Vísir - 11.07.1970, Blaðsíða 8

3
VÍSIR . Laugardagur 11. júlí 1970.
VISIR
Ötgefanli: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjóri- Jónas Kristjánsson
Fr-éttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
AugJýsingar: Bröttugötu 3b Símar 15610 11660
Afgreiðsla- Bröttugötu 3b Slmi 11660
Ritstjóra: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 lfnur)
Áskriftargjald kr 165.00 ó mánuöi innanlands
I lausasölu kr. 10.00 eintakið
Prentsmiðia Visis — Edda hf.
IBBHHHHBHBBBHHBH
Irar ötganna milli
Öfgarnar magnast í Norður-írlandi, eins og ávallt
gerist þegar deilur harðna. í kosningunum til brezka
þingsins unnu leiðtogar öfgamanna í báðum fylking-
um mikla sigra. Bernadette Devlin og séra Ian Paisley
munu því lesa heimsbyggðinni boðskap sinn úr þing-
sölunum í London næsta kjörtímabil.
Norður-írland er talið hluti Stóra-Bretlands. Þess
vegna kjósa íbúarnir þingmenn á brezka þingið, en
jafnframt hafa þeir sitt eigið svæðisþing.
Trúarbrögðin skipta mönnum í fylkingar í Norður
írlandi. Mikill meirihluti fólks játar mótmælendatrú,
og hinn kaþólski minnihluti íbúanna hefur um margt
sætt afarkostum af hendi meirihlutans.
Bernadette Devlin hefur í krafti æsku sinnar og
kynferðis orðið pólitísk stjarna á Vesturlöndum. Hún
kemur einnig fram sem leiðtogi kaþólska minnihlut-
ans, hvort sem það er meö barefli í götubardögum
eða sem sendiboði til fjáröflunar í Bandaríkjunum.
Bernadette Devlin er vinstri sinni, og margir hafa bor-
ið henni kommúnisma á brýn. Hún fjölyrðir líka um
stofnun norður-írsks „alþýðulýðveldis“, sem sæki
fyrirmyndir austur fyrir járntjald.
Presturinn Ian Paisley er fulltrúi öfganna hinum
megin vfglínunnar. Á sama hátt og Bernadette Devlin
stígur hann á götuvígi og hvetur til blóðugra átaka.
Vegur hans hefur vaxið mikið síðustu mánuði, og
hann hefur á þeim tíma unnið þingsæti bæði á brezka
þinginu og því norður-írska.
Þótt öfgamönnum vaxi fiskur um hrygg í hinum ill-
vígu átökum, fer því fjarri, að þeir séu einir um hit-
una. Stjórn Norður-írlands undir forystu Chichester-
Clarks, forsætisráðherra, hefur lagt sig fram við að
reyna að setja niður deilurnar. Ýmsar ráðagerðir hafa
verið á prjónunum til að rétta hlut hins kaþólska
minnihluta og eyða með því hinni nærtæku orsök
átakanna. Meirihluti norður-írskra þingmanna er að
vísu mátmælendatrúar, eins og meirihlutl fólksins, en
hann hefur til vll’að bera klæði á vopnin.
Brezka stjórnin hefur heldur ekki annarra hagsmuna
að gæta en þeirra að koma á friði og sáttum í Norður-
írlandi.
Því fer fjarri, að brezkir hermenn séu í Norður-
írlandi til þess að bæla niður uppreisn gegn brezka
ríkinu. Meirihluti Norður-íra vill væntanlega ekki að-
skilnað við Stóra-Bretland og alls ekki sameinast
írska lýðveldinu. Sameining er til einskis líklegri en
hinn nýi meirihluti, sem þá yrði kaþólskur, mundi
„gera upp reikningana“ við mótmælendur.
Fréttamenn lýstu átökunum þannig um helgina, að
engu væri líkara en þau stæðu milli brezkra hermanna
annars vegar og allra íbúa Belfast hins vegar. Verk-
efni hermannanna var að hindra það, aö hinar and-
stæðu fylkingar sigu saman og berðust. Án brezka
hersins hefði blóðbaðið orðið margfalt. Slíkt friðar-
gæzlustarf er hins vegar bæði vandasamt og van-
þakklátt.
Kosygin við útför konu sinnar. Hann hefur aldrei jafnað sig. við lát hennar fyrir þremur
árum.
Bros Kosysins verð- IIIIEiiillll
---------—---------m mm
ur æ sjaldgæfara
(Jmsjón: Haukur Helgason
□ Rússneski forsætis-
ráðherrann, Alexei
Kosygin, hefur alltaf
verið maður alvörugef-
inn, og einkennzt af sam
anbitnum vörum. Sagt
er, að hann hafi ekki
lært að brosa fyrr en ár-
Alexei Kosygin, forsætisráð-
herra Sovétríkjanna. Samúð
með Dubcek hefur reynzt
honum dýr.
ið 1964, þegar hann fékk
loks nýtízkulegan tann-
garð. Áður hafði hann
haft uppi i sér tanngarð
úr ryðfríu stáii, segíi’
sagan.
