Vísir - 01.03.1971, Blaðsíða 2

...Og skelfilegur
heilagur andi
„Nei!!“ — er það orð sem
Richard Brooks er fræg-
astur fyrir að æpa og góla
í tíma og ótíma. Hann
öskrar hærra en nokkur
hermaður í Útlendinga-
hersveitinni, og þeir sem
með honum hafa unnið
við kvikmyndir, segja að
orðtak hans ætti að vera
letrað yfir húsdyr hans:
„Nei! ekki núna. ÁÐUR!“
„Hann er alltaf eins“
Herra Broofcs er sérstæöiw rit
höfundur og leikstjöri og sumir
sjá aldrei nafn hans fyrir 6ér
nema með upprópunarmerki á
eftir. Kona hans, leikkonan Jean
Simmons, segir að hann hafi
„gert margan manninn dauðskelk
aðan, þ. e. . s. þar til þeir koma
auga á glottið í augum hans“.
Þaiu Riöhard Brooks og Simm-
ons eru núna stödd í Hamborg,
þar sem hann er að gera kvik
mynd. Brooks segist ævinlega
vilja kvikimynda I raunverulegu
umhverfi, þar sem hann leggi
einstaka fæð á kvikmyndaver.
Hefatu myndir hans eru „Lord
Jim“ (með Peter O'Toole I aðal-
hiutverki) sem var tekin i
Kambódíu og „Með köldu blóði",
sem tekin var f Kansas, USA.
Brooks er kraftaiega vaxinn
maður, hávaxinn og farinn að
grána í vöngum og ævioleg er
hann klæddur galiabuxum og
spontskyrtu. Þegar blaðamaður
einn hitti hann i Hannborg um
dagdnn, hékk handkllæði niður úr
buxnavasa hans, „hann er alitaf
með þetta handiklæði", sagði
Jean Simmons, „ég man fyrst
eftir honum með það þegar við
vomm f Kambódíu. Það er það
skemmtiiega við Richard minn.
Það er hægt að setja hann
niðuir hvar sem er í heiminum,
og hann er afflitaf eins“.
$«
Mynd sú, sem Brooks vinnur
að í Hamborg, ber þann forvitni
iega titil „$“ (borið frarn: Doll-
arar), og aðalhlutverk leika
Goldie Hawn, Warren Beatty og
Gert Fröbe. Verður myndin ölli
tekin I Hamborg, og sviðsmynd-
irnar ýmist sú fræga gata Reep-
erbahn og aMt upp í Kunsthalle-
listasafnið.
„Um hvað er þessi kvikmynd?"
spyr Brooks — og svarar sér
er hún um banka, ha? Þetita er
efcki bara banki sem við kvik-
myndum, það er til dæmis þessi
dómkirkja, það er frseg dóm-
kirkja. Og i þeirri dómkirkju okk
ar eru verk eftir Michaelangeló
oig við erum með þau verk, við
eigum þau. Kodak gerði þau.
Sjáðu þessar myndir sem við er
um með — sviðsmyndir, ekkert
annað en bankar, bankar, bankar.
Sjáið þessar súllur — þær geta
auðveldlega staðið undir veröld-
inni all ri.
Bankar og peníngar
Myndm er um peninga. Bönk
unum er alveg sama hverjireiga
peniogana. Það er ekki til neitt
i þeirra augum sem heitir skítuig-
ir peningar — aðeins þeir fá-
tæku taia um skituga peninga —
alllir þessir peningar lenda hér
eins og þvottur í þvotitahúsi. Al'l
ir peningar eru yndisiegir. Þetta
er dómkirkja sem getur bjargað
hvaða sál sem vera skai, og út
úr hverri frelsaðri sál, spretta
margar litiar sálir.
Þér gæti dottið í hug eftir það
sem ég hef sagt, að þetta sé
efckert annað en háalvarleg
sátíra um peninga. Nei! Þetta
er bara hryliHngsmynd. Ég vona
Fólkið með blýantana
Brooks er frá Fiiadelfiu. Hann
vann áöur sem frétitas'kýrandi við
útvarpsstöð eina. Síðar hóf hann
að skrifa skáldsögur, en það
var áður en hann lagði leið sfna
til Holilywood. Hann er óvenju-
lega sjálfstæð persóna miðaðvið
bandaríska leikstjóra aimennt.
Hann leyfir engum klippara að
skera niður sínar myndir. — hann
viiil vinna allt slíkt sjálfur. Hann
sagði nei takk við svimandi há-
um upphæðum sem sjónvarps-
stöðvar buðu hornum fyrir að fá
að sýna „Með köldu blóði", þar
sem þær frægu hengingarsenur
sem í þeirri mynd eru, hefðu ver
ið klipptar frá, ef myndin hefði
verið sýnd í sjónvarpi. Hann leyf
ir leikurum sínum aldrei að lesa
handrit sín, en gaukar heldur að
þeim fáeinum iínum, dag hvem
sem upptökiur standa. Þegar Jean
Simmons átti afmæli meðan stóð
á gerð myndarinnar „The Happy
Ending“, en í þeirri mynd lék
hún aðaihlutverk, rétti hann
henni fyrirferðarmi'kinn pakka
sem afmælisgjöf. Þegar hún tók
umbúðimar utan af, var þar ekk
ert inni fyrir annað en þykk og
mi'kil skrifbók, allar síðumar
auðar. Utan á bókdnni stóð
„Handrit Simmons“. Brooks seg
ir, að það að hann láti leikara
aldrei fá í hendur hándrit, komi
aðalllega sjá'lfum honium tiil góða,
bæði sem höfundi og leikstjóra.
Þegar fól'k taki tid við að leika
i kvi'kmynd, vilji það ævinlega
breyta sögunni eitthvaö tiil sam
ræmis við þess eigin persónu,
segir Brooks „,ef leikaraimir
þekkja ekki söguþráðinn, þá geta
þeir vissulega ekki breytt hon-
um“. Brooks segir ]>að vera erf-
iitt starf „að vera alflt í senn,
leikstjóri, myndatökumaður, höf
undur handritsins og aðstoðar-
leikstjóri. Hver sem er getur
keypt sér blýant fyrir tíkall og
orðið rithöfundur — bil'Stjórar,
vinnukonur, sálfræðingar — allt
þetta fólk er rithöfundar. Maður
nýtur ekki sjálfræðis í manns
eigin starfi, nema maður hafi
næga peninga. Ef þú ekki græðir
peninga, þá koma afflar vinnukon
umar, eiginkonumar og bílstjór-
amir og sálfræðingamir með blý
anitana slna. Þegar þú bins vegar
græðir fé, þá heldur þetita fólk,
að þú hafir lyki'linn að öllu.
„Velgengni, velgengni,
velgengni...
Ef ungur maöur græðir á sinni
fyrstu kvikmynd, þá fá kvik-
myndaframleiðendur honum afflt
það í hendumar sem hann fýsir.
Ef honum mistekst, þá taka þeir
al'It frá honum. Misheppnuöum
mönnum leyfist ekkert í Amer-
íku. Ríkir Ameríkanar vilja ekk-
ert annað en velgengni, vel-
gengni, velgengni og velgengni á
velgengni ofan. Ég spyr: Hvað
er sífelld velgengni? Meðai-
mennska!“
Brooks er ekki einn listamanna
um að kvarta undan þvingunum
fjármálavaldsins: „Ég er ekki aö
bera mig saman við Mozart eða
Beethoven, en þeir fengu stund-
um fyrirskipun sem hljóðaði eitt
hvað á þá leið: Vertu svo vænn
að skrifa núna kvartett fyrir
veizluna okkar sem á að vera í
sjálfur á sinn eigin hátt: „Hún að menn hafi. nokkra skemmtan
er um peniniga! Fyrst af öfflu af“.

