Vísir - 10.04.1970, Blaðsíða 7

7
VlS IR . Föstudagur 10. apríl 1970.
cTVlenningarmál
Hjörleifur Sigurösson skrifar um myndlist:
VIRDUZZO
OG MOLL
rT'veir myndlistarmenn erlendir
sýndu grafík í sölum Mynd
lista- og handíðaskóla íslands
um páskana. I hinu margbreyti-
lega, mér liggur næstum á
tungu að segja: tryllingslega
íflóði nýjungagirni og tilrauna-
dekurs, er hressandi að rekast
á miðla hljóðrar og einarðrar
rökhyggju, Eduardo Moll frá
Perú og Antonino Virduzzo frá
Ítalíu þunfa hvorki aö framleiða
reykbólstra né eldglæringar,
þaöan af síður gný orustunn-
ar .. . . til þess að við hlýðum
með athygli á boðskap verk-
anna, hittum þau fyrir í gróp
hjartans. En ég ætlaði sízt af
öllu að verða hátíölegur. Slíkt
hæfir ekk; þegar myndin kem
ur á móti gestinum í látlausum
klæðum. Báðir höfundarnir
fylgja reglu, sem löngum hefur
reynzt heiliadrjúg í alvarlegu
starfi mennta, lista og rann-
sókna: aö marka sér ákveðinn
heldur bröngan bás en Ieggja
þeim mun ríkarj áherzlu á að
gera hvern fersentimetra að ó-
svikinnj hliðstæðu aldingarðs-
ins. í fljótu bragði kann okkur
að sýnast augljós staðreynd,
aö Moll hafi fátt til málanna
að leggja, fátt nýstárlegt. Hring
ar hans, sporbauga rog fletir,
sem oft og einatt minna á báts
segl, eru alþekkt fyrirbæri í
verkum formsköpuða og mynd-
Ijstarmanna. Hér heima í
Reykjavík getum við bent á iðk
enaur, sem fara að nokkru leyti
sömu slóö og hann. En það eru
atriðatengslin og þó ekki síður
margslungin og síung snerting
í hverju listaverkinu af öðru ..
sem boðar stærri tíðindi en
margt annað aif sömu rót. Mynd
irnar 4 og 7 hljóta að teljast af-
bragösverk en nokkrar á dyra-
veggnum tæpleg annað en end-
urskin. Pað kann að leiða af van
þekkingu undirritaðs, að honum
sýnist Virduzzo bæði frumlegri
og tilfinningaríkari grafifclista-
maður. Aðferðir Sikileyingsins
vefjast óneitanlega fyrir aðvif
andi spurulum gesti úr norðrinu
og það er ekki Iaust við að
stundum finnist honum taekni-
brögðin drottna yfir fullstórum
hlut í gangvirkinu. Aftur á
móti er ljóst, að þessi sömu
brögð ýta af stað afar skemmtil.
og áhugaverðum samsetningum
litatóna sem glitra þarna eins
og dropar í hafi eða þræðir i
feldi — í sinni eigin almáttku
veröld. Skyldu reykvískir gestir
myndlistár hafa gjört sér ótví-
ræða grein fyrir stærð þeirra?
Nýtt fígúrubrú ðkaup
Ciðastliðinn sunnudag var á
dagskrá sjónvarpsins okkar
stórlega athyglisverður liður, er
allnokkuð hafðí verið kynntur
fyrirfram eins og von er með
fyrstu tilraun stofnunarinnar til
þess að meðhöndla af eigin ram
leik sígildar bókmenntir okkar.
Varla rýrir þaö mikilvægi þessa
atburðar, að stofnunin teflir hér
fram tveim af mikilhæfustu yfir
mönnum sínum svo sem til að
sýna það að hér sé ekki um
neitt háifkák að ræða — en dag
skrárstjóri fræðsiudeildar ann-
aðist yfirstjórn og þularstörf í
þættinum og tónlistin var eftir
dagskrárstjóra skemmtideildar.
Reyndasti myndatökumaður
sjónvarpsins stóð á bak við vél
ina. Eru þá upp taldir þeir aðil-
ar, sem að dagskránni stóöu
— Jó'hann Briem og höfundur
sögunnar eru bara listamenn og
skipta náttúrlega minna málj f
þessu samhengi.
jyfeö slíkum málatilbúnaði sýn
x ist mér stofnunin fyllilega
vera að gefa í skyn að hér sé
um stefnuyfirlýsingu hennar að
ræða. Eftir því sem blaðafregnir
herma fengu þessir sérfræðing-
ar stofnunarinnar rúman tíma
til verksins, sem hófst einhvern
tíma á síðastliðnu sumri en lauk
nú fyrir nokkrum dögum. Pað
er því einna líkast því sem við
mann sé sagt með þessum dag-
skrárlið: Gjörið svo vel — héma
hafið þið þáð sém' sjónvarþíð
okkar getur þegar hinir færustu
starfsmenn eru til settir að
moða úr listaverkum orðs og
myndar og gera það nærtækt
áhorfendum sínum. Formáli
stjórnandans undirstrikaði þetta
einnig að svo miklu leyti sem
marka mátti þun'gbúna alvöruna
í yfirbragðj tflytjandans og skilj
ahlega hluta ræðu hans.
