Vísir - 28.10.1971, Blaðsíða 7

VT^sr.rji.-fjL
V 1 S 1 R . Fimmtuaagur *&. OKtoDer
cTPlenningarmál
Ólafur Jónsson skrifar um leiklist:
Allt í lielvíti
brennur og frýs
'O'iálp er fyrir minn smekk
1 ógeðfellt og fráhrindándi
verk, ruddaháttur efnisins ekki
siður en hin stílfærða heims-
mynd ofbeldis og ánauðar sem
hann dregur jafnharðan upp.
Verðleikar leiksins á sviði
hygg ég að fremur staf; af
natúralískri efnismeðferð hans,
uppistöðu verulegs tilfinninga-
lifs i leiknum í sinni klúru og
afbökuðu mynd. Og sakleysi
þess handan landamarká og
siðamats venjulegs mannlegs fé-
lags, virðist sem fyrr segir
furðu rikur þáttur ’i lýsing
fólksins I ieiknum.
Leikfélag Reykjavíkur:
Hjálp
eftir Edward Bond
Þýðandi: Olfur Hjörvar
Leikmynd: Steinþór Sigurðsson
Leikstjóri: Pétur. Einarsson
TJjálp eftir Edward Bond lýsir
einskonar helvíti — óhrjá-
legu nútímavíti þar sem menn
búa við ólinnandj þjáning. án
vonar, án þess að koma orðum
að kvöl sinni né skilja hvers
vegna refsing sé á þá lögð. Allt
í helv’ítj brennur og frýs: brenn-
ur af losta frýs í kvöl sinni.
Og fólkið i leiknum hvert af
öðru og leikurinn í heild lýsir
þeim skilningj að allt sem fram
kemur við það sé þess eigin sök,
allt hljótj að verða sem það er.
Það er engin útgönguleiö úr víti.
T eikurinn gerist í brezkri
slömm og fer með natúrál-
iskum hætti að efninu. Ég
ímynda mér að áhrifamáttur
sýningar sé einkanlega undir
þVí komið hversu trúverðugt,
náttúrlegt tekst að gera fólkið
sem byggir þennan heim, mál-
færj þess og hugsunarhátt, all-
an útgang þess við hina fá-
brotnu, allt að því auðu sviðs-
mynd. Að því leyti tij hefur
þetta tekizt f Iðnó að þar er á
að skipa ungu fóik; sem megnar
að sýna fram á persónur leiks-
ins. Hvernig sem þýðing Úlfs
Hjörvars, áreiðaniega fjarska
vandasamt verk kann að standa
af sér við slangurmál frumtext-
ans, er máifar hennar trúlegt
íslenzkt götumái sem allajafna
lætur alveg náttúrlega á vörum
leikenda. Og mér virðist sýn-
ingin miða að raunsæislegum, ó-
þvinguðum leikstíl þesslegum
að gera persónulýsingar leiksins
náttúrlegar og nærtækar áhorf-
endum
Annað mál er það tij hversu
mikiílar hl'ítar leikurinn tekst
— j eða er líklegur að takast.
Hann Jæat.T.^ýna.,. natúraþ'ska
„sneið af veruleika”, en inni-
hald hennar er auðvitaö stækk-
að. grófgert og stílfært. Texti
leiksins hygg ég að sé æðj vand-
meðfarinn svo hann skili sér
til hlítar, og vantar með köflum
á fyllsta vald leikenda á honum
í áköfustu atriðum leiksins. En
leikurinn á mikið komið undir
fjarska náinnj geðbrigðalýsingu
hvers og eins hlutverks og ieik-
hópsins ’i heiid. Þetta á ekki sízt
við um lýsing strákahöpsins í
leiknum og greypilegasta atriði
hans, barnsmorðið sem ýtarleg
ast birtir hugarheim og heims-
mynd leiksins skefjalausan
sadisma sem er undirrót hans.
Þetta atriðj vekur frekar ógeð
en óhugnað á sýningunni í
Iðnó — en það hefur öðru
fremur vakið athygli á höfund-
inum og umtal um verk hans,
e.t.v. að einhverju leytj oröið
til að færa út mörk þess sem
sæmilegt þykir að sýna og
segja á leiksviði en þau voru
að vísu tey^janleg fyrir, einnig
hér hjá okkur. En miklu hygg
ég að varði J,ejkin,n.,.að Ijóst sé
að það er öðrum þræðj sprottið
af „öfugsnúnu sakleysi“, verið
að iýsa fóiki sem í raun og
sann veit ekkj hvað það gerir,
byrjar í leik sem fyrr en varir
er snúinn upp1 H blinda fúl-
mennsku.
Kjartan Ragnarsson og Sigríður Hagalín: Mary
T sýningu Leikfélags Reykja-
víkur, við leikstjóm Péturs
Einarssonar, lágu þessir úr-
kostir Ieiksins að minnsta kosti
Ijósir fyrr, þótt efni hans nytu
sín betur í einstökum atriðum,
átökum og mannlýsingum en
framvindu leiksins í heild. En
sýningin svarar þVi markmiði
að leyfa ungu fólki í félaginu
að neyta' kraftanna: Hrönn
Steingr’imsdóttir kom fjarska
gerðarlega fyrir í sínu fyrsta
hlutverki, Pam, en ekki var
mér ljóst hvort bilið milli sljó-
leika og kæruleysis annars veg-
ár ofsa hennar hins vegar á
að vera jafn m.iótt og það sýnd-
ist í þessari sýningu. Guð-
mundur Magnússon, Fred, og
Kjartan Ragnarsson, Len held
ég að báðir hafi unnið sín beztu
verk hingað til í þessum leik.
Len er torráðnasta manngerð
hans og veitir væntanlega
mestra kosta völ V leik — en
sakleysi, góðvild, hjálpfýsi
hans var í rauninni óráðin gáta
Kjartan Ragnarsson: Len og Guðmundur Pálsson: Harry
.þessarar raannlýsingar í með-
förum Kjartans, Sigríður Haga-
ifn og Guðmundur Pálsson,
Mary og Harry lýstu einföldum
skopgervingum gömlu hjónanna
i leiknum, forskrift ókominnar
ævi hinna ungu. En einkenni-
Iega varð markKtið atriði þeirra
Kjartans og Sigríðar saman,
hálf forfæring svo dæmigert
sem það virðist um spaugsemi
Ieiksins, skop sem jafnharðan
snýst upp í grettu. Harald
G. Haraldsson, Jón Þórisson,
Borgar Garöarsson, Sigurður
tMOIáháw; i. "'H s>!íá „. f
Karlsson fóru nieö minni hlpt-
verk strákar í hóp, ósparir á
groddagang, klúra og klám-
fengna tilburði sem við áttj —
lýstu trúlega sálufélagi leiksins
sem fyrr en varir verður að
marklausu æði. Það voru í
stytztu máli áhrifin af þessum
leik og sýningu — sem var þó
haganlega á svið sett og lýsti
umtalsverðum en fjarska tor-
kennilegum efnum leikræns
skáldskapar.
Hrönn Steiiigrímsdóttir: Pam og Sigriður Hagalín.