Vísir - 09.10.1971, Side 7

'»*SiR .t-augaMagur 9. oiuöber isn.
Nákvæmni
cTMenningarmál
Stefán Eddstein skrifar um tórdist:
og ögun
Jorg JLJemus
'IXraðfleygni, nákvæmni, ögun-
og festa einkenndi sprla-
mennsku fyrsta verksins á
fyrstu tónleikum Sinfóníuhljóm
sveitar íslands á nýju starfsári.
Tónsprotinn var í höndum banda
ríska stjórnandans George Clev-
es, manns, sem bersýnilega hef
ur fullt vald á viöfangsefninu
og sem hlýtur að hafa unnið
hart og samvizkusamlega með
sveitinnj undanfarið — árangur
þessara fyrstu tónleika sannar
það.
Eftir Glinka-forleikinn var
fluttur píanókonsert nr. 21 K 467
eftir Mozart, og var hinn vel
þekkti píanóleikari Jörg Demus
einleikari. Þessi ágæti listamað
ur hefur verið gestur íslands
áður, og hefur enginn orðið fyr
ir vonbrigðum aö fá að heyra
tii hans aftur. Hann túlkar Moz
art hvorki um of né van, eins
og oft á sér stað, hvorki með
óþarfa dramatík né með spila-
dósa-rokókóstíl. Þetta varð fersk
ur og lifandi Mozart í höndum
Demus. Það eina, sem kom ein
kennilega fyrir, var hin ofhlaðna
„kadensa“ í fyrsta þætti, í sjálfu
sér ágæt og glæsilega leikin, en
féll nokkuð úr ramma þáttar-
ins.
Hljómsveitarundirleikurinn var
til fyrirmyndar, þýöur en all-
kröftugur fiðlutónninn lofsöng
Mozart, og allur samleikur sveit
ar og sólista var mjög til fyrir
myndar. Blásarar hefðu mátt
vera eilítið mýkri f 2. þætti i
hlutfalli við strengina.
Jörg Demus mun leika á vegum
Tónlistarfélagsins í dag eft-
ir hádegi. Undirritaður, og reynd
ar aðrir líka hafa margoft bent
á, hversu gersamlega fáránleg
ur sá timi er til tónleikahalds
af ýmsum ástæðum, sem ekki
skulu raktar hér enn einu sinni.
Því miður eru báðir tónlistar-
gagnrýnendur Visis bundnir við
önnur störf f dag, og mun því
engin umsögn birtast i Visi um
þessa tónleika Jörg Demus.
A velferðar
9563—3005—J
Ijóð og Ijóðaþýðingar
bf, reykjavik 1971, 82 bls.
Tjorgeir Þorgeirsson auðkennir
þessa bók nafnnúmeri og1;
lófafari sínu í stað heitis. En
ekki veit ég hvað skammstöfun
sú merkir sem stendur þar sem
útgefanda er venjulega • getið.
Útgerð bókarinnar er samt ekki
síður nýstárleg en nafn hennar,
fjölrituð í litlu upplagi og fæst
ekki til kaups í verzlunum, seld
f áskriftum einvörðungu. Á hinn
bóginn stingur efni bókarinnar
ekki í stúf við það sem í öðr-
um ljóðabókum gerist, svo að
þess vegna gæti hún mætavel
komið út meö venjulegum hætti.
Ljóð og þýðingar Þorgeirs virð-
ast mér satt að segja æðimiklu
betri texti en gengur og gerist i
margri ljóðabók ungra skálda
svonefndra.
'P'rumort Ijóð eru í tveimur fyrri
hlutum þessarar bókar, nokk
urs konar ljóðrænar stílæfingar
í fyrsta hlutanum, mjög mis-
aldra texti að ég hygg þótt
kvæðin séu ekki nema sjö tals
ins. 1 öðrum hluta er hins veg-
ar ort af ýmsum gefnum,1 sögu-
legum tilefnum með hnyttinn
orðaleik að einkunn: a poem
should be mean! Þessi útúrsnún
ingur hins a'lkunna v'igorös hygg
ég að lýsi mætavel því sem
fyrir höfundi vakir með þessum
textum: aö styggja ef ekki
hryggja sína' heiðruðu lesendur
og gera þeim rúmrusk i velferð
inni. Nokkrir hinir meinlegu
textar í þessum kafla, Sjón-
varp, Frétt í blaðinu, í ráðu-
neytinu, eru líka þeir sem lang
helzt hafa að svo komnu vakið
athygli á ljóðagerð Þorgeirs Þor
geirssonar. Þetta er haglega orð-
aður texti, neyðarlegar, stund-
um kvikindislegar athugasemd-

ir um tíðindi líðandikstundar pg
sómdi sér sem slíkur bezt í
blöðum, eða hugsanlega útvarpi
— það hneyksli sem hann veld-
ur hverju sinni helzti mælikvarði
á gildi hans. En vafasamt held
ég væri að gera mikinn grein-
armun á háðkvæðunum og hin-
um ljóðrænni texta höfundar,
eitt og sama óþol er undiralda
allra kvæðanna
í landi fullu af hráblautum
krötuni
sósíalhórum
hangandi
náttúrulausum
á velferöar snærum.
lY/feginhluti bókarinnar er þýð
ingar á ljóðum eftir
Brecht Miroslav Holub Ivan
Malinovski, William Heinesen
ásamt þremur eskimóaljóðum.
