Vísir - 11.07.1970, Blaðsíða 1

Forsefinn styður herferð Lnndverndni
Forseti lslands dr. Kristján
Eldjárn, lýsti opinberalega yf
ir stuðningi sínum í gær við
herferð Landverndar í land-
græðslu og náttúruvernd. —
Forsetinn fór fram á það fyr
ir nokkrum dögum að fá að
kaupa tvær fötur með fræi
og áburði, en í heiðursskyni
við hann var ákveðið að skát
ar afhentu honum föturnar
fyrir hönd Landverndar við
smáathöfn að Bessastöðum í
gær.
Með þessu gengur forsetinn,
dr. Kristján Eldjárn á undan
öðrum landsmönnum með góðu
fordæmi, sem Landvernd vænt
ir og vonar, að almenningur
fylgi. Skátar, sem eru eitt af
fjölmörgum aðildarfélögum
Landverndar, munu selja fræ
og áburð á Vesturlands- og Suð
urlandsvegi í dag, en auk þess
fæst það á bensínstöðvum viöa
um land. Ætlazt er til þess að
ferðafólk dreifi úr fötunum í
jarðvegssár ýmis konar eöa
jafnvel umhverfis hús sín.
Skátar, sem eru aðilar að Landvernd eins og fjöimargir aðrir, afhentu forsetanum fræfötur.
VtSIR
Jóhann Hafstein, forsætis-
ráðherra.
Forsefi skipnr
ióhonn Hofstein
forsætisróðherra
Forseti íslands, dr. Kristján
Eldjárn, hefur skipað Jóhann
Hafstein til að gegna embætti
forsætisráðherra fyrst um sinn.
Undirritaði forsetinn skipunar-
bréfið í gær kl. 2, en rikisstjórn
in gerði tillögu þess efnis á
fundi sinum fyrr um daginn.
Aörar breytinear hafa ekki ver-
ið gerðar á ri'kisstjórninni eftir
fráfall dr. Biarna Benediktsson-
ar, forsæti sráðherra. — VJ
Mikill málarekstur vegna Mývatns:
Ríkii kreíst esgnarréttar að
Mývatnshotni
— gagnstefnir bændunum — eitt umfangsmesta
mál sem komib hefur fyrir islenzka dómstóla
— Aðaldalsbændur einnig i málaferlum
dæmi að meira eða minna ieyti.
Þá verður í næstu viku þingfest
; lögbannsmál, sem bændur í Aðalda!
höfða á hendur Laxárvirkjun varð
andi hin áformuðu stíflumannvirki
við Brúar í Aðaldal. Ekkj standa
Laxárdalsbændur að málaferlum
þessum, enda mun einhvers konar
„Mývatnsmálið svonefnda
sem f jallar um eignarrétt á
botni Mývatns, kom fyrir
rétt á Skútustöðum í síð-
ustu viku. Höfðu landeig-
endur að vatninu stefnt
ríkinu (Kísiliðjunni) og
krafizt þess að ríkið viður
kenni eignarrétt þeirra að
vatnsbotninum. — Hefur
málarekstur þessi heldur
betur færzt í aukana, þar
sem ríkið gagnstefnir öll-
um bændum á svæðinu.
Einnig er öörum bændum sveit-
anna gagnstefnt svo og sveitarfé-
laginu sem sliku, til þess að þola
dóm til beinnar viðurkenningar á
eignarrétti ríkisins á botni og botn
verðmætum vatnsins. Ekki er á-
greiningur um vatnsbelti 1 (net-
lög) jarðanna, né heldur um veiði-
réttinn sem „vatnsbakkabændur“
eiga. Var gagnsökin þingfest í síð-
asta réttarhaldi og lögðu þáðir aðil
ar fram mikið af skjölum og gögn-
um, þ.á.m. ljósrit af fornskjölum
og erlendum fræðibókum og um-
boðmaður ríkisins auk þess
greinargerð upp á 40—50 síður.
Þrír dómendur sitja dóminn, en
máiið flytja fjórir hæstaréttarlög-
menn enda mun mál þetta með
stærstu málum, sem komið hefur
fyrir ísl. dómstói. Hefir mál af
siíku tagi aldrei veriö dæmt hér
fyrr og réttarregiur fáar og óljósar
um allt það, sem snertir almenn-
inga í Iandinu, þ.á.m. stöðuvötn ut-
an netalagna. Er iíklegt að á þetta
reyni á næstu árum, ef gerðar
verða stórar uppistöður á háiend-
inu í sambandi við vatnsvirkjanir.
og fylgjast því margir með þessum
málaferlum af athygli. Lggði lög-
maður Mývatnsbænda fram í þing
haldinu gögn um vötn og tjarnir í
landinu, sem eru nær þúsund tals
ins og Mývatnsdómurinn gefur fot'-
samkomulag hafa tekizt þar efra.
Bændur neðra óttast hins vegar að
stíflan verði aldrej svo sterk að
öruggt sé að hún geti ekki brostið
t.d. í jarðskjálftum eða öðrum nátt
úruhamförum.
Setudómari í þessu máli er Magn
ús Thoroddsen borgardómari. —í>S
Ólíklegt að elds-
upptök finnist
Landsvirkjun heimilað 700 millj. kr. lán
Framkvæmdir hafnar við Þórisvatn. 2 vinnuflokkar
starfa þar við stiflugerð og skurðgerð
Landsvirkjun hefur verið heim
iluð lántaka allt að 8 milljón
um dollara eða um 700 milljón-
ir ísl. króna á jiessu og næsta
ári til iúkningar Búrfellsvirkjun
ar oe Þórisvatnsmiðlunar svo
og til rannsókna á öðrum virkj-
unarframkvæmdum, sem fyrir-
hugaðar eru, fyrst og fremst i
Tungnaá.
