Vísir - 10.01.1972, Blaðsíða 8

VISIR . Mánudagur 10. jantiar 1972.
Utgefanai KeyKjaprent hf.
Framkvæmdastjóri • Sveinn R. Eyjólfsson
Sitsíjóri • Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir^Pétursson
R'tstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar Hverfisgötu 32. Sfmar 15610 11660
Afgreiösla : Hverfisgötu 32. Sími 11660
Ritsfiórn Síðumúla 14. Símá 11660 (5 Hnur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuöi innanlands
i lausasölu kr. 15,00 eintakiö.
Prentsmiðja Visis — Edda hf.
Ólánsmaður ársins
]pramkoma stjórnar Nixons Bandaríkjaforseta í garð
Indlands um þessar mundir er fyrir neðan allar hell-
ur. Bandarískir stjórnmálaskýrendur standa agndofa
gagnvart henni. Þegar flóttamennimir streymdu
milljónum saman til Indlands frá Austur-Pakistan
undan vilidýrum Jaja Kahns og bæði meðan stríð
Indlands og Pakistan stóð yfir það, hefur Nixon
leynt og Ijóst stutt hina viðurstyggilegu ráðamenn
Pakistans og reynt að gera Indlandi allt til bölvunar.
Bandarísk blöð hafa undanfarið verið að grafa upp
hina furðulegustu þætti þessarar afstöðu.
Indland er eiginlega eina lýðræðisríkið austan
Líbanonsfjalla og er þar að auki fjölmnnasta lýðræðis-
ríki heims. Indverjar hafa sýnt aðdáanlegan styrk í
að halda merki lýðræðis á lofti, þrátt fyrir fátækt og
sundurlyndi. Og menn eru sammála um, að styrjöld
þeirra við Pakistan hafi verið réttlátt stríð gegn
trylltum kúgurum, ekki til landvinninga, heldur til að
hjálpa þeirri þjóð, sem var beitt ofbeldi. Engin lýð-
ræðisþjóð skín bjartar um þessar mundir en einmitt
Indverjar. Á þeim tíma, er menn hafa vanizt því, að
harðstjómir hafi sitt fram, hafa Indverjar látið hendur
skipta og varið Iýðræðið.
Framkoma Nixons í þessu máli minnir á stuðning
hans við herforingjastjómina í Grikklandi, sem öllum
sönnum lýðræðissinnum er sár þyrnir í augum. Hún
minnir líka á, hve mikla áherzlu hann hefur lagt á
samband við tvo kunna harðstjóra, Breshnev í Sovét-
ríkjunum og Maó í Kfna. Á sama tíma hefur hann
staðið fyrir efnahagslegum stríðsaðgerðum gagnvart
lýðræðisríkjum Evrópu.
Nixon kann að hafa sínar stjómmálalegu ástæður
fyrir siðleysi sínu, þótt mönnum séu þær ekki vel
ljósar. Stórveldi hafa tilhneigingu til að lúta sérstök-
um lögmálum, sem em önnur en lögmál réttlætis og
lýðræðis. Einkum er sú raunin, ef herforingjar fá að
ráða of miklu. En sem forustuþjóð meðal lýðræðis-
ríkja geta Bandaríkin ekki leyft forseta sínum og
ráðgjöfum hans þá framkomu, sem einkennt hefur
afstöðuna gagnvart ríkjum Indlandsskaga. Sú fram-
koma er hnefahögg í andlit allra lýðræðisríkja heims.
Ráðamenn Pakistan, þar á meðal Bhutto, núverandi
forseti, kikna nú undir þeirri byrði að hafa framið
meiri níðingsverk gagnvart mannkyninu á styttri tíma
en nokkrir aðrir ráðamenn sögunnar, að Ghengis
Kahn og Stalin meðtöldum. Menn skilja ekki, hvaða
annarleg sjónarmið hafa komið Nixon til að hlaupa
undir bagga.
Það er langur vegur milli Thomasar Jeffersons og
Eichards Nixons, hörmulega langur vegur. Vonandi
warður „maður ársins“ ekki forseti lengi enn.

Langþreyttir á hanastélssvivirðunni:
Norðmerm vilja hætta
við sendiráðabáknið
Sendiráðakerfið er
þungt í vöfum og erfitt
litlum ríkjum. Norð-
menn vilja leggja á nýj-
ar brautir. Þeir ætla ekki
að halda áfram að fjölga
sendiráðum úti um heim
inn, ef utanríkisráðherr-
ann Cappelen fær ráðið.
Á íslandi hafa verið
skiptar skoðanir í þess-
um efnum. Sumir hafa
til dæmis viljað leggja
niður einhver sendiráða
þingi Sameinuðu '
„úrelt og oft upp:
T diplómatísku Hfi, einKennis-
búninga móttökur, skrúðgöngur
heiðursmerki.