Það á viö um þýðingar Þor-
geirs eins og frumort ljóð hans
að manni virðist hann gæti með
meiri ástundun náð verulegri
árangri á þessu sviði en bók
hans lætur uppi, einskonar
sýnisbók hæfileika hans. Þorgeir
ræður augljóslega meira og
margbreyttara máli en gerist á
Ijóðaþýðingum „ungra skálda"
og þýðingar, hans njóta að því
skapi frjálsræðis af orðalagi
frumtextans, en markmið þýð-
ingar er auðvitað að gerast full
gildur skáldlegur texti á sinu
máli. Þær þýðingarnar er ég hef
getað borið saman við frum-
texta virðist mér þar fyrir mjög
trúlega gerðar, eftirtektarverður
text; — þött t.a.m. hinu tignar-
lega kvæði Heinesens um dauða
Einars Benediktssonar sé engan
veginn skilað til hlítar í islenzku
gerðinni og það vefjist fyrir Þor
geiri eins og fleirum að orða
fullgildan Brecht-stíl á íslenzku.
Ef til vill eru kvæði tékkneska
skáldsins Holubs jafnbezti text-
Olafur Jónsson skrifar um bókmenntin
snærum
inn, — af því hve einf^ldur hann
er og tekst að svara þörf hans
á náttúrlegu daglegu málfari.
ipjölritun bóka af þessu tagi
er engin nýjung en hefur
veriö reynd áður og stundum a.
m. kosti tekizt betur en á þess
ari bók: frágangur hennar er
tæka bókaútgáfu í svipuðum
sniðum —íslenzka Underground
Press fyrir rit og höfunda sem
af einhverjum ástæðmn eiga
ekki mnangengt á venjubundinn
bókamarkað.
A ð siðustu var flutt 4. sin-
1 fónía Brahms. George Cleve
kýs frekar hröð „tempi“ og
frekar órómantískan Brahms,
hann kærir sig ekki um að týn
ast í ólgusjó ástríðna. Þetta
varð frekar harður og kantaður
Brahms, en (sérstaklega í 1. og
4. þætti) mjög nákvæmur og
skýrt mótaður. Stjómandinn
virtist frekar vilja skýr smá-
atriði en stóra heildarboga.
Mér finnst hefldarhljómur
sveitarinnar í þessu húsi hafa
stórum batnað við uppsetningu
endurvarpsflennanna bak við
hljómsveitina. Fiðlutónninn er
gerbreyttur, en blásarar, og
þá sérstaklega málmblásarar,
mega vara sig á að spfla ekki
of sterkt, jafnvel í forte, tíl að
tefla ekki jafnvægi sveitarinn-
ar í hættu.
Tjegar tónleikaskrá vetrarins er
" flett, kemur í ljós, að ís-
lenzkir einleikarar koma fram
þrisvar sinnum á tónleikum (og
einsöngvarar og kór tvisvar sinn
um), en erlendir einleikarar éll-
efu sinnum. Heldur þykir mér
hér hallað á Mut innlendta Ksta
m-anna. Tónleikagestir fá aö
njóta eitrleikara, sem leBcur á
blásturshljóöfæri, einu skaii afl
an veturinn, en fiölan (og lág-
fiðlan) og píanóið komast fimm
sinnum að hvort um sig!
Aftur á móti er gleðilegt, aS
allmörg ný verk eftir ung is-
lenzk tónskáld prýða tónleika-
skrána, veröur forvitnílegt að
kynnast þeim. Troðfuflur satar
áreyrenda lofar gððu nm áhuga
— og staðfestir, að Sinfóniu-
hljömsveit íslands ej- stofhim,
sem öhugsandi væri að vera án.
Þorgeir Þorgeirsson
ekki bara fábrotinn heldur bein
línis óhreinlegur, Betri árangri
má eflaust ná án þess sérlega sé
kostað til uppsetningar eða
útlits. Kostir slíki-ar bókagerðar
eru hins vegar augljósir: út-
gáfukostnaður ekkí nema brot
af venjulegum prentkostnaði.
Ve! rná vera að héf sé fordæmi
sem fleiri ættu að huga að.
Kannski mætti hugsa sér víð-
Notaðar bifreiðar
Tilboð óskast í neðangreindar bifreiðar:
Willys jeppi árg. 1963
Willys Wagoneer, árg. 1963
Chevrolet fólksbifreið árg. 1968.
Bifreiðarnar verða til sýnis hjá Vélsmiðjimni
Bjarg að Höfðatúni 8, n.k. mánudag 11. okt.
1971, kl. 3 til kl. 7 e.h. Verða þar afhent eyðu
blöð fyrir tilboð og gefnar upplýsingar um
greiðslukjör.
Tilboð verða opnuð á sama stað miðvikud.
13. okt. kl. 3 e.h. og tekið við tilboðum þar
til þess tíma.
Meirapróf bifreiðastjóra
Námskeið til undirbúnings fyrir meirapróf
bifreiðastjóra verður haldið í Reykjavik og
hefst í þessum mánuði. Skriflegar umsóknir
skulu berast til Bifreiðaeftirlits ríkisins fyrir
15. þessa mánaðar.
Bifreiðaeftirlit ríkisins.