□ Kosygin hefur þó
ekki haft rnargar á-
stæður til að sýna sitt
sjaldséða bros síðustu
ár. Nú er hann talinn
fallvaltur í meira lagi í
valdastóli sínum. Kosy-
gin er persónulega
kennt um margt það.
sem aflaga hefur farið
í efnahagsmálum Sovét-
ríkjanna, og hann var
talinn veikgeðja í Tékkó
slóvakíumálinu, þar sem
harka Bresnjevs flokks-
leiðtoga markaði stefn-
una.
Sjúkur maður
Auk þess varð Kosygin fyrir
miklu áfarlli í einkalífi, þegar
hann missti konu sína fyrir
þremur árum. Hann hefur ekki
borið sitt barr síöan. Heilsu
hans hefur hrakað. Hann hefur
í raun verið sjúkur um hrið, og
óberandi fjarvera hans við ým-
is tækifæri nú I vor er talin
stafa af líkamlegum sjúkleika
hans, jafnt sem „pólitískum
veikindum". Kosygin hefur vilj-
að halda áfram þeirri stefnu í
efnahagsmálum, sem hafin var
í tlð Krustjevs, og auka frjáls-
ræði fólks. Á því sviöi hefur
hann beðið hnekki. Valdhafar
Sovétríkjanna telja sig ekki
hafa efni á þvi nú, í miðjum
deilunum við Kínverja, að gefa
frekarí höggstað á sér og örva
Mao formann í ákærum um svik
við kreddustefnu Marx-Lenín-
ismans. Opinberlega hefur verið
frá því skýrt, að Kosygin þjáist
af lifrarsjúkdóm, og flestir telja,
aö hann muni hætta störfum
innan skamms.
Vildi bera klæði
á vopnin
Kosygin er nú 66 ára. Sól
hans reis, þegar Krustjev féll
úr sessi árið 1964. „Þrístimi“
var myndað í Sovétríkjunum,
Kosygin varð fonsætisráðherra,
Bresnjev - flokksformaður og
Fodgorny forseti. Af þeim varð
Bresnjev strax öflugastur, enda
felur formennska í kommúnista-
riokknuni f öllum kommúnista-
ríkjum i sér meiri völfl en sér-
nver önnur staða.
Kosygin varð híns vegar æðsti
maður efnahagsmála. Hann lét
einnig mikíð til sín taka í utan-
rikismálum, bar sáttaorð milli
Indverja og Pakistana, er þeir
háðit stríð heimsótti Bandaríkin
og Kína. Hann knýttj persónu-
leg bönd viö Johrwon Banda-
ríkjaforseta og Erlander forsæt
isráðherra Svíþjóðar. Engínn
efi var, að nann vildi bera klæði
á vopniri i deilum stórveldanna.
Sovétríkin ög Bandaríkin náðu
sarnkomulag; um bann við frek-
ari dreifingu kjamavopna og
byrjuðu þær viðræður um tak-
mörkun atómvígbúnaðar, sem
enn standa yfir.
Vinsamlegur Dubcek
í valdastreitunni f Moskvu
varö Kosygin á skyssa; þegar
hann hikaði við að knésetja
Dubcek, leiðtoga Tékkóslóvakíu,
sem barðist fyrir sjálfstæði
þjóðar sinnar undan Sovétríkj-
unum. Að ýmsu leyti var Kosy-
gin á sama báti og Dubcek.
Einnig hann vildi auka frjáls-
ræði í landi síhu. Frá sjónarhóli
heimsveldisins var þetta skyssa,
og líklega verður Kosygin ekki
fyrirgefið.
Sovétríkin þurfa ekki að
kvarta yfir árangri innrásarinn-
ar í Tékkóslóvakíu, fremwr en
þeir þurfa að sýta hernaðaraö-
gerðirnar í Ungverjalandi árið
1956. I Tékkóslóvakíu hafa um-
boösmenn Sovétríkjanna tekið
öll völd, og smám saman er
andófsmönnum ýtt út í yztu
myrkur. Ekkert er líklegra en
innan skamms verði títið um
Tékkóslóvakíu rætt. Athygli
manna mun beinast að öðrum
efnum og öðrum heimshlutum.
Menn eru fljótir að gleyma i
pólitíkinni.
Kennt um mistök
á framleiðslu
Flestir munu telja, að Sovét-
ríkin mundu hagnast af auknu
frjálsræði f efnahagsmálum, þar
sem framtak einstaklingsins
fengi að njóta sín í ríkara mæli.
Kosygin heldur þvi einnigfram,
að mistökin í framieiðslunni
hafi stafað af því, að stefna
hans fékk ekki að njóta sín,
Andstæðingar hans munu hins
vegar benda á hann sem söku
dólginn og segja, að hann hafi
ráðið stefnunni og honum hafi
mistekizt. Hagvöxtur er hinn
minnsti á friðartímum. Kjöt-
framleiðslan 40% og eggfram-
leiðslan 44% undir áætlun, og
svo er um flestar landbúnaðar-
vörur, grundfallarframl. Sov-
étríkjanna. Skammt er liðiö, sfð
an Khrustiev boðaði. að Sovét-
ríkin rhundu „grafa“ auðvelds-
ríkin í krafti yfirburða um fram
leiðslu. Þessa setningu Krustj-
evs muna menn jafnt austan
tjalds og vestan.
Rússneski forsætisráðherrann
hefur því ekki mörg tilefni til
að brosa, og munu vestrænir
menn óska, að þau tilefni væru
fleiri.
)
i