Vísir - 10.04.1970, Blaðsíða 8

8
V í SIR . Föstudagur 10. apríl 1970,
VISIR
Otgefandi: Reykjaprent m*.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Cyjóltsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jótaannesson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Simar 15610. 11660 og 15099
AfgreiOsla: AOaistræti 8. Simi 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 Unur)
Áskriftargjald kr. 165.00 ð mánuOi innanlands
1 lausasölu kr. 10.00 eintakið
PrentsmiOja Visis — Edda taí.
Sterkur listi
Prófkjörið var látið ráða ferðinni, þegar fulltrúaráð (
sjálfstæðisfélaganna samþykkti í gær framboðslista /
sjálfstæðismanna í borgarstjórnarkosningunum í vor. /
Átta efstu menn prófkjörsins eru í níu efstu sætum )
framboðslistans. En í hópinn hefur bætzt ein kona, \
sem skipar þriðja sætið. Með því fráviki er tekið \
tillit til þeirrar staðreyndar, að nafn konu var í einu (
af átta efstu sætum á nærri öllum atkvæðaseðlum (
í prófkjörinu. Þau atkvæði dreifðust hins vegar á /
svo margar konur, að engin náði einu af átta efstu )
sætunum. \
Listinn er því í samræmi við vilja þeirra 7000 Reyk- \
víkinga, sem þátt tóku í prófkjörinu. Og prófkjörið (
ræður ekki aðeins skipan átta efstu sætanna. Val /
varamanna, sem skipa níunda til sextánda sæti list- //
ans, er einnig að verulegu leyti í samræmi við úrslit ))
prófkjörsins, þótt ekki hafi verið gert ráð fyrir því \i
í prófkjörsreglunum. En það styrkir listann veru- \\
lega, að prófkjörið skuli þannig vera látið ráða ferðr. (l
inni í mun stærri stíl en upphaflega hafði verið áætlað. /i
Þar sem listinn er í samræmi við prófkjörið, hafa //
eðlilega orðið miklar breytingar á honum síðan í síð- ))
ustu borgarstjórnarkosningum. Af sextán efstu \
mönnum listans erp níu, eða meira en helmingurinn, \
sem ekki voru þar í síðustu kosningum. Þannig hef- (
ur mikil og heilbrigð endurnýjun átt sér stað. Er þetta /
í samræmi við hugsunarhátt sjálfstæðismanna. Það /
er engin fámenn klíka, sem hefur ráðið framboðinu, )
heldur breið fylking borgarbúa, þátttakendur próf- \
kjörsins. Listinn er því sterkur og líklegur til að vera \j
að skapi Reykvíkinga. ((
En listinn þurfti líka að vera sterkur, því að mikið ((
er í húfi. Almennt er viðurkennt, að kosningarnar
í Reykjavík verði mjög tvísýnar og að framfarasinn- /
aðir Reykvíkingar verði að halda á öllu sínu til að )
tryggja áfram meirihluta sjálfstæðismanna í borg- \
arstjórn. Og Reykvíkingar vita, að það er bezta trygg- (
ingin fyrir áfrrxiIiL'uandi framfarasókn í málum :f
borgarinnar. //
Geir Hallgrímsson borgarstjóri, efsti maður iist- /)
ans og höfuðtromp sjálfstæðismanna í þessum kosn- \
ingum, lýsti því yfir á fundinum, þegar listinn var \
samþykktur, að hann mundi „undir engum kringum- >
stæðum taka kjöri sem borgarstjóri“, ef meirihluti (
sjálfstæðismanna tapaðist í kosningunum. Sú útkoma /.
væri „vantraust á flokkinn og vantraust á mig sem ,)
borgarstjóra“, sagði hann. Þannig hefur hann lýst \l
því yfir, að hann muni standa eða falla með verk-
um sínum sem borgarstjóri fyrir dómstóli kjósenda (
í vor. Þetta er einarðleg framkoma, sem menn kunna \
vel að meta. /
Sjálfstæðismenn geta verið bjartsýnir, þótt róður- /
inn sé þungur. Listi flokksins er vel skipaður og sig- )
urstranglegur. . )}
Þráinn Bertelsson skrifar frá Irlandi:
Sá svarti bjór
Guinness
Sumir telja þetta höfuðiðju íra.
og amerísk kúrekalög
j~tags daglega eru írar lítið í
fréttum, ef frá eru talin
þau skipti, þegar þeir fara að
slást, annaðhvort innbyrðis eða
þá við Breta. í fyrra kjöftuðu
fréttamenn sig hása við að segja
frá óeirðum, byssuskotum og
bensínsprengjum norður í Bel-
fast eða Derry, en svo hjöðnuðu
æsingarnar og fréttimar uröu
stopulli og stopulli, og nú hef-
ur ekkert gerzt markvert í ír-
landi síðan um jól, þegar menn
að noröan skruppu suður til
Dyflinar og sprengdu upp einn
engil af fjórum undan minnis-
merki Daníels O’Connells, sem
er nokkurs konar Jón Sigurðs-
son hér á írlandi.