Framkvæmdir eru þegar hafnar
við Þórisvatn og hafa tveir vinnu
fiokkar starfað þar frá því aö verk
falli lauk. Vinna þar nú hátt á ann
að hundrað manns og búa í tveim
vinnubúðum. Framkvæmdirnar,
sem unnið verður að í sumar við
Þórisvatn eru stífiugerð í Þórisösi
og hluti af skurði við súðVestur
enda Þórisvatns, sem veita á vatnr
í gegnum til þess að auka vatns-
rennsli til Búrfellsvirkjunar og
rennsli siðar meir til Tungnaár-
virkjunar.
Þessum framkvæmdum á að vera
iokið fyrir haustið 1971. Þá er eftir
stfflugerð í Köldukvísl sem verður
veitt í Þórisvatn til að auka vatns
magnið, þeirri framkvæmd á að
vera lokið i972 og verður verkið
böðið út i haust.
Verktakinn fstak hefur vatns-
Mlsveituskurðjnn að suðvestan-
verðu að hluta á sínum vegum og
var byrjað að grafa skurðinn fyrir
hálftim mánuði. Þar vinna nú milli
60 og 70 manns. Bvrjað er á að
fjárlægja eina milljón rúrnmetra af
lausu efni sandi og möl, en 100
búsund rúmmetra þarf að sprengja.
Verðu-r unnið að þessu verki fram
í nóvember. Verklakarnir Þórisós
vinna að stíflugerðinni í Þórisósi.
sem er áætlað að hindra rennsli
vatnsins til norðurs. —SB
Upptök eldsins í konungshúsinu
á Þingvöllum í fyrrinótt, þar
sem Bjarni Benediktsson forsæt
isráðherra, kona hans og dóttur
sonur brunnu inni, eru enn ó-
kunn. Að sögn Ingólfs Þorsteins
sonar yfirlögregluþjóns rann-
sóknarlögreglunnar, sem ásamt
Nirði Snæhólm aðalvarðstjóra,
vann að rannsókn eldsupptaka
í gær, sagði að mjög erfitt væri
að komast fyrir þau, jafnvel iitl
ar líkur tií þess að það yrði
nokkurn tíma hægt með fullri
vissu.
Húsið brann sem kunnugt er al-
j veg að grunni og stóðu aöeins eft-
ir söklar þess og skorsteinn. Get-
gátur voru uppi um það að kvikn-
að hafi í út frá gaskfit, sem
i fannst sprunginn í rústunum, en
í hann hefði allt eins getað sprungið
I þótt ekki hefði kviknað í út frá
1 iionum. Líklega hefur kútur þessi
j crsakað sprenginguna, sem Hol-
i iendingarnir sem fyrstir komu á
staðinn [ fyrrakvöld sáu, en eldur-
■ inn magnaðist þá um állan helm-
ing.
Fáir voru á ferli þarna um þetta
leyti en rannsöknarlögreglan hefur
haft tal af allmörgu fólki, sem
þarna var í grennd en allt kemur
fyrir ekki. Séra Eiríkur þjóðgarðs-
vcrðúr gekk til dæmis suður undir
bústaðinn fyrr um kvöldið en varð
þá ekki var við neitt athygli vert
né varð einu sinni var viö að fólk
váeri í húsinu.
Þær getgátur hafa einnig komið
fram að kviknað hafi í út frá
kyndingu eða rafmagni, en rafstöð
var byggð áfast við húsiö. Hún
brann hins vegar ekki.
Óvíst er því hvort nokkurn tima
verður fyllilega úr því skorið hver
orsök þessa hörmulega atburðar
hefur verið. — JH
Kuldakasti slotar
Kuldakastinu hefur slotaö, eftir
aö hafa skilið eftir sig mikinn snjó
á noröanverðu hálendinu. í gær
klukkan 18 mældist meðalsnjódýpt
á Hveravöllum 8 cm. Vegagerðin
varar fólk eindregið viö aö leggja á
hálendisvegi, sérstaklega Sprengi-
sandsleiö. Kialve^ur aö norðan-
verðu mun einnig vera ófær. Að
ööru Ieyti eru Végir á landinu í
lagi, en eitthvaö mun færð hafa
þyngzt vegna bleytu.
Veðurstofan spsir hægt batnandi
veðri, það dragi úr vindi og regn-
svæðiö þokist austur á bóginn, og
um leiö hlýni. I gær heföi snjóað
þaö langt niður í hlíðar Esju, að
nær er einsdæmi á þessum árs-
tíma.
í kuldakastinu lenti fólk í hrakn-
ingum og köld var vist hjá all-
mörgum á Þingvöllum í fyrrinótt,
þegar tjöldin fuku ofan af þeim.
■ Ferðalangarnir, sem fóru Sprengi
sandsleið á vegum Úlfars Jacobsen
gistu á Húsavík í nótt, en í dag
er' ferðinni heitið til Hljóðakletta
og seinna til Herðubreiðarlinda.
Þótti þeim Sprengisandsferðin hin
ævintýralegasta og notuðu mynda-
vélar og kvikmyndavélar óspart í
snjókomunni.
i