Vísir - 09.11.1971, Blaðsíða 8

V1SIR , Þriðjudagur 9. nóvember 1971.
n
t>i I ii
«■■■■■■■■
utgefanai: KeyKjapnsnc hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Simar 15610, 11660
Afgx- ...la: Bröttugötu 3b. Sfmi 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 195 á mánuði fnnanlands
í lausasölu kr. 12.00 eintákið.
Prentsmiöja Visis — Edda hf.
Tilraun gegn feimni
Vinsælustu skoðanakannanir erlendis eru þær, sem )
fjalla um fylgi stjórnmálaflokka. í flestum ríkjum )
Vesturlanda eru stjómmálaskoðanir kannaðar með \
reglubundnu og stuttu millibili. Sveiflurnar, sem l1
koma fram í fylgi flokkanna milli kannana, eru vin- (
sælt umræðuefni í dagblöðunum. Þar reyna fróðir /
menn að leggja út af sveiflunum og tengja þær á- {
kveðnum atburðum stjómmálanna. Blaðalesendur vl
fylgjast með þessum könnunum og hugleiðingum af (í
miklum áhuga. //
Dagblaðið Vísir hefur í hartnær fjögur ár haldið )
úti reglubundnum skoðanakönnunum. Kannanirnar )
eru nú orðnar 75 talsins og gefa innsýn í viðhorf \
meðal íslendinga á ótal sviðum, allt frá pop-messum V
yfir í Atlantshafsbandalagið- Það var samt ekki fyrr (
en í 75. könnuninni, sem birtist í Vísi í gær, að lagt /
var út í að spyrja fólk um stjómmálaskoðanir þess. )
Orsakirnar fyrir því, að þessi forvitnilega spurn- )
ing kemur ékki fyrr fram í könnunum Vísis, eru \
fleiri en ein. íslendingar eru fámenn þjóð og þess (
vegna finnast mönnum meiri líkur vera á, að eftir f
stjórnmálaskoðunum þeirra verði tekið, ef þeir láta II
þær uppi, og kæra sig ekki um slíkt. Ennfremur eru )
menn ekki eins vanir könnunum og íbúar nálægra )
landa. Loks hafa verið kosningar bæði í ár og í fyrra, \
og á slíkum tíma er ekki heppilegt að kynna þessa \
grein skoðanakannana. (
Nú eru kosningar vel að baki og töluverð reynsla /
komin á kannanir. Þess vegna var nú gerð tilraun til )
að spyrja um flokkafylgið. Niðurstaðan var sú, að J
mikill fjöldi íslendinga kann ekki við að tiá stjórn- u
málaskoðanir sínar með þessum hætti. 40% gátu /
ekki eða vildu ekki svara spurningunni. Hlutfallið )
hefur aöeino nji'.'dan vcr’ð rvona hátt eða hærra. A’-'h ]j
þess vitum við af i >ku í X;l:::cnnum kosningum \\
að innan við 10% þjóðarinnar eru án stjómmálaskoð- \y
ana, svo að minnsta kosti 30% manna vildu halda f(
skoðun sinni leyndri í könnuninni. Þetta bendir til //
þess, að ástæða sé til að fara varlega í slíkum könn- )/
unum í framtíðinni. ))
Vísir fór líka að með gát í könnuninni. Ekki var né \)
er í þessari könnun, frekar en öðrum könnunum Vís- \\
is, vitað um nöfn hinna spurðu, og eiga því allir að (
hafa fullt öryggi um nafnleynd. Þar að auki höfðu (
spyrjendur það vegarnesti að ýta ekki á eftir svari )
við þessari spurningu, heldur tjá fólki, ef hik kæmi )
á það, að allt í lagi væri að sleppa svari við þessari n
spumingu. Spyrjendur vom sammála um, að þeir, \\
sem ekki vildu svara, hefðu yfirleitt tekið spurning- ((
unni vei Það lofar í sjálfu sér góðu um framtíðina. ((
Enginn vafi er á, að kannanir á fylgi flokka geta )|
veitt gagnlegar upplýsingar um stjómmálaþróunina /)
milli kosninea. '
I skóla allt
/ Bandarikjunum er mikill áhugi á að starf-
rækja skólana allt árið og \bað talið draga
úr siðspillingu og leiðindum nemenda og
kostnaði við skólahaldið " ■
Margir mæla með því,
að skólatíminn, „skóla-
árið“, verði lengdur hér
á landi, en jafnmargir
hafa mótmælt þeim
skoðunum. í Bandaríkj-
unum em menn hins veg
ar að verða sannfærðir
um kosti þess, að hafa
skóla allt árið, ef marka
Sumir spáðu þessum breyting-
um innan fimm ára.