Mörgum íslendingum þykir
einhver rómantík hvíla yfir ir-
landi. Þeir eyða þar gjarnan
vikutíma eða svo að sumarlagi
og hverfa síðan heim til að hlúa
að ljúfum minningum um góð-
-glaða þjóö, sem er öllum vin?
veitt nema Bretanum, og syng-
ur ballöður um hetjur og frelsi
fram á rguða nótt. Hvergi þykj-
ast menn finna sterkari þjóð-
erniskennd en á jrlandi og
hvergi elskulegra og gestrisnara
fólk. Sumir veröa jafnvel svo
yfir sig hrifnir af Eyjunni
grænu, að þeir fara út í að gera
samanburð á henni og ísjandi,
og í hrifningarvímunni verður
samanburðurinn stundum ein-
kennilega óhagstæður fyrir ís-
land.
lVTýlega lét stjórnmálamaður-
inn og skáldið Jónas Árna-
son hafa þessi vísdómsorð eftir
sér í blaðaviötali: ,,írar glötuðu
tungu sinni. En þrátt fyrir
enska tungu hafa þeir ræktað
með sér sin þjóölegu sérkenni
og eru miklu rammari írar í
öllum sínum lífsháttum en við
erum fslendingar með okkar
foi-nu tungu.“
Svona nokkuð þykir manni
merkilegt aö lesa I íslenzku
blaði, þegar maður loksins fær
það sent hingað til Dublin, en
aftur 4 móti vefst það töluvert
fyrir manni að sjá hvaða til-
gangi þvílik ummæli eiga að
þjóna, og á hvaða rökum þau
eru reist. Kannski er verið aö
stappa stálinu í íslendinga að
efla þjóðlegheitin; kannski er
þetta bara bull, sagt í hugsunar-
leysi; og kannski er þetta móö-
ursýki.
Þaö er ekki alveg víst að frar
segi já og amen, þótt íslenzkir
andansmenn segi þá hafa glatað
tungu sinni. Hér á írlandi er
írsku gert jafnhátt undir höfði
og ensku af hálfu hins opinbera.
Hún er skyldunámsgrein í skól-
um. í heilum byggðarlögum er
ekki annað mál talað. Blöð og
tímarit eru gefin út á írsku.
Menn skrifa ljóö og sögur á
írsku, og meira að segja eru
sýnd hér leikrit, sem eru samin
og leikin á írsku. — Svo að
það ber furðumikiö á þessu glat
aða tungumáli.
Aftur á móti ber minna á
þjóðlegheitum af öðru tagi ef
frá er talinnsásvartibjórGuinn
ess, og viskíið írska. Tiltölu-
lega er hljótt hérna um írskar
bókmenntir og listir — enda
eiga frar það sameiginlegt með
sumum öðrum þjóðum, að þykja
lítið til listamanna sinna koma,
annarra en þeirra, sem komnir
eru undir græna torfu, eða ný-
búnir að fá Nóbelsverðlaunin.
írskar b^Ilöður eru ’ yfirleitt
sungnar við svipuð tækifæri og
íslendingar kveða „Yfir kaldan
eyðisand". en alla jafna eru
amerísk kúrekalög hér efst á
vinsældalistum. Föðurlandsást
þjóðarinnar lýsti einhver kald-
hæðinn íri með því að segja
„á írlandi húka þeir eftir, sem
ekki hafa í sér manndóm til að
fara til Ameríku".
Enn eru að sjálfsögðu ótalin
ýmis rammírsk þjóðareinkenni,
þótt álitamál sé, hvort ekki
væri betra fyrir þjóðina að vera
laus við þau.
^víða í veröldinni er jafnmik-
ið um presta og nunnur og
hér á írlandi, óvíða eyðir fólk
jafnmiklum tíma í kirkjugöng-
ur, óg óvíða eyðir fólk jafn-
miklum tíma á ölkrám. Örbirgö
er hér meiri en víöast í vestræn
um lýðræðisrikjum, fátækra-
hverfin ömurlegri, og betlarar
og utangarðsmenn fleiri en ann-
ars staðar. Fjöldi fólks er ólæs
og óskrifandi, atvinnulaus og
heimilislaus, þar sem er „flökku
fólkið", „The Itinerants", sem
ferðast um meö tjöld sín eða
vagna og lifir á því, sem til
fellur, fyrirlitið af flestum.
Helzta huggun þessa fólks er
sennilega sú, aö það á sjaldn-
ast langa Iífdaga fyrir höndum,
því að hungur og sjúkdómar
leysa það venjulega frá flökku-
lífinu, áöur en það nær fertugm
Guð almáttugur, sem á þó svo
marga yfirlýsta stuðningsmenn
hér á írlandi, virðist ekki vera
á þeim buxunum að gera mik-
ið fyrir þetta fólk.
Annars er þetta orðið full-
langt spjall af litlu tilefni, en
það hleypir alltaf í mann illu
blóði að rekast á þá bábilju,
að íslenzkt þjóðernHsé að logn-
ast útaf, og sömuleiðis eru
sjálfbirgingslegar fullyrðingar
alltaf þreytandi.
Þótt f fljótu bragði verði ekki
séð, að íslendingum beri bráð
nauðsyn til að taka sér Ira til
fyrirmyndar, er ekki þar með
sagt, aö ekki sé fróölegt aö
kynnast þessari frændþjóð okk-
ar. Sennilega er þó skemmtileg-
ast að koma til írlands með
rangar hugmyndir mn land og
þjóð, dvelja um hrið og kyrinast
yfirborðinu við glaðværð, söng
og ölteiti, og snúa siðan heim

Efnahagslega er írland skammt á veg komið,