Vísir - 28.04.1971, Blaðsíða 13

13
VÍSIR . Miðvikudagur 28. apríl 1971.
Að koma upp kryddgarði
— talað við Óla Val Hansson garðyrkju-
ráðunaut um krydd- og matjurtaræktun
Jjað er einmitt á þessum árs-
tíma, sem „garðyrkjufólk-
ið“ vaknar til lífsins og fer að
hugsa ti!l ræktunar á komandi
sumri. Það má sjá á ösinni í
þeim verzlunum þar sem seld
eru garðáhöld, fræ og allt annað,
sem þarf til, þegar byrja á rækt
unina. Kartöfluræktin mun vera
algengust og svo hirðing garðs
ins. Matjurtarækt er einnig vin
sæl, en þá hafa færri garð en
svo ábendingar um matjurtirnar
á eftir. Það sem byrjað er á er
auðvitað að fá sér garðholu á
góðum stað, en ekki þýðir að sá
fyrr en seinni hluta maí eöa
upp úr miðjum maí, þegar mold
in er reiðubúin. Ekki sakar að
hafa áburð og í krydd- og mat
jurtagarða er hægt að nota blá-
kornsáburð, en venjulegur garö-
áburður er einnig vel nothæfur.
í verzlunum fást margar tegund
F'yrsti undirbúningurinn að ræktuninni er að kaupa fræið,
þegar garðurinn er fenginn. Hér er ÓIi Valur Hansson með
nokkrar tegundir af kryddfræi.
vildu. „Kryddgarður“ mun e.t.v.
vera á óskalistanum og þar eru
möguleikamir fleiri, því krydd
má rækta innanhúss, á svölum
og svo í garöinum. Reyndar mun
það borga sig fyrir flesta að taka
eitt homið af kartöflugarðinum
undir matjurtir og krydd og um
leið vex áhugamálasviðið þegar
þessar plöntur eru teknar með
ásamt kartöflunum.
Fjöl'skyldusíðan leitaði til Óla
Vals Hanssonar garðyrkjuráðu-
nauts og spurði hann hvað
þyrfti til þess að koma upp
kryddgaröi og auðvitað fylgdu
ir af fræi bæði kryddi og mat-
jurtum og er betra að kaupa
kryddfræiö núna meöan úrval
ið er mest. Garðvrkjufólkið ætti
einnig að fá sér plast og galvaní
seraðan vír til að halda því uppi
og undir þessu „þaki“ mun
krydd- og matjurtagarðurinn
standa, en að hafa plastið flýtir
fyrir sprettunni.
]\Ju segjum við aö sá eigi stein-
seljufræi. Fræið spirar bet-
ur ef það er tekið og lagt í bleyti
og því haldið röku í 4—5 daga
við stofu- eða eldhúshita. Þá er
það þurrkað léttilega á dagblaði
svo að fræin losni hvert frá
öðru síðan má sá því beint út
í röðum og hafa 15—18 c«i
milli raðanna. Betra er aö ala
plöntuna fyrst inni. Þá er sáð
í svokallaðan sáðbakka, en marg
ar tegundir þeirra eru til i verzl
unum, og beðið eftir því að tvö-
þrjú laufblöð skjóti upp kollin-
um, síðan era plönturnar settar
út í garð. Ef sáð er inni má
reikna með að hafa plönturnar
inni þar til fyrstu dagana í júní.
Graslauk má ætla svolítiö
meira rými í garðinum, því hann
er fjölær planta og þarf meira
vaxtarrými með tímanum.
Cólseljan eða dillið er viðkvæm
^ kryddjurt og þarf helzt aö
vera undir plasti. Fyrir utan
þessar kryddtegundir má nefna
kerfil, timían, sem verður að ala
inni, karsa, sem má rækta allt
áriö innanhúss, svokallað „gras“
sem er kryddtegund sem þrífst
vel í inniræktun. Þegar ræktað
er úti má búast við fyrstu upp
skerunni fyrrihluta júli.
En þeir, sem ekki hafa garð-
inn, en svalir? Þeir geta sáð
nokkram plöntum í potta úti á
svölum, eftir að hafa alið þær
upp inni, og þeir verða að gæta
þess aö vökva plönturnar vel
svo að rakasveiflur veröi ekki of
miklar.
