

þær fregnir berast nú frá Nor-
egi, að borun eftir oliu úti
fyrir strönd landsins, sem banda
rískt félag hefur staóíó að, hafi
nú þegar boriö árangur, sem
veki miklar vonir. Enn er þö allt
'< huldu imi þetta mál, sumir
•'sgja að þarna hafi fundizt auð-
ug uppspretta af jarðgasi, aðrir
ið olía hafi fundizt þarna og að
þvi er haldið sé í allmiklum
mæii — en víst er um það, að
árangurinn, i hvoru sem hann
er fólginn, er það mikilvægur
að hinum bandarísku aöilum
finnst vissara að hafa strangan
VESTFIRÐJR
Olía eða íiskirækt? Kannski hvort tveggja.
Landgrunnið
gull-
kista framtíðarinnar
Er unnt oð rækta fisk i innfj'órðum i miklu magni?
vörð um borunarstöövarnar og
verjast allra frétta. Sé svo, að
þarna hafi fundizt annað hvort
jarögas eða olía í miklu magni
hefur það ekki einungis í för
með sér verulegar breytingar
fyrir efnahag norsku þjóðarinn-
ar. Dæmin frá arabísku oliurikj-
unum sanna hvílikt óskaplegt
f jármagn streymir inn i þau lönd
þar sem olía hefur fundizt, ein-
göngu fyrir vinnsluréttindin og
starf að vinnslunni. En það er
ekki einungis það, sem þessi
árangur hefur í för meö sér ef
sannur reynist. Þá er'mn leiðfeng
in sönnun fyrir því að olíu- og
jarögaslindir leynist undir norö-
urhjaranum í rikum mæli, eins
og sumir sérfræðingar hafa hald
iö fram síðustu árin. Má þá gera
ráð fyrir að hinir miklu olíu-
hringir hefji þar boranir hvar-
vetna sem þeir fá Ieyfi til og
getur það haft ófyrirsjáanlega
þýðingu fyrir þau lönd, sem þar
eiga réttinda að gæta.
Og vissulega verður ríkisstjórn
um viðkomandi landa þar nokk-
ur vandi á höndum. Hinir vold-
ugu olíuhringir eru ekki nein
Iömb að leika sér við i samnings
gerðum, enda fjárhagsleg stór-
veldi í heiminum, sem heyja
harða baráttu sín á milli, liggja
meira aö segja undir þeirn rök-
studda grun að þau viii ekki fyr
ir sér að koma af staö stað-
bundnum styrjöldum, ef þvi er
að skipta. En hvað um það —
hafi fundizt olía eða jarögas úti
fyrir Noregsströndum, verður
þess varla langt aö bíöa að olíu-
hringamir líti landgrunnið úti
fyrir okkar ströndum hýru auga,
enda mun þess þegar hafa gætt
að einhverju leyti. Verði af þvi
er vissara fyrir hlutaðeigandi að-
ila að gera ráö fyrir aö allt geti
gerzt, eins og þar stendur, og
semja ekki af sér þegar leyfin
verða veitt — ef þau verða veitt.
Það væri í sjálfu sér æskilegt aö
ríkar olíulindir fyndust úti fyrir
Vestfjöröum, að þar yrðu reist-
ar oliuhreinsunarstöðvar í landi
og allt það. Það mundi veita
tugmilljarðagróða inn í landið ef
til kæmi. Og þó — æskilegt og
æskilegt ekki. Olíugróðinn hefur
ekki alltaf oröið öllum til bless-
unar. Hingað til hefur landgrunn
ið reynzt okkur gjöfult á önnur
verömæti, að vísu misjafnlega
gjöfult, og aldrei án þess að
það kostaði okkur bæði áhættu
og erfiði að njöta gjafmildi þess
— en yfirleitt blessast þær gjaf-
ir líka bezt, sem fást með þeim
kjörum.
Og nú bendir allt til þess, aö
allar þjóöir, sem eiga land aö
hafi, líti á Iandgrunnið úti fyrir
ströndunum sem sín mestu fram
tíðarverðmæti. Ekki einungis i
þeirri von, að þar kunni aö finn
ast einhver verðmæti í málmum
olíu eða jarögasi, heldur fyrst
og fremst í sambandi viö fæðu-
öflun, sem stööugt gerist mikil-
vægara mál í sveltandi heimi.
Sumir sérfræðingar telja nú
vogskornar strendur dýrmæt-
asta fjársjóð i framtíðinni í sam
bandi við fiskirækt. Firðir, þar
sem þannig hagar til, geti orð-
ið eldistjarnir, ef svo mætti að
orði komast, fyrir fiskistofna,
sem hentugir eru til slikrar
ræktunar. Sennilega eru ástr-
alskir vísindsunenn og sérfræð-
ingar komnir hvað Iengst í slík
um athugunum og áætlunum.
Þær kunna að visu að virðast.
nokkuð draumórakenndar — en
draumarnir eru oft og tiöum
upphaf glæsilegs veruleika. Þeir
gera ráð fyrir ræktun á ails kon
ar einfrumungum, svifi og átu, í
miklum sjógeymum, sem bæöi
væri notaö til nianneldis — sem
unnin eggjahvíta — og fiskeld-
is í sambandi við fiskirækt
í fjörðum inni. Til þess að
varna þvi að fiskur gangi úr
firöinum, nema til þess sé ætl-
azt, gera þeir ráö fyrir málm-
netsgirðingu, sem vægum raf-
straumi er hleypt á, og fiskur-
inn forðast. Þannig telja þeir að
rækta megi gifurlegt rnagn fisks
í innfjöröum, fullala hann
þar, svo ekki þurfi að lokum
annars við en háfa hann upp og
flytja hann brott til vinnslu-
stöðva. Einnig mætti hleypa
milljónum seiða út á miðin til
viðhalds fiskistofninum þar.
Þótt ekki sé enn fengin vissa
fyrir því að annar fiskur en lax
sé heimfús á æskustöðvar, þyk-
ir það ekki ólíklegt og vafa-
laust eiga fiskmerkingar eftir að
skera úr þvi. Hver veit nema
þarna sé draumur framtíðarinn-
ar. Og ef svo reyndist, þá
þyrftu þeir á Vestfjörðum ekki
á oliu að halda til þess að þar
fyndist gull á grunni.
Landgrunnið er dýrmæt eign.
Kannski — jafnvel dýrmætasta
eignin sem viö eigum. Oft eru
hér skipaðar nefndir, og oftar
en fólki finnst höf að. En hvern
ig væri að skipa eina enn, land-
grunnsnefnd, sem stæði ekki ein
ungis vörð um landgrunniö,
heldur athugaði og allar hugs-
anlegar Ieíðir til að gera það sem
arðbærasta eign, mið þess, firði
og flóa?
0 0*
HOFFERDnBJOLD
Loftleiðir minna á
hópferðaafslætti, sem
veittir eru á ölium
flugleíSum félagsins.
Skrifstofur og
umboðsmenn Loftleiða
veita nánari upplýsingar.
Höpferðagjöld
Loftleiða eru hagstæð.
LOFTLEIÐIS LANDA MILLI
í
’OFTLEIDIR
Laugavegi
170-172
HEKLA hf
BÁTAVÉLAR
85 - 1125 hö
Caterpillar diesel-bátavél. Stærö: 240 hö við stööugt álag.
Kynnið yður kosti
CATERPILLAR.
★
Frá námskeiði í nieðferð
Caterpillarvóla hjá HEKLU hf.
Calsrpillar, .Cal íe ib sru skrásdl vonimerln
Hvsrs vegna ekki CATERPILLAR í yðar sfcrp?
D 334