v. h k |fpŒ||
, ý*1 ’ & léá
J í$(
I

................................................................................. ..... ..... .............iSMvÍ
„Fiðringur fór um mig allan....
... og ég gat< ekki annað en laumazt að he nni, þar sem hún sat á sandbing, og smellt
af mynd“, sagði ljósmyndarinn sem kom þessari mynd á framfæri við dagblað eitt i Sidney
í Ástralíu. Stúlkan, sem þama liggur í febrú armánuði eins og reykvískur góöborgari 1
snjóskafli að trimma, heitir Julie Lee og er ekki nema 19 ára, og hún laumaðist niöur é
strönd meðan félagar hennar á skrifstofunn i fengu sér kaffi.
næstu viku. Hafðu verkið ekki
of hátt stifflt, vegna þess að það
verður hjá okfcur fyndið fól'k. Og
reyndu að láta verkið ekki standa
lengur yfir en 32 mínútur, vegna
þess að okkur langar að láta
ieika það miffli eftirréttar og kaff
is. Ég er ekki Mozart, en állir
listamenn stríða við hömilur."
Þá koma þeir strjúkandi
kviðinn
Og Brooks talar, ekki meira við
blaðamenn, hann dembir sér í
vinnuna aftur. Hann er sérfræð
ingur i að koma leikurum i rétta
stemmningu — og hatar ekkert
eins mikið og matar- eða kaffi-
tíma, „þá koma þeir aiftur úr
kaffinu, strjúkandi kviðinn og
með gljáandi augu af veffliðan og
öffl spenna andartaiksins er töpuð
að eilífu." Og hann harðneitar að
taka sér andartaiks hvffld.
Jane Fonda
treður á
tánum á
Nixon
Hin fræga leikkona Jane Fonda
sem hefur snúið bak við kvik-
myndaiðnaðinum, til þess að
helga sig algjörlega aö berjast
fyrir friði f heiminum. Hún hef-
ur tekið upp hanzkan fyrir rétt-
lætiskröfur indiánana. og svörtu
pardusanna. Og nú ætlar hún
að gera and-stríðsleikrit fyrir
hermennina. Hingað til hefur
Bob Hope séð um að skemmta
hermönnunum. Fyrst í Kóreu og
núna í Víetnam. Hann hefurgert
þetta svo vel að margir hafá
viljað kaffla hann bezta friðarráö
gjafa sem Nixon hefur haft. Nú
fær Bob Hope harða samkeppni.
Jane Fonda segir „nú er kom-
inn tlmi til aö hermennirnir fái
einhverja skemmtun sem þeir
geta þegið með þökkum. „Flestir
hermannanna þrá frið, og að
styrjöldin hætti. Þessa þrá ætla
ég að reyna að túl'ka í þessu lei'k
riti. Það eru ekki allir sem eru
mjög hrifnir af Bob Hope. Hann
getur verið skemmtiiegur. Nú
verður herinn að leyfa fófflri, sem
alvarieg málefni liggja á hjarta
að komast að.“