Byggingar og tæki
skólanna nýtast betur
Stuðningsmenn breytinganna
síkortir ekki sennileg rök. Þeir
segja', að nemendur jafnt sem
kennarar og allt samféiagið
muni hagnast. Ef skólamir
starfi allt sumarið iétti þrýst-
ingnum á vinnuhiarkaðinum, þar
sem milljónir táninga hafa leitað
sér að vinnu, en ekki fundið
Á lslandi hafa heyrzt raddir um lengingu skólaársins, en
margir hafa mótmælt því. í skoðanakönnun Vísis í október
voru 72 prósent andvígir Iengingu og 23 prósent fyigjandi.
má blaðaskrif um það.
Sá er nefnilega munur-
inn á íslenzkum og
bandarískum skólaungl-
ingum að hér hafa ungl
ingar vanizt einhverri
vinnu í skólaleyfum, en
í Bandaríkjunum vita
þeir naumast, hvað þeir
eiga af sér að gera þann
tíma.
Vandræði með að
„drepa tímann“ um
sumarið
í Bandaríkjunum eru 52
miiljónir nemenda \ skyldunámi
og framhaldsskólum ýmiss kon-
ar. Þetta er fjóröungur lands-
manna. Þetta fólk er yfirleitt
í skóla frá september fram f
júní. Flestar skólabyggingar
eru lokaðar í júní—september.
„Þetta er eyðsla“, segja sumir
skólamenn. „Ósköp leiðinlegt",
segja sumir nemendur, sem v,ita
ekki, hvernig þeir eiga „að
drepa t’imann" um sumarið.
Bent er á, að það sé nú ónauð-
synlegt að rjúfa skólatímann.
Engin þörf sé á þessum leyfum
í nútímaþjóðfélaginu.
I skoðanakönnun í sumar
voru 333 skölamenn spurðir um
framtíö í skólamálum Banda-
ríkjanna. 84 af hverjum 100
töldu, að innan 15 ára mundi
verða breytt til og skólaganga
yrði allt árið um gervalit landið.
undanfarin ár. Það mundi draga
úr skemrndarverkum unglinga,
sem hafa verið tíð. einkum
spjöll á auðum skólabyggingum.
Það mundi draga úr lausung,
eiturlyfjaneyzlu og öðru slíku,
segja þeir sem fyigir atvinnu-
leysi og leiðindum.
Meira máli mundi hins vegar
skipta, frá sjónarhóli mennta-
málanna, að með því að starfa
alit árið yrði unnt að bæfja
menntunina. Tæki skólanna,
byggingar og þess háttar stend-,
ur ónotað allan sumart’tmann
og gengur úr sér. Sé litið á
skóla sem „verksmiðjur” með
sinum hætti, væri það greini-
lega ekki hagkvæmt að reka
þær þannig, að vélar og tæki
væri ónotað i þrjá—fjóra mán-
uöi á ári. Framleiðslan yrði
minni og kostnaðurinn meiri,
enda segja þeir, sem vllja skóla
allt áriö, að sama máli gegni
um skólana.
1 borginni Atlanta f Georgíu-
fylki hefur þetta verið gert. í
tengsiun við breytinguna juku
borjaryfirvöldin framlög tii
skóla um 176 milljónir króna
og fjöldi af nýjum menntunar-
leiðum var opnaður. Áður gátu
nemendur valið milli 100 mis-
munandi greina, en nú geta
þeir í þessu valgreinakerfi valið
milli hvorkj meira né minna en
860 námsgreina.