Hver er svo útkoman úr
þessu ýtrasta átaki sjónvarps
ins? Kemur það manni loksins
á óvart með fágaðrj tæknikunn
áttu. óvæntri samtengingu
myndar og hljóms, uppljómandi
heildaráhrifum sem tepdri gam-
alkunna sögu ijóslifandi í hug-
skot manns? Sannast hér loks
ins aö þjöðin hafi ekki að ófyrir
synju trúað tvímenningunum
fyrir hundruðum milljóna króna
af sparifé sínu? Gerist það —
undrið stóra?
Með vissum hætti má líta á
þennan þátt sem afrek. Vissu-
lega tókst að koma manni á 6-
vart. Enn var farið langt niður
fyrir það lágmark fiatneskjuleg
asta hæfileikaskorts, enn var
stórlega vfirtrompaö seinasta
met sjónvarpsins í sýnikennslu
vankunnáttunnar og skilnings-
leysis á því tæki sem ráöskað er
með verð ég að segja því þaö
væri móðgun við 'a-llt og alla aö
kalla þetta vinnubrögð.Þátturinn
er ekki einu sinni nothæfur til
kennslu i því hvernig eigi ekki
að vinna sjónvarpsþátt því nem
endur í skóla eilegar námskeiði
á þessu sviði hlytu að hatfa gert
sér grein fyrir öllum þeim und
irstöðuatriöum audiovisual staö-
reynda sem hér eru þverbrotin
með á'líka sjáifsögðum hætti og
belja stigi ofan á glerrúöu —
öðruvísi fengju menn varla inn
göngu í slfkt námskeið eilegar
sifkan skóla.
TJ'il hvers er þá verið að gera
þennan þátt — mér er það
ráðgáta. Hvers á höfundur Kjal
nesingasögu að gjalda að dag-
skrárstjóri fræðsludeildar skuli
taka texta hans, útþynúa hann
og bjaga — lesa hann svo með
myndum af jórtrandi beljum,
landakortum, súrheysturnum og
rollum á beit til þess aö draga
athygli manns frá textanum. —
Hvers vegna getur hann þá ekki
látið sér nægja að hafa bara
stillimyndina standandi á meðan
hann les óbrenglaöa söguna út
því hann hefur ekki komið auga
á þann mismun sem er á útvarpi
og sjónvarpi? Hvaða rétt hefur
hann til að siga þessum beljum
og þúfnakollum á söguna? —
Hvaða leyfi hefur hann til að
misnota ágætar myndir Jóhanns
Briem til hins sama? Hvers
vegna fær hann kollega sinn Jón
Þórarinsson til að útbúa tóniist,
sem gerir ekki annað en að
trufla það litla aif stemningu
textans, sem eftir er þegar hin
ar skepnurnar eru búnar að
leggja sitt af mörkum?
Og hvernig stendur yfirleitt á
því að yfirmennirnir, sem veija
eiga alla starfskrafta stofnunar-
innar, hafa ekki annan útveg tii
að drýgja launin sín en þessa
hryggilegu auglýsingu á skiln-
ingsleysi sínu, vanfcunnáttu
sinni og getuleysi sínu á þessu
sviði. Ekkert er þó Ijósara héð-
anítfrá en einmitt það að afflt
annað fer þessum mönnum bet
ur úr hendj en vinna við sjön-
varpsþætti.
I^yrr á þessu árj varö mikíð
uppistand vegna stjómanda
Þjóðleikhússins sem lét konu
sína syngja hlutverk í óperu.
Konan sú hafði. þó sannanlega
stundað söngnám. tjvað hefði
veriö sagt ef Guðl. Rósinkranz
hefði sjálfur sungið hlutverk
greifafrúarinnar i Brúðkaúpi
Fígarós.
Hvaö verður sagt um þetta
fígúrubrúðkaup sjónvarpsins?
VELJUM fSLENZKT
(SLENZKANIÐNAÐ
Þakventfar
Kjöljárn
Kantjárn
ÞAKRENISIUR
•>&&>>>>>>>>>>&%&•>■
ÆGXSGÖTif & <g© 13í2^.1St^5
> e œ e ®o s® o seeeeseee® ©063 ae s ® © o o® ® ee @ ® 00 es ® eœas æ©@ c ® ® ® e 8 ® e s e soee e æoc, <se s* e ©e@'oí.<v® @e e'í o e ® ee®i