Með núverandi fyrirkomulagi
værj verið að eyða til einskis
tíma diplómata og annarra með
hefðbundnum formum. Þessi
form eiga rætur i Vínarfund
inum 1815 og hæfðu vel mann-
lífi og pólitiskum verkefnum
þess tíma Síðan er liðin hálf
önnur öld, og mikið hefur ver
ið dregið úr pólitískum viðfangs
efnum sendiráða. Með bættum
samgöngum hafa beinir fundir
ráðherra til dæmis á margan
hátt tekið við verkefnum, sem
sendiherrar höfðu áður fyrr, eins
og sést til dæmis af ferðalög
um valdhafa út um allar triss
sendiráð, en við gæ’:m lent i
sömu súpunni og Norðmenn
með vaxand; viðskiptum okkar
við aðrar þjóðir. Norðmenn hafa
43 sendiráð, og við þeim blasir
að auka þau En þá spymir ut
anríkisráðherran við fótum og
hyggst breyta utanríkisþjónust-
unn; í staðinn.
Stormsveitir sendar
frá Osló.
Hann vill að í Osló verði öfl-
ugt og vel kunnandi starfsUð
fróðra manna, sem fylgist með
heimsmálum. Þetta lið verði v>ð
búið að taka í taumana í við-
skiptum við erlendar þjóðir Ef
norsku stjómina skortir upplýs
ingar um eitthvert tfki, þar sem
sendiráð er ekki til staðar, verði
þangað sendar „stormsveitir,‘
sérfróðra manna sem gjörþekki
stjómmál og tungu og siði
þeirrar þjóðar. Þessi sérþjálfaða
sveit mun vinna sitt verkefni
og halda heim sfðan.
Hins vegar mundu Norðmenn
ekki fjölga sendiráðum.
„Finna kerfi, sem hæfír
20. öldinni*.
Ráðuneytisstjórj i norska ut
anrikisráðuneytinu Thorvald
Stoltenberg segir, að Norðmenn
haf; ekki efn; á því að halda
úti lúxussendiráðsbifreiðum og
-sendiráðum. Þetta sé þð ekki
aðeins fjárhagsatriði heldur
einnig spuming um „stfl“. Það
sé út í hött að halda áfram
úrelfcum formum, og finna verði
það kerfi, sem hæf; 20. öldinni.
Norðmenn séu einnig lang-
þreyttir á hanastélssvívirðu
dipíómata. Sendiráðsmenn verði
nmmmi
E
Umsjón: Haukur Hetgason
að starfa á breiðar,- sviði Þess
vegna munu fyrst í stað lagðar
nýjar Hfsreglur um, hvernig
þeir eigi að verja fjármunum,
sem þeir fá til ráðstöfunar Það
verði að legW niður þá for-
heimskun að þeir umgangist
helzt ekki aðra en starfsbræður
sfna og starfsmenn utanríkis-
ráðuneyta.
Fjölskyldulíf sendiráösmanna
verði að vera eðlilegt og e!:’
sé vit f að leggja klafa á eigin
konur sendiráðsmanna, og ei
bær vilji, eig; að gera heirn
kleift að fá sér launaða vinsu
i því landi, sem þær dveljast.
„Standið rétt. Hans hágöfgi, norski sendiherrann."
okkar, og tillögur hafa
einnig komið fram um
fjölgun sendiráða. Stefnt
hefur verið að því að
virkja starfsemi sendi-
ráða betur og nýta þau
í auknum mæli við mark
aðsöflun fyrir útflutn-
ingsafurðir. Hefur miðað
í rétta átt seinustu ár,
en norski ráðherrann
segir, að sendiráðin hafi
orðið hálfgerðar tröll-
skessur.
Bandaríkjamenn sklpa
reynslulausa menn i
sendiherraembættin.
Andreas Cappelen ræddi á
ur að undanfömu. Fjarskipti nú
tímans og auðveld ferðalög um
þveran heiminn gilda nú mest,
og þarf ekikj að lýsa mörgum
orðum þeirri venju mesta stór-
veidis oldcar tíma Bandarikj-
anna, að skipa f sendiherraem
bætti menn, sem hafa litla eða
enga reynslu af stjómmílum.
Fyrir bandarfskum stjórnvöld-
um vakir með því, að líta beri
á sendiherra sem „formlega"
fulltrúa, sem helzt hafi þau
verkefni að taka þátt í kokkteil
veizlum Og sinna öðru slíku,
sem hefur einungis formlegt
gildi en ekkert raunverulegt inn
tak.
Aðrar þjóðir hafa yfirleitt ekkj
gegnið jafnlangt og Bandarikja
menn í þessu, en það er cmót
mælanlegt, að jafnframt því se:n
sendiráð hafa misst töluvert af
pólitísku mikilvæg; sínu hafa
þau þó haldið mestöllu tií-
standinu og dinglumdangiinu
síðan 1815.
Þetta er útgjaldasamt litlum
rikjum. íslendingar hafa örfá