Með þéttbýli og vél-
væðingu er lítil þörf
fyrir unglinga við
sveitastörf.
Meðan bandarískir skóiar
árið
voru sveitaskólar, unnu nem-
endurnir á sumrum við búskap-
inn. Með stækkun þéttbýlis og
véivæðingu í landbúnaði er þörf
in orðin lítil á þessu sviði. Það
hefur gengið á ýmsu um skóla-
árið í Bandaríkjunum, og reynd-
ar hefur það verið reynt hér og
þar síðustu öld að hafa skóla-
göngu allt árið. Um miðja 19.
öld voru sKkir skólar algengir
f borgunum. Þá voru skóiar f
New York yfirieitt í 49 og f
Chicago f 48 af 52 vikum árs-
ins. Borgaskólamir fóru þá að
stytta sinn skólattma, og upp úr
aldamótum vom flestir skólar
í níu .mánuði ársins.
Um það leyti vaknaði enn á
ný áhugi á skóla allt árið, Eitt
form þess var að nemendur
skiptust á að vera í skóla', þann-
ig að fjórðungur nemenda var
í leyfi á hverjum tíma, V þrjá
mánuði í senn, en skólinn var
starfræktur allan ársins hring.
Þetta kerfi náði hámarki um
1925 en fór upp úr þvf hnign-
andi, og skólar sneru aftur til
nfu mánaða skólaárs. Sá háttur
hefur mest verið ttðkaður síðan.
þar til nú, að áhugi á lengingu
skólaársins fer vaxandi.
Almenningur hlynntur
breytinerunni
Almenningur styður þessar
hugmyndir f ríkum mæli. Þegar
Gaiilupstofnunin spurðist fyrir
um ieiðir til að draga úr skóla-
kostnaði benti næstum helming-
ur manna á möguleikann áð
hafa skólann allt árið til að
draga úr heildarkostnáðj við
kennslu. Með því gætu nemend-
ur að sjálfsögðu tekið við meirf
menntun á hverju ári og út-
skrifazt fyrr. — Kennarasamtök
með rúmri milljón félaga hafa
hvatt félaga sína til að
gefa sérstákan gaum möguleik-
unum á að hafa skóla allt árið,
Um það bil eitt hundrað af
átján þúsund skólahéruðum i
Bandar’ikjunum hafa nú í haust
skólagöngu allt árið, Tvenns
konar kerfj eru aðallega á döf-
inni. í fyrsta lagi að skipta
skóláárinu f 13 vikna fjórðunga,
þar sem hver ársfjórðunaur er
nfu vikna skólanám og fjögurra
vikna leyfi. Nemendur byrja
nám sitt á mismunandi tímum
hvert ár, og fjórðungur þeirra
er f leyfi á hverjum tíma. Allir
nemendur eru þó ’i skóla í 180
daga á ári þegar frídagar hafa
verið frádregnir, eins og nú
tíðkast í níu mánaða skólaári.
Með þessu er skólinn nýttur
a]lt árið, en hins vegar eru
nemendur f leyfi jafnlengi og
áður.
Hitt kerfið skiptir árinu i
fjögur tólf vikna tímabil. Nem-
endur byrja nám á mismunandi
timum á hveriu ári, og ein vikan
af þessum tólf er frítími. Skól-
inn er með þessu aðeins lokaður
í fjórar vikur á ári. Nemendur
eru \ leyfi svipaðan tima og
áður samanlágt.
Skólaárið lengt um
30 daea
Auk þess eru nú gerðar til-
raunir með að samræma það,
að skólinn sé starfræktur allt
árið og skólaárið sé jafnframt
lengt frá þvf sem nú er. 1 sum-
um skólum hefur verið bætt við
30 dögum í skólaárið, svo að
samtals eru nemendur f skóla
f 210 dagn á ári, þegar levfis-
dagar að meðtöldum helgidögum
hafa verið dreenir frá.
(Jmsión: Haukur Hefnason