Það er talið hæpið að rækta
kryddjurtir innanhúss, en því
ekki að reyna, ef áhuginn er
fyrir hendi? Það krefst þó þolin
mæði og þó nokkurs umstangs
Plönturnar verða að vera á björt
um stað, en þó mega þær ekki
standa úti í glugga í breiskju
hita, þá verður áð flytja þær til
eftir sólargangi'og taka þær úr
glugganum meðan mesta birtan
er.
Þær matjurtir, sem má rækta
eru fyrir utan kál, sem ef til
vill er betra að gróðursetja í
plöntum, salat, gulrætur, radís-
ur. Það má fara að sá gulrófna
fræinu strax, ef klaki er farinn
úr jörðu og betra er aö setja
fræiö fyrst í bleyti eins og krydd
fræið. Gulrótunum er sáð beint
út í garðinn í raðir með 12—
15 cm bili milli raðanna. Þegar
fyrstu laufMöðin fara að koma
er beðið grisjað þannig, að það
verði 2—3 om milli plantna. —
Uppskeru er að vænta 90 dögum
eftir sáningu.
jDadísufræi má sá annaðhvort
í raðir eða með því að dreifa
því vítt og breitt í lítið beð.
Fimm og há'lfri viku eftir sán-
ingu má búast við uppskeru.
Salati er bezt að sá inni í
kassa eða pott og sá gisið. —
Þegar tið er orðin öragg má fara
að planta út með 20 sinnurn 20
cm mifflibili. Höfuðsalat er 20—
50 daga að myndast en hægt er
að taka af blaðsalati dálítið fvrr
og eru þá neðstu blöðin tekin,
1—2 blöð af plöntu en hin látin
vaxa áfram. Blaðsalati er venju
lega sáð beint út í garöinn. Hið
sama er gert við grænkál og má
fara til þess seint í maí.
Þegar plönturnar eru farnar
að vaxa vel upp úr miðjum júní
má gefa þeim svolitla upplausn
af áburðarvatni, 20 grömm éfcu
notuð i 10 lítra af vatni.
Þegar jörð er undirbúin til
ræktunar er borin í hana t.d.
blákomsáburður en af honum
era notuð 15—20 kíló á hundrað
fermetra.
Þegar tjaldaö er yfir beðin
með plasti er það sett á vír eins
og fyrr segir. Vírinn er sveigður
i hálfboga og settur upp með
60—80 cm millibi'li og hafður
45—50 cm á hæð. Plastið er sett
yfir og látið ganga 30 cm niður
í jörðina og fest þar. Þegar á
að vökva er annarri brúninni á
plastinu lyft upp. Plastið er haft
yfir í 4—6 vikur og garðurinn
vökvaður 2—3 sinniim á meðan.
Óhætt mun vera að taka plastið
af f júnílok. —SB
Blaðburðarbarn
vantar til blaðburðar í
Bergstaðostræti
Dagbloðið VÍSIR
Simi 11660
Bifreiðarstjóri óskast
Viljum ráða vanan bifreiðarstjóra, með réttindi
til að aka fimm tonna vörubifreið.
Verzlanasambandið, Skipholti 37. f
Vön matreiðslukona
Kona vön matreiöslu og bakstri óskast í mötuneyti í
nágrenni Reykjavíkur frá 1. maí n.k. eða síðar. Þarf
að geta starfað sjálfstætt. Hátt kaup. Tilboð sem
greini aldur og fyrri störf skilist á augld. Vísis fyrir
föstudagskvöld, merkt „Matreiðsla“.
Afgreiðslustúlku
vantar í skartgripaverzlun f maí til 1. september. —
Tilboð sendist augld. Vísis fyrir föstudagskvöld merkt
„Starf — 1190“.
Smiður
Húsasmiður og maður vanur byggingavinnu óskast
strax í Garðahreppi. — Uppl. í síma 51S14 e.kL 6.
roSmurbrauðstofan
Njálsgata 49 Sími 15105
ROCKWOOL
Steinullar einangrun 60x90 cm.
2", 3" og 4"
Rockwool er rétta einangrunin
HANNES ÞORSTEINSSON & Co. f
